Bauaria pia serenissimae quadrigae Albertinae siue quadrigeminis fratribus serenissimis Ioanni Francisco Carolo, ... dicata a Matthaeo Radero Soc. Iesu presbytero

131쪽

31 DE CLAVDI IAI PL. Iajus totam aestatem traducit, &dum mulios errore liu berat,eximiaesanctitatis&doctrinae specimen praebet quae quo

latius ad multorum pateret utilitatem , partim consilio Roberti Vuaucopi Archiepiscopi Armacani, qui per eos dies forte Rati ponae apud Scotorum coenobium, ocin his partibus versabatur.

partim precibus studiisque Doctorum lagoistadiensium, publice docerem uis est, praesertim ut simul Muscathedrae maje statem sustinum qiram nobilissimus Hoetissimis virioannes Echi acerrimus Catholicae Propug tor Ecclesiae. Dum vis nominis&cujus multa eximiaque extant opera, nuper viola

functus reliquerat. Iailigitur opera inclaruit primum Ingolstadij Societas,quem postea abire parantem, quam studuerit omnis illa Academia degustatum semel hominem remorari, mox indicabimus. Interim

quasi per digressiunculam significandum , quis ille Robertus V Morius Archiepiscopus Amaacan fuerit, cujus jam supra memoracta est Descripsimus hunc amolimintento Viria

rici,&inter coecos sanctos retillimus: Non est inquam, quodsibi Graeci desito Didymo Latinis parum laudato imo verbgrauiter etiam reprehenso gratulentur: Habet Romana majestas etiam in coecismiracula, paulo ante nostram aetatem.Nam Robertus hic Uvaucopius veru orbis Christiani miraculuin lumen in Scotia quasi in tenebris natus, claru jubar solis tota vita aspexit nunqua, cum interim Lutetiae mox operam literis dar in quibus adeos

liciterest progressus, utibidem sessi diuinas is domuoear tutiRomae postea sacris admotus Hintaberniamajorerentita tumst administraret, idemq; sumi pontificisImperio -

samplissimas obiret. Consessum Tridentinorum Patrum in Conciliuidi collectoru quamuis coecus non mediocriter illustra uitium Hiberniam repetere cogitat in ipso reditu Parisiij sinter

nostrorum Patrum manus, anno postChristum cI Li.pIuno, IV. Idus Nouemb. sanctissime expirauit.

Ad Iaium nostrum redeamus, qui Ingesstadio dieressus ad ossionem Augustinum Pontificem, qui illamieliquisEpiscopi, extorserat,secontulit, cum illo Salisburgum ac Vvormatiani Mihi, ubi conuentus Principum de religione labrabatun in quo concilioci Caesar ipseCarolus, Maximus,&germanus ejus rem

dinandus Rex Romanorum apparuerunt, quibus omni studios lutaria consilia priuatim publices; adeundo, suadendo, conci

nando suggessit, quae omniaprolixe denariatoriandinus. Sub

132쪽

SOCIETATIS IESU tio Sub idem fere tempus avariis Principibus opera Iaij postulata est, adeosecundinianabaluderitis integritate atq, eruditi nesinones Sed indietiim denti natum,quo&illi properandumerati omnium vota& postulata diremi Quippe&1- gustantis prisul delato sibiper id tempus a Pontifice honore pum purae 3 galeri, Ia jum suo nomine ad indicta jam Synodum cum

Ecclesiae suae Canonico docto viro legandum putauit. Qubcum Decembri circiter ineunte venissent, a Tridentino Cardinali perhumaniter sunt excepti. Sed paratum Iajus recusans hospitium

ad publicum Xenodochium, Praesule illo repugnante diuertit, ut inibi aegris demis obmuripietatis&seruitutis exhiberet. Imterim proceres Ecclesiae majores Tridentum accessese, aquibus Iaius grauesadhibebatur ad causas, magnoque erat apud omnes denti loco Consulebatur in Circulis de Concilii rebus, a praesulibus multum fatigabatur. Vocabaturin ad communes

ac generales, &ad priuatos propriosque conuentus 3 nec tamenvsuata Societatis munera, cum sedabat occasio, praetermittebata

Cathedras publice conscendit verba publice ad auditores fecit. Sacramentis etiam animos confitentium expiauit. Quapropter

in paucis chariis erat Ludovico Madrucio Cardinali, pontifici dentino, cum quo saepe libere. pertimiliariter agebasi

quando praesertim pro sua pietate beneficus in pauperes esse vole. bati Namseriaquinta sacrosanctae hebdomadis mo&soloadhubito lato conclaue cla intrauit, ubi opipare extructa mensa me dicorum turbae nudo capite ministrauit, Deinde saturis aquam infudit,&nouasiangulos veste donauit, crumenamque si ut nim aureo numo ditauit actum demu breui adhortatione me res etiam, quorum corpora pauerat, refecit, omnique labore per-- turbaque pauperum dimi fetasim sesuscim biolaridis bui di intermensam cadesti sermone epulas am condi runt. In his tam humilibus simul&sublimi spietatis omidum istas Iaij Tridenti occupaturi ecce tibi repente grauis in caput illius procella detonuit. Infitia hierarchica ceruici illius imminebat, quam haud pauci fortassis exoptassent, ille sibi Aetna&auante grauiorem ratus omni ope excutere conabatur Terge

stinorum Episcopus est aute Tergeste iuria urbs in Italia, quam in ForoIulis nonnulli collocant, qua contingit illi ricum per mortem,sacrum piti deciascumvitaex rataeemnanduin minorumRexEcclesiamillamlato tradere, cuius vitam do nam<atasadmirabatur,constitueris mustantseumregem

133쪽

Iro DE CLAUDIO Am&communis temporum calamitas, quae tantam haeresum luem

in Christianum omemethidisset, orbaeilliusdiscrimenEcclesiae, quaeGermaniae jam deprauatae propinqua suleacerrimo vigilanti uecustode contra gliscentem haereticorum rabiem dci μυσγει Mnevisquidemseimdefenderet. Igitur, inquit Onam dinus, urgere perliteras latum, ut prouinciam sua vigilia dicatii te dignam, si a pontifice maximo imponatur, accipiati Nihil eum

aut ubi gratius, aut populo facturum utilius. Iaius vero qui judicio bene instituti animi nam etiamnum adolescens in libet

i horarias Deiparae preces continente Augustini, Gregorij Bernardi certas sententias defugiendis honoribus ad perennem memoriamscripserat via umento do Πα,ac societatis in rimedisciplinaabhis honoribusabhorrebatismulac ejus rei, cium accepit; nonmodb animum suum contra oblatas infulas

criter obfirmauit, verum etiam communem parentem natium per ardentes literas obsecrauit, ut&suis, suorum votis depre caretur a Deo, ne tantum onus in suos humeros rueret; verum ab

ea cogitatione metatem Pij Regis auerteret, idque ipsum apud Pontificem,&quoscunque oporteret, omni opecuraret se quidemnisobedientianidenti teneretiremomitemhi &latebris divicussurrum Etture vir sapiens sibi metuebat, qui metuentes siti

ctos viros in accipiendis Ecclesiae gubernaculus phlegerat, eviderat necignorabat, quod scriptum Nagianaen cum Epila

parum fugeretireliquisset,metum hunc omnium maximum m

tum esse in hoc periculum unum omnium periculorum extremum. Itaque cum Labacensiis Antistes, qui Regis confessionubus praeerat, Venetias eo se consilio contulisset, ut de Tergestina

Cathedra Regis nomine cum Iaio ageret, datus illuc deLegat nun tentiast transtulisti, prudens riter, auditaab Episcopo Romente, quamouam quid respondendum esset, constit tmnanu iam habeoat, tamenne praecipiti consilio, aut coeco

videretur impetu duci, horaespatium ad deliberandum in precationibuspostulauit Deinde secundum precem conscientiam suam fidemque testatus affirmauit, illud suis humeris impar onus nullo modo suscipiendum sibi videri ac Regi quidem beneuolentiae tamque honesto de se judicio multa e pro eo ac deberet.

habere gratiam caeterum rosere sum sprecibusinfimisque, ut ad eam prouinciam aliud sibi genus hominum, ac de cietate perquireret. Id quod in Botadillae gratiam addi placuerat, nam di nonitamulinante oblatam ab eodem Rege EniscopiCa inediam

134쪽

socIETATIS IES irithedram constantissime recusarati Nec vacasse prouidentia diuini Nimitas miniaduersuti est, quod Labacensis Episcopiis quodietractatuniscumlato negotiunt Veneti nauigabat, tam trumnonis Adriaticona suestivi infelix ipse nauigmonis cursis esensque discrimen admonere posset nominem,quim importune cursum illum quamque inuito Numine suscepisset. Ergo Iaio frustra tentato Rex faciliore via negotium confici posse

ratus, si 'ontificis Maximinutus atque autoritas intercederet,dat adipi una Pontificem literas, eunaque orat atque Obsecrat,Vtrec

sentem Iesum Tergestinae Ciuitatis Episcopatu, vinis , stroqui,&eximia pressitate,' singularidoctris acridinu sorii recipere pro potestatejubeat, saliun Donuiti eo intant alia

reticorum portunitates duum,&aluporum incursibus tutum velit.Proprias etia ad Oratorem suu IacoDum I assumitteras dat,ut cum Pontifice coram agat,&TergestinaeEcclesiae causa mature&accurate conficiat Eam strenue, ut erat jussus urgebat orator,

ad exitum iam pene perduxerat, cum ad eam disturbandam ω ueriendam Ignatius post acres vigilias perennesque labores sensit omnesgratiaeaditias interclus . Nanin ab atore, necis

mi , arduialilano italis, qui in Aulum nec ab ipsi Pqntifice quem aequissimae Feroni dis inulationi obsequi cupitariem,m ante docuerat,

quόm ea res Societati noxia quamque periculosi,soret, ab horum inquam nemine sperare aliquid opis aut ratiae poterat. Ergo in tanta rei desperatione una erat, quam asIiduis& intentissimis alebatprecibus, Dei fiducia, quae tot incassum itineribus Pertentatis

perfacilem demum, peditam distiubandae rei iam ratio numque suggessit. Eafuic egem iriasiisc Mareu in senuiuii per curatam conaret Epistobminisse ili a mtexeret, qui tam exorsus,in qui fixisset aculeuin, i uelleret. Consilium inuenituri est fuissediuinum. Nam ouam qua postridiequiis ad Regem scriberet dicebatur inConcilium Cardinaliude Tergestina Cathedra referendum tamen impetrata per Mar garitam ultriacam, cui a Confessionibus Ignatius eratiotism ruta, literas ad Regem in hanc lententiam dedit ii i

Nobis,Rex praestantiis in optime, nequeMajetatisv strae voltilitas 5 ae, ni ny meque studium M -bus vesti impo*iu,rum consiliuidi obscurum est. Quade vi aqueiegyalias agimus,habemusquequantas maximas humilitisitostri αβ illidε panies a sim bonitarea' a sapiem

135쪽

m NE CLAUDIO IAI otia, ut M stativestraerati lamin petitis,efficereoportunissimE possitis. Ac nobis quillam illud beneficium erit maximum, ille fauoramplissimus,li nosad viam professionis nostrae sincere ac fidesiter prosequendam iuuetis. iret ita aduersari honores persuasum habemus, ut plane deque

animi nostri sententia pronunclemus, si cogitatione fingendum sit, quanam ratione posset hic ordo euerti, nescire nos quicquam

excogitare Episcopatuum receptione deterius. Nam qui primi in hanc conuenere Societatem,easo umens illudque propositum tat, omnes viterrarum partesia summi mirum miticis religionis is migrarent: ita ut primus, atq; germanushujus similiae spirit ut, momni humilitiae. Ne

mi in alias atque ciuitates,&Prouincias pro Dei gloria, ω nimarim titute cursare certaque nulla regione operam suam concludere. Quod vitae institutum non sedes modo Apostolicta comprobauit, scd etiam aperta praebuit escaelo documenta

Deus; quibus placere sibi ostendit vario, multiplicique prouen-mpietatis, quo hominui inrorumla, Riaclenientias, cundauit. Miliae cum in conseruntaneor nimasta sit Resigio um coetuum, haud cubium est, tun re, retento, nosconstruaturi; deserto, perdituri societatem nostrant simus. Quanquam&inde intellitere aperie licet, quanta nobis pestis piicopalibus recipiendis impendeat. Nam cum hoc

tempore professi haud plures nouem simus, atque eorum qu tuor autquinque delati Antistitum honores sint, quos constantissime prosesuisque repudiauit, si jam unus auispiam admitte

rei demali j liceresibii utaretur neque amistumaristinosio .iri societastaec des aret sed orem Phincoc inde di pse penitus olueretin. Demoue cum sanistae humilitatis espinthematisexemplis multum, adnuc pusillus hic ordo profectorii, si nos am populi honoratos copiososspectent, omnis ea praeclara opinio in aduersiam mutabitur, cumque muliorum scandalo etiam bene glirendae in posterum animorum causa j nua praecludetur. Sed accumulare rationes necesse non est. In clementiae vestra sapientiaequesinumconfugimus vestraen fia

Mianguinem quoniam cerimnisil emicre Societati nostrae exitium vestra', instas pro suabenignitate . ac religione talia a nobispropulset arceatque discrimina: im sillum nunc recens editum νας- umexistimet,

136쪽

SOCIETATI IESIn iis& construatum veliti ad Majestarisaeternae gloriam quae religi sissimam vijestatemvestiamtueatur, dii

b donissius ornet&cumulati ratio una ijqueauthoritas ac praecipue Deus, qui suorum famulorum pia vota respexit, ita Ferdinandi animum vis flexere, ut Oratorem suum extemplo monuerit, ut inchoataabactione, &jam paene transacta desistere Iam vero Rege ipso m lato, cui gratincari Pontifex vellet, quidni&ipse Pontifex in si praesertim rationibus animo obuersantibus mutaretur e Non meaedmirarit, quoad Ferdinandum epistola breui pleniri xerat,sed aliaemmultae cauta, issimae Beatim vir uidistainint, utcontra primos hon aim in petiis tanta contentio γυgnaret.

Subijciuntur deinde his aliae & multae, prolixae caussae

quibus ostenditur nulla ratione expedire uti Societas honores Pontificios: officia suscipiat Iesus hoc metu solutus inunt, bus exultare gaudijs, actum demum felicem se ac beatum existumare praecucare. Natu dein Ducis Ferrariae Herculis,ac miL

su Ponti isti unatii, a quibus Duat satum imoetrarat. Fent arm mptinctus amnium utrius--mo tandum atque

.menin aula versabatur simul enimώPrinci ad onicium stitit,anox ad valetudinarium se contulit affirmauitque multo se libentius interaegrorum pedores aerumnasque versari, quam inter. odores Aulae, Manditiasque bidelicias Curiae. Non tamen inter mittebat interim alias Societatis functiones. Aures confitenm

.hus non solum principibus,dire uni flijs ac nobilibusnae. bebat, sed populo&quic pietassii pedesaccidebant. -- omnesmarutinisconcionibus,&poniendianis ME H

rus emtentiam excitabati Vt illi vix tantos interlabores respir μ reparumperliceret. Dum itaFerranae Iaius desudati inclit Boiorum Dux Gulielmus, quem quartum numerant, a Pontifice Ignatio tres Theologos impetrat, ex quibus singillatim latum α- petierat cujus desiderium nee Academia Ingolstadian&nec prini cendiutiusferebant, tantam prioribusamus, famae, di nomi

ius.&virtutisexistimationemsibi ροπα--. Nec raritim Gennanti necessitatiemiseretiles potuit negligere, qui quamusaeuci latum se dimisit, ut majoribus alibi periculis o currem bochoantiam ni mi Canis . Hi Pij de Sancti rutaetatis Tinimviri solatiam ingressi postquam Monachiunx

137쪽

peruenerunt Guili or rinciperanumaniscepti,cutinosamicissim complexus Leommio Echio summo

Canctuariovestacommendauit,quit ostrorum curam non secus, ac suorum gessit, nostrisque ab eo tempore familiaris simi asest. Nec minoribus inde plausibus Ingoli1adij ab Academia suntexcepti. Nam &Mauricius hierarcha Alitatensis, qui AcademiaeCancellarius est in Doctores omites atque Magi liri ad eos consalutandos in diueribrio, summo consensi prodierum publicaque orationis gratulationemnislati suit, quibus

sub dieleganter linium non ine Caniostes in sit. an e disinielio Horam conuiuium, arassent . ina omneses setius R. Postero die in ,llegium'odotiis appellant, is

honore deductis,sua cuique habitatio percommoda cuni Iastrumento biblico&domestico assignata est. Salinero Apostolum Paulum, Iaius regis Vatis psalmos, Canilius Theologiam 1cholasticamex Magistro Lombardo orsus cst explanare Deinde initiumsexto Cal Decembrisa Salmerone di Canisio docendi oratu

nibusaeque doctisac uisti bini est. φ et iniquique typis

vulgandastaecontenderoati ita misis ea Academajamnite .cmisadinatiumst que anni primordiadistuli Et adfuit coetus omnis sapientum,unia uersaque Academia, quae& subinde honestissima tua de Patrum eruditione judicia hisce verbis expressit, ac typhoiam vulgauit. NUPER SANTAM LAETITIAM CEPERIM OMNES EX ADVENTR TRIVM N EOLOGORUM. MLA, DI IAM, ALPHON dALME NIS ET AEM

sVORVM SINGULARIS IN SACROSANCTIS STH-T IIS SCIENTIA TUM IN OMNIBUS DIMIPLINIS ELEI CITATIO POSTREMA SA NUTIMONIA UITAE EXPECTATIONEM OMNIUM EAMRMAXIMAM

& Augusta in Sueuia Oeni te&Hah nTiroli.Vielitin A pria,Pragae inliolumia,t ucernς Friburgi&Brutruti apudHelu . tos, a passim demum apud alios sensim imigrauit Societas. Sed dumbiu Cluisti incliti mesrem thoria Inmistadiissimul promouenti

138쪽

promouent, Episcopiis mi iriinItalia in cujus ciuitate Iaai anteriennium verbiI etinterpretem egerat, apud summum Pontificem, & gnatium steris & precibus enixissivi institit ut e Germania Iaius veronam reuocaretur. Id quodlito S. P.

Ignatij, quarum autographum mecum habeo, exquo apogra-plaum Lectori hic appono , quod minimc ingratum potieritati ruturum reor, ostendunt. Eli Epistola Ingesstadium mulaada iumanno ci io L. cujus haec verba sunt:

Gratia Pax Domini nostri Iesu Christi vivat sem,er,di restat in cordibus nostris amoti

Harissime frater cum fere ante biennium Veronae verbi Dei interpretemage res,reuocatus

fuisti praecipiente sanctissimo in Christo Patre ac Domino felicis recordationis Paulo III. ut adpetitionem Guilet mi gloriosae memoriae Illustrissimi Ducis Bauariae, una cum Doctore Petro Canino i cras literas inmisiadi profitereris. bueris igitur Reuerendisiimum Episcopii Veronensem tui ab sentia vehementer permotumfuisse, sicut etiam ii teris suis ad nos datis aperte testificatus est. Qitare hactenus non destitit instanter agere apud sanctissimum in Christo Patrem MDominum Iulium III.

donec ab eo impetrauerit, ut tu eo redires unde e-Uocatus fueras. Cum autem summi Pontificis voluntati aut praeceptis reluctari iure nec possimus nec debeamus quanquam alias nobis tua Ingoi- stadi massio magis probaretur tibi per praesentes literas significamus, S in virtute sanctae obedientiae praecipimus, Ut quam primum ante hiemem m-gruentem in Italiam te transferre, sine ulla mora aut cunctatione velis. Ne autem illustrissimi Prin. cipis Alberti animus hac tui reuocatione Vel minimum offendi valeat, in cujus grati ad beneuolen

139쪽

αε DE CLAUDIO AIO ponere parati sumus, neue celeberrima Ingois adiensisne ademia, quicquam detrimenti initu dijs Theologicis pati possit, de qua certe quam pluri. mum bene mereri cupimus 3 studemus, in locum uum destinamus, Doctorem Nicolaum de Gaudano natione Germinum,uirum cum morUmpietate tum singulari Theologicae Professionis do- ruina praestantem, de quo pliarima sibi polliceri poterunt fac rarum Literarum studiosi. Hunc autem non ita diu in via cunctaturum arbitramur, quin ad summum insta mensem Septembris Ingol- uadium sit peruenturus. Proinde cum hanc sum mi Pontificisvoliuntatem esse intelligas, Ut tu huc redeas,&nosis communem Magnificae Inmist

die sicholae utilitate alterum loco tui subrogemus, non putamus aliquem sore, quivitnostrum officium in hac partemerito desiderare, aut tuam

in Italiam translationem line culpare valeat, sed ut quisque prudentis,accandidi pectoris ita eum aequi boni consulturum esse hoc Pontificis M ximi Mandatum non dubitamus. Vale in Domino. me tuis satrumque tuorum precibus commendatum habeas apudDeum, cuius immensa de sim ma bonitas dignetur gratiam nobis amuenter communicare, ut sanctissimam ipsius volunt,tem semperin nobis sentiamus, eandem perse- te exequi valeamus. Datum Romae Kalend. Au

gusti, Anno Dominiusso. Tuus in Domino lanatius.

140쪽

so OETATIS IEIn Ier Nimuerti huic Inj prosectioni, quam etiam Albertus Bo- iorum Duxi eatisset, Otho ichsessius S R. E. Cardi- nasis, iscopiis Metiistantisintercessit qui lauim a sinito pontifice impetrauit,adrinitumia Ecclesiae mores. ad rem Catholicam in seriano conuentu qui propediemerat habemdus Augustae, promouendam Nec ea res ingrata erat Ignatio, cui persuasum jam erat Iaiioperam longe alibi utiliorem fore. Abijt

Ingolstadio cum Iaio etiamSalmeron alio euocatus,quos ambos mulii Academicorum multis lacrymis per longum viae spacium prosecuti sun laio Nicolaus Gaudanus Ingolstadiississectus est,

Holuerissolvati didicisti,salmetinii, rictius.qui Canis' Meinutilem inmistadiistudiota iuuenturi eram aliquamdiu hauarunt. Viennampineam is, quoad uouita icta euum absolueretur. Iaius autem Augusta Vindesicorum in conum Caesaris

ac principum rem praeclare gessit desin tanta Procerum frequentia diuersarum nationum mortalibus strenuam ac salutarem oe ram nauabat. His consilio, illis studio ac labore, omnibus vitae

exemplisci assiduis adDeum precibus aderat Non paucos ab ha i , error eduxit,in ijsqueadoles messiquo immaehidolisac euium innutritosinofaece Multorum praetcreacorrexit mores perqueexercitia spiritus sacerdotem mobilem atque opulentum, quodetiam ad exemetum m opere valuit leniatus immutauit. Itaque submotis ille domo parum pudicis ab iis, quicquid hujusmodi siue sculptum siue textum, siue etiam pictum inerat venenorum, religiosi argumenta substituic Castigata conuiuiorum luxuria,diuinis jam epulis,quas fere quotidi

nosacrificiolibabati dele batur. Qicquid in equorumme torum usumtuosam piofundebat jactant an ciavertit mi ricordiae Deniquedi pro garriendi ci descedine,iam saneti

rumque Doctoru congressu, quorum versabat volumina, tenebatur. Haec Iaius, inquit Ortandinus, Augustae,5 alia praeclare dum gerit, demu&Collegijs in Gennania condendis aditu patefecit. Na Labacensis Antistes cum plurimum illi tribueret specimenq; 'decetera Societate ex eo caperet, Regi Ferdinad cui' Confessi nibus&Eleemosynis praeerat, valde suasit, ut adsiennense Ac

demiasiquoides aetate eologosaduocaret, &adpetatem Hoditatemi Collegium cietati viesi fundaret. Accepit libenter pius Princeps eum sermonem cum boa s&ipse Ianuquae illedorumnostiorume uinititutarius opportunitates