장음표시 사용
291쪽
bet aegrum admonere sapientem Ecclesiasti cum, c. 38. sequentibus verbis. fili, in tuainfit mitate ne despicias temetipsum , sed da locum Medico, quia creauit eum altissimus, &eius o pera sunt tibi necessaria. Manus igitur mouen dacuna Minerva.
Quae tamen speciosa fiducia,quam breui de stituit tales philosophos, ubi vident futiles atagutias suas 1 fflari, aluo non correspondente, stercora subinde peros erum pere, & gloriosam illam linguam continenter perfundi fidanid0- rosa & i ruginosa alui illuvie, crebris euomitionibus & doloribus, stomachum & totum conpus turbari; caput & cerebrum vigilijs, insom- iiijs & phantasijs pessimis exagitari ; cor maior bus infestari angust ijs, palpitationibus&detruqui js, quam unquam c5ceperant animo. Quam non tunc bibentes exuunt umbratiles philosophos3 quam non liberaliter omnia promittunt Medicis ξ quas non proponunt mercedes Spraemia squamuis postea parum aut nihil dent modo arte illorum vendi carentur ab angustijs,
quas intentat urgens tunc temporis morbusὶ nullis tunc parcere volunt sumptibus,sed quiduis largiri Medicis: plurima quidem improuida
292쪽
Ap VT xt in sibi excidisse dicunt, sed nunquam cogitasse,
tam acerba fore mortis spicula, neque tam imbellia tela, quq imaginari aphilosopnia opponoret morti. Se quiduis remedi j admissuros, & nihil non adituros,modb Iiberarentura praesenticsimo hocce vitς periculo. Taliter philosopha tur illi, qui sapientiae speciem inter mortales t
nent,& aureum illum ramum, ut aiunt, auc pantur: praesertim vero aetate graues & senes, qui ratione qtatis hoc est annorum & non morum siue virtutum,sapienti praerogatiuam sibi vendicant: quibus continue deflorescit formae nitor, languescit alacritas, frigescit lepos, labascit vigor molesta senectus, no jam alijs modb, verum etiam sibimet inuisa. Hi gratii ad lethes fonte producendi sunt ut simulati illic longa potarint obliuia, paulatim dilutis animi curis repubescat, aulad insulas fortunatasian quibus neque labotineque senium, neque morbus est ullus, nec usquam in agris asphodelus, malua, squilla, lupinumue aut faba, aut aliud hoc ge nus nugarum conspicitur: sed passim oculis,ῆmulque naribus blandiuntur moly, panace.
la,hyacinthus, Adonidis hortuli.
293쪽
mrma. pharmaceutica itaque cura in melancholia hypochondriaca, conlistit in applicatione,ex is Guis . hibitione & assumptione meoicamentorum ' tam Galenicorum quam Chymicorum , eO
Δὸames. rumque partim internorum,partim externoru.
Sunt autem Gallanica,quq non multum immutatased leuiter& antiquorum more praeparata exhibenter. Chymica vero sunt in quibus pura ab impuris exquisiitius separata,vt facilius p netrare,& in minori quantitate assumi possint: nam cum nihil creatum,quod puro &impuro non constet, necessitas postulat eiusmodi diuersiarum substantiarum purificationem & separationem: qua facta, sibi Medicus medic, menta salubria conficere, ijsdemque morbos, primo, Cito, propter sumam subtilitatem squis enim nescit, ea, quae in sumam subtilitatem re dacta sunt, citius, & e contrario, crassa & terrestri mole obruta, tardius operari secudo,Vt0, si usus adest circumspectus) quia non amplius sunt impura, violenta&venenata, sed pura, Somnis deleteriae qualitatis expertia, & tertio, Iucunde,tam ob minimam dosis quantitatem,
quam ob saporem gratum, & non nauseabum dum, odoremfragrantem, coloremque ama- bilem,
294쪽
Ρ C A UT Xx assbilem, curare & propellere potest. Est autem Chymia duplex. Vniuersalis & particularis. Vniuersalis circa lapidem philosophorum versatur, quem multi sibi imaginantur,pauci tameaut fere nulli assequuntur. particularis iterum duplex, Vna quae circa meetalla eorsim que transimulationes agit, paucis nota & utilis, plurimis vero noxia dc perniciosa, ob id, quod ad extremam paupertatem, per hanc ludicram felicitatem, in indagatione huius artis,redigantur. Altera occupatur circa corpora naturalia,eorumque partes, causas,affectionesque inquirit, Medicinae faciendae gratia. Haec ditat & sanat, utilisque est ad morbos pellendos,praesertim cum facundiam in dicendo, promuttendo & praedicando habeat comitem, adeoque a nemineMe. dicorum contemnenda, sed plenis vinis excipienda & admittenda, quae Chymiatria effata, quasi essentiam extrahens vocatur. Extrahitur autem essentia ex corporibus naturalibus tanquam obiecto huius artis:& primo ex animalibuS,aereis,terrestribus,&aquatilibus:secundb, ex vegetabilibus, ut arboribus, fructibus, &herbis : tertio ex mineralibus,ut metallis, mediis mineralibus, & lapidibus. Constant autem Ll a haec
295쪽
haec omnia ex tribus principiis, quorum con iunctione onflata sunthaec corpora,&eorum substantia unita. Primum est, δει qui purgat, mundificat,balsamoque suo conseruat,ac in illa dominium habet, quae tendunt in putrefactionem,& analogia Terrq respondet. Alterum est, Mercuri qui aufert omne,quod habet c5- sumptionis initium,&conferturElemento Acitis &Aquii.Tertium est, J.Φhur,quod in ea,quq superfluasunt ex alijs duobus,ac incipiunt corrumpi,dominatur, &assimilatur Igni, propter flammam,quam facile concipit. Specimen datur Mignis viridibus, quae si cremes, egredietur Primum aquosum quiddam, quod ignis flama: concipiendς plane inidoneum est,ti in fumum conuersum,si colligatur, in aquam resoluitur, dicitiirque Mercurius: deinde exibit oleaginο- sum quiddam,facile inflammabile,quod in vapores resolutum,si cohibeatur, in oleum abit, vocaturque Sulphur. Tandem remanet siccum terrestre,quod ex cineribus aquae beneficio extrahitur , inque humido dc frigido re luitur,
calore autem concrescit, acSalis nomen obtinet. Ita Lac,substantiam continet sulphuream butyrosam, deinde melcurialem serosam, dc
296쪽
tandem salinam caseosam. Ita oui albumen mercurium exhibet, vitellum sulphur, pelliculae & putamina salia. pati ratione exGaryophyllis,aqua mercurialis praestantissima, oleum sulphureum excellentissimum, & ex fecibus salcandidissimum elicitur. Felicissime autem c rabit Medicus,pr sertim hunc hypochondri cum morbum, si partim Galenicis,partimChymicis eundemcurauerit medicamentis: dc quidem recentem & mitiorem, Gallanicis; inueteratum autem & contumaciorem siue habituatum, Chymicis, hoc est magis penetrativis&sertioribus. Cautus quoquesit in eorundem
praeparatione & administratione: namchymica medicamenta, in manu indoeti,sunt tanquavenenum aut adius in manus os& titui. Chymia enim, non est ars sui generis, sed est praeparatio medicamentorum, & propterea propnesoqtiendo pertinet ad artem pharma-ceuticam, nec nisi in pharmacia de ea tractari debet. Nonfestinuenta a paracelso,sed pluribus ante illum natum seculis, exculta ast almumdoLullio,Villanouano,dc alijs quamplurimis, quorum habemus multa laudanda remedia chymic aquas,quintas essentias, stillatilia bal-
297쪽
fama,& alia eiusmodi, qui tamen eandem cum Galenicis profitebanturMedicinam Vnde prς- parationem istam remedioru chymicam, Medici non improbant, quamuis sub eo nomine multae fiant fraudes,& terme omnes impostores hoc pallio technas suas occultent & tegant. Paracelsica autem haeresis, quamuis maxime v-tatur remedijs chymicis, vulgari tamen modo praeparata, quae Galentea vocantur,non respuit, ut videre licet in multis apud paracelsum locis,& consilijs,in quibus saepe remedijs v titur chymice non praeparatis,imb integris, tantummodo inter se varie permistis. Ita ut quo ad hanc Nedicinae partem,quq medicamentorum ps Iarationem spectat, non magis unam,quam a- iam affectasse videatur Paracelsus. uae affectus hy- sunt primo eua- hypochondri0όiam rum locis haerentium: discussio quoque vap0- rum, qui ab ijs eleuantur, & variorum symptomatum causa sunt. Nec solum viae illae per quas isti thumores noctui euacuandi sunt, lenientibus medicamentis expurgandae, sed cum cras-lsiores sint, ob ventriculi coctionem laesami pitui-DAia,sibi Indicationes autem curatii
pocliodriaci per pharmaciam,cuvio humorum vitiosoru in
298쪽
pituitosi & viscidi humores admisceantur incidentibus,attenuantibus,aperientibus ac deter- sentibus opus erit. Cumque humores sint calidi vasaque in quibus continentur calidiora &sicciora, inflammatoriamque quasi dispostionem habeant,non solum citra insignem calefactionem haec peragenda sunt, sed &moderate refrigerantia dc humectantia, illamque intemperiem corrigentia admiscere debebimus. ΡΟ-stea partium intemperies & debilitas corrigen-d naturalisque constitutio conseruanda & roboranda , ne humores hi vitiosi regenerentur. Tandem partes, quae humores & vapores illos suscipiunt,atque ab ijs assiciuntur,roborandae,& ab insultu humorum & vaporum defendendae,vaportaque a partibus principibus auertendi, ac symptomata tollenda. Dissiculter haec omnia expedientur, quia indicationes dantur
cotrariae: ventriculus enim debilis calida requirit:attenuantia, incidentia, aperientia, ac detem Fentia medicamenta,pleraque quoque calidarunt; contra,inflammatoria illa vasorum dispositio& humorum calida intemperies, refrIgerantia expetit. Caute itaque agendum, ne dum vni prodesse studemus, alteri noceamus.
299쪽
De Curamne per Lenientia Aperientia inridemuo Digestiua medi menta
R o prima itaque indicatione explenda,
ut primae primum euacuentur,primo laniora medicamenta eThibenda,ne per fortio. Iaalonginquo & toto corpore vitios humores versus primas vias trahantur, ibique cumulem
tur, acalidioribus quot & siccis medicamentis, viscerum & vasorum intemperies cumulentur. In hunc finem prosunt Enemata lenientia cum platero,quia intestina penitius subeunt,&a venis metiraicis illuuiei partem euacuant, aluum humectant, & va rum semperant calo nem. Syrupus violarum tutrius,ae Cichoreo cum rhabarbaro, Magistralis, Alae,Casa eos redi a cum sem: anis, vel cum additione speciorum hierae propter flatulentiam, polypodium, Fol: sinnae. Eleet lenitivum, diacatnolicum, diaphoenicum,&c. Vomitus etiam in ptine pio sed lenioribus medicamentis conuenit, ut si quid pituitois & excrementitiae materiae in ventriculo haereat, reiiciatia , nepost aliorum
300쪽
APUT XXI in 'medicamentorum usim ad penitiores corporis partes deducatur. pro alui itaque lenitione iniiciatur talis Clyster.
iij. se qui bin misis macerentur pernoctem radice pari contus. ω II. mane colentur O exprimantur, ita Porque tepide propinetur.
Taliai turprimoexhibenda medicamenta
quae primas deterguntvias, dccloacam corporis eluunt : nam succus crassus ventriculo & intestinis adhaerens,parietes eorum quas iner stat,unde aluus pigrior, detersorio opus habet, quod simul Ieniendo saburram excludit, quale est Aloes insuccata, quae a Montano Consciet, et. 'MAf& 233. laudatur, eique solam praerogatiuam dat quae stomachum confortet, in quo versaturpi Olm-- cardo: & Platerus ideo praefert quia reserathα-M monta