Oratio de scorbuto. Habita in archi-lycæo Patavino, die 6. Nov. 1678. A Carolo Patino doctore medico Parisiensi, ..

11쪽

macax iam quasi την του στομά χου καχεξίαν illam nuncupatam suisse Sed hactenus de S COR BV II antiquis nouisquenoni inibus Ad

eiusdem notitiam accedamus.

Sit itaque SCORBVTVS morbus chronicus ab humore melanchol,

eo primum in splene coacto, postea in externa cute sparso tandem cum gingiuarum exulceratione 'crurum debilitate , etiam absque febre sensibili jugulans . . Praecipua haec sint SCOR BUTI symptomata. I. Praecordiorum angustia, quam δυσπνοιαν coibuticam Vocant, ob humorem melan. cholicum venam porta obstruentem. 2. Expultrix facultas deprauata in toto corpore, maxime in liene. Qualitas nutata, color enim faciei, pallidus primum , demde fuscus, tan ceni subniger evadit. q. Gingiuarum rubedo pruriginosa cum dolore. 3. Crura modo auista modo imminuta sunt, pro ratione imbibitae materiae, aut praepeditae facultatis. . 6. Cephalalgia interdum immanis interdum vaga , quam saepe comitatur spirituum torpor somnolentia. I. Corporis demum grauitas&spontanea lassitudo , scilicet propter crassum lentumque humorem tria uniuerso corpore stagnantem, calori natiuo valde insensum. Hinc praecipue laedui, tur deambulationis organa, nerui, tendines, musculi, alteriaeque omnes ac venae crurum tibiarum ac pedum. Morborum causas norunt οἱ τῶν ιατρῶν ἀιδες esse&externas seu

προκαταρτικὰ , internas i quibu incognitis vultum asse Iiιm dignosci,

multo minus curari docet Galenus, i. q. meth Hippocratis illud Θε οντι. non nisi καταχριστικις admittimus Vt nec astrorum influxum , in

nem deceptorum vel decipientium Zylum . Fas sit cuique credere vemortem sic morbum physic poenam esse peccati : Nobis nihil religioni detrahentibus, at nec temerarie aut superstitiose morbos flagella Dei nuncupantibus , illi plus tribuere quam praecepit Deus . . religio sit. Multi sunt qui quod huius affectus causam ignorent, occultam non sibi modo, verum absolute pronunciant . Quod quid est aliud nisi obscurum per obscurius explicare, atque ad pervulgatum asinorum pontem confugere: Cum occultas facultates assumant pro remedio morborum, quorum ipsi naturam prorsus ignorant. In hos certe, si in quemquam, .

quadrare puto lepidum illud dicterium cuiusdam poetae:

Si vis sanari de morbo nescio quali Aecipias herbam seu qualem nescio , vel quam; Ponas nescio u , auabere nescio quando. Externae SCORBUri causae in prauam diaetam reljciuntur, frequente in scilicet e rapulam, & potuna praecipue aquarum corruptarum, cibo rum ma lucclesiam cujus generis sunt carnes sale fumoque induratae, . submucidae atque putridae, caseus, legumina, &c. Aerem praeterea a in

biclitem uia. caudiorem accitiaiit, partes sanguiuis subtiliores eis

12쪽

mentem, enisque massam postea crassiorem essicientem S CURI'-T V M inde plus nocere autumno iere, notauit Balduinus Ron saeus, eo libello quem de magnis benibus eruditissime conscripsit Eundem iust bfrigidiorem non minorem esse SCOR BUTI causam censent al:3, utpote qui calori nativo pollisimum aduersetur, fuliginumque transmissio, ne in cohibeat Sicque ab alterutro aeris vitio corruptelam oriri, praecipue in locis maritimis: liginosis, iiij quippe solent exere cere magni lienes, inquit Hippocrates, . de aere loc. aq. post eum Aetius. Hi ne

Phasiani est autem hasis fluviorum omnium stagnantissimus' palli.

dum semper prae se ferunt colorem, ut qui regio laborant morbo Assi γmat Realdus Columbus, anat L Is se unum lienem vidisse quindecim libras pondere superantem rara non sunt artis. Deinde vigilias labores, venerem immoderatam, curas, tristitiam, immodica studia, succi melancholici prouentum generare, ac ideo διάθεσιν corbuticam facilius accersere, nullus est sacris nostris initiatus qui nesciat Galenus prε-terea, . 3. de loc. V . docet a febribus praecedentibus humorem . melancholicum contrahi . Hae sint ergo externae EeneralesquosCORBUTI causae. Interna propriorque , το συν-τικοναισιον est, putidus humor ille

melancholicus, aut hepati, lieni, melanterioque in farctus, aut in praecordi; redundans vasis majoribus, copia suavi crassitie, singula quae . que viscera obstruens qui si ad musculos cutemque feratur, maculas elephanticis similes producit Acrior deinde ac subtilior materiae peccantis portio, vela natura criticante, fas mihi sit ita loqui, vel a calore sursum ferente, loca tenera humidaque facilius arrodit . Quin liquorem

neruosum' medullarem tunc vitio affectum esse scribit Th. Willis, quo

molestissimi dolores resolutiones oriuntur. Imminutam crurum magnitudinem σῆς τροφLς τεκμηριον , essiciunt humorum intempe ries, iacultatis naturalis atque vitalis imbeciditas. ordo nunc postulat ut SCORBVTI signa exponamus. Maximam symptomatum supra memoratorum συνδρομὴν hic repetere superuacaneum duco Verum illis superaddam oris graveolentiam, gingiuarum tumorem laxum, ingentem atque auguinuum identes vaciliantes; lam tigines innumeras tum circa os tum circa crura; anhelitus dissicultatem langorem interdum syncopem pulsum inaequalem & languidum neque tamen semper febricitantem, appetentiam interdum languentem interdum adauctam; hypochondriorum inflationes; dolores colicos molestissimos crurum maculas plumbeas, purpureas, nigris violis obscuriores eorumque tuberculam ulcera , cauain maligna hoc enim

SCORBUTI signum est supra coetera παθογνωμονικον Vrinas turbidas rubicundas sudorem laetidum & copiosum, sputationem frequentem saluum nonnunquam laxam nimis, nonnunquam constrictam v rices

13쪽

rices in lingua ac labio inferiori . Quae quidem omnia vel in hydropem siue υκοφλέγματία sit, siue asciteso vel in dysenteriam desinunt i thalem, aliquando etiam contagiosam Liceat quippe contagi nomine

donare morbum , sola spirituum communicatione familias totas de repente inuadentem , vicos , ciuitates , exercitus , prouincias. Ex quo SCORBVTVM semper esse endemium, quandoque etiam epide inium, quin in liberos haereditario quodam jure progredientem, assercre non dubitamus. Cui etiam illud subjungendum censemus, non facilesdiuites

sed pauperes plerumque, ac rerum necessariarum inopia laborantes morbo hoc vexari solere Sicut econtra vitae mollities rerum omnium aD fluentia hydropem , calculum podagram aliaque incommoda producere consueuit. Neque post fata de si ait S COR BUTI liuor nonnun. quam enim maculae delitescentes , in ipsis cadaueribus efflorescunt, quales praecipue stellionibus similes, in epiploo, pancreate, me senterio, ac intestinis , ab sculapijs Parisiensibus nuper conspectas suisse animaduertimus. Ne praetermittamus aliquut lienosorum signa a Caelio

Aureliano commemorata , quae Scorbuticis aetatis nostrae conueniunt: scilicet pediculorum multitudinem, grauem sudorem, per somnum penis eiectionem , cutis tenuitatem, venarum tumefactionem praesertinia

in cruribus, fluxum sanguinis e naribus: Haec enim omnia ingentem corruptionem noxiosque vagantes flatus indicant, teterrima cacochyiniae sobolem. Ad προγν ὐσταον , abstrusiorem medicina partem transgrediamur. In CORBVTO certe, quod tetra horrenda variaque sint ejus symptomata supra quosvis alios morbos dissicillimum id esse videtur, quod bique dissicile pronuntiauit Hippocrates , aph. I. ἡ δε κριγις ξαλεπη. Sit ideo maxime cautum ac suspensum ut enim plures a leuioribus pestis hujus principi j extremum diem obiere, sic multi pro desperatis habiti

conualuere. Quae quidem Medicium in praedicendo moderatiorem esse jubent, siquidem temeritatis aut ignorantiae notam effugere velit Scor-butici ab hydrope per totum corpus intumefacti,alijque ια τῆνότροφίαν

ad extremam maciem redacti, medicinae beneficio saepe pristina sanitati restituti sunt. Ergo magnitudo morbi quantacunque sit, conualescendi spem neutiquam praecidat, cum viscera vel mediocriter sana existent. Ecoi)tra exitialis censeatur SCORBUTUS, cum pulmones corrumpi inceperint, aut abdominis contenta , obdura velut scirrhosa euaserint Praeterea eos qui medicis recusant vivere, & in assumendis alimentis me dicamentisque dissiciliores ac morosiores sunt, ipsa si cupiat Salus seruare prorsus non potest . Suo itaque malo genio ac proximo fato relinquantur, ' , ut ait Celsus amentur praesidia quae pluribus pessunt esse saluti. Est Aretati sententia , . i. c. rq pueros & Iuvenes lienis scirrho

facillime corripi, facillimeque euadere Senes vero dissiculter eo laedi,

14쪽

li E

sed assectos interitum euadere non posse. Morbos similas eadem methodo ijsdemque remediis non sanari faten. tur omnes Medici, cum aetatis, virium, consuetudinis, climatisque di. uersitati multa sint prudenter concedenda, quae axiomatum nostrorum seueritati aduersantur Absit a nobis absit procul ille Empiricorum error, as erentium hoc vel illo medicamento, etiam absque ulla indica tione adhibito , curari morbos eiusdem generis est enim altera per omnia similis, inquit Galenus, symptomatum multitudine hos scilicet plus minusve quam illos opprimente. Vix alibi majorem των φανομιέν dissimilitudinem obseruaremus, quam in CORBUTO, quem ideo in geniose morborum Protheum nuncupauerunt. Hic enim tam varias ac multiplices induit formas, ut nisi accurate inuestigetur pro eodem agnosci nequeat Lipothymiam interdum habet comitem , interdum cordis palpitationem Fingit aliquando hydropem, convulsionem, paralysim, a poplex iamci quin&ijsdem stipantibus, vel cum atroci dolore, vel dorepente aegros interimit. Adeo verum est illud Ferneli nostri, alba. I. agritudinibus adj ctam omptomatum diuersitatem , non de diuersos

Caueat ergo Medicus ne Sempronium aut Stichum S CORBUTO affectos ijsdem curet praesidi j s. Perlustratis attente morbi causis atque signis, aegros ipsos maxime respicia : Sicut enim inter tot hominum millia nulla sunt facies similes, nullae voces ita morbus iste non minus. varius esse videtur, pro corporum in quae incidit dispositioni Tua neque morbus tantum aut aeger respiciendus est, sed iegri animus, dcipienter docuit Celsus, L 3.c. i. disi entientium medicorum historiam narrans, qui Magnati Macedoni medelites , diuersum morbi exitum pronuntiauere altero salutem pollicente solas scilicet aegrotantis vires affectusque magnitudinem ponderant , altero mortem praedicente Ob eiusdem animum quem nouerat intemperantissimum : Cuius spem,inquit Celsus euentus non fefellit, paucos enim post dies aeger miserrim obsjt Omnia deinde ita componantur ut ex erudita Medici solertia, obsequenti aegrotantis fiducia exurgat expetitus ille τῆς Θεραπείας scopus, summum naturae bonum, sanitas

Praeter causarum amotionem, generalia sint ham medendi praecepta, obstructionem soluere, intemperiem sedare , sartem affectam corro borare. In histribus quoniam tota salutis spes posita esse videtur, illa pro viribus & eoncessa nobis temporis periodo pervestigemus. Obstructionem , morborum omnium parentem esse requenter docuit Hip-POςr te. , πάντων τῶν κοιλίν ηρυὸν ἡγεμ ων , Ut cum Galeno loquarulam duobus potissimum modis oppugnabit Medicus prohibendo primum ne peccans humor ulterius generetur , aut ad partem affectan

Prouuata deinde partes teneriores dissipando , duriores emolliendo, M

15쪽

euacuando materiae portionem cuius copia impeditus .fuerit hii fluxos. Quaestio hic utique celebris oritur , an mittendus sit Scorbutico sanguis Ab hoc praesidio Galenum declinasse dicunt ιμιι φόβοι , vetantem, . q. de sata. missi e 2 ei venam tundere cui sanguinis moles plurimum a qualitatis mediocritate recedit ne scilicet detracta purioris. materia parte, quae reliqua est furias agat, iravus succus qui plurimus inest biliosis, eos ad interitum deducat. Id ipsum eleuat summus ille naturae scrutator, commesnaph. 7. Dct a. l. de rat vict in acut Docet quippe his consultum prorsus fore, initio morbi sanguinem detrahere quo saluberrime simul omnes vitiosi humores expurgentur aequabiliter euacuentur. Ἐι. δε - τισσαρες χυμιοι πλεονάουσι 'κ προτε per φλέβα τέμνειν προ τῆς καθάρσεως, η καθαίρειν προ m φλεβοτομι ας.. Secus enim plet hora continuum suppeditaret morbi semitem, praecipuEnorenti aetate , ac quadrato corpori. Aurea audiamus Hippocratis verba, L inrat. ct in acutis, apb. 18. ψευδοπραγματικοι valde aduersa: ου λυανται λυεΘαι ην τις προτερον ἐπιχειρε, φαρμακευειν , ἐλλα φλόβοτομίη των τοιῶν η γεμιονικον στοῦν. πειτα μι κλυσαλιῶν- χἡ μέγα και χυρον το νοσημιαι 1. Eιδε μὴ καὶ υστερον φαρμιαι- κωκή δῆ , δέεται δε και α σφαλήιν και μιε τριοτητος μετα φλὲβοτορι ην φαρμιακειης . Hoc est, Solvi non possunt si qui primum purgant medicamento ut aggreβus fuerito nam venae sectio in his princeps est remedium Deinde adelflere procedendum si magnus O vehemens fuerit morbus. Si vero non, postea medicamento sit opus , sane id post satauinis ni ponem secureo mediocriter adhibendum. Id autem E maioribus brachiorum venis intelligamusi': basilica scilieet mediana aut cephalicaci Sic enim maxima corporis vasa visceraque promptius ab onere quo tanquam sarcina, oppressa sunt, liberabuntur, lienis durities seu saxeitas; ut loquitur Cael. Aurelianus, di, scutietur , δυ-ρασις que Scorbutica citius ac securius debellabitur. Neglecta prorsus minorum vasorum apertione , ut saluatelli, quae multo plus habet apud imperitos famae, quam apud aegrotantes beneficii in sis renutante doctissimo Petr. Foresto, l. o. obser. . i. Quod si melancholicus sanguis ad coxas jam de filixerit, poplitis aut malleoli venam tunde re, aut hirudinum suctu enas sedate sese plere, maximo sore auxilio non aut bigi inus, euacuato scilicet humore validius vicinius premente

Idque pr cipud in Reminis, cum substiterint ιι κατὰ μηνια , aut in Viriss saevus adsit haemorrhoidum dolor Fluidior deinde euadat sanguinis massa, cujus beneficio corpus impuritate facilius liberetur Sic quippe jubet diuinus Hippocrates , apb. o.

16쪽

nals quatuorseminum rigidorum major. ad drachm. nasturtij aquatici quod σισυμβριον τερον nuncupat Dioscorides, brunt sesse Germani, cochleariae , quam Telephium Dioscoridis putant, melissae , ab synthij utriusque, vulgaris scilicet lontici , chamed ios , fumi terrae, hysopi,

ceteracli, scolopendri , ad manipulum quinque generum mirabola norum ad drachmam j. Sennae Alexandrinae, ad unciam unam, cum exigua metiis aut sacchari portione: sicque ex duabus paratis decocti libris, qua tuor unciae singulis diebus Scor butico exhibestiatur. Enemata non omit tantur, alui praecipue durioribus, ex decocto mercurialis, parietariae, ab synthi , norumque roris- marini, cum mellis communis uncijs duabus. Fluidam enim aluum, ut omnibus bonum sic lienosis optimum esse docuit Hippocrates noster, apb. 8. l. G. τοισὶ πληνώδεσι δυσεντερ ιη'πιγενο μω, αγαθον. Quod nisi sponte accidat, arte medica debet procurari. Ad validiora postea properandum, ratione virium caeterarumque circumstantia rua semper habita. Vomitum interdum quidem salutarem probauerunt , qui sanando huic morbo maxime incubuere, ad tonum ventriculi respicientes , saburra succi terrestris, inquinati. Ex illis tamen sapientiores, cursum naturae seruandum esse censuerunt, nec nisi rarissime per superiora prouocandum. Cur enim, inquiunt, humoris impiachi viscositatem illam aenacitatem vomitorijs potius quam cathar ticis praesidi j euacuandam censere uius i Sic enim molestos interdumque grauissimos capitis dolores qui vomitum comitari solent, vitaremus humorumque peccantem secure leniterque per aluum subduceremus. Cur

praeterea vel leuissimam prostrationis virium aleam seu periculum non arceremus, in bis terue propinari deberent cathartica, quae vel centies repetita nihil prorsus habent periculi. Hominis praestantiam diuinorum operus appendicem omni solertia cura, arte foueamus. Prima steneant inter cathartica, Senna, Rheum, Agaricum , a marindi, Cassia, Manna, electuaria Dia prunis, Diaphaenicum Catholicum dictum seu simplex seu compositum Syrupi de rosis solutivus, de floribus mali persicae, Sapor Conseruae florum genistae, radicum buglossi conditarum . specierum laetificantis Galeni in subsidium accerseri possint Praeterea succum limonum valde prodest e multi memorant, aciditate sua luem Scorbuticam egregi debellante. Haec vera sint antis corbutica Caeteravi ut jactata, artis maJestatem minus patefaciunt quam artificis vanitatem, temeritatem ac ignorantiam Iliadem medicamentorum possenia hic enumerare quae a Medici prudentia atque πολυριαθια maximunia desiderant delectum. Vitentur porro aloetica diagrydiata , ut pote quae nimis humores ac sanguinem exagitant Turbitu, Ialap, Mechoacan ferocissima medicamenta , illo praesertim nomine commendantur quod si ut alienigenari Recordemur tamen non incertam imodo

17쪽

68 Abhorreant viri boni, οἱ χαριένος, humanae salutis studiosi , ab

omni Antimoni usu, quantumvis barbaris chymicisque nominibus larvati Lethale fere semper est stygium illud venenum , in humauun taagyrtarum idolum, cujus maleficio non tam sordes eluuntur quam venae aperiuntur: viscera discerpuntur. Sapienter equidem saeculo superiori, anno scilicet M DLXVI decreuit Saluberrima Facultas Medica Pari sensis, Stibium seu Antimonium elle deleterium, ac inter illa medicamenta recensendum, quae venenata qualitate pollent, quodque ut nulla qua uis praeparatione potest emendari, sic nec citra certissimam noxa naassii mi Frustra hujus medicamenti perniciem mille autoritatibus confirmaremus , quotidianaetiasne X perientia satis comprobatam Unius Mercurialis haec sussiciat, celaberrimi olim in hac Academia Professoris,l et de comp. medi. e. a. Tempore no 'o Theophr. Purac et u primus capitvli ho diabolico medicamento , o ad purgaηda corpora, sed ad Jugulandos

homines.

Leuioris armaturae praesidia censeantur coxarum tibiarumque frietiones tum ex oleo laurino, tum ex rosaceo, neque tamen in totum spernendae sunt, maturant quippe , rarefaciunt digerunt: illas valde commendat Celsus, . q. c. 9. Modice euacuantia & emollientia applicenturi Valde probata varia lutorum genera, ac praecipue Sancti Bartholo mei in agro Patavino, ab eruditissimo Hier Mercuriali, animaduertimus, i. s.c. 22. inguia suspecta sunt , crassaque, quod obstruant. Inungantur porro nerui, si rigor in genu busti bijsque sentiatur, pingui illa mucagine decoctionis pedum bubulorum, post leuem frictionem Nihil enim affectis contradi is rigentibusque neruis aeque conuenire suadent de Mediciri experientia. Diureticas potiones tum sudorificas, ex Guajacovi Zarsa parilia paratas, movi hypocausta, Scorbuticis multi praescripserunt &ipse Celsus, quibus tamen cautiores abstinuisse animaduerto, iure. merii verentes ne excrementitium quid siccando nimium incrassetur quod humoris alimentario reliquum est, neue aeger non minus remedio quana morbo succumbat. Ad diaetam perganaus , continuam sanitatis aut morbi causania; - τουτω γαρ νοσουριεν, οἶς καὶ ζῶμεν. Salutaris aer in aegrotantis cubiculum intromittatur, serenus scilicet tenuis ac purus, 4 austrino flatu liber, humidus palustrisque ut nocentissimus arceatur. Domus sicca sit, CORBVTVS enim exacerbari solet humida murorum exhalatione . Ignis in ea frequenter accendatur, non quidem ex carbonibus, horum enim vapores primum coacti atque suffocati, spiritus inficiunt si es fundantur, sed ex lignis siccissimis. Id quidem exemplo illustri docuit Hippocrates , quo saeuientem Athenis pestem mirisce, dissipauit Uno verbo quae putredinem quouis pacto inducunt, tauquam virulenta fugiantur.

te cibiti

nen u

c al

18쪽

ri, i

lso a

Ad valetudinis conseruationem morbi effugiunt pluritatim referre

testatur Iul. Caesar ut Marte sic Apolline clarus, debet. cia quo quisque cibo aut potu utatur, quod postea medice explanavit Galenus ,l. de alim ban. Omal. succi Gjs quippe tantum praecauetur, quantum medicamenniis curatur. Sit itaque victus ratio omnino incidenso attenuans pisces, aquaticae aues, carnes assatae sumo saleque conditae omnino arceantur, praecipue suilli Adstringentia vitentur ut naespita mora crassum lac cum generantia, Vt lagana , legumina c. tum dulcia quae facile bile-stunt ' Ευχυμαει, πεπτα, ἰυαναδοτα sola concedantur. Seruatata men Avicenna lege , cujus methodum explicandam suscepimus , opti inum esse seruare jejunium. Quam quidem ita explicat Theod. Priscianus, . c. I F. talenos affectus cura a jejunio& patientia inchoanda sit. Potus sit aqua salubris, fontana vel fluviatili , nullis inquinata aut mineralibus aut oecibus Chali beatam valde commendat Cessus, haec enim lienem eo ercet, quὰd animaduersum es in is animalibus quae apud fabros terrarios educata, exiguos benes habent. Inter pascendum plurimum proderit vinum album tenue ψιλιγοφορον , chamed rite aut absinthites hac enim medicatione scirrho sos tumores facilius discuti peritiores artis magistri co fitentur Chali beatum praescribit Aetius, .io. c. a. cujus conficiendi duplicem modum tradit. Exul et prorsus cereui sic omnisque potus obstruens iis enim deterrimam inducit putredinem, nulla reparabilem arte, cui continuo vincendae frustra allaborans calor nativus tandem cedere a cogitur. Hinc ut supra diximus, frequentissima oritur Scorbuta capestis, cujus arcend viruletitiae causa, mundas tersasque fascias frequenter esse Iterandas monuerunt viri clarissimi, quorum industriae SCOR BUTI curatio commissa est Omphacium ab omnibus probatum in obsonijsaniniaduerto, abstergendi viribus maxime praeditum, quin Macetum proprietate sua maxime lieni conuenire ab Avicenna traditum est. Quod in mentem reuocat, Strabonis l. 3 geogr. Diodori sic. l. s. diligentiam: Hi quippe scribunt Celtiberos Hispanosque consueuisse mane lotio proprio dentes atque gingiuas ad abstergendum nocturnas sordes colluere. Somnus quidem moderatus sit , neque tamen ivturnior : Quies autore Celso , . q. c. p. lienis vitium adauget, cui ex aduerso plurimum confert frequens exercitium, motus labor. Sinamus a Lenone Plautino , in curcussione, lienosum ad Venerem venuste prouocari, hocque tanquana lieni optimum prodesse Medicorum lenonumque axiomata toto coelo differre norunt,qui hos libidini omnia tradere, illos naturae hominumque saluti, attentius perspiciunt. Praemissis hisce generalioribus, Medicus hostem cominus aggrediatur, juxta consilium Hippocratis , l. de vicer. e. 3. sanguinem e partibus mittentibus vicinisque effundat: Eλκω νεοτρωτω παντὶ ξυμφέρει, μι αποιι ιν αποpρεειν , sic enim facilius cedent ulcera, secus diuturna mali. gnaque

19쪽

gnaque astra . Aetius, Tetrab. q. serm. 2. c. clo adolescenti diuturn mulcus ad radicem manus habenti, venam ad ulcus superne allatam secule intra paucos dies sanauit. Si varices circa viceratum locum se exerant, statim eas exscindi necesse est, jubente Galeno, t. q. meth. idque post

αποκεντε ει αλλοτε και αλλο . Prohiberent enitu ne ulcera glutinaricariaeque repleti possent, intemperie continuo partem affectam occupante. Circuncidenda sunt viceris labra , si callo obducta fuerint, ut eiusdem siccatio omni arte procuranda : Siccare quippe ulcus, inquit Hippocrates, sanare est . Hinc ulcera uniuersa nisi vino humectare vetat Dictator noster, de ricer. c. I. ἔλκεα ξύμιπαντα ρυ χρή τέγγειν πλὴν cisti. Siccant Odic terra Cadmiari sigillata dicta valentius chalcitis toti aerugo sta , Myse Sory a quorum tamen mordacitate prudenter cauendum est. Alumen quidem potenter siccat abstergit , at quod adstringat, valde suspectum est Galeno, . de compos medic.sec. oc. Qua re caute admodum eligenda sunt medicamenta digerentia & adstringentia, nulla mordacitate nulla exasperatione pollentia. Vtilissimum erit unguentum a Io Tagautio praescriptum l. e. IS. Cadmiae, alumi nis, chrysocollae, singui. partes 8. aeris floris aeruginis ustorum, singui partem nam gummi cupressi partes A. cerae, olei ros acci q. s. Ambientes porro partes pharmaco quod phlegmonem arceat, circundare oportet, atque mitigando: emolliendo, πλανυιμια continuo renouare, donec ulcus cicatricem contraxerit. Quod sine sic quidem successe rit confugiendum erit ad emplastrum illud admirandum Galenici fori dictum, cujus compositionem videre est apud Aetium, Tetrab. serm. 2. e. q. numero quippe morborum4 symptomatum adaugendus erit

remediorum numerus.

Des ascentibus oris atque tonsillarum ulceribus, remedio esse herbam Britannicam asserunt tum Plinius, i. as. c. 3. tum Dioscorides t. s. c. a. tum etiam Galenus,l. 6 de simpl. med. cui quod nobis sit incognita, istortam substituimus ijsdem qualitatibus praeditam. Illa sanari praesentissime docent recentiores, collutione praeparata ex corticibus sol ijs oxya canthae vulgaris: rosis integris maturis, in aqua chalibeata coctis. Alij idem praestare dicunt oliuae folia cum stilla titio plantaginis laico-tianae liquore contusa: Item decoctum hyssopi, salutae, roris marini, cui admisceatur nonnihil mellis rosa cet. Si vero contumaciora sint ulcera praedictis aquis affundantur guttae aliquot spiritus vitri Oli, pareturque gargarismus. Supercrescentem carnem, quae sit, scalpro aut vulsella eximere conueniet, indesinenter os collueres quod vero commode eximi non poterit, unguento AEgyptiaco vel alumine usto cum rosaceo melle consumatur Venae quae aut sub lingua subsistunt, aut quae inla-hij sunt, si extuberent & intumescant , non inconsulto tundantur, quin

20쪽

ii a

Tr continuo procurandum est , ut ex giagiuis atri illius sanguinis quoriollicitetur, cu)us mora , Vlceris conglutinatio praepediatur. Uacillantibus deinde dentibus, optimum erit oleum vitrioli. Remedis .morbum non expugnantibus, ad ignem multi confugiunt. Hippocrates L int ecl. statuit urendum esse lienem, cum ejus affectus contumax fu-rint EIus praeceptum secuti sunt Scrib. Largus inlex. Trallianus, Rhiae de ali I nullo tamen quomodo ratur lien , prodente Scribit quiden Dictator noster rendum eum esse decem in locis, qua sit ferro candente cecem essent administranda cauteries; aliosque modos etsi non utiliores indicant Albucasi Auicenna. At Caelius eximendum esse omnino lienem e corpore docuit cui subiungit rem dictu quam factu faciliorenata Suamuis enim canibus equisque , quo velocius currerent, liene in ακινουν- avulsum fuisse nouerimus, nulli Scorbutico suaderemus tam saeue sibi lienem eximi. Porro ad praeseruationem Scorbuticorum tabellarum harumce quae in pharmacopoli)s Oxoniensibus vulgo prostant, sum salubrem facile

'Ve q. Dccbari albissimi solut in aqua rosar

tubulat eOct. lib. i. si Appendicem corbuticorum remediorum arbitratur Petr Forestus, . . :, .: '' Τῆμm ςJς xytbicum , cujus laudes tantas esse asserit, ut mihi videre quicquam optimi Vos celasses, si illum reticerem ris 1 sponsueuit cochleariae, behibunga an lib. iij. Dcchari olbumne depurentur, coquantur simul, ut Frupus se- usscum artem Horum omnium vice Lappones S CORBITO affe- Q , cribunt utidius Schefferusque m Gppoma Histori , sanaritetnnae seu Rangi seri epoto sanguines: Barbaros medicis omni iere medicina priuatos satius est excusare quam imitari. . At malium de tabula. Nunquam deficerent Aledicorum praescrip- τὸ si aut 3s omnibus fidem adhibuissemus, aut eadem curando huic 'Orbo necessaria essennus opinati. Issa percurrant diligentiores ubi, i , apud Euritium Cordum in botunolo eo Ulaum agnum de gentibus septentrionalibus , . 16. Alb. Crandium