De Satirae Romanae origine et progressu

2쪽

erassae

5쪽

B. GRUBEL.

7쪽

grtim mallet .voris sniurno Orim nitru' inm iuin parum inicitur iis, reoontioriΑ satirieae pomis indoloiudue ii vera salsaque mixta ne diffieillior diiudieatida nobiκ tradiderunt. Quod ipMum in multos

onκ ea lit, qui ni Atris temporibuη de iniurn ogerunt et inturne reliquiiκ teκtini auiisque Romanorum omnium poκthabitis noηiram modo remutiorum de satura eo intionum resti erunt. Sed ut iam ad rem ipsam aggrediainur, hoe in eapito dist,utationiκ nostrao eullo andunt esse videtur, viroκ doetvμ sero omnes nullo modo dubitatullini esse putare, quin satura ista sit vero Romana Itonianoque ingenio utique adiudieanda, alquo hoo oliui ot tota eiuη indole liostea explieanda inligolueoni, tum steriis imoκ ciuη res aueli re8 es,o uoralium Sor . I. u . 66. ubi Faturum Graedis inlaetum erimen appellai et Quin lilianum x. a. 93 μnturn tota nostra m0. uuamquam non dosuerunt, qui hominiim similitudino sine dubio adducti ηniuram Romanorum a Graeeorum dramnio satyrieo derivandam emo voluerint; Fed corum errorem inm Jμ. Cnsnuhonus in illo libro roierit, qui inseribitur sido satyriea Graeeorum poesi ut Romanorum sui uin libri H. Paris 1605. unt. 1774. Etenim eurum testimoniis co pluμ tributimus oportet, quod Auriptores Romani multis locis omnia litterarum artium. quo genora a Gracpiη μo adrepime t rostentur, Recepta Miqwrii 'se eontenditiit; et ne voeabialis quidem eoaiimune quiliquam inosse saeile inde effinitur, quod σύγ/ρος rum rhuine nubis enmparon sibi Rσα quari quoddam praefixum esse elueet, cum iii intum μα - iiivitis Fit voonbuti milieis. V qiuulnus perdueit ad disputationem de vi atque inteir,relatione sutura μ voeahuli eonsilinenda, si piidum ea eum quaestione do origine saturae Romanorum linbenda nrtiκsimo viiii illis euntii vel si est. Quodsi, quid de ea veteres sonsorint, tuterruminiis, Vnrruuis libri, qui huo pensast, aetatem non tulerunt, grammatici vero γλterioreη in otii,modi tot ebriΗ vorsantiir, ut in iis, Wi ab erroris laqueis emore volumuη, aequiescere nullo paelo liussinius. viii quantum iam illiου ienqviribus l

8쪽

verum dignoseere rion potuerint, eommon irat Diomedes, tradii: satira autem dicta sive a Satyris, quod similiter in hoo carmine ridisiilao res pudelitaequo diouutur, quae voluta satyris proseruntur ei fiunt: sive satura a lance, quae reserta variiη multi8que primitiiη in inoro apud priseos dis inserebatnr et a eopia ad irituritate rei satura voeabatur, sive a quodam generosareiminis, quod multiA rebus resertum saturam dicit Varro voritatum . . . alii autem diotum putanta lege satura, quae uno rogatu multa simul oomprehendit, quod Molliret et Hatura earmine multa

simul poemata eomprehenduntur. eoiiserre liueat Sehol. Ilor. I. i. init.: Satira dieitur laneis genus, traetum a eboro Liberi patri8; ab ea autem laiieo, quae plena divorsis frugibus in templum Cereris inserebatur, nomen Moepi8se plerique didunt. Isidor. 0rim V, l6.: Satyra vero lex, quae de

plurimis simul rebus eloquit ir, dicta a eopia rerum ol quasi a Naturitate, umio et satyra' seribere est varia Ilo imata enii lete. ut Horatii, IuvenaliΜ, Persii. Plureη eiusanodi loeus asserre posΑum, sed nihil novi ad nostram musam rudiitulat. tu iis nutum, quos attulimus, quaniquum lacile perspieitur nihil illeου- uiμi hariolatione, ut vitieetur a grammatiei, saturae p terioris iudolo induotis saetas. hoo tamen omnibus e immuno ineAse cernimuη, ut saturno voco mixti quiddam et ex variis argumentis mulla miti signifieari velint, sivo eam ad laneis sive ad legis saturae simili.

tuditiem appellatam os- statuimu . Idem Feqiuκ quoque p. 315, sud is paulo olarius his verbis affirmat: satura ut cibi gunus dicitur ex variis robus conditum et lex multiκ aliis eonserta legibus et genus earminiη, ubi do multiη rebus disputatur. Quod quin ex Vonio Plaeeo sumtiserit, vix videtur dubitandum esse, et dubito, an Varroitem quoque, quem ille exfleriimit, eam eomprobasse derivatiotioui nobis i virere lideat. Addo quod praeter Livinin VII, 2 si et valerium Maximum III, 4. i ex optimis soriptoribu- unus Sallustius habet diag. XXIX, b quasi per saturam sententiis exquiκitis - ubi per saturam idem valet, quod sine ordine. Qui nostris temporibus saturam irae: avorunt, plerique loci Liviani saepisse agitati VII, 2

auotoritatem retuli, ubi a iuveuibuου inturm implotae modis pernetae emo traduntur, originem saturae Romanae a ludis Hemniei, rotaelendani eηFe 'eiisuerunt eamque vel ab argumentorum varietate vel ab eo iiiiiiiiuniam i pinali Auni, quin iii surragili η modum eatiium, κRltationem, modos, diverbia pr imiseue eontinerent. Aliam explieationem dominendavii A. N. Sobleget Vori. liber dramati Κunsi Tl. II. N. 8) qauin Naturae tuim Salui ui ei gnatione nititur ita, ut saturae ludi fuerinta iuvenibiiκ in Νοῦ iturali hiatiorem SaturiinlibuΝ ediii. Νed lieel vertim μil lion Obμtare, quod in Satura

prima Ullaba brevis, iii Saturito producta μit, Riisebi, de fictilibus litteratis Latiuorum antiquissimis Bonn 1859 p. s. Merkel prole . ad Ovid. Fast. p. 230ὶ tamen fidem ei denegabimus et quod

res aliunde probari non potest ei quod mirum sane e ut nullam eius rei mentiolietii ideiswe, qui de Saturnalibuη eoninripserunt. Neo magis Zeti ei cor en plaeent, qui oum et ipsi a laneeliatura ηalurno vndem derivandam esse arbitrentur, ita eam interpretantur, ut praeter ipsam palinam frugibus repletam farraginem preeuiu et earminum, qua illa delata sit, intellegant. Mommsen denique saturam tutellegit Mummeumhanx der vollen I aute eamque inde esse voeatam, quod iuvenes sestis diebus ethi ae vini saturitate impellerentur, ut personati eum risu et ioco soluto per vicos conimimarentur, unde γλtea imi comitii ationi saturae nomen iuditum sit. Nititur sine dubio vir docti simus Aemula ad Horat. Sati I. I. i. adnotatione: Alii rumum ηatiram diotam putamquod ita oonvidia et erimina hominum libere invadat, ut saturi t. o. ebrii solent dietoriis aut

9쪽

eontumeliis affecte. . um eonferendus est Isidorus Origg. VIII. 7. 8. Satyriei autem diduntur, sive quod pleni sunt omni saeundia, sive a Raturitate et Oopia seu ab illa lanee auta satyris nomen diorum, qui inulta habent ea, quae per vi n)olentiam dieuntur. Sod iam Livium limum audiamus, qui VII, 2. postquam narravit a. u. o. 39l ad vim peAtilentiae obortae levandam littor alia coelesiis irae placamina ludos Maonteos tum primum ludionibus ex Etruria aeditis institutoκ esse, haec habet: imitari deinde mκ iuventus, simul inconditis inter se loeularia sun-donim versibus, eoepere; neo absoni a Vore motus erant. Aerepta itaque ros saepiusque usurpando exeliata. Vernaeulis artificibuη - nomon hiNirionibus inditum, qui non, Ment anto, FoArennitio versusiiuilem incompositum temero ae rudem alto in iaciebant, Med impletns modis saturas doseripto iam ad ubieinem eantu motuque congruenti peragebant. Livius post aliquot anniου - a saturis augna est primus argumento fabulam serere. - Postquam lego hae sabularuni ab risu ad soluto ioeo res modabatur et ludus in artem paullatim verterat. iuventus histrionihns s ellarum aetii relicto ipsa tuter se more antiquo ridicula inluxta versibuη laetitam euispit; quae exodia postea appellataeonsoriaquo labelliη potissimum Atellanis Runt. Ros in Oandem sententiam enarrata exstat apud

Val. Maxim. IL 4 et Plui. Quamc Rom. o. 117 0msius I. a. o. 44 lotius autem loel eontextu nonne primo aspeetu satis apparet, nihil Livium referre nisi ea, quae grammatieus aliquis eonieeturaeis temporibus asseeutus est, eum memoria primao inventionis longo intervallo obsenrata sto dissoni rumores variis rumoribus et novis fabulis lodum praeberent 7 Quem auctorem sedulus sit, Livium non didere' valde dolemus, sed vix res mutatur, ηi ipsum Varronem eum sedulum esse statuamus.

Muidem mihi persuasi eum o Jahnio Horinos II. μ 22b) narrationem illam a Livii auetore,

quieunque fuit, ad eum tantummodo finem eonfietam esse, ut duorum institutorum, quae ipsius temporibus in usu essent, muηam rationemque, eum aliter omnia inoorta essent. demonstraret. Quorum aliorum singulare illud institutum antiqnitun remptum erat, ut histrionibus ad manum emtaretur, euius originem eum aliter rem expedire non posset, sabula illa do Livio Andronteo

narrata interpetrari eonatus est, nempe eum, eum suorum carminum actor saepius revoeatus vocem

ludisset, venia potita puerum ad Oanendum ante tibidinem statuisso et ipsum eantieum egisse. Neque minus viri docti iam primo a. chr. meeulo laboravime putandi sunt, unde alteriua morisoausa repetenda osset, ut Atellanarum aetores neque pemni eapiti detrahere oogerentur neo tribu moverentur neo stipendia merere prohiberentur, quae omnia in ceteros histriones eeeidisse eonstat. Quam quaestionem grammatim' agitarime ex Festo p. 217. s. v. permnata sali. eluere.) Atqne ille, quo Livius usus est Metore, eum in indem diffiduitato haereret. ex ea hao ration Re eriporomnatus est, ut toto genere disiungeret prisin illa inventutis Romanae loea temere laetata et histrionum T eorrum aetionem ad artis paeno sermam conformatam. Pmtea vero sabularum a

Livio Andri primum editarum legem ipsam postulavisse fingit, ut ad ludiones aetio rediret, qui ea qaestum facerent, indeque ex illo tempore ridieula illa versibus intexta, quae iuvenes nullo modo abiecte vellent, post editas fabulaη in sinena esse pometa, ut exodiorum nomine appellarentur; mox autem ea eum Atellanis Atella a. 21 l. a. chr. n. mpta in Iaatitim induetis eon'erta es e, id quod, si recte oonserendi vim intelleximus, nihil aliud signifiearo potest, quam ridieula illa sine ordinoot temere usque ad illud tempus iaetata ad ullum argumentum Meommodata esse ineundum Atellanarum exemplar harumque personas atque actiones ad illas translatas. Ilao sunt illae

10쪽

hariolationeq satis Mute saetae, sed aliunde nihil minprobantino, sinit im ille audior rem extrieaxime sibi videtur. Quodsi ipsam illius loci Liviani liuetoritatem minimus, Requitur, ut omnia improbemus quas iudo viri doesi olirere so posse Oxistititaverunt. lnprimis toto corpore atque omnibuA unguli ut dieitur, repugnemuη oportet, quominuη or Vul in ηenionita saturam initio sonentem poesis genus et quidem eomoediae luavdiim spediem habuiμso statuatur. Εtonim μi Livium donuo respicimuri nonuo ne ex eo quidem illud eonini P0880 apparot, quipIM qui liue iantummodo elaris verbis dicat, Andronteum, cum primus argumento si bulκm Serero auderet. uno gradu progressum esse ab illis modis, quos iuvelles deseripto iam ad tibicinum eantu motu ine in tigritenti peragere consuevissent;

modos autem peragere idem mi atquo Oautivunt agero, ot ui lans reseria variiM multi qlio primitiis satura appellabRinr. ita a Livio collectionem aliquam variorum iuuliorumque modorum saturam impletis modis proprie vorari potuisse, qnis eκi, quiu eoncedat γ Aeeedii. qu id neque satirieae mesis, quae aetatem tuleruui, Omnes roliquiae dramatici iluit' tuam tirnρ so seruiit neque ab ullo seriptore Naturam iii beaeuam oditam e o nunepimus; cui argumento minime oti,int, quod

grammatici quidam posteri0res saturarum nomine aliquas fabulas appultaverunt, velut Attam, quem in inmiti unetorem elaris8imum fuisse seimus, saturam edidisse OAieiidit Ibi L Origg. 6. l . Ribb. dom. p. 693 idemquo do Pomponio, qiii Atellanas eonscripsit, confirmat Prise. 6, 2. Sed nihil eos ad eam rem afferre de eo, qui vel calami lapsu erraveruul vot i; raeeorum drama Radiboum falso respexerunti Quoniam nullam promus tutor inturam et seaeuieam Romanorum poeAin rationem intercedem essedimus, id quod sadere non possvinus, quin iterum asi saepius praedicemus, otiisquo id maximo proprium suisso domonstravinius, ut certo arguineuto do,tituta roruin eopia abundaret, iam. noomuia negare videamur. ad veram saturae Romanae Oricineae eiusque historiam discribeudam progrediamur. Atque hie a sontium persemitatione prosseiseendum nee ab oti reeedendum nobis est, nisi evenit, ut manifestis argumentis eorum fides resultatur. Ao Diomodes quidem haee nnrrat p. 485, i 0. X.: Satira dieiinr oarmon apud Romanos nuno quidem maledidum et ad carpenda hominum vitia arohamo ei moediae eliaraetero compositiim, qualogeripserunt Luellius et Horatius ot Pergius. at olim earmen, iluod ex variiη poematibus conAtabat, satira voeabatur, quale serit serant Paenuius et Ennius. Quibus verbis hoo eum didero liquot satiras - a Lnoilio ot Horatio ot Porsio Ampias, sed eas intolligendas earmina maledim et ad earponda hominum vitia eomposita totoque genero distantes ab iis, qitas Ennius eonseripserit, utpote quae nihil nisi earmina ox variis 1,oematis donKlautia suerint. Manifesto igitur a Diomedo duo saturarum genera diseernuntur adeo Rui dissimilia, ut vix quicquam praetur nomen commune habenui, quorum alterum Litnianam Antiram, alterum Lustilianam appellare lieeat. Neo non Aoratium idem mutire videmus et in saturno indolo deserihonda et in in litore huiuA coneris statuendo, qui eum de Ennio, ut exemplari suo, uo verbo quidem inuntionem saeiat, id quod in difforentia interutrumque poetam positum neeesse est, sal. I. 1. 59. haeo habet: quid 2 oum est Lunilius ausu

Primus iii hune operis eomponere carmina morem

Detrahore et pollent ete.