De potestatibus Romanis

31쪽

equis uelpendere paululii in rercidit . hiro. n. delectu deceuiri armato exercitia in bellu Pdeunt: dum uario eventu geriti Apius claudius de vir: qui geredis rebus urbanis rem aserat pia beiae uliginis: cuius amore deflagrabat stupradar consiliu capit. pheius. L. Virginius . illum honestu ordinem in castris ducebati Icilio cuida tribuitio utro puellam desponderat. hac uirgine sorma egregia cu Apius pce & precio tentasset pellicere per uim sibi succedere cuncta ccrneret: animsi ad crudelitate luperbia conuertit: Marco Claudio clienti negocium dat. ut cor a se a tribunali sedente puella in seruitute amerat. Carreros ocs qui libertatem asserant reiecturu promittit . Opportunitate ergo nacius

Claudius libidinis minister transeunti per m*s puellae sceleratas

manus iniecit: seruam filia seruat natam appellans Uic sequi se puella iubeti cunctantem ui abstracturus esse uidebat . cu ad clamorem ereptae nutrici fidem quiritu i plorantis multitudinis concursus factus esset: lassi aut tuta esse uideret. Tu claudius nihil opus esse tumultu ait .se iure crassari si no crederent ad tribunal seqretum Cu ad tribunal meatu est .ptor apud argumeti du ctore114 agit puella domi suae nata. surro in tu utractam. i domo Virginii pro filia esse supposita. interim diam ancilla seq: cpita

aequitas dictam . interloqueretur. possierat ita se facturu Apius Clauditis. ne sine casu cognitione P nunciare in seruitute ui deretur. Tuc aduocatis puellae intercedcntibus: patre rei. p. caabeste iniqtia de liberis absentibus agi. caeterat huiusmodi allegantibus , Icilius uir & munitorius stipuenit. Iciliu autem ut erae uir acer multa intrepide uociferate Apius per lictore summoueri iussit. Sed cu ille constatissimo aio resistere pergeret. ac multitudinis concursius ingens fieret Apius ne exortus tumultus nouandi res occasionem faceret. uades de uirgine in poster u diem in iudiciu sistenda dari iussit. interea patrem accersunt nucii. aduolat in urbemipater. ac prima luce serdidatus silia solita uestecti aliquot mronis secum in soru ducit. uociferat opem seratia mentatione: c querelisola implet. Ide Icilius: idem puella aciminae saciunt aduersus haec ota Apius obstinato aio tribunalyastendit . uindictas secuitu seruitute decreuit: quod decreti ingetem admirationem incussisset . ac Marcus' Claudius itera icomphendendam uirgine. tunc pater intentas in Apsu manis

32쪽

cilio inquit non tibi Api filiam meam despondi. ad nuptias linad stuprum educaui. sed quaesio patrio dolori ignoscas: siild si iniin te inuectusnehementius. sinaSergo me nutricem percuctari salso pater sim .ur re compta aequiore hinc animo discedam . Seductam ergo filiam percueradi ptextu rapto e tabernaculo lanii cultro filiam interemit . quid multa sRei indignitate pariter omnes comoti in soru concurrunt. Aptus aurem ut tumultuari coeptum uidet: . ultae constiteret obuoluto capite eflugit. P bs ergo recuperandae libertatis occasionem nacta . arreptis armis date Uirginio in auenti num secedit. Nec minus icilius in castris militum concitat multitudinem: plaebis. urbanae eXemplo. X. tribunos militares creant: ingenti l cum exercitu ad urbem ac cedunt. alteri se exercitui coniungunt. Hoc pacto armata plaebs secedere statuit: eo ergo quicunqs per a ratem ualitudine nam potuerunt: cum uxoribus liberisR Peruenere. Iis tantis moribus uculsi decemviri senatum frequentem fieri iubent . Rogat quid e re publica fore censent: est cere dema cum multa ultro 3 citrolin senatu agitata essent: ac plerique senatores intrepide decemviros oratione castigastient: decem tarquinos appellantes. Dece turi tandem futuros se in potestate patrum aflirmarunt modo sese ab iniuria ruerentur. ac simul lcgatos mittere ad res componendas statuunt. Misit ergo legati. M. Oratius&. L. Valerius probatissimae extimationis uiri de conditione pacis cum plaebe agunt. petebat autem plzebs inter coditiones pacis ad supplic um decemviros. qui legati primum copositis oratio ibus dissuaserunt plaebem. Contenta igitur plaeta fuit: ut sit sibi tribuni restituerentur. N ut consiueuerant rediretur ad costules. interim abdicant se magistratu decemuiri: comitia cossilibus tribunis 3 creandis habet. hoc pacto creatis exactisil deccuiris: ad prioris sormam regiminis reditum est, De Praesecto annonae.

Q V00 qm de potest tibus agitur tratio etiam admonetr

ui de PIhcsecto annonae extra ordinem tunc creari solito non nihil adiiciam : de quo ane magistratu nihil antea

prius reppertia Appio Claudio i& pubi io Seruilio constulibus r

33쪽

eo quo ri aniso quo Tarquinus stuperbus consei apud Aristodem una tyranum mortuus cst. Tum inccr consulos orta contcn

tio dicitur de dedicatione aedis Mercurii: quae sanc hac conditi orie sopita est: in utior dedicaret M crcurii ardo me is quidem an nonae pessee. Populus dedicationem dedit. M. Lectorio primipilo no tam ob hominis meritum : sob ignominiam c6sulum haud probe in magistratu obuersiatoria m. Caetcrum ut hoc apa Liuium non mihi planum iasinqua F apparet : credo errore scri bentium: ita de . L. M inutio psecto anon laud multo epe post usquequam manifestum est: huius magistratus. difficile di catitare annonae usus portissimum atqῖ opera exhibeatur fruitientuundissi coena udum: dc siquis ultrapprios ustis possideret: in medium ponendam curabat laduehi undin rct aduectum iusto Dcio uenire nitebatur. cuius ope magistratus egregio populo. m. penuria laboranti saepe opera nauata est. Eam potcstarc de qua agimus cum magnus ille Popeius ageret: ac gubernatorcs clas. sis no se comittendos maxime saeuienti pelago dicerent : illa se luberrimam rei p. vocem edidisse dicitur Nauigarc. n. inquit necesse cit: uiuere necesse non esse. Tantus praeterea annonae limius causit fauor auctori rasin accessit: ut quae alioquin personae ad accusationem nimis idoneae client: hac tamen in causa admi trerentur. huiusmodi sunt mulieres infames: & quae sunt eius generis: quo nos etiam utimur. Sed de psecto annonae satis dictu E.

De tribunis militui &consulari potestate. Rebris quidem secessionibus plaebis a patribus quibus

consul de suo quom corpore creari peterer: exicrnis etiam bellis ingruentibus: plaebem ipsa delectum pari negante r coacti rari dem patres sunt: ut aut ciuibus: aur hostibiis de uictoria conce derent. Ab eorum sententiis . qui tribuni plaebis caede viola dos putarent. quos scedere cum plaebe icto sacrosanctos haberent: Primores patrum abhorrebant. per haec consilia eo res deducta

est rur rogatione Camilli tribunos militum: qui proconsidis Q essent eam ex plaebet si ex patribus promiscue creari patres. sit strent. de consulibus nihil immutaretur. Tres ergo tribuni consulari potestate: qui militares appeIlaremur creati sunt: licis conri

34쪽

li tuti sunt uario numero. Interdum enim uiginti fuerunt interda

plures. nonuns paucioreS. 1ed de luperioribus tantum tribus hi erunt. A . Sempronius Atacinus Lutius Attilius. ct Corneli us patricii omneS. plaebs. n. eo duntaxat colenta luit: . eius ratio habita esse uideretur. Tunc igitur primo a consulibus ad tria militares in consulari potestate uentum est. M. Genutio re. p. Curiatio consulatu abeuntibus : penes quem sane magistratum& ipsum nomen uendicar: eadem q apud consules crant collata est :noibus tamen i mutatis : ac plaebis rone habita. De Censoribus.

Vm ob multa de uaria bella: ciuilens seditiones romae

pluribus annis incensuS populus mansilier . necs ei et lustrum aliquod de more conditum :necs diffiniri censius posset: neue contulibus cu multum bellorum i ineret id negocii operae precia esiet: metto inita est a senatu rem uidelicer operosiam & minime conuularem proprio magistratu indigere : cui scribarum mimi tertiam custodiscae , rabularum cura arbitrium formula ch censendae subiicerentur . I um duo censores creati sunt. Papirius . di Sempronius: censiuit habendo praesccti: ab ea re censores appellati Marco G rcgario tui acer uno: α Tito Quintio Capitolino consulibus . institutumque ut quinquenio is magistratus perduraret . quod tandem tempus ob ceni brum insolentia mi mutatum est .aclannum redactu. A . Mamertio Rem ylto dictatore Iulio Virgilio. M. Apio constulibuS mirum quippe dictu est illo censurae initiam parua re ortum incremeto adauctum extiterit. Eo quippe peruenit . ut morum disciplinnaeiu .rO. senari S eatuiu regimen decoris dedecoriim discrimen sub cius ditione magistratus priuato tum lus publico ruin locoruuectigalia. po .ro. reposita ei sent in senatu allegere. SenataS pricipem describere: censum agerci lustrum conuere: c quo S adimere. Quos aurem purallant paru dignos senatu amquere. ut iccisse id ri. C. Fabritia. qui centur. P. Corneliam Ruflum patricia Utru senatu amouit. P. X. pondo argenti lacti P ro couiuio apposuitIer. M. aut Cato ces or. C. flaminii stratic ienatu eiecir. . exoratus a scorto ut alique ex iis qui in uinculis erantCobrincbat. n.

Ocbsulari impio gallia seculi 2cuteret. obtem pauit. Quid di e li

35쪽

eausa leuissimis de causis censeria inurere notam consueue runt nimis corpulenti S militibus unguento nitidi si equis adeptis ignominam notatis :eXercitu dimisere. Equiti Romano nimia compto sipleri idol equum strigosium S uix horrente in pellein ossibus habenti: cum obequitates urbem censeres uenissa obuia percuctantibus ut quid ipse tam ruber re comptus : equus tam macilentus & squalore obsitus esset. hic eques ro. quonisam inquit ipse me curo equum uero statiuis mei S seruo uiseni est id parum reuerens responsum . arm ob id ignominia a censoribus notatus est Civem .ro. qui altius oscitaui stet in auditorio cenBrum ignominiae nota aflecerut . Sed cum id rescis Ientino incontinentia. shd ualitudine factum esse illico restituere. cui ncelebrationi quorundam sponsiliorum interestenr uirum mnuuxorem ex animi sui sententia haberet de more interrogas sent . ille ex parentibus non autem ex animi sui sententia se h, here responderet: euestigio labe ignominiae compulsus est. magnopere enim ab eorum maiestate alienum esse rati sunt i & in conspectu cen Briae seueritatis leviculus fio adeo ridiculose suis. set cachinatus. Multa in hoc genere dici possent: sed omittenda sunt. Illud autem non est pretermittendum: φ altero ex censoribus morte subducto alterum in demortui locum sussici religio fuit. Itaque reliquum abdicari se magistratur ut duo de integroeensbres crearentur: institutum est. Id enim huic obseruationi causam dediti quod eo anno Galli romam ceperunr. altero ex

censioribus mortuo alter quidem in demortui loco suerit ibstitutus tomen ergo uisium est & pro lege perperuo ne id amplius fieret obseruatum est. censiores uero cum pretera ex patribus aliunde nefas ierit: id quoq; ut caetera inauratum est i ac indifferenter fieri coeptum. illud etiam centribus negocium datum ene in scenore modus excederetur. De triumuiris coloniae deducendae'.

Ricini at* ardeates cum de abiguo.agro ispe bello ceti lassent multis inuicem cladibus iussi: po. tandem ro. de re iudice costituere. cum ergo utrius' ciuitatis legati oratum causam uenissent: cocilio populi a magistratibus dato: maga contentione actum est. lami editis restibus cum tribus uo

36쪽

eari i&populum inire suffragissoporteret rconDrgit staptius de

plebe magno natu: & scilicce inquit cosulcs dc rep. errare in hac ego populum non patiar scdcum quali uanum ci deliru reiice rent consilira . audienduΤ protius negarent pergentem uociferare pu .cam prodi per lictorem submouere iuste tunt. hic ille tri huncis appellat: ad eos admissi is tertium di nonagesima u se an num agere inquit cum agrum de quo duo populi ambigant re nere memoria fixum ne urrius populi sed coriolanorum fuisse. atl eo se tempore militasse captis coriolanis is ager tur belli populi. ro. iactus esset proindu se magnopere suadere po. ne inutili pudore causiam suam damnaret. Movit non tam hominis auctoritas: ς commoditas ususq3 agri ramum in tribuitia porcstas ualuit ei. ut cum hac de re latum estet ad populum i lex de agro

populo ro. adiudicando a nauigaretur sane fastum maxime de honestauit nraiestatem .po. ro. multum iu ari finitimas ciuitates infamiae: dedecoriscis contraxit: AObrem cum id aegere ferre patres: ac non naulto post iudicium de ardeatibus egregie pro au xilio illis aduersius uolscos allato meriti essent: cum ratita insa De iudicii notam : prorsus eX animis delere cuperent senatuscosultum siccerunt: quoniam ciuitas ardea tu intemno rumultu ad paucos redacta uideretur. coloni ho praesidii causa aduersus uol

scos scriberentur. Id cum latum ad populum esset: placuissetq; multo plures rurulos il romanos colonos ascriberios. prius cp is ager qui infami iudicio intercoeptus erat si alterius agri gleba assignaretur : ut alicui qua omnibus rurulis co tandem pacto ardeares reuersus T. triuia iros igitur deduc edae coloniae creati Agrippam alesium: Litulum cecilium Siculum &.Μ. eburiaculam. nec abnuerim hunc magistratum alias a maioribus romanora creari potui sic. Caetere ab insigniori ratione :&inymi pOP. ro. potestate exordiri non piguit. pertinebat uero ad huius magi stratus officium ut diagros nouis colonis diuiderct : urbes designarent: aedificare uolentibus arcas partircntur c modi S regionibus ciuitatem distinguere nr. legibus magistratibus, sisterent ad speciem optimi tabernaculi rem publicam cingerent, De Proetoribus.

37쪽

he patres ex eonsulibus at rerum ex pla be creandu conineessissenti id sibi uoluntate plaebis pro aperto a consula

tu aditum arrogaueretur unicus magistrarus crearetur ex patri

hus: iis a pellendo pior appellaretur . qui eadem eo quod in teturbanos ius diseret urbatius appellatus . penes hunc uero magi stratum adeo omnes publici priuarii luris potestas Bir ut nemitus condere :& uetera abrogare facultas esset. tantum uero i modum aucta est pretoris au ivitas ut quod ptor ipse dixisset: ob ipsius honorenitis hMotusium uocaretur. Praetori regia insi gnia conssulares serme apparatus. Lictores uero non ampli sex sella curriss ct trabea ceteram huiusmodi tradita fiunt. ac q uls sex numero lictoribus uti concestu pioribus esset Paulo quidem emilio pruri in iberiam contendcil : ut ait plutarchus duo decim adhibitos lictores compi. equis albis trabea cadida utebatur ptor: niuei ad frena quirites subministrabatur ut ait Iuvenalis. Demu cum undissi peregrinorum multitudo in urbem conflueret: neqs unus prot turbae causarum sessicere posset: alter si me ereatus est . qui qm inter peregrinos cognoscebat peregrinus appellatus est Crescente uero impio tantum in modum amplisi

tus est numerus t ut . x. dc octo prores aliquando in urbe ius dicerent. & quia magistrarus uesperrinis temporibus in publieo ee inconueniens erat : quin uiri costituti sunt citra liberi & ultra.

capta .n Sardinia r mox Sicilia: item . Hispania deinde narbo verisi prouinciai totide mores quast magni ducesin ditionem uenerare creati senti partim qui urbanis rebus: partim qui prouincialiburpessent. Deinde Cornelius Sylla quaestiones pubIicas conmin: rueluti de salso de paricidio de siccari istac piores quattuoracliau. Deinde diuus Augustus sexdecim praetores constiauit. post diata Claudius duos adiecit pretores ex quibus unum diuus Tiberius detraxit: & adiecit diuus Nerua qui intra fiscum

priuatumi diceret. Ita. x.&octo praetores in ciuitate ius cicundi Sed primo etiam ut dicere debebam Diuus Iulius duos praetores diduos aediles . qui frumento praeessen r. cereales creat. ita. xii . praetores sex aediles creati sunt. quotiens Romae sunt magistratus obseriratur. quotiens aut proficiscunt unus relinqu

38쪽

qui ius dicat: Ismeatur psectus urbis I plaetas olim eonstitue,

hatur. postea uero alius latinarum seriarum introductus est: et quot annis uacantibus caereris magistratibus creari instituerit. Quibus omnibus complurimi ingruentibus hellorum ustis exegisseti eorundem administrationes mandari consueuere eme pio psecto urbi in ciuitate remanere. De quin uiris mensariis. in improbitate isneratorum plaebs ro. magnitudi e ne seris alieni pene obruta este uideretur ei . dissicultati principes plebis succurredum stipenuigko tentassente inclinatis tandem ad concordiam omnium t animis qui rumconsiules erant funebrem quoque rem: quod destin ri in animis hominum uidebatur leuari aggressi solutiOen' ictis alieni in publicam curam uerterunt. Quint ergo uiri creati sunt: quos a dispensatione pecuniae mensiarios appellarunt. Rogationes trici uiri nocturni creati sunt: quibus ut existimati Oe deducor ut dissicili bellorum re ciuilium seditionum tempore in muris custo chael per milites stationarios mitterentur. Id etiam eorum curat iniunctiani est: ut & nocturnas seditiones a ciuibus arcerent:& quies urbi conseruaretur . huius sane partes magistratus in ossicium psecti uigilum demum traductae sunt: Enim nero quolaorum magistratuum nomina rem serme ipsam cui addicti es sent facile ostendunt. nec Liuius. ipse rei auctor hac in re amplius uerborum facit: apud alios uero nulla prorsus mentio sit. De triumuiris rei publicaruonstituende. I triumuiratus reip. constituenda ante.n. ipsum q ema Caesar cum Antonio S. M. lepido gessit. alter nurus apromatilis prodiisse memorantur. Ego autem deeo ipso nusq pterea offenὸisse memini utrum potestatibus annumerandum censuerim: haud satis scio: quippe q, eas potesta es q inius siu: preceri senatus auctoritatem quisque non dicam serritus suerit: sed per libidinem dominandi arripuerit tyrannideS Pori usa potestates seu magistratus appellandos duxerim. utcunq se res habeat illud facile animaduera potest Iulio Caesare in se natu ab iis qui cum btuso 2 Cassio erant occiso. mox Antoni

39쪽

c 1 studia omnia ad componendam rem p. eontulisse uideret principcm ciuitatis euasissic. Costilina uero dominandi libidine eiectum Ciceronem: Erutum caererOim qui factioni cius obire ctabantur ad octaviani potentiam confugeret eX quo laetum ut Antonius urbe migrare adactus hostis a sonatu iudicarctur: ad quem opprimendum Hircius de Panta cosules missi: Augustu,qs cum falcibus antonium apud mutinam adepti sucrutar fuga Nerunt l. desperatis ergo rebus Antonius supplex ad Lepidu eo fugit: cuius potentia fretus Octauianta qui eque animum ad dominationem intenderat: ad sordus soci cratenam pellexit. illam uidelicet: soci cratem q homicidia homicidiis in permutatio emuenisse dicuntur . inter quos ad caedem dei linatos caesar ciccro/ Nem pro . L. caesare auunculo. M. antonii cidem concessi. igiε tyranidem praetextu pio magistratus patiare pergen res: sese triumuiros rei publicae costituendae appcllauere quorum nutu i di auspiciis omnis resp. niteretur. Caeterum eorum animoS quor, sum inclinarent mox ipse euentus rerum ostendit. Omnes diui nas humanasi res miscens . omnibus. n. intra sic opibus cosiumptis ad extremum unus Caesar potirus est . quidi ipse omnibus caeteris superstes ipsum de quo loquor tri una utrarum annos ciraitur. X. ut Suctonlus tranquillus refert obtinuit.

De praesecto praetorio. Vales apud retas tribuni celerum equiti siue apud di ctatores na agituri equitum: tales demum suere praesecti praetorii apud Caesares. Na cum secadas post caesiarem p rein gestarcnt pestenti disciplinae public se mcdandae: adeo'st par orra principiis crcuir auctoritas: ut cum aliquo rem po re R praesectis praetoriis prouocare liceret. extati eXempla maiorum qira pacto ab iis prouocasIent. lecta pomuodum a prinincipiis sententia a praesecto praetorio prouocatio sublata est. cre didit enim princeps eos qui ob singularem industria side illoruarm intcgritru explorata ad huius piatis amplitudine adhibe rentur no aliter pro sapientia ac splendore dignitatis suae seundem flare iudicaturos Allo ct priuilegio huiusmodi potestas sub

40쪽

aim est me ab earum sententia minores aetate ut ab alto'c ma gistratuum restitui possent :De quibusdam minoribus magistratuu spcbus. Lteram magistratus speciem in urbe Roma: lus aliqua

do dixisse reperi. nam cum belloru munera caeteris magistratibus non suffici cntibus ad piores deferrentur : quorum munus administratio iuris pcipuum fuit . creati. x . uiri sunzqui ius in urbe dicerent : ploxviral partes eo tempore gereret ut iam ludicadarum appellati. eo tempore quattuor uiri creati dicuntur qui uiarum cura agerent. Ac tres monetaIes auri argen

tim flatores: quorum esset diligetia nomismata auro argento κε fabricari.

De psecto urbis ac uigilum. laus Augustus salutem. p. nullius alterius a suaedilige

lite congruere existimans coercendorum incendiorum

causia septem cohortes opportunis urbis locis disiposuit ita ut binas urbis regiones una im cohors pressidio rutarerur . trihunis cie si per omnes clarissimo uiro psecto uigilum praepositis ' licci apud ueteres ro. triumuiros nocturnis aedibus tribunis vld negocii quandoq3 esset assignarum: pluribus eo de die emi tis incendiis : quibus accurrere fatifch sacere non poste eos' appaereret: creare pstctum uigilum avg. aresar in animam induxitia De incensoribus ergo: effractoribus: suribus t raptoribus apiassisectum uigilum cognitio est. nisi siq ram gyrox: ta famosa persona sit: ut ad pscetum urbi remittenda uideatur. Et quonia in cendia plerum m culpa exoriuntur inhabitantium: aut sustibus castigat eos: qui negligentius ignem habuerui: aut seuera obiurgatione cominantur. sustium castigationem remittit: cum effra cturae in horreis ut plerum fir insultis ubi pcio arum rerutia sit aram partes patres familiarum stimant apparuerint r Siqni cella uel armarium infringatur: effractorum saepe noncina etiam culstodum qones apud hunc magistratum exercentur . di ita diuus. antonius eritio claro Psecto rescripsit. ait. n. effractis horreis de ea re ad illum . insigni aequitate diligentiam meriti ut per ominnium annalium monumenta celebres nominibus essent: Iher

go suere. C. duellius. P .decimus. M. papirius .ia . pompilla