장음표시 사용
31쪽
Secundo dicunt non minus absurdunx esse quod octo Sphaeris,magnitudine adeo diversis, motum aeque velocem tribuat Ptolomaeus, & non proportionalem: vanumque dicunt commentum e sse,
de sphaera nona , quae reliquas vi sua in
Tertio dicunt alienum esse a recta ratione quod motus Diurnus octivae Sphaerae adscribatur : nam inhaerentia ei sidera nunquam mutant situm ; sedeasdem distantias inter se perpetuo retineat : unde colligitur eam aut esse immobilem, aut tardissime moveri. Quarto: quod Sphaerae coelestes diurno hoc motu non indigeant. sedsola Te ra, quae Omnium, quaecunque sine suo gestat, mater, eadem Soli exponit fovenda & reficienda. Quinto: quod terrae non quies, sed perpetua agitatio proprie conveniat, uti quae ex q. constat elementis, quae ex Dei instituto assiduh in se mutuo operantur: unde non modo nulla qui in eam Ca- dir, sed mutationum tanta est diversitas. ut singulis sere momeneis facies ei mutetur, vereque Paulus 1 Cor. 7. I. dixerit, mundi hujus figuram praeterire. Sexto a junt . 8c hoc α πιν esse, quod contrarioa simul motus in coelo ponat PtolO-
32쪽
Ptolomaeus, cun) nulla Sphaera in ortum & occasum simul moveri queat:
unde vere dicitur alterum eorum motuum ab occasu in ortum verum esse, aI- rerum apparentem, ab ortu in occasum. Postremo dicunt , Alterutrum necensario statuendum i nempe , aut sphaeram Saturni octavam quotidie circumire, quiescente terra, aut hanc, immota illarsed prius impossibile a junt, quia non da-rur corpus physicum quod tam parvoremporis spatio, si ve momento, tot mil'liaria clooo scit. plura percurrat : atq;
ita concludunt motum diurnum, non in sphaeram fixarum aut Saturni, sed in . solam terram cadere: quae decimam se X- tam tantum milliaris partem , valeo momento percurrendam habet , quantam etiam pila, ε tormento aeneo ex plo sa,eodem temporis spatio conficit, atqὸ hanc rationem adeo firmam & evidentem assirmant, ut nemo ei cum ratione contradicere possit. Contrariae vero opinionis rationes siesolvunt, quae sere sunt istae: Primum, dicunt Animalia le quaecunque terra sustinet, in aerem casura, deserto terrae globo: quin & ipsam celerrime per coelum ruituram, si ita volvetur Terra: ad quod respondeat,hoc insommodum magis re-
33쪽
furare morum 8. sphaerae quae unico momento 6438q8. milliarium Germ. ab- sol venda haberet; cum terra tantsim de cimam sextam unius milliaris partem absolvat: verum Hunt quod terrae hic motus sit naturalis, & non violentus : Sequicquid a natura fit redie, se habet M conservatur in optima sua compostlone: deinde quod omne id quod rerra gestar, quomodocunque moveatur, nomm aliter semper ei insistat: graviumque satis validae gravitatis sua ad centrum propensione globosam rerrae formam ,
dc motum comitante, nihil eorum deserar, aut in aerem excurlat: non aliter qu*m Navis, quae torum terrae globum circum-navigans, quia re ho semper an-Sulo aquas premit , nec seipsam nec qui equam eorum quae vehit, in aere destituir. Secundo dicunt, si terra motu dium no moveretur in orientem, quicquid extra est, videbitur moveri in occidentem; ur nubes, pluvia, grando, Nix,'Aves, - sagittae. Lapides, aliaque sursum projecta, quorum ramen motus non ramum
in orientem , sed versus quamvis mundi plagam tendunt: ad quod respmdent, globum terrae continere quoque aquam Maerem : dc sic extra leuam rantum sunt,
34쪽
L I B E R I. 10 planetae. stellae fixae, & aliae stellae no-Vae , quarum motus in occasum diurnus
cuilibet est conspicuus : Sed hic ruisus
instant, dicuntque: mota terra & aere in 'orientem, particularium in eo motuum rarditas aut celeritas non poterit discerni, praeveniente semper velocitate motus terreni: sed contra est ergo' eui respondent. quod horum motuum alter alterum neutiquam tollat : sed commode discernantur: illius ex Solis diurno, Lunae fixarumque nocturno motu . hujus
scit: particularium rerum ex particularibus in terra signis facile deprehenditur. Non secus ac si Navis plenis velis in orientem aequabili cursu feratur: in
qua nautae se contrariis & diversis motibus movent: ex objecto extra navem dato cognoscitur velocitas cursus ejus &mensura nautarum vero peculiares in
quamlibet mundi plagam morus. ex Objectis, quae intra navem presto sunr, facile dignoscuntur: ideoque nec untuS.mOtus, alterius motui obstat, eumve ullo modo alterat: ita ut ii aliquis, intra foros, pondus ad carinam, navis dimittar,
id quidem cum Navi in orientem seretur, sed non extra suum perpendiculum, quia Navis, Aer 8c Pondus uno eodem que motu concita,e undem inter se si tum B 6 reris
35쪽
retinent. Eodem modo, si demittatur exalta Turri Pondus, motu terrae diurno, non abit extra suum perpendiculum . quia Tutris, Terra, Aer & Pondus, simul promota ad se mutuo situm ser
Tertio dicunt Τerram,ob graviralem suam, inhabilem esse ad hune motum Diurnum : Ad quod respondear. Si terra ad gravitatem inepta ad motum. erit& inepta ad librationem & quietem in
Aere : imo gravia in aere moveri minua novum quam quiescere: nemo enim miratur lapidem fur se m jactum per aerem ferri, sed eum in sublimi quiescere nemo unquam vidit: servitque hac ratio, non
refutando sed astruendo morul terrae, quippe sine quo motu eam in acre pendere impossibile sit: cum de aves ipsae, Cessante alarum de corporis agitatione, aliorum instar gravium , in terram subsidanr. Terra igitur, cum sit corpus gra- lvissimum, sine motu in aere pendeIe ne- iquit , sed ex lege perennis librationis semper in eo movetur. Quarto, ab auctoritate sacrae Scripturae coeli motum & terrae quietem pro bant: illum EGI 1. s. P m. I9. 6. 7. o Math. s Iosue Io. I a. :2 RI. 2O. . hanc. V. 2 q. a. & IO . . ad quae omnia
36쪽
respondent. Harum quaestionum sundamenta ex Astronomia & Geometria , non ex S. Scriptura petenda esse: Haec e
ad doctrinam,redarguitionem, emendationem & institutionem, quae est in justitia noria ero ad institutionem,quae est in Geometria&Astronomia: Neutiquam enim hauum artium sundamenta tradere voluit Spiritus S. Scripturarum Auctor: sed eae suis principiis nixae, non ex libris S. Scripturae sed eorum qui in illis suere versiti, rem discuntur; unde Moses non ex S. Scriptura, sed ab AEgyptiis eas didicisse legitur Act 7. I 2.& Daniel
cum sociis easdem accepisse ex institutione chaldaeorum Dan. I. O. Quin& I Reg. 7. 23 .& a Chron. q. 2. Balnei aerei diameter Io. statuitur ad peripheriam 3 o. id est 7. ad 1 I. cum revera diameter ad peripheriam sit ut 7. ad χχ. Ω-re: itaq; recte videntur respondere in his
omnibus Spiritum S. caiteri Instituto intentum) populari & recepto more loqui , & non quod revera est, sed quod
nobis videtur, tradere: quod hinc aper re apparer, ubi Propheta Psam 39. s. 6. de Sole sic canit, quasi dimidium rantum orbis terreni partem illustraret,& in cubili ad Auroraui quiescerer. S ubi idem
37쪽
Psal. 2 l. a. proponit, non quod est, sed quod videtur , nimirum Deum tandasse Terram super maria mare enim nusquam sibi ipsi , sed ubique terrae innititur, ut levius graviori, de qui contrarium tentarer, nihil agerer, juxta doctrinam Salu toris nostri Christi. Matth. 7. 24. C.vm Haec quoad motum Terrae vel solis - Motm Diurnum. Quantum ad Annuum Μο- tum attinet: quamvis dicant & demon- ''' strent, omnes apparenrias, quae a quietererrae, & motu annuo Solis in caelo proveniunt , aeque tales esse per motum Terrae & quietem Solis: Terrae tametarealem, per Eclipticam , motum asscribunt, & Soli apparentem tantum: idque probant Primo ex Motu Luna, ut qui non esset Coelo consentaneus , si Terra in centro Μundi quiesceret: esset vero , si Terrae motus in Ecliptica tribuatur: Nam teste ipso Ptolomaeo, narantundem semper in longitudinem Zodiaci movetur. quantum ipsa in suo
orbe, &Sol in Ecliptica progreditur, quod fieri nullo modo posset , nisi de Terra in Ecliptica fieret mobilis: nam ii
hanc immotam statuas in centro mundi, Luna tantum semper a eursu suo in Ecliptica deficier , quantum SoI interim procedit: Sed si eam cum copernico in ε
38쪽
Teliptica mobilem facias, videbis morum Lunae in longitudinem persectissime componi ex motu ejus in propriborbe, & Solis in Ecliptica: quod ut asse. quaris , Solem in centro , Τerram in Ecliptica constitues, & sic motum Lunae. undique caelo congruum iacies: utl latius figuris demonstran r. Secundo idem probant, a Motu quinque reliquorum Planetarum; dicuntque
ex motu rerrae annuo tria sequi: Primo. Planetas reliquos, Mercurium , Venerem, Μartem, Jovem Saturnum rantundem moveri in zodiaco, quantum
snguli procedunt suo orbe , & terra in Ecliptica : Nam cum terra ex qua
illorum motis specta r) Iocum continue muret in Ecliptica, necesse est eum componi ex Motu terra. ω singulorum in proprio orbe, quod ut cerrum , ita in caelo manifeste est conspisuum, docente Ptolomaeo lib. 9. magni operis cap. 3. Deinde dicunt sequi dictos Planetas per zodiacum, alios directo, alios retro. grado motu Incedere interdum etiam sare. Nam prout Terrae Diarius motus se habet ad Diarium cujusque planetae, ratione rarditatis aut veloci ratis : ita illum sibi attemperans, facit ut nunc di-.νHId nunc retro moveri, aut quasi sare
39쪽
.ideatur. Quae cum in caelo ita appa docente Ptolomaeo lib. I 2. magni operis) inserunt denuo Terram , non Solem in Ecliptica moveri; quae harum apparentiarum unica de genuina . est causa. Tertio sequi dicunt , tres superiores Saturnum, Iovem Se Martem ; Acro uos , eme terrae propriores , quam circa eorum Apparitionem, aut occultationιm.
40쪽
Nam cenrro A. descripto orbe Terrae ΒΙ. Martis.C H. Jovis. D. G. & Saturni EF. Soleque incentro o. Terra in B. Marte in C. Se H. Iove in D.& G. Saturno in E & F. tra constitutis ut omnes in eadem sint recta linea EF.dicunt eos Soli Aoppositos in DCB. Terrae B. multo proin priores esse, quam ei conjunctos in EGRMartem enim si colloces in C. distantia ejus a Terra erit recta B. C. Sed cum ver- tantur in P .Llnea H. B priori multo major. Idem fir in Saturno & Iove: Sunt enim Τerrae B. multo viciniores in E. MI . quam in F. & G. Id quoniam 1 Motu terrae in Ecliptisa proveniens semper in coelo ira apparet etiam testimonio ipsius Ptolomaei lib. IO. cap. 6.) nemini dubium esse posse statuunt , quin Hypothesia
Copernici sit vera, cum hoc Phaenomenon , ut & praecedentia necessario inse rat & comtrem trahat. Iam vero posita& concessa hac opi-C. I x. nione qua terra ab occidente in orientem 'spatio diei semel convertitur, omnes Re- Σgiones sub AEquatore sirae, intra λ λο is
ras percurrent milliaria sqOO in cu- diurni.
culum , & sic singulis horis milliaria a 2 s. & singulis minutis 3 cum 3 quartis. At in quantum paralleli ad diversas latitudines, tam borealcs quam Australes.