Valentini Henrici Volgeri Introductio universalis in notitiam cujuscunque generis bonorum scriptorum cum nnotis et augmento Henrici Meibomii

201쪽

magni illius D Launhi imb, quia liber rarus apud nos

est, quamvis ego quoq; metuam, ne censi ram incurram,

ipsa ejus verba , non in calcem libri reiiciam, sed hic integra apponam : Ego, inquit, in orationis contextu refero merbii a quibus ab Regina collegium fundatur instituitur, is quibus a Pontime coli iura fundatum confirmatur, dimersa Regum diplomata, Senatus conbulta, alia, quae cum ad generalem, tum primatam coli ii rationem, administrationem ει celebritatem pertinent Testimonia quoque infero, quibus, quicquid est in elogiis sideri sustentatur. In H

storia non tam quaerendus est nitor sermonis, quam pondus auctoritatis . Carmen quidem is oratio summam, ut placeant, requirunt eloquentiam, non historia, quae quoquo modo scripta desectat, ut ait Plinius Iunior Qui eundem Verborum tenorem servare, flum idem rationis retinere , atque ita Lectorum gratiam accupari molunt, scriptorum testimonia me apponunt ad margines, mel ad calcem operis sui transferunt. Illorum factum scribendi modum non redarguo, absit , sed non exequor: cur non exequar, hae me rationes impediunt Dum ad margines apponuntur Auctorum testimonii, tunc adversus librum sit quoque alius liber. Deinde si quis et , quam legit, probationem idere cupit , ei mersandae semper erunt paginae, revolmenda folia quod

laboris genus molestiam is negotium facessit. Tum hae seribendi methodus anni abhinc centum inducta est, ne adeo re condita, mel tantum habet 'sterii, ut non potuisset in antiquorum mentem facile enire imitandum mihi proposui Eusebium Caesariensem Episcopuli, cujus Historia ex mariis Auctorum , qui antea scripserant, fragmenti magna ex parte conficitur H quo plura D majora sunt fragmenta,

eo pluris e majoris si tu historia agendo, quem-

202쪽

17 HANRI cI ALBO MI Iadmodum agere constitui, decipio , his rationibus deceptus sum. Quicquid in causa. Eusebius ab hoc errore me defendet. Obstabit antiquitas, ne me novitas incessat. P. Ibid. Ex altero. Huc pertinent illi , qui de Pseudonymi Sc non)mis libris egerunt, iisque suos veros

patres reddere conati sunt, vel reddiderunt. Inter quos primum locum meretur Vine Placeius Hamburgensis propter ingenium ciudicium, summumque laborem, quem inter adversae valetudinis maXima incommoda non fugit, laudandus, altera libri sui praestantissimi editio ne, superaturus seipsum is Laudandae tamen etiam sunt Iob Deo heri Imperialis Camerae Judicii Spirensis Advocati Jc Procuratoris de illis egregiae conjecturae, tertia imprimis editione auctiores, Vindingi etiam,&BaeliiEpistolis. Nec minus huc faciunt Iobannes PetrusJacobus Viliantis,&ipse personatus, qui Centuriam Temicenturiam ejusmodi scriptorum subiit Visera algata seu larva detracta, edidit.

Ad Pseudon mos vero pertinent quoque Plagiarii,qui suum alienis libris praefigunt nomen , de quibus primus Cl. Thomasius egit, dein alii quoque, nuper Iob Albertus Faber Exspectamus autem post hos, eruditissimi Buissetide omnibus illis librum . P. Ibid. Demum quivitas. Occurrunt hic nobis multi βι dicitivi,qui tamen non uno eodem modo id privstiterunt. Qui omnium eruditorum Vitas, veterum recentiorumque tradiderunt, non reperio nec labor esset unius hominis, nec unius operis argumentum. Alii igitur secundum nationes, in illis vicissim secundum professiones,&Vitae genera vitas doctorum conscripserunt , de quibus

peculiaribus capitibus deinde agendum. Alii vero unius

203쪽

tantum aut alterius vitam sibi exponendam sumserunt: Alii denique suam ipsi vitam describere, Vel memoriae causa, vel in liberorum suorum, vel publicam utilitatem, susceperunt , Inter eos qui unius alteriusve vitameX- posuerunt eminent, de Melanchionis Camerarim, de Mixis Julii Iosephus ealiger, de Vincentii Pinelli Gualdus, de Peyxeschii assendus, qui quorundam etiam celebrium

Mathematicorum Tychonis Brahari, aliorumque vita eX- posuit, de Petri Puteani Rigaltius. De hoc vitas scribendi modo agit Olandus Marsus L a. Epist. s. iterum Epist. s. ubi Germanos, in ea materia, ut in alias fere ιέργους esse notat quosdam enim eorum, de quibus scribunt,parentes referre, diemin aliquando horam , qua nati sint, dc talia, quae in Regibus solumi viris maxime illustribus requirantur: adducenda vero tantum esse, quae ad rem faciant, de conditione fortunae, de scriptis,o aliis rebus

maxime notabilibus Vertam, an parentes quam omitti debeant, valde dubito diem quoque natalem , ut emor tualem, annotare omnino par esse arbitror ad reliqua moderanda suum cuique propositum M vitae actae arietas, consilium dabunt , meque tamen soli Germani ita in his uro: M sunt, sed ex aliis quoque gentibus numer re non paucos licet . Qui vero Uitas proprias scripserunt, itidem non ulli extant, merenturque inprimis legi

Hieronymus Cardanus, is De Augustus I vanus Sa-nE, qui fiducia id morum potius quam arrogantia taciunt, in laude quoque dignis rebus, quas de se narrant, inveniunt fidem in indifferentibus vero quis suspectus habere eos velit, cum scire omnia optime potuerint, in mendacio vero pretium nullum P Imo ad vituperium pertinentia nonnulli de se ipsis narrare veriti non sunt, uti quis Y a bi dem

204쪽

IV.vita corporis inimi sui ita detegit,ut mirari satis nequeas. Superatur tamen a Cardano, qui ad stoliditatem usq; id facit. Interim tamen, quae ab Auctoribus superstitidus eduntur vitae descriptiones, suspeeti magis sunt illis , quae post mortem inveniuntur, non publico destinatae, sed in liberorum tantum usus consignatae. Qualis

est Henuingi Arnisaei, insignis quondam apud nos Medici&Philosophi, ab ipso egregie, Titis prolixe concinnata,

hactenus tamen non edita s.

P. 33. Seorsim Ante triginta anno Johannes Volm-be erus in Statua Mercuriali Theologica, hoc in loco typis exscripta, enumeravit Scriptores, qui in libros sacros vel omnes Vel quosdam commentati sunt: qui liber a conatu laudandus. At magis ad nostrum argumentum facit Gmil. Cromae Elenchus Scriptorum in . Scripturam , quo exhibetur eorum gens, patria, religio librorum tituli,

volumina, editiones variae Londini a. 16' a publicatus.

Et quodammodo huc quoque pertinet Dorsibae vastum&insigne opus, sub titulo Biblia umerata. Commentatores omnes in Epistolas Petri videri posJunt apud ut Iacobi Biblioth. Pontific. l. I. P. 3O. P. 6. Robertus Bellarminus. Post Bellarminum, ejusque commentatorem Labbeum prodiit ante quinque annos Supplementum de Scriptoribus me Scripti Ecclesiasticis a Bellarmin omissis, per Casimirum Oudinum, Presbyterum veteris instituti ordinis Priemonstratensis. Jam tum tale quid tentaverat ipse Lab us,dc promiserat, post ejus vero mortem id suscepit persecit Gudinus, qui tamen non repetiit illos, at Bellarmino dc Labbeo jam dicti, nisi de noviter repertis eorum scriptis aliquid afferendum sed illis intactos tantum proposuit,&quidem ad au. usque q6ῖ,

205쪽

ADDITAMEN A 17subi in immensum se diffuderunt Scriptores Ecclesiastici. Est autem elegans hic liber, imprimis in Autore laudandum, quod primo magna diligentia etiam latentes adhues nondum editos scriptores adiecerit, deinde, quod

juΣta temporum rationem accurrate eos collocarit, lenique a convitiis, Christiano homine indignis, Latii autem familiaribus, in dissentientes abstinuerit adjectis insuper egregiis indicibus Maxime autem h1c laudari meretur Gulielmus Came . Theol. Professor Canonicus

indes oriensis, qui post Tabula Ecclesiasticas ct Chartu lacem Ecclesiasticum, utilia in hanc rem, sed compendiosa scripta, nuper Scriptorum Ecclesiasticorum Historiam

Litterariam a Christo nato usque ad sec. XIV. amplo Volumine scripsit, cui appendi de iisdem scriptoribus ab. ISOo. Sque ad an Isi . per Henricum I harionum adjecta. Ostendit autem civeus, praeter summam diligentiam, judicii sui vim plurimis in locis,&, quod imprimis adnostrum institutum facit, non exemplo Oudini , recensuit

tantum scriptores, sed illorum quoque vitas exposuit, aliorum, suaque de illis judicia, de editionibus quoque, protulit. Nuperrime etiam Ellies de Pin , Theologus

Parisiensis, novam Bibliothecam Scriptorum Ecclesiasticorum magno opere Vulgavit Verum, quia Gallice scripta est, non ita omnium inservire usibus potest. P. 37. Patrologia. De Patribus, qui vocantur, multi superiores nostro hoc seculo scripserunt δε non tantum scripta eorum, vel editiones , recensuerunt, sed de Scriptorum genuinitate simul disputarunt quorum ultimorum in hoc capite sub finem meminit Voglerus.Quoniam vero eodem opere utrumque non pauci praestiterunt, ego hic de nonnullis eorum, qui utrumque fecerunt, disseram. Qui Bibliothecas Theologicas ediderunt, Iudii

206쪽

1 6 HENRI cI ME IBO AEGTheologici recte instituendi methodum scripserunt in libris quoque recensendis occupati sunt in de iis judicant, ideoque legi merentur, ut Gisbertus melius , Ludomicus Crocius, Iob Hottingerus, Gerbardu Mejerus. Maxime autem, lic in antecessum, laudari meretur viri optimi doctissimi Iob Andreae Bosii Schediabma de comparanda notitia Scriptorum Ecclesiasticorum, in quo fuse Seleganter de omnibus his scriptoribus tractat, nervose Judicat, pluresque V ler intactos adducit quem non vacat, nec lubet describere. Nec minus juvabit legere Semrinil liberi luteri Pronuum Historiae Christianae,

ab eo scriptum, cum in Academi Rostochiens Historiam Ecclesiasticam profiteretur. Inter eos, qui priorum seculorum Ecclesia Doctores enarrarunt, eminent Iob.

Hennichius in Historica sua Ecclesiastica Civili, in singulis seculis capite tertio id acturus, quod in primis egregie caepit, si vitam ulterius producere licuisset Augustus Varenius in Rationario Theologico de scriptoribus Ecclesiasticis, cujus tamen prima tantum duo secula prodierunt,4 nescio, an reliqua exspectare post mortem clarissimi viri liceat. Job Christopvorus eblfurerus Onoldo- Francus ante annos Viginti' unum Coronam centum patrum iociorum Ecclesiae scripsit, in quo ostendit eorum natales educationem , res gestas, scripta tam genuina quam suppositiaci magna diligentia, recentiorum testimoniis insigni copia adductis. Desinit in Bernhardo Claraevallensi. Ulterius progressias in Abaco Patrum, scilicet ad Lutheri usque tempora, vir doctissimus Iob. Golfrid Oleurius, amicus noster. in supplementum Patrologiae Iob. Gerhardi ordine alphabetico scriptores, eorumque optimas editiones, enumeravit. Elegans liber

207쪽

quamvis alicubi sorte quaedam praeviderit, Iabbeum sequendo in similes cum eo errores inciderit, ut notatur in

Additionibus ad Biblioth Neapolitanam p. 29. O. 93. uis enim in tanta varietate cavere sibi satis posita Alii

einde post renatum Evangelium cum bonis litteris clarorum Ecclesiae Doctorum laborem scripta memorare non negleXerunt. Qupin Hermanni Hamelmanni historia renati in Saxonia Evangelii pertinet, nec pauca in eam rem in C traei Saxonia leguntur Exstant quoque Theodori Bezae leones, id est, vera imagines virorum doctrina simulis pietate illustrium, quorum praecipue ministe-xio bonae litterae tera religio instauratae, additis eorundem vitaein operum descriptionibus. Quibus jungendaniderici Duubemii Genem restituti, seu oratio secularis in memoriam religionis apud Genevenses restituta cum iconibus Virorum illustrium, quorum opera praecipue Deus collapsam religionem restituit Theophilus Spitrelius in Templo honoris reserato L. Theologorum illustrium hujus aevi imagines exhibuit, deque illorum studiis, scriptisque, quaeditis, qua ineditis diligenter egit. Nec minorem industriae laudem merentur L. Henning mittenti Memoria Theologorum nostri seculi. At majori conatu amicus noster, Job. ridericus He elius Historiam liniversalem Theologorum Vangelicorum molitur, cujus sciagraphiam edidit ante annOSIO, promittens praeter vitas illorum, omnium quoque librorum ab ipsis hoc superiore seculo scriptorum catalogum cui proinde vitam otium sufficiens apprecor . Verum ad illam Recentiorum Theologorum , eorumque scriptorum historiam plurimum conserunt Epistolae , de quarum usu in universum disserui in principio horum Ad. dita-

208쪽

gicis Epistolis adjiciam. Eminent autem inter eas Erasmi Rotero mi, Philippi Melanchionis , Ludovici Vivis, Thomae inori junctim in Anglia editae, mon tantum litterarum restaurationem, sed & verae doctrina docent,

per quos 'uorum opera scriptisque id factum sit. Pertinent etiam eodem De Sadolet , Sepulmedi, Lat. Latini Epistolae. Nec parum ad notitiam hanc conferunt Camerarii, Diraei, Gonaei Cassandri, Huberti Langueti, Bongarsi, inuas Lugduni ab Heinsio editas a Belgis ad Belgas scriptas supra memoravi. Et legi quo que merentur Cardinalis Ossati litterae tomis duobus Gallice editae, in cujus lib. . de in miseri Bochionii contrabo arsium molitionibus egregia habentur , defendente ejus innocentiam cardinate. Nuper etiam magno bono publico a L. Iob. Debito editae sunt Marbaebiorum Epistolae, accuratis Tabulis Chronologicis illustratae. Quantum autem admistoriam Reformationis tales Epistolae conserant, patet ex Illustris Sechendomi ut heranismi historia, ad cujus veritatem contra Varillassium asserendam editis ineditisque frequenter utitur. Illae etiam, quae altera jam vice is ante nos 7 annos Amstelodami auctiores editae sunt, praestantium Meruditorum virorum Epistoli Ecclesiasticae QTheologicae, multum nos in hoc studio juvant, multorum librorum notitiam suppeditant, si praesertim cum illis conferantur Hugonis G1 otii cerbJobannis ostii, Saria Epistolae a Iunbooardi Historia Ecclesiastica, Belgice scripta. Nuper etiam incidi in Petri Morini Parisiensis, Vaticani olim Scholastici Z Secretarii, Vaticanae Typographia praepositi Epistolas, cum Opusculis ejus editas, Parisiis. 673, quae notitiam nostram il

209쪽

lustrare idonea sunt, dum de operibus Typis Vaticanis

expressis, conciliis imprimis , agunt. P. 4o. Heresiarcharum. Addi hic meretur eruditissima dissertatio de Haeresitarchis aevi Apostolici opostolico proximi Thomae titigii quam superiori seculo

P. I. Antonius Garron omisit hic 'glerus celebrisJCti Franciso Hotomanui descriptionem eorum Ctorum, quia Pomponio memorantur Quae cum alias edita est, tum inter ea opuscula apparet, quae a Francisco odio recognita Se Francofurti apud Joh. echelum a i687. in

Di edita, Barnahae Brissonii Lexico Juridico adjecta sunt. Et pertinet huc Vita Lucii Ditii, apud Ctos celeberrimi viri, quam ex Pandectarum libris edidit Papirius Maissonus, in Regia & Senatu Parisiensi advocatus idem ille, qui Vitas Iacobi Cujacii, Caroli Molinaei Renati Chonini, nec non Petri Dibae elogium scripsit. Ab hoc Massono aliis

editas JCtorum, Gallorum potissimum, vitas recudi, sed cum egregio augmento scriptorum indicibus, fecit Frid. b. Leleberus. Superiori etiam anno, post tot alios, Guil helmi Grotii de Ctis, quorum in Pandectis elitant nomina, libellus prodiit, quo aliorum errores emendantur.

P. 4 , Iob Antonides Vander Linden Quamvis N herille aliquoties recusis auctus sit, tamen emendare adaugere decreverat Cl. Georg. Hieron Gethhius: Merito, nam plurimis adhuc abundat erroribus; ne de defectibus dicam, tot quotidie novis libris prodeuntibus, unde completus nunquam esse potest. Et vero quis nobis dabit catalogum illorum scriptorum Medicorum , quae lingua Germanica Gallica Italica, Anglica, Belgica prodierunt quotidie produnt longe plurima Juxta materias

Largumenta librorum index etiam aliquis adjessiis est,qui et alb

210쪽

18 HgΝRI cI MEIA MI Ialiauatulum juvare curiosum potest A longet estantior in Lipenii labor est, tum fructu insigni comunctus, ut carere jam paebii Nomenclatore possimus. P. si Conringit Introductione. Quae sane m illo Tenere, ceu ipse erat ingenio, judicio, 'ectione finita

maximus, plane eximia est in propter insignem usum subito distracta, ut alteram procurare editionem gener eius, vir itidem doctissimus, Guntherus Christophorus obessam-merus, amicus,in collega quondam noster, coactus fuerit, quae multis additamentis,in judiciis de recentiorum Medicorum scriptis, egregie adornata accessionibus insuper similis argumenti librorum, a praestantissimis Medicis, B Olino, Cast bus publicis tanto aptior est quamvis, quae hodie juvenum multorum est socordia, aut ex pessimis pra udiciis nata superbia, vix cupiant scire, quomodo Aria prima origine, per tot seculain a tam multis nationibus exculta, ad nos illo habitu, quo hodie conspicitur, pervenerit. Qupd tamen id maxime necessarium sit, in Arte Medica Experientia aliena carere non possimus, ideoque Auctorum, a quibus illa haurienda, notitia mature parandasiit, supra in praefatione ad Additamenta haec pluribus ostendi. Quibus nunc addo unius, sed viri gravis doctissimi, licet non Medici, testimonium, Ludovici Vivis, qui lib. V. de trad discipi.

Iam, IucῆLut, artes ipsae ne constare quidem po*unt Ahissoriam fu uteris. Hippocrates, Galenus, salii Medici, quam saepe

historicos agunt dum experimenta narrant. Ipsa adeo dicina ex historia collecta est, sicut Plinius ex M. Varrone perbibet. Quot morborum genera, quomodo sub orta audia, compressa, sedata, memoria metus prodit sine quorum notitia manca est medicina potissima sui parte orbar quam ex tot un-