장음표시 사용
171쪽
in patriam, munia, religionem Historici Patet etiam,
cur adeo solliciti sint nonnulli viri praeclari,de Anonymis aseudonymis Historicis detegendis, ut simul, quanta sit fides eorum, pateat. Ne id quidem praetereundum arbitror, in illis locis, in quibus sine censura liber non prodit, veritatis amantes deterreri ascribendo, qui autem prodeunt libri, non paucis saepe in locis esse mutilatos N ad placitum superiorum compositos procul illa felicitate, qua sentire, quae velis,Nquae sentias, diceres scribere liceat. De Heliogabalo, quod scribit Lampridius rarum est, eum coegisse scriptores nonnullas nefanda imopolim non ferenda ejus di Iade luxuria disputare in ejus ita hodie enim potius co guntur laudanda solum scribere neque ut olim et teris populi maniprospera radetersa, dicente Tacito,
claris scriptoribus memorantur , sed sola prosperaue ut panegyricas potius orationes,quam Historias legere te putes Annon igitur, qua quis in scribendo uti potuerit libertate, scire plurimum interesto Certe post humi quoque libri,&, ut appellantur, ανεκδοτοι, ea de caussa aestimantur, quod in iis procul metu, majori r re τἰα, verum exponatur. Sed nimis latus est campus, in quo versore nec paucis exponi potest, cur in historia, Auctorum, qui eam condiderunt, notitia necessaria sit, tam clarum tamen id est, quam solem meridie lucere.
172쪽
Adderem aliquid de aliis Scriptoribus cujuscunque generis, qui Graeci Latinique sermonis causa, sive Philosophiam tradant, sive ad Oratores,
Poetas pertineant, leguntur,s illorum notitiam, quoad aetatem scilicet, patriam, Mnon pauca alia, quae ad vitam pertinent, necessariam quoque esse ostenderem , nisi Criticorum opera circa eam occupatissima dudum id persuasisset. Et vero postquam incertas quasi aetates eos qui Latine scripserunt curiositas distinxit quod in Graecis etiam locum aliis quo modo habet iturimae quoque varietates in diversis populis, eadem lingua utentibus, animadversae sunt, facile patet,in aetatem latriam scribentium debere esse cognitas id quod proinde in illis, de quibus certi nihil constat, conjecturis a similitudine styliis aliunde ductis, assequi nituntur.
Quamvis igitur, ut jam concludam , Notitia Auctorum maximi suo merito testimanda sit, Minomnibus disciplinis insignem habeat usum, imo valde necessaria sit, ut per singulas eundo, clare ostendi rnegari tamen non potest, eos, qui tantum certarum quarundam regionum, provinciarum,civitatum, Academiarum, Pontificum, Cardinalium ordinum monasticorum Scriptores enarrarunt, non solam utilitatem illam publicam spectasse, sed gloriam quoque gentis suae, suique ordinis optime nihilominus de
173쪽
hoe studio meritos, dum in illis occupati, quorum majorem Maccuratiorem notitiam dare ob communem patriam ordinemque potuerunt ue dummodo non etiam privatus erga suos affectus a veritate transversum eos egerit, a quo vitio religiosorum ordinum viros quosdam non fuisse immunes, dudum viri clarissimi audinus, Lai Vm annotarunt. Fide doctis tu propter libros editos celebribus Mulieribus egerunt, quique de Auctoribus inter sanctos relatis, alias quoq; consilii sui rationes habuerunt. Laudanda tamen omnino in prioribus illis est industria. Pa. triae amor , vel ordinis sui , qui , uti alii viros belli gloria meritisque in rempubi illustres ad patriae suae gloriam memorarunt, ita ipsi eorum memoriam, qui de Ecclesiis Scholis, ipsaque adeo Republica, scriptis suis optime meriti fuerunt, intercidere pati noluerunt,m ad imitandum posteris proposuerunt. Ideoque etiam, qui hoc ipsum egerint, memorare in hoc libello non neglexit OGLERUS.
Huic autem, ut jam quaedam addam, expromisso teneor neque tamen omnem singulos, vel ex
Labbae vel Taiserio ordine alphabetico ab illis memoratos, eorumque editiones, his classibus, a VO-GLERO constitutis, apponam quod quilibet nullo negotio facere, indicibus praesertim diligentium illorum virorum adjutus, poterit sed quosdam tantum, in
174쪽
in Biblim theca mea extantes, vel a me lectosi visos, ita adducam, ut simul, quid in hoc argumento praestiterint, explicare non negligam Spero autem, hanc quoque operam meam non displicituram illis, quibus studium ipsum placet. Placebit autem plurimis, si utilitatem, quam supra exposui, expenderint aut, si non omnia, qua Notitiam Scriptorum absolvunt, parem habere usum judicabunt, inter ea tamen studia locum illis relinquent, quae ob elegantiam, jucunditatem praestantibus ingeniis sese approbant, mi nostri seculi decus magis magisque indies adolescunt, utenturque iis, ut somno, qui tibus caeteris, tum, cum gravibus seriisque satisfecerint, nec contemnent eos, qvi tempus, quod alii ludis , commessationibusque transigunt, similibus studiorum amaenitatibus consumunt, seriaque sua illis distinguunt. Id quod non tam mei cujus minimae hic partes sunt quam O GLERI hujus libelli causa prύefari volui.
175쪽
Pi, primum diligenter. Non sine causa monetur, No- titiae hujus studiosum, curiosum esse M omnia quae Vellegit, vel audit de Scriptoribus, annotare debere. Id Vero etiam addendum est, commercia litteraria cum doctissimis in orbe Europaeo, qui vel ipsi libros scribunt, vel illorum non incuriosi sunt addo etiam, cum Bibliopolis Typographis non ineruditis instituenda illi esse, qui librorum , qui jam publicati sunt, qui editioni
parantur, aut adfecti adhuc in scriniis eruditorum latent, notitiam habere velit. Quo commercio multa, quae ad vitam Auctoris, ad subsidia , quae habuit, ad νηῶους Pseudonymorum' Anonymorum patres, judicia viventium de libris editis pertinent, discet, alias incognita, cum liberius in familiaribus epistolis ad amicos omnia referantur, Tuci larvae, quibus publicum decipitur, detegantur. Cujus quidem notitia per litteras eruditas
qua acquirendae, qua propagandae, nemo, quod praefisc, ni dixerim, tota Europa studiosior est Illustri MAGLIAB ECHIO, qui cum in florentissima Italiae urbe sedem habeat, nihil eorum ignorat, quae in toto orbe inter eruditos, ab illis , vel sub extremo borea, aguntur. Dum enim summa humanitate aliis se impertit, quid non vicissim ab iis, quibus ejus aliquis sensus est, expectet Et quis non cum illo sua libenter communicet, a quo sibi largissimo cum faenore paria reddi sciata Ex illis igitur quoque eru- T ditorum
176쪽
mortem plerumque ab aliis editae, non parum lucis, quam vis ab aliis magis, ab aliis minus, accipit historia litteraria.
Ut mirer Vogserum hujus ex Epistolis percipiendi stu-Etias non meminisse, cum sit plane insignis. Equidem
non disputo nunc, an de auctoribus, quorum epistolas publicant, bene semper mereantur editores, cum aliud sit amicis scribere, aliud orbi erudito, in epistola aliquando suam habeat gratiam, quod in publico lectum valde displiceat. Neque eos defendo, qui nimis libera de Austoribus iudicia, affectuum plena, imo injuriosas voculas ex hujusmodi epistolis non tollunt prius, quam eas edant, cum non minus peccet, qui aliorum male dicta publicat quam qui primus ea pronunciat, imo plus peccet, cum prior in amici sinum tantum ea effuderit , hic ad omnes, etiam post mortem lite quasi renovata pervenire faciat. Et hinc est cur de editione litterarum Jos Scaligeri ab Heliam procurata, propter socerum suum Franciscum Iunium conqueratur ossius. In nonnullis quidem epistolis omissa cernas
doctorum virorum nomina, auteOScircumlocutione quadam designatos, ex illis tamen, quae relicta sunt, non difficile est colligere, quis tangatur. Neque vero multum interest, nomine quis, an signis nostatues Trojani belli scriptor an Homerus vocetur Salmatius appelletur, an ita depingatur, ut a Nic. Heliam in Epist ad Marsum, quae n. i. est y Imo non defuerunt, qui clavem talibus epistolis adjicerent, ne quis lateret. Interim de publicori historia
litteraria non male meritos harum epistolori editores, licet
interdum plus studii quam judicii adhibuerint, negari nequit. Ut igitur quosdam , qui tales epistolas scripserunt, luerecenseam, non videtur nullum operae pretium nitu
177쪽
rum. Equidem tam is CL. Morhom Polyhistoris sui
litterarii c. a . multum Epistolas ad historiam litterariam conferre, scripsit, eleganti de plurimis Epistolographis imstituta dissertatione multa tamen, sui propositi tenax, a nostro instituto plane diversia considerat,4 stylum quoque illorum & dictionem examinat. Ego vero tantum, qua partemistoriam Litterariam plurimi illustrant, eos spectabo, nec alios memorabo. In veterum quidem ciceronis, Plinii, aliorumque , non multa hujus argumenti occurrunt, quae tamen hic de avunculo suo Plinio majore pluribus narrat, huc pertinent, videas eum alibi quoque de doctissimis aevi sui scriptoribus judicare, quamvis plurimorum scripta ipsa perierint. Sic in Θmmachi, Sidonii, aliorumque epistolis alicubi, sed rarius, huc quod faciat, occurrit Nicolai de Clema is, qui seculi XV initio
floruit, Epistolae, cum eius operibus editae, quamvis alia multa egregie nos doceant,de illius tamen arvi scriptoribus, pauca: Lectu nihilominus dignissima est Epistola .dc s. qua contra Franciseum Petrarcham, qui extra Italiam oratores poetas non reperiri scripserat, disputat, Gallo
que suos defendit. In Petrarchae Epistolis etiam quod juvet, occurrit. At Francisci Phile*bi, qui seculo XV floruit, Epistola statum litterarum, qualis illo seculo, reflorescentibus in Italia studiis fuit, pluribus exponunt, licetque in iis non pauca reperire, de eruditis Constantinopoli profugis, deque codicibus Graecis inde allatis. Ambrosili Abbatis Generalis amat utensis Epistolae, hactenus ineditae, servantur in Bibliotheca Illustris Antonii Agagitabechi, ab illius humanitate sperant publicam lucem , quae sine
dubio etiam plurimum argumento nostro conserent, cum
Latin Graece Hebraice quod illo seculo XV rarum) a doctis-
178쪽
348 gNRI cI fg Iso in II doctissimus suerit is ex eleganti eiusmodaeporico nuper piablicato jam tum non pauca discere . liceat de studiis doctis viris ejus temporis , librisque m 1-bliothecis monasteriorum uatitantibus. Imprimis vero de superioris S hujus seculi Doctorum virorum Epistolis agendum mihi, quoniam illa hoc argumentum
maxime illustrant, io parvo numero lucem publicam jam viderunt. latent tamen longe plurimae, sartim apud haeredes imperitos tanquam Sibyllae illa circumVolitant, pereuntque, partim in eruditorum scriniis servanturi, quas pius citatus L. Morbosius c. 23. memorat, propter varios usus commendat: ceu dudum Bibliothecarii sui c. I. prolixe Epistolarum Archiva laudavit Hotti erus , qui maXimum illarum numerum, Theologici imprimis argumenti, se possidere gloriatur. Quales etiam cum Theologorum , tum quorumvis doctorum eruditas litteras, numerosio apparatu collegerat, vir optimum long doctissimus, nuper non fine damno publicae rei denatus, Geopbilus Spitzelius Plurimae etiam tales in Conringiana bibliotheca supersunt, cum viri illius maxima in litterato orbe fama eruditorum animos amicitiam, per litteras fovendam, ipsi conciliaret neque paucae in meis scriniis siunt, doctissimorum Europa virorum, qui superiori nostro seculo Vixerunt. Nerum, cum ad
has non omnibus detur aditus , de iis potissimum , quae jam publicatae promiscui usus sunt, imprimis dicendum
est. Non tamen illae omnes ad eandem classem pertinent, nec pari modo nostram litterariam notitiam juvant. Quaedam enim Philosophicae sunt, aut Mathematicae , Ut Agar-slii Ficini, epleri, Debonis Brahaeri Cartesia aut Politicae, ut Fosneri, & Grotii plures aut Medicae, ut, nardi, Langit,
179쪽
ADDIT AMENT A MyLangit, Hor iit, Fabricii, pluriumque aliorum, in quibus
rarius ea, quae ad Auctores pertinent, memorantur, nisi
inter Medicas Iob. Cratonis eth Bartholini,quaeque ad eos scriptarin simul edita sunt, excipias in quibus de Vitis doctorum, de operibus eorum quaedam Judicia quoque
invenias. Quaedam porro officios tantum sunt, ma gno quidem sermonis cultu scriptae, Leatenus Vel instrumere Vel delectare idoneae, alias huic, de quo loquimur, argumento inutiles, nisi quatenus genium suorum Au ctorum, probitatem, pietatem, aut contra, adulandi artes, superbiam , d contemptorem animum , intempestiVum religionis elum , miseriam quoque saepe, qua pressi fuerunt, paupertatem is hinc venalem calamum prO- dant quod multorum exemplis ostendi posset, nisi amtum satis omnia nota sient. . Parum igitur nos JUVant
P. Bembi, P. Manutii Longolii, Rubenit, Puteani, Crucu similium, elegantcs licet epistolae Plus vero Potitianti Jul. f. caligeri, Gen. Sepulet edae, Mureti, Lipsit, omerii, Baudii, Mequii Bariat, Boxhornii Naudaei, Salmasti. Vos sit plurimum Erasmi, Iosephi caligeri, Cafavboni, rotii:
quo enim diffusior illorum eruditio, quoque major in Orbe litterato auctoritas, Trequentior cum doctissimis amicitia, tanto plura ex illis discere, Judiciis illorum securius fidere licet. Quibus merito addimus Caselii nostri epistolas ad eruditos scriptas, quamvis plurimae nondum lucem viderint, quaedam etiam seorsim excusat rarius nunc compareant, qualis est longa illi praeclarissima ad Henningum Arnifom a. 6io scripta, qua in Arte Medica praestantes viros' studiis sapientiae claros, quorum amicitia usus, debitis cum praeconiis enarrat. Pertinent huc illa
180쪽
13 HAMRI cI AEgIso in II cum Ductu publico editae,quia variam eruditionem scriptorum quoque notitiam egregie illustrant. In Jacobi Eo arsiti&Georg. Mich. Lingelfheimii Argentorati ante
triginta annos unctim editis epistolis, reperiuntur etiam de scriptoribus quaedam , sed in Lingeisbemianis plura . Vesseri, Schiobardi, Berneneri hoc quoque nomine, quamvis S aliis multis , merentur legi , inprimis com mercii Epistolaris Bernegeteri fasciculi, ante Viginti annos Argentora Lediti. In Rotundi Mars epistolis non pauca occurrunt judicia de viris doctis, qua in ps judicium, acre&rectum fuisse ostendunt. Gesnera ingenium tamen vastamque ruditionem & judicii gravitatem cum in credibili industria Haboris patientia conjunctam non Videtur suo pretio aestimasse , quamvis novissime dictarum gloriam ipsi non invideat. Adamus Siberus & Augustus Bucbnerus in suis Epistolis plurima de doctis sui quisque seculio eorum scriptis habent. Octavii Ferrarii
pauciore sunt, non pauca tamen in iis invenias pro nostro scopo, ut in prolusione XIII. quae insicribitur, litteratorum funus. In Iani Micii Eothraei epistolis de doctorum
Virorum, vita, obitu, ct scriptis quaedam recensentur. In
Claudii Sarravit Latinis, Balfacii Gallicis non sine u-cunditate legas delicata de doctorum operibus judicia,&libera quoque Ricbteri epistolas non parum juvare historiam litterariam, multaque bona frugis in iis contineri, recte contra Guidonem Palinum assyrui CL Morbostus. Ipsius vero hujus Patim Gallice scriptae, nuper editae, nostrum argumentum imprimis illustrant. Centura forte libera,
dictio mordax minus placet illis, quibus praestantissimi viri Ingenium' mores incognitu Eadem ille libertate, qua in iermone utebat , ad amicos quoque scribebat, alibusque