장음표시 사용
152쪽
Cis . XI X. Corpus I aut hominis caminct o inr gnine 2 pinutam, geminam bilem, nimirumst uanis' nigram : , quibus natura corporis illius con-- - si tui'σ3 per qua aegrotat ac sanitate fruitum A.
, ocratem, De Natura Hominis. I s
conuenire nequeant, sed unum reliquorum qualitates debellet corrumpat. Vt si qualitas partium calid ricii Ieptomerarum quae duos gradus implere deberet, sugat ad quatum;& contra. , Ut si opus sit pituitae nutritiae generatione ad Ilia bras, si iam ad uncias generet Ec contra. vel si quae pars abundE nimis rigetura sanguineialia vero parcias.
1 Hominis materialia principia ponit quattuor X XL Egrotat humores elementis quattuor respondentes. Non loquitur de excrementitiis, sed de notitiis qui in mero sanguine sunt humoribus. illi enim per aliud gignuntur: hi intrinsece fibricantur corpus humanum: Propterea dicit Hippocrates, id est, comtinet i v ista corpus humanum,ita ut natura eius inde constituatur. haec quattuor sanguini insunt, ut lacti inest butyrum, caseus , serum. Non enim est si plex sanguis,ut oculis videmus.1 Si itaque his abso piosiusfurit, .
teris diuortiis ec tin conore, ne Acu tis comminuis fuerit.
Ostendit materialia principia humani corporis essequatuor humores: nam horum beneficio homines seiani sunt &aegri: Egrotant enim horum maleficio, cum nimirum vel copia vel qualitate, vel mixtionein yi-itio sunt. Quo ad ψω , cam nimirum unus siccus; Igitur secessionem iacit aheliquis qui in massa sunt, id mox constat. Nam humores sequenti Aphorisno declarat.
3 Sanitas&morbus cunctaeque affectiones ex his quatuor humoribus proueniunt. Quae enim corporis substantiam absoluunt, eorum etiam studio conse uestir ac perdurat. Si enim aestu sensuis conssagrarie aut algiose madore inundarit; morbum dabit. 4 via sunt ortus nostri principia ; Hippocrates
haec secte ex duobus principiis, nimirum semine &i singuine. Semen simplex haud est , sed ex singuine
ortum naturam spirabilem in se habet ac vim genit - lem. Haec vis cum promouet se ad procreationem, Natura dicitiit. Magna enim vis spirituum ac sangui-
H -----m his corpus absoluitur: qu
eisdem seruatur. spirabilis natura appellatur etiam
calidum natiuum ) conseruatur nutricatu vapidi siti- is cordis, quo per arterias totum corpus rigatur vitali aura amatur. Huic spirabili atricatum ac semitem praebent humores sanet 1i iacturam eius sirciunt.Itaque ex quattuor hibus corpus constat.
.cum 1 e quo excesserit morbidum fieri: sed etiam eum in x quem decubuerit, quemque nimia sui copia ἴλploeniuolore 3 ac morbo vexari. C OM ME it et L R i v , . te & morbo probat hominem ex quatum Mis. Nam it etiam ea inquam liuitur praeter naturae legem. Ita, si in corpo e humor manserit, gemi ha mala accersit: nam affigit partem eata th quam effunditur, & eam i qua effuit praeter hathrae legem: ut in d1sentetia apparet. 1 Quhd decenti tempetie aut mixtione partes destituantur,nec nutriantur. Etehim illa pars ex qua stu-xit,& illa in quam,intemperie M tumoribus affigetur: intemPeries autem&mala consocinatio morbi sunt.1 sua actione spoliat ut pars intemperie aut copia succorum obsessa, eorumve mala qualitate pressa.
A lacerata continuitate partium sei se praedita
X X. Et sanitate tum maxime piatur quando hae ἰnter se moderate assectafuerint temperie, sti facultate, oecopia, i ct maximos optime mixta fuerint Constare hominem ex quatuor illis succis demon stiat sinitas ac morbus.Vilet enita horum beneficio; cum nimirtim talem visis hasent ut i huicem sibi respondeant δι- M, id est , qualitate , & αλήξει. X XII 1. Et eum quid horum cohoMὼ extra corpo usum fuerit quam redundantia modus requirat btor ea euadit ipsa euacuatis. Ex affectionibus & morbis humani creporis oste dit id constare ex quatuor humoribus nutritiis. Came um enim ιυξιι soluitur , dolor gignitur. Vt cum Plurimum sanguinis effunditur , ut in muliebri stu i Xu, grauissimae affectiones s.nt, lipollumiae, cordis corpori praebere. Nulla itaque in corpore pars Palpitationes, pulsus totius corporis , tumborum cdiuortium fecerint, sed ut persectissima mixtio adsit. id enim persectam ficit finitatem. Nisi enim recte misceantur, sintque iuncta decenti qualitate dc copia,
non poterunt suum tempe amentum tueri, dari debet,1 1 liceat cimetis illas naturas sub capitis dolores. Ita in singuinei r metiacos latas munitas deprehedere. Etionibus. Nam mixtio ac te ut si copia hon sint in vitio, sed potentiis,ita ut de effuit soluitur. Tom. II. intestinc fies illius partis una
153쪽
Nam pars unde effuxit dolebit ab euacuatione: Ea vero quae recipit pars, a repletione: Cunctos itaque morbos ascribit humotibus, tum intempeties, tiam malam conserinationem. Sunt enim humores nutriti j proxima ortus nos i et enta, unde tum similares partes nascuntur, totumque corpus absoluitur. Ex his igitur de ab eorum succorum excrementis nascunia
XXVI. tam ere hae ct spetis Ofituitate inter se discremit, haud esse illis ι-m necesse est, si cui friὸ igni; ct aqua insim sis Consimat similitudine, quod quae secundum
externas sensibus compertas qualitates differunti etiam secundum essentiam internam quae sola ratione notantur in eue ,nec unum esse. Colore veri ac consistentia differunt inter se humores: Ereto etiam essentia differunt. Nisi, dicit, quis ignem &aqvam,visili ac tactili qualitate differentia eleme ta, unum esse contendat. At hoc absurdum : igitur& illud. Videntur quidam persuasi fuisse, hominem ex uno constare humore: nec mirum, inquit Gai nus hic, Cum ex Archigenis asseclis homo minume malus inductus erat ; neque in ducendo spiritui, aerem corpus ingredi, neque egredi in expu
154쪽
In Hippocratem, De Natura Hominis. 1 7
: Diuersos s per corpoti inesse humores de- an humorum eductioni mortisascribendaest causi. 'monstrat ex varietate humorum qui e corpore sem- a Nouissime hic effunditur, adeo ut uni cum per educi postunt. Nam si quacis diei horacholophy- ipso animam effundi putes. vltimis is trahitur, quod sum pharmacum propinaueris, bilem semper edu- nulla peculiari remedii vi educatur ; M partibus co ces : si humor ad educendum paratus fuerit, 'iaeque socialis sanguis est : ex eoque cum pastum ineant, meabiles. Ita & de caeteris humoribus statuendum. diutissime eumretinent. Hi humores quatuor sanguini insunt, ac mediocri- Aippo CRATIS TEXTUS.
tatem lubitantiae tuae habent, qua prolunt corpon. - , , 3 A
Nam excrementi iij, nimii sunt qualitate utraque. XXX Si excrementitii insunt, igitur& naturales. secithdemonstrantur excrementuli. Nam proptesea generem euidens argumentum est, quὁd singuli trahan- quidem re immias spuirgatio-
parte simile; sunt. ' Nam si quis pharmacum ueliberit quod bilem cieat,
3. Ergo humores quatuor nitura diuersi erunt, primum bilem vomet, d inde pituitam, posteaper ac peculiari vi dotati. Um atram quoque bilem a ua diuersam, ponu-
cunctique simul principium materiale corpori prae- . . COMMENTAL Vs. stetit. Nain homo nonmori turnisi priuetur vitae prin- Quali dicat Nullus moritur uno solo effuso humc cipiis congenitis. Sed homo fraudatus uno ex te:sed varii effunduntur. igitur homo non est unum. quatuor his humoribus mesitur. Nam priuM Nam congenito materiali abducto ex homine, notui naturali humore, qui facit ad integritatem totius cessarib moriretur: ac hon moritur ab uno humore singulat simque partium. Priuari autem poterit humo- abduct6.In hypercathusi ab uno etiam pharmaco ita re congenito, ab effusa euacuatione lib ratiore ma irritatur natura, viteliquos continere nequeat: vel-nu, vltrb, vel pharmacia aut vulnere, vel quod in licatur enim ii ve storio pharmaco, quod suo seruore corruptelam degenerato humore,illoipolietur corpus. reserat etiam oras vasorum. Hod est quoa significats Ergo, dicit, cis homo non moriatur nisi eri illa vox hietur vitae congenitis principiis Motitus autem cum . .
his humoribus priuatur: Ergo humores quatuor sunt HIPPOCRATIL TEXTVS.
vitae nostrae .c'nsenita principia. . X X XI. Τὰ ue καὶ ori HI φαρμάων στὸ 6 Nam omni tempore homo habet in se hos , μα , ν. με, το εμ- , in humores quatuor. Ita te iam ut homo euasit, ha- ανθην , επιι μέλ- τα-- τὰ θ , Gibit haec quatuor. Praeterea cum gigneretur ii patre iam δε seni ή m. S matre ex his ortum ac inclement dR ix his qui pharmacum pituitam HIPPOCRATIS TEXTUS. ducens hauserunt: primum enita pituitam vomant,
155쪽
mo quidem plinimum eius trahat in seipsin, qM H
ipsi iuxta nataram maxime familiare fuerit, deinde etiam reliqua i Tale etiam quiddam pharmaca in tam
pituitam primum meruis .unt runt, postea maeram
iussulati itid mmmmm quidem sanguis calidissi H
hoc a tempore. itemque reliqui morbipituita c
oppugnat. dicit, Non moritair homo nisi congenito vitae principio fraudetur is. At non nisi quatuor humoribus euacuatis moritur homo. Ergo non unicus sed quatuor humores vitae principium constitatiiunt, fiuntque congeniti. Probat Minorem, Cilinquis pharmacum hausit , dum non maxima pars h morum effunditur, sed tantum unus clim eaucitur, non homines. Sed dum postremus euatacuatur: astantes putant ob eius unius eductionem
, Id declarat similituὁine. Terrae commissa leamina aut depositi saeculi solent exugere e terra nutatricatum simplicissimum sibique familiarem: eo verbexhausto illud exugunt quod huic vicinum est, quiaque minus illi simile est. At, dicit Hippocrates, pharmaca eodem modo trahunt. Igitur similitudine substantiae trahunt, inserimus rsingulis 'ae anni tempora excellentem qualitatem pre se
erunt, ea vhementer mutant corpora nostra
nodb hic modo ille humor increscat, illio ἰρο m. Ac rodeunt humoribus per anni tempora su Naturae diuerse diuersis praeditae sunt succi,
ae simillimi estrie sua simillimus est, is brum: cit. At pituita hyemis naim αcunctos humores. Igitur hyeme 1 probat Minorem, Tactus ita iudicabit, si cin feratur eius qualitas cum bile, melanchesia sinstui ne. Pharmacis eliditur cum pituiti, frisidior appi saepe querulitet. Et quibus caput pituita abundat, dρὸ qiniunt de frigore quo sentiunt caput stupere. Ita propinata pharmaca, primum cholagoga ant syncerambilem, dein mixtam: phlegmag Ita in iugalatis primum funditur cruor calidissimus& ruberrimus, dein pituitosior & biliosicit. Putat itaque Hippocrates pharmaca purgare trahendo : nimirum ut pars spiritu aperuadens partes, humori si iliari quasi manum porrigato eόquetr siente & natuta expellente in ventrem effluat. Primumque humor metus spirituali hac qualitate affectus, dein alius qui cum eo remixtus fuerat effatur. ut serro persticatum lignum etiam a magnete trahitur: quod alioqui solum a magnete prolectatur.
lescunt. 4t pituita violenter agitatur, ob te iaci μtem qua exclusioni renititur. Ergo pituita motus vi incalescet ac phlegmones proferet. Quod sine dubiodicaei, nisi stricto quodsim stigore praei ita esset. Incalescit itaque motu, sed ita ut vim quoque ingenitam suam. fiigiditatem prae caeteris retineat Quod hyeme pituita abundat argumento sunt excremeta corroris pituitosa:oc morbi qui tunc eueniunt pituitosi. Demonstrat omnes succos semper corpori inesse : at modb uberius hi, modi, copiosias illi insunt. Id in primis per pituitam ostendit, quae ma ximὸ ostentat sese in excrementis. Et ut excrementitii chcumfluunt, ita etiam nutritii, quorum illi sint excrementa. Maximὲ autem pituita crescit hyemn praesertim si regio, aetas, anni constitutio eb nutant, id est, si in humiditatem ac stigus eonspirarunt.
XXXIV.Veret etiamnum valida en pituita,i rescit- προ-qης sanguis. nam frigoris sis per id anni tem- μισέ , pus remittit, ct imises siccedunt. Sauris igitur iuxta hac augescit, ab imbribus videlicet ucalidam Uer. hine facile cog scas, nvere 2 a tale maximὸ homines implicantur a feη- teriis, , cst sanguis ex naribus ipsis fluit ore
ssum quodlpituita si fricidissima. Si enimpiissit.
O bilem ct santuinem contingere libuerit,pitu Huminu unotum declarat in corpore, secutam ni tempora . Vere, dicit, medioeris est pituitae co linguis tunc luxuriat. id ostendit & tationς ασ bilem ct sanguinem contingere libuerit, pituitam
profecto figidi am esse deprehendes. Etsi verotiiset in morem levitescat, 2pin atram bilem tan- istacta in- tumacissima sit ad ediationem,ut non nisi magna;vir Respondet enim initium veris hyemi.
ipse ealidiorafum o nihilominus tamen stigidis,mae,e apparet pituita ex se propria natura; nec eo ira tuealiscit, sed fretia apparet, cognatam M 'Rδtio: Eo tempore quo calor & humor domi Π ntur, eodem etiam sanguis incrementa ducit. At vere calor & humor dominium tenent. Ergo vere M gα praesinim luxuriat .Est enim sanguis natura cylidus ac madidus. ita& Vet si constratur cum cxx iis δnni partibus. Egus enim veteremittit, applμφη φ
156쪽
ioci atem, De Natura Hominis. 1 s
he ae Bb stiget meridie calet: stiget itaque magis accedit & siccitas. lainc melanchesiae prouentus.
XXX v II. is ἔ-mme bilis γίνεθ. - ώ-, x ata τε Fὐεπιν riiD, , --τοῦ-as XXXVII. 1 autem hyems emis fiatigant mundum. Hinc calidum nostri corporis natiuum varie mutatur : varieque ut aerea itur, ita etiam varias in humoribus secies prosert. nam am- hienti similes profert humores. 4 Vsus . nam morbi calidi achinnidi runc pro serunt se: de symptomata efforescunt , materiasin guinea nata ue ut haemorrhagia, &, qualitas corporis calida & rubicunda. Disentetia tunc etiam cruentaeuenire solet ex haemorrhoidibus, deplente se natura carnem, pultes, caseum, vinum nouum, icereuisam. Hippocrates τὸ deu stia textu 36.)resert ad molem : αλνεατον&hi facultatem.
partem ct secundum tWam. I semper dum vivit: homo, hisc cuncta, idest, uatuor humores iussint corpori humano.
157쪽
: nutationi necessarios humores. At quia varie mu' ς0'nuiorum expertem, sed quia in ei intur homines,id fieri dicit ex humorum incWmς figidum explendeant. Quae si fiigidi sui
i, d --- , -'οα-- ς0dfundi disςtοῦ quare temperat inu, si es, λώ. - τMoo- πυ- ν- ξπε ra και οτερεο pituita:& bὶlis utriusque particeps est. Qiis, Αλλων. . , si 'st huius mundi corpora concreti sun es quatuor elementis, plantae animaliaque: quare nihilc x x i X. Namst quiMs V commm partia eorum perstare potest sine horum praesidio .s Vnim , , ct calido una ct frigidorum, oesiccommac intrii erit, reliqua trahunt . Ita & homo unius dis humaomm. que enim quicquam horum, ne minimo ciph inopia interit. idem tempore consisteret ac duraret, sine cunctis . . is, k, - is qua mundo insunt e quin si onum aboleretis, Myi y --im, mori θ Gon pro . demerent. Ab eadem enim ne est iramen. on profecto deforent. Ab eadem enim nerest Dixerat humores mutari ex variis anni qualitatiabus: id iam confirmat totius mundi exemplo, cuius princeps patas homo est, ut homo assecla totius mu
1 deprehendatur & propinqua principiae sequi remotiora principia: Ita ex anni natura hos humores corpqri inesse deprehendere licet. Nam ut annus o ni teinpore particeps est cathris,&c. Quia fiunaqualitatum harum interiret , caderet oeconomia totius mundi: nam 'po elemento deficiente, cuncta ex eo composita interirept. Nam ab e Mem necessitate constituta sunt cuncta. Dei volunta4 hanc necessitatem, imposuit rebus . t quatuor essent qualitates. hrgo aequalis horq*' alvor est necessitas. Temperies
enim & mixtio sine his nulla. dein ipsis anni temporibus nihil immixtum est igitur nec homo unum. Quin nullum elementum simpl x perseuerare potest: nonne texta sueco priuata hortua sterilitate squaleret3annopi is tabescit Amite sp liatus a Veis stigidum pereat elementum, an non cuncta ignis eruncisi siccum, an non aqua fluctuabunt omnia3Absolutum elementum, dicit hic Galanus, mente potius inuentia Ἀν τ' ο - πιε j--γμα UL,
, is di di εὐ- ουλα α, a 3 φθοοπύρου luxu ,- XL I. δεν anno autem aliquandoquirim et Hyenu maximὰ viget, aliquando Ver, modo Osas, moia -- tumnus, Haut i aliter 2 in homine interdum pituita praualet , aliquando sanguis, aliquand lis, priamum quidem ua, deinde etiam qua vi avocatin. X L II. Huius rei Harias argumentum hoc sorquiasi eidem homisi quater in arem idem medicaumentum 3 dederis , wmet tibi hyenie quidem pituite.
. Asema, vere autem humidissima, nate biliMFim
Docet humorum mutationem ex anni temporibus, similitudine ex mundi oeconomia desumta, cuius non minima pars homo est,assecla suorum princ pioriun. I Vt annus omni tempore particeps est cuncta-
158쪽
In Hippocratem, De Natura Hominis. 13i
nam qui diebus paucis fiunt,ὶ certis periodis non feruntur, sed mensium periodis, eos anni spacio finitati. Ratio huius rei est, ubi contrario anni tempores a quo cepere ) non vincantur: nam septimus mensis primo opponitur. Et etiam primus annus προ- nitur septimo. Praeclareia medicinam Aciendam lacithabere perspei m humorum luxuriantium copiam, nos docent: Nam ii de petitur valetudinis tuendae victusque instituendaetatis, ac morborum tali x c ratio. & etiam ad praefigitionem hoc omnino secit.
his κη-- δε, 3. Praiis ista iam hae su=it cognoscenda. II. smorbos o repse hiis, hos e me tu earat. Hic secundus liber sputius est : molis causa primo libro olim adiectus, cum Ptolemaeus& Attalus libros emebant.
Est plethora ad vasa& ad vires: haec humores inquinat, ac eos excludit in partes imbelles: 1llarumpittet. Hoc cleganter demonstrauit Hippocrates, contra Cnidiosdifferit Medicos: qui dicebant imulationi magnam mutationem esse opponendRecti, inquit Hippocrates : sed commode in villa duci debet :ve natura etiam aegri fuerit, consul
159쪽
suare liquet cuiusque hominisvi rura morbi causam esse nonposse, etenim hicctos invadit tam iuuenes qu- Dei eutos quam 'minas 'udi 11 bibantae qui aquam , iuxta eos qui qui pane victitant, tam qui exercent in Oeio dei t. Dare dista non est cau
mines diues' victu utentes eidem morbc Verum ubivaria morborum genera eoder
160쪽
In Hippocratem, De Natura Hominis. 113
milite pia fixerim, est nece rium c Uictb
eotemissimo membrσὶ totum corpra aegrotare. x
si mei reis a cratidi mo membro in panem imbecilliorem, arre μ-ntur. Graciniqiu veri ab im ispanitas ad robustasMunt,faeibi soluuntur: a robore enim facite ea quas infimnt in Matur. Nulliis talii bene natus, quin aliquod membrum
alio imbellius sortitus sit: huic pedes, illi caput inquerela est:aliis lien, nonnullis oculi. Quin minopars olim pressa, imbecillis manet diu. 1 Hoc est, si pedem ibi in parte plincipe fixerint. Vt si pestilens venenum ibi consederit.
e dextra erim ex pulmone silvis mammam, atque in uis se in lunem ct renem : astera illa qua iudextrampartem ex finistraprasciscituν, expulmone sub mammam,st in tem ac nempenetrat, amba in longamnem desinam, VPartu ar ab amica capiti parte ct oculis sub ceruicem ct clauiculaι, at his eae brachiissuperbe ad sexuras, postea per cubitos in ea pum ac digitos. Rursus a digitis per cubitos ae maianus superne adsexuras per brachiorum infernam panem ad alii, desuperae a lateribus orta perque um- costa altera adlisne defertur,altera ad recur; hinc supra ventrem in pudenda terminantur amba. Et maxima quidem vena hoc modo se ruri Distri-