De sacr. Rom. imperii septemuiratu commentarius a. Christophoro Gewoldo I.V.D

211쪽

SEPTEMT IRATU. I, Melaramus. quod presidentibus nobis Curie apudAu gustam Idibus Mail solempniter celebrate,&constituistis ibidem in presentia nostra Illust. Principum otio hari Regis Bohemi e nunciis, & Henrici Dueis Bauarie procuratoribus, subortat inter eos questione supen. quasi possessione iuris eligendi Romanum Regem,per Procuratores predicti Ducis H. & Illust. Ludovicut Comitem Palatinum Rheni Ducem Bauarie, filium

nostrum charissimum fuit propositum, ratione Dueatus Ba uarie,hoc eis competere ex antiquo. Idem q; noster filius L.coram nobis, cunctisq; Principibus, Prela, tis,Baronibus, Militibus,&uniuerso populo,qui eidem

Curie assidebant, extitit publice protestatus quod predictus Dux H. frater ipsius olim electioni Inclyti Richardi Romanorum Regis nostri predecetaris, una cum ipso presentialitis umetieri Prinsipibus Coel choribus interfuit,& in eum uteri diuxit legaliter vo

tum suum, eundem in Romanum Regem, Una cum aliis eomptineipibus ius in hoc habentibus eligendo. Deinde vero electionis tempore apud Franckensure de nobis ab omnibus Principibus ius in electione hahentibus eoncorditer celebrate,pM Nuncios & Proeuratores eiusdem Ducis Henrici videlicet Henrieunia Prepositum Oetingen.&Fridericum Rectorem Ecclesie de Lanishud,ipsius absentiam propter impedimenta legitima legitime excusiantes, presente venerabili Berchioldo Babenbergen . Episcopo procuratore predicti Regig Bohemie, & eontradicente quidem Ipsis Procuratoribus, sed ipsius contradictione a Principi-hus Electoribus omnibus, tam Ecclesiasticis quam secularibus non admissa, in dictum L. Comitem Ρalatinum Rheni nostrum filium,una cum alijs Principibus

212쪽

DE SAc R. ROM. IMPgRII omnibus, qui in nos direxerant sua vota, prout iam dicti Procuratores in mandatis receperant, concordite extitic compromissum , qui commissum huiusmodiici se recipiens, suo, It di cti H. Ducis fratris sui,ac Omnium aliorum Principum ius in electione habentium au ct ritare& nomine, in Romanum Regem solemniter nos elegit, vocibus eorundem fratrum Ducum Bauaria Comitum Palatini Rheni ratione Ducatus pro una ,

in septem Principum ius in electione Regis Romani

habentium numer computatis, prout etiam in predi cta Curia Augusten vive nostro vocis eloquio, viri quo

ipsorum in presentia nunciorum prefati Regis Boh mie,videlicet venerabili Nero hardo Seckouien. Epistopo,Magistro Henrico Preposito Nerden. N.Commendatore Domus Theutonice per A u striam,& Wolfingo Magistro Hospitali S. Iohannis de Murperge, ac omnium ibidem presentium Principum, Prelatorum,

ac Baronum recognouimus,&reeognoscimus mania

feste,in huius rei testimonium,& perennem memoriam predictorum, presen tes eis literas donauimus, nostro Regali sigillo, nec non subscriptorum testium sigillis munitas. Qui sunt. Harimannus August. Episco pus. Hiit prandus Et steten. Hemicus Tridentinus Episcopus N. de sancto Gallo. de Augea Abbates. Rud olfus Cancellarius noster. Ex Laicis vero filius noster Ludovicus Comes Palatinus Rheni Dux Bauarie. Philippus Dux Karinthie. Me in hardus Comes Tyrolen. Friderieus Burgrauius de Nurn berg. Henricus Marchio do Burgaue. viricus de Hellanstain. Ludovicus de Oetici-gen. Albertus&Burchardus de Hochen berg. Henricus de Furstenherg. Tybaldus de Ρirreto & Ludovicus do Hon berg,Comites Henricus & Berchioldus de Nise

213쪽

fen, Albertus de Pruchperch. Hermannus de Haginis hereh, Uothmarus de Chemnaten,&Λlar quartus filius suus, in hardus de Rorbach, Henricus de Prisingen,&alij quam plures, Actum & Datum Anguste, Anno Dominice incarnationis M illesimo, Ducetesimo, Septua. ges in quinto, Regni vero nostri Anno secundo. An Uero qui quam putet, Casarem Rurilphum se Impexij Pristipes tale quid an maturos,nisi istu de rei veritate certo cerrim consitisset 'praesertim cum Palatinat in Rheni a genero Caesaris, Duce Ludovico reabier psideretur, se Henricus Dux stater Ludovicι,titulo tenus sartem Comes Palatinus Rheni esset aeproinde Ludovico vero possessori Comitiua Palati/ Rheni haud leuis iniuria eret, derogando ipsi Electoriam dignitate, per eiusmodi sentetitiam, orescriptum Augustale, qua tamen. τtpote Palatinatui Rhenensi indissolubiliter eonnexa ipsi solieometeret Bauaria Ducatui transcribendo, ratrem Henrieum Dueem,nihilquicquam de Rhenens Comitiuaprater nudum nomen gerentem, m communionem eius a Ittendo. Et tale quid tune factumsuisse eo minus praesumendum est, eum Palatinat QRhent,ante annos circite exaginta quini aut sex ad Baioana Dueesperuenisset , cuius rei recens adhuc memoriambii er apud omnes vigeret; ct procul dubio eo ruo temporeatiquι adhuc mutuis essent, quorum aeuo trinum contig1FI.wuin etiam eadem facilitate declarare, litervi fluis testis cari potuissent Rurigus Caesar Principe L eateri, praememoratis

Ducibus ius eligenda Rom. Regem competere ratione Comitatus Palat. Rheni, si rei veratas sie habuisset: eum disiuncti asparatι tune temporu triuis essent , Ducatus Fauaria, ct Comitiua Palatiν Rheni ; quibus titulis illi ipsi Duees Ea- uaria fratres siparatim uterentur. Neque seolum potuis

sent, sed debuissent quoi hoe facere i ne possesseri Co

214쪽

og DE SACR. ROM. IMPERII in iure sopraiudicarent: quod Caesarem Rudolphum, Prinei-pe . facere voluisse, ne cogitandum quide est. Imὸ verba sarration e Ducatus Bauariae ab an liquo ; ideo addita fuerunt in diplomate Caesaris,ut omnibus restatum fieret, Nauaria D ces Ludosicom er Henricum Electores esse, eis, ius eligendi

competere,iamquam Taxaria Ducibus, ct res eiis Ducat m ab anIIquo uulgatenus vero ratione Palatinatus Rhent,recens ac uisu,σper matrimonium adpatrem is rum deuoluti.

uinto dignitas Vibae Electoralis ,seu ius eligendi Romanum Regem, Eauaria Ducatui adest adnexum semper fuit, ae Ducibus eiusdem competiit,ut quamuis plures quam unu ,vno eodemi tempore Duces in regimine essent conuit uti, omnes immo ae singuli ius er facultasem haberent, eligenia: sicutip missa modo litera Casaris Rudolphi L hoe imum infacto ita co-igisse,circa electionem Regis Rιchardi, o i ius quod. Caes. Ru-Glsit e santur: vocibus nimirum eorundem Ducum Agenti. um .proetnamseptem Principum ius in electune Regis Romani habentium numero eo utatis. Auem morem diu durasse, cum abunde constat,tam Metiam docent Mera Procuratorum

Murehionis Brandenburgensis, s eaedem Regis Alberii I. Ru-rip I lj adelectionem noui Regis qui tum fuit elecIwAGLDου Nessariensis Comes desinatorum: quas hierin ex originali descriptas bis repraesentamin. Nos Berctit. Comes de Hennenberch, nec non Conr.de Ryeder miles, Procuratores illustrium Plineipum Othonis & Woldemari Marchionum Brandenhurgen .super futuri Regis Romanorum electionis negotio constituti: Ad uniuerssirum notitiam volumus peruenire,quod potestate&mandato uobis ab eisdem Marchionibus, nomine eorum, nee non nomine IlIustris Principis Rud. Ducis Saxoni equi suum votum ita electione Romanorum Regis sibi competens in predictum; GOoste

215쪽

llum Othonem Marchionem ista vicenoscitur transtulisse,datis, traditis & coacessis, amicitie, unionis, &concordie sedera cum Illustribus Principibus Rud.&Lud. Comitibus Palatin. Rheni, ut ipsi regno Roma nci salubrius & cautius consulatur,sic duximus ineunda videlicet quod ipsis promisimus , di presentibus pro mittimus, corporali super hoc in animas predictorum Dominorum nostrorum Marchionum prestito iuramento, quod in electione futuri Regis Romanorum v nucum ipsis esse debeamus, sic videlicet, quod quWncumq; ex Principibus vel personis infra scriptis, videlicet Illustribus Principibus Ott. Woldemam Marchio nibus Brandenhurgen . Nobili viro Alberio Comite i de Antiali, nec non Illum Principibus Rud. MLud. Comitibus Palatinis Rheni, &Friderico Duc Austrie plura vota de Principibus Ecclesiasticis Electo-

ribus habere contigerit, ille preferatur,&votis nostriseidem debemus adherere, ipsum sine omni contrauIctione in Regem Romanorum eligendo. Extra Vero

numerum personarum predictarum non eligemus, nisi concurrentibus votis Comis. Palat. atq; noliris. a-

ne est adiectum, & iuramento firmatum, quod si aliquem nostrum Marchionum predictorum vel alium ad nostram promotionem in Regem Romanorum

eligi continget, quod prefatis Comitibus

suo iure assistet,& ipse nobis vice verSa,&ipsorum con tra omnes homines erit perpetuo coadiutor. Est etiam

promissum & iuramento firmatum, quod si aliquem sex Marchionibus predictis, vel alium: ad forum promotionem in Regem eligi continget, quod predictiς Comitibus Palat. conferet omnia bona sua, re eos

eisdem manu tenebit& defecidet,& prout Q.

216쪽

Palatin. in possessione Omnium bonorum, que genitor eorum possedit,&in expossessione, sicut ea tempore clare memorie quondam Rud. Rom. Regis ponsederunt, non molestabit, vel turbabit. De expensis vero , que contemplatione electionis facte fuerint, ad arabitrium Uenerabilis Principis D ni Ioannis Episcopi Argenti nen. & nostri Berchr. Comitis de Hennem herg satisfiet. Ad confinia vero Imperij & predictorum Comitum officiales pacifici iuxta arbitrium preis dictorum Argenti nen. Episcopi & Berctit. Comitis de Hennem berg locabuntur. Est etiam iuratum quod nec illustrib. Princi p. Othoni & Stephano Ducibue Bauarie, nec nobili viro Eberhardo Comiti de Wirten berg,predicti Marchiones, si quem ex eis in Regem eligi continget,adherebit, vel aliquo genere copulationis i c unionis unietur. Porro promisimus,& iuramen-ro firmauimus, quod Illustrib. Princip.Friderico & sex tribus suis Ducibus Austrie omnia eorum bona & do iaminia, sicut ea tempore Clare memorie illustris quon-dem Diti. Alberti genitoris eorum possederunt, conferet & eos in eisdem manu tenebit&defendet. Η rum testimonio literarum, nostroru sigillorum robore munitarum. Datum in Popardia, Anno Domini Miklesimo Trecentesimo octavo, laria sexta ante Simonis& lude Apostolo tum.

Sexto. Alberto Rom. Rege occiso, Clemens VPont. Maxad Rudo sum, non ut Comitem Palatinum Rhen/sed tanquam ad Baioaria Ducem liter in dedit, istum enme admonu/t,quam

curam ct sollieitudinem eirca eligendum alium Regem Use tanquam vnm de electoribus eiusdem a Ibere debeat qua u. rer a multis nominibus digna visa sunt, ut nunquam intermoritura memoria roseasupra locosuo insererentur.

217쪽

Septimo. CUM Ludovicus V. intersuos filioso fratre Radose,qui iamfatis concesserat, nepotes. ιniuria paterna imis memor, e demi omnι beneuolentia complectens , diuisionem ProurneIaram hareitanarum m lauit, quibus etiam Patari natuim Rheni cone t ' dendum. De euctione auIem ae iure eligendi Rom. Regem inter eosdemseparatim ius uitae transegit, quam dissosit/onem ac transactionem Ducis Ru OL

rante Debemus etiam primum Romanum Regem a eligere, pro nobis & nostra parte s & debent nostri di lecti Domi ai & Patrui Caesaris douici filijiudovvleus&Stesanus,aut illorum haeredes. alteru Romanum Regem eligerer, & sic debet alternatio electionis regni inter nos & nostros haeredes posthac perpetuo permanere. Et quando cons Iugit, quod nos Romanum regem eligere debemus, tunc tenemur nos & nostri hae . redes, nostros praedictos patrueles Ludovvicum&st fanum,& eorum haeredos tueri di securos reddere erga Romanum Regem,tauquam nos ipsosin illjs-circa lauda, circa constituta, & circa alia iura , quae haber debent a Regno,& quae ad terram ili'sum pertinem, quae virorumcb nostrorum maiores habuerunt, & alnosa illos continuarunt: hoc ipsum debeati Meorum haeredes nobis & nostris haeredibus vicissim facere toties quoties electio regni ad eos peruenerit. Et nnos auenostra pars vel nostri haeredes, illos aut eoru mhaeredes impediromus aut circumueniremus In electione regni, & ipsis non vellemus pemittere ut e Il gereno, quemadmodum iure debereno,& praescriptum est, tunc ami fimus nos, nostra pars & nostri haeredes electionem regni, & debet elo aio sui ad illos, eorumque haeredes rouolui, ac pete

218쪽

rta ' DE SAc R. Rou. IMPERII

tuo apud illos permanere. Similiter debet eIectio regni ad nos, nostram partem, & haeredes nostros deuolui, & in perpetuum penes nos permanero, si i psi

aut eorum haeredes nos , nostram Partemis, aut D O instros haeredes impedirent, aut circumuenirent in ei ction ,quando nos eligere deberemus', &c. ει hane diuisionem, conuentionem ala. transactionem siver iure elia 'gendi Romanum Regem omnes ac singuli Sacri Rom. ImperqElectores tune temporis exissentes, rati carunt, laudarunt, eonfirmarunt, ct Vprobarunt: quorum originales litera arihue hodie integra ct iEese exstant. Octauo. Ira quoque electores Imperij praememoratam GK Ludovici ordinationem intorsuos ct statris Dueis Rudops Hos factam circa alternationem ruris eligendi Rom. Regem, V facto approbarunt, se ratam habuerunt admittendo nimirum DucemStephanum,tanquF coelectorem suum Anno M. CCC. XX X VII Lin consederatione istorum-titeras rariscator Nistius super eadem ab ipse recipientes, qua exgermanico in laintinum Deliter se ad verbum transata sequentissunt ren ris: Nos Stephanus Dei gratia Comes Palatinus Rheni,&Dux Bauariae, notum facimus cunctis hominibus, qui has literas vident, aut legi audiunt; quod nos una cum caeteris sacri Romani Imperij Electoribus considerauimus & respeximus, ut dictum Romanum Imperium in suo honore, iuribus & bonis, atq; etiam nos ac Caeteri Electores, in nostro honore, iuribus, consuetudi nibus,&priuilegiis, quae nos a praedicto Imperio habemus, his temporibus,& antea vehementer impediti &molestati fuimus ac sumus, &propter communem ac manifestam utilitatem totius Christianitatis atque adprimemorati Imperij, ac nostrum caeterorumq; El ctorum

219쪽

ctorum honorem, iura, priuilegia & consuetudines,tuendum, defendendum ac manutenendum, unanimμter conuenimus,& nos inuicem Vniuimus, quod prς-

dictum regnum & nostrum principalem honorem, quem ab eo habemus ac obtinemus, videlicet in electione regat,in suis & nostrorum Electorum iuri huc, priuilegiis&consuetudinibus, sicut ab antiquo ad nos tanquam Imperi j Electores peruenit,&deuolutu fuit,

manu renere,tueri,ac defendere velimus,pro omnibus

nostris viribus ac posse, sine fraude, contra quoslibeta. nemine e X cepto: si quidem hoc nostrum honorem de iuramentum concernit : neq; hoc intermittemus propter ullum mandatum,a quocunq; vel quomodo cunisque hoc emanaret, per quod Imperium nos, & caeteri

Electores in praescriptis rebus ullo modo impugnari possemus. Volumus insuper omnes Dominos&amicos, qui ad nos spectant, vel non, siue sint EccIesiasticis uela culares, nostros vasallos, ministeriales, Castellais nos, officiales &ciues ad id faciendum rogare, induce re,illi'; hoc mandare,in quantum valemus: & ad hoc debet nostrum quilibet Elector caeteris auxilium praestare, sine fraude, ut isti nobis in his rebus auxilium Madiumentum praebeant, idq; propter neminem intermittant,& ob nullas prohibitiones, mandata, & interdicta, a quocunq; illa emanarint. Quod si praeterea co-

tingeret, ullam classessionem aut dubium circa hoc negocium internos & caeteros Electores exurgere, quicquid nos tunc omnes unanimiter, aut maior pars ex

nobis super hoc diffiniemus & statuemus, debet Vimis habere,idq; tenere debemus sine dolo. Omnia praedicta eapita, & unum quodlibet horum singulatim prΟ-

220쪽

literis, per nostrum principalem honorem,nec non iurauimus hoc ipsum ad sanctos, pro nobis & nostris su

eessoribus certum ac firmum tenere, & nullatenus cointra uenire, neq; hoc intermittere, nullo modo, sicuti in praecedentibus expressiim ac scriptum est. Quod si per nos ipsos aut quem uis alium possemus, valeremus au eniceremus ut alius aliquis nobiscum in hanc confoederationem veniret; is iurare debet atq; promittere se omne hoc praestare velle, sicut in praecedentibus&se quentibus scriptum continetur. Quod si vero nos aut nostrum aliquis, quod Deus auertat,adeo peruersus es.set, ut vel nos, vel aliquis quisquam illorum contra taeeremus, aut facere vellemus, contra hoc tueri nos non

debemus, ulla dispensatione,absolu tione, relaxatione, abolitione, nec alio ullo beneficio, quocunq; nomino hoc appellatur, Undecunque aut quomodocunque id proueniat, & fiat per nostras aut aliorum hominum Preces, aut, quod latine vocatur. ex officio. neq; ab ulla superioritate,quae sese in his intromittere vellet. Et de hemus Deo ac mundo infames,infideles,& periuri esse ac vocari ubi aut quocunq; pacto contra faceremus, aut contra veniremus, ullo modo, omni dolo ae fraude in praescriptis omnibus punctis,articulis, & eorum singuialis exclusis. Acin verum testimonium praescriptorumdamus has praesentes literas secreto nostro obsignatas,quet datqsunt Remis in campo, die Iouis post. S. Margarethq a natiuitate CHRIsTI ANNO M. CCC.

Consimiles per omnia litera extant originaliter eaterorum Electorum istius temporis: memper murtei Arebιγιscopi -- gunt1nι, Baldaini Colonienses, Urabama Treuirensis, Ruri