장음표시 사용
11쪽
iti tistis, ostendit, is iudicii dilationem nulli sibi noxae sutu-
μα --bitratur. In tali autem, de qua Ioquimur, Sponsione, crime propter stipulationem soluminbus verbis factam a Romanis pro vel bali contractu habebatur, qua quis id, quod eeptis verbis pollicitus erat , poenae periculo obnoxius Praestare tenebatur, quatuor Probe distinguenda sunt et res Pro. missa et Personae promittentes, et sermula promissionis, et praestandi praestitive promissi iudex. Quarum rerum ratio et natura cum saepius non satis intelligeretur, actum est, ut classicorum scriptorum Interpretes non nunquam in iis locis, ubi sponsionum aliqua mentio fit, animo haererent et iudicio errarent. . Itaque operae Pretium facturos nos esse putavimus, si eam rem tironum gratia Paullo diligentius exposuerimus.
c. Quod igitur ad promissio m sponsione iactam attinet, ea duplex est altera rei controversae probandae, altera dandi pignoris. Bla conditionis habet naturam, hae rei ad quam re sertur conditio. Promittitur enim poena pignoris ea conditione i non probatur causae, quam quis defendit, veritas. Praestanda igitur veritas sive iuris sive facti, sive alius cuiuscunque rei. etiam suturae, finis est omnis sponsionis pignus autem, Suod spondetur, est quasi momentum, quod ad praestandum sortius impellat. Quare illud, quidquid sit, oportet tala esse, Cuius neuter Paciscentium damnari velit, sive serio, veIuti Iaut.
12쪽
Da pignire, ni nunc Periurea, in sarium, uter utri aeti
sive pro portioris sicultaturixi Mus s. m.
In meum nummum in tuum talentum Pignus
Sed duplicem etiam tu sponsione laeseuda oportet e se personam, alteram eius, qui ad sponsionem Provocat, alteram eius, qui provocationi respondet. Illum auctorem sponsioni ivocaveris, hunc acceptorem. Ut erque duo promitui, et rei controversae e . spectandam iudicationem, et pignoris Poenam cum hoc tamen discrimine, ut quam auctor contentat sententiam veram iudicatum iri, eam acceptor salsam apparituram Me Statuat; quare hic negantia, ille assirmantis munere fungitur. Atque in hac personarum differentia vertitur tanquam cardine rectus et Ire timus sormulae promissionis, quae stipulando fit, usus. Nam cum omnis obligatio ad minuam sponsionis solvendam condiistione aliqua, ut diximus, nitatur, qua utraque Iitigantium paraspondendo adstricta est, oporis sponsionem in . ea verba fieri, quae manifestum habeant conditionis indicium. Ea quoniam a dissentientibus sertur, non potest non contrarii verbis e primi, ut alter posito pignore iactari velit, a re ita me, His vero, ni ita u. Iam qui spondet, a qui sis, is duo vita et negat ita esse qui contra spondet, ni qui ais, , eonfidit et assirmat. Unde essicitur, ut vox SI negantis, Iautem assirmantis sponsionem ordiatur Quod cum satis multis
13쪽
δ' ς' - nιυ eas esse Fortet libero. Penui eniis Trainino ne hic posteritia amemat Porro eum peius sponsio fieri nequeat, quam quis exsistat, qui ausam veram sis neget; Lis 3 43. Canditiosianctio fertur, qvi id om negaret, .cmatimst in Uen 'th sequitur, Pr
- tumem a parte adirmmne proficisci, eaque Conditione provo- eandum esse, mi veram au hoe est, quoniam Verum censeo. Qua fiducia, oeeurrere adeo movendis sorte controversiis solemus,
provocando quemlibet, qui negare velit, mi P. Mi4eanus alliud Gen. IL IT. N hoo u state sin Fonae mius nωrimum p a stipulatione autem, ' qua ab eodem auctore im in capit, plane eontraria est diem ratio. Ptam eum infitiatoris intemni, fiamm esse, quod vi altero statuatust non Potest assidimiana ratio modo animi sementia legantis interrogare, quam hoes ponaeans ri te L . num vis pignoris Ilemus damnari, si probavero, Fod negas nec aliter ab interrogato' Meri viam sie: Smnas a. ita est, ut tu dieis, et ut ego esse nego. E eontrario negantem necesse est ita ex m. untate Est antis restipulari vina ne ni h. e. nisi verum appareat, quod assimas ne aliis ab amrmante respondere, Fam sie: amnas m ua est, in em dico Mune solum rerum ess interrogatior 'et promissionum in spondendo edisseminea psa re natura elueeseit Nam eum sponsio non
14쪽
-isi . Inter dissidente diusti eveniat, in 'russim si m LMm, tempore posterior est: non potest is, qui prior aliquid statuita tibi argumentis et testibus res transigi nequit, Mompescere ad versarii linguam alio modo, quam ut ad sponsionem provocet. Quod qui facit, is semper pro assirmante habendus est nec quid Oain iurenest, Mirum aliquid esse a non esse amrmet, modo sententiam in m ab altero impugnatam sic velit tueri, ut eum iubeat spondere: Si res aliter se habeat, a talis inlinquesein adversarius esse credati Quare nobis Errasse utique videtur Sigoni j de Iud I. p. 7s s. d. Media', cum veste spontuouema latii ni bonua vir esset, Ciet de Ost. IIL Q. I9. ita faciam, mactor prius stipularetur spondesne Sacramentum, Histrior sae γ' Rea enim et ordo sponsionis postulat, ut primo interminit Lutatius Spondeans, si in Bonua inny Pendet igitur istatuim vocularum varius usus e ratione, quae pondentes personas interis cedit, et ui alterutra Particula, vel ri vel miniam necessariali propria est, ut tibi eam legem migratam videamus, ibi audacter aut librarios mendi aecusare aut i scriptore veterea negligentiae insimulare, aut adeo nos erroris argueredhbeamus. Prioris generis exemplum praebet nobilissimns
IIo apud Ciceronem pro P. Quintiis VIII. Ioeus, ubi interis
prerum errore, qui stipularioni sormulam crasse et obscure antelligerent, lactum est; ut inveterarum vitium verborum non solum non emendaretur, sed novis aevis interpolaretur. Ex iis enim, quae docuimus, manifestum sit, neque legendum in i
15쪽
sed pud contradicant HoeusMis ceteroquin interpretes, xi e lectisuem Solam esses haucti Si bona Maaeaara o M. antis enim illa sponsio est. Quare in capite et a qui in .sibiis recte abest particula non in repetita inponsionis
Nonnunquam tamen ipsi scriptores videntur neglexisse uiud discrimen, quod inter provomtionem ad spondendum, et aptam stipidationem interest. In quo incisi haesit quoque Em . tus in uota ad Ciceron ad Pis. VILsa ubi etiam illud, quod Misonuinetivo in. omnibus exemplis huius formulae usitato diuit, -- omnino verum esti ioci enim a me in Me Iibello notati, inprimis autem ille Plautinus in Epid. . , 55. perspico docen*uonnunqua- etiam indieativum moriri. Cuius igentisas emptiun Gellius . . ineri, qui, cum in usitata disendi eo suetudine recessisset, secit, ut interpretes de veritate Iectioisia dubitarent, eamque ad usitatam normam refingere studerent. Quod quidem Geonorius amis e Perite, sed contra voluntatem auctoris Aonatus Res enim satis Salvae sunt, modo id eneamus, Gellium brevitatis studiosum, in quo is pigmM meabat, n liminus scripsisse, Pro in quo is pignus isonis ebat, sive quodvis pignu Promistebat Ita nim res acta ridetur Grammaticua assi a reperiri mendum, Iibrarius, gat, et Mutinis causae suae confisus tam firmiter persta ius tenua, ut quasi iam Piguore Promeatus Pondeat, Ἀλλε--πέ ulterim Histum ais.
N. Denique exemplum erroris ab Interpreto commissi . I pio licet repetere qui in loco Valerii Max. II. I, s.
16쪽
roo recte vidit, verba illa: IVO ε Petiturum triumphum, a textis aliena esse; t. sed mus bene. Quinto Valerio prae tore stipulationem si iacta esse dicit Hime tu, Lutati, vo ores, ni tu ductu Punica Iaasis it O ressa cum M. . cessari ita interrogasse eum porteret: Pondesne, i me ductu etc. Quam veram fuisse rogationem Kappium docere Poterat Sigonius, i qui sponsionis iaciendae rationem ho ip o exemplo illustravit; de iudieiis I pag. 7sI ed Mediol.
Veruntamen non circumscribitur solemnis illarum voces rum usus et provocationisi et stipulationis. finibus, sed latius Patet atque ibi etiam . dominatur, i ubi de sponsionis iudi e sermo est, idque meritos quandoquidem iudicem, sivera tum illum sive electum, oportebat litem dare . secundum cynditio. ne illas, quibus litigantes aut sponsione obligati erant, aut ad iudicem provocaverant. Quotiescunque enim Romani eqnistroversiam, vel serio vel ioco agitatam, ut i iure aut exuta illud decidi volebant, postulabant iudicem. Munc , cum iudicio ingenda erat, praetor dabat his verbis: Quae eato, a paret - condemna L cum Dex compromisso litigabant, is, qui rem ita esse assirmabat, Hubebat alterum ferres iudicem, a quo, mi sita esset, condemnaretur En tibi a rursus illas voculas, ires diversitate quidem factionum et iudicum varie usurpatas, sed causis litigantium scite accommodatas Praetor enim vult damnari reum, ut actor verum dixisse reperis Mur: compromissor autem, qui a negante ad arbitrum L
17쪽
gitur viat eum; quas pro reo condemnari, Ix veriun sit,
Ex his, quaedhactenus disputavimus, lacere arbitramur, Romanos istis voculis in sponsionibus quibuslibet, non solum pro 'arbitrio , quo natura repugnat, non usos fuisse, sed singuIas 'stigesis Personis atque causis tanta sermonis eou. stantia et iusto ordine alligasse, utis more recepto nunquam recederenti, Utebantur igitur semper in provocando ad spo sionem ignoris, vel ad iudicem aut arbitrum, vocuIa ni. Stipulatio et sponsio ipsa fiebat cum particula L; restipulatio et resp*nsio cum Ollosita ni Praetor . denique iudicem dabat
Sed hunc Iocum opportunum esse duco, quo definiri possint accuratius Variarum super rebus ad Sponsionem perti . nentibus laquendi formarum significationes, quas nusquam ainti diligenter explicatas et sedes distinctas reperi. Facillima autem istarum phrasium definiendarum ratio ea nobis videtur quae ex ordine, quo singula a spondentibus transiguntur, Pro. ficiscitur. Ac primum quidem omnium provocatio est, quam tibi scriptores ab aliquo fieri narrant, dicunt eum aut inpi vocare, vel FOnctione Provocare . Iacessere, urn et aufforaem: Nam Mos ero monsiones et acres monsionem non idem significare, apparet e Verr. III. c. 57. ubi cum Tullius dixisset . . P. μιbrius M. Froniurn Fonsione Iace irit, haec subia iungit aedasti etiam lues tuorum, et vomis iura ne seret, Labor ti. aut per metonymiam Consequentis ad arbitrum voeare, es iubere ferre . aicere iudicem Liv. III. 4. 56. et 5 . ;
18쪽
d. V. 3. 4. Pseud. I. I, II s. III. -αι writan, Misinoweum. Provocationem sequitur eonsensus, quem ita significant, cum aliquo Pignus contrahere, Eare, ponere, Plaut. Persa. II. I, 6. Bacchid. IV. 9, 153. Q. Max. IV. 3, 3 ext. in motis fingehem Comensum sequitur sponsio, quae stipulando et restipulando sita Itaque in ea re vel iisdem utuntur verbis, va ita loquuntia :vomionem est cum aliquo, Cicero passimo Gen. XIV. s. in meus anates n. Sponsionem excipit ipsum coram iudice vel arbitro dato certamen, quod ita exprimebant certa'Pwno a. Ponaiose con En rct acmmontos Viryael. III. I. Cic. ad Div. VII. Im), einen Strei nach angeatri or meus Minen. Denique causa utrinque dista, vel vincere Ponaianem a mon. εω si pro Caecia. II. pro Quintio λ vel sim o Emnari litigantes dicebantur, pro ea parte, secundum quam ride sive ar in bile litem dederat , in WEu Wwinnem aer veri rem Harum agitur dicendi sormarum discrimina, a clare per vidisset aratonius, non ita perturbasset sententiam Ioel uti
pani in Verr. V. 54. t ad explicationem eius intelligendam Oedipo coniectore opus siti. . Sed narratio vitii neutiquam seura est. Servilius Ioeutua erat liberius de Verris impro-hitate et nequitia, ideoque haud dubie etiam de surtu, quis
maximam dabant eriminandi materiam. Cuius maledicentiae ut acerbas a Servili poenas sumeret, instituit idem stiri crimen Serviliori erre, ideoque eum nemo ageret, nemo οβιularet,
19쪽
h. e. mun nemo Mothum in tu voearet Hemque ex intenderet, emit eogere hominem, quasi exorta iuris controversia, monsi nem facer cum fictore suo, h. e. aecipere provocationem a si-etore Verris ita faciendam: m furtia qua tum faceret, h. e. ni verum esset, quoi milius I rtis quo Id quod Servilius de Verre dixerat, aut dixisse instintilabatur. Sunφigitne illa verba nifurtis etc. non stipulantis Soerisii, quod G rasonius statuit, nequis etiam spondentis, quod idem mmat. sed Ilatoris Ferris nomine provocantis. Volebat enim Verres Se vilium provocari a lictora suo ad sugnu dandum, quo illum iniquis iudicibus, de sua cohorte datis, Dellius damnare posset. Mortuus autem Servilius est ante ali Iationem, quae ita institia debebat Liator hondesne, Serviai m duo mdum, δια , quod ego amrmo et tu negas furtia quaestum iacis p inlitas: porideo, ερεω. tim ServiIius: Tu vero, Alciae,
state impendisse nos rei impeditae ac dissicili videamur, liceat nobis hic vasa colligere et ex ea, quae in manibus suit, materia auferre aliquid ad fulciendas antiquas illas aedes, quarum pustodiam a multis annis sponte suscepimus. Plautinas intentigimus sabulas, ad quas, uti e ceteris ingenii nostri ceripationibus, ita etiam e praecedentium verborum explicatioue redundare aliquid utilitatis volumus. st vero locus in Rudente V. 5, 39-s7. cui illustrando ea, quae superius tradidimus, baud parum inservire arbitramur.
20쪽
is mihi trientum L MDum argenti, PeriurissImeta M. Gr.e, quod tu istum talentum P cis P viri Diratu si iii M. Dare. . a. Iibet iurare suae meo. Pontifex Periurio. 7 .. I . . . Nae. Qua Pro mentum promisit hic tibi si istum vitalari. t. In Potestatem. eius redegissem, iuxatus .eν dare i. mihi talentum magnum argenti. . in cedo quicum habeam iussicem, , ... Ni dolo malo instipulatus sis, inive etiam haud dum . aiam i Quingue et viginti annos nat . . m. habe eum hoc M. Hi 'at. :
Ih ει Iam ab isto auferre haud sinam, nisi istum conde moero . .
Disceptatur inter duos de pecunia ex Pacto Solvenda quam . cum is, a quo Petebatur, debere. Se negasset, petitor ob iur tam promissionem eo certius sibi deberi Contendit, aeumque,
non flocci facientem ipsius hirisiurandi religionem, periuri simum appellat Muius altercationis testis senex, causam servi sui defensurias, interrogat: GHPs, quoitu istum talesntum Poseis' hoc est breviter dictum Pro gusae hoc est, quoa tu etc. in qua Iocutione quod idem Valet ac ob quod, suam, cur, ut stich. I, , o. osteli. III. , 6 I. Servus causam etiationis in iureiurando gravissimam esse existimans respondet: - tu se mihil; sed elevatur ea Labracis improbitate, qui denoni ingenii memor P. I, 68. Vibet iurare ait, statimque ad senem conversu eum sic increpat tun me ponis x periurio os Quibus verbis alieni negotii curam exprobrari seni citi promtu est illud minus patet, cur isto maxime modo animi sui sententiam expresserit. Nam quae omnium verisimillima videri