Microcosmus Hypochondriacus sive de Melancholia Hypochondriaca Tractatus, etc.

471쪽

Tabaei' ribus. putant autem plurimi, esse narcoticum fumum,& propterea hyoscyamumperua obiicis. Vianum vocant ; somnum enim conciliare, tidolores consopire multi docti scribunt: quod tamen vero consentane im no prorsus videtur. Nam quod somnum conciliet, id praestat va pore, vel excitato in cerebro, vel illuc delato,vel cibi coctionem adiuuando: tunc enim suaui is dormimus,cum stomachus cibo non grauatur: dolores autem tolliti quia causas illorum vel a dimit, vel alterat, non autem narcosi consopit, quod indo cognosci potest Ptimb,Tabacum est calidum, siccum, attenuat, penetrat, hum0- res resoluit: at narcotica, siue calidas uestigida sint,humores incrassant,undes a crassis humoribus dolor fiat, maximum damnum inserunt, quia crassiores reddunt humores, sicque curatu dissicilior amstus redditur: at Tabaci fumus, frigidis naturis, humoribusque magis

competit, contra naturam narcoticorum. Sc-cundo, cum ni miae euacuationes adst ringentibus sisti non possunt narcoticis utimur, tan- uuam silmmo pr sidio,ad humorum motus sistendos, at herba lisc, corpus sursum deorsiim-quc

472쪽

e Ap UT XXVIII uque purgat,instar hellebori aut antimonij Nec

vomitum compescet, nisi causam adimendo, scut vomitus vomitum sedat. Tertio, stupefacientia extrinsecus apposita, parti sensum adimunt, eamque admodum refrigerant: at nihil tale herba haec facit, ergo non eu per se narcotica,sed tantum per accidens. Quandoquide ve- μ mr0 hoc fumo omnis generis homines utatur, nues,crassi, biliosi,pituitosi, aliiqῆ, nihilque inc5- ὸisis fismodi inde percipiant,ideb valde nocivum non censeo, nisi forte, uti supra monui,ob immoderatum usum, ubi omne nimium vertitur in vitium. Licet multa,pernitiosum esse illius

usu ostendere videantur, quia naturae contraria

est herba: nam susque deque purgat violenter;

purgantia autem omnia naturae sunt quodammodo inimicat cumque quis primum illa utitur,vertigines,animi defectiones sudores frigidos patitur, quae sunt malignae qualitatis indicia. Quae omnia quidem vera sunt, cum in compus ingeritur, sed quandb solo sustu assumi tur,nec ultra fauces pervadit, cerebro prodest caliditate sua, laumoresque pituit0sos vacuando,nec st0machum turnat sed potius rQborat,

473쪽

perientia, sine noxa aquamplurimis ij cienda non est verum sequentia obseruanda. o serram primo moderatum illius esse debere vis Se cundo, magis utantur crassi, pituitosi, illique,

quosdefluxiones fatigant, ob calefaciendi, ciexiccandi vinariua pollet: licet etiam tenuibus, calidis, di melancholicis,si moderate V tantur, non multum noceat,cum etiam illi,sqpius,plurimis ad cerebrum ascendentibus vaporibus infestentur: cum nemo visus sit,magnopere iblius usu exiccatus, narcoticiq; calidis & biliosis

magis quam pituitosis conueniant.Tertio,qui bus Tabes ex rheumate i n pulmones delabente contigit is sustus Tabaci non conuenitii ad partem assectam humores e capite trahantur. QDrtis, inter usum huius sussitus,non assidue potandum: sic enim per reciproca pocula illius beneficia prohibentur: quamuis enim,humo. res reseluere,cerebrum calefacere& siccare vi deatur, serebrum autem calidum siccumque,

paucissa seneret excrementa ue tamen quatenus tale,poxentius attrahit,faciliusque repletur Vaporibus,ab inferioribus partibus,ex ingestio. ne vini, cereuisae, aut elusinodi potus vaporosi sursum expirantibus,unde postea assidue repletums

474쪽

cap UT XX VI II. 433 repletum, exiccationis illius beneficia miniis percipit. Quinto,quihoc fumo iampridem usi

sun illiqueassueverunt, curiose oblemare debent , ne temereposte illo abstineant, nisi simul valde temperatam observent vivendi 1ationem, alias sentient sibi exhumorum abundantia, caput,corpusque grauari, quos scilicet quotidiana fumi huius assumptio, cuare sΟ-lebat, tum somnos breuiores, di implacidos contingere aporum defeetu,quos hic fumus cxcitabat, concoctiones pariter in ventriculo,

minustiliciter obis plurimaqueindevitia pullulare: unde senibus, aliisque, quibus natura frigidior ventriculus est ,consulendum, ut eius modi fumo utantur , etiamsiprius non fuerint assueti seos enim apodagra, variisqueaffectibus frigidispraeseruare potest. In melancholia autem hypochondriaca , moderatus quoque Llius sit usus, ne caliditas & siccitas,quae semper in hoc affectu praedominium habet,augeatur, foueatiirque: ubi consuetudini quidem parum indulgendum. Inassuetis autem hypochodriaci non facile sussitus iste praescribendus

aut admittendus.

475쪽

O quomodo conueniat in hoc assectu Puluistiens animalis, O quales in se habeant quali

tates et , era.

ELEBRATvR hoc tempore ab omnibus fere modernis Medicis, puluis Begoarti cus animalis, tanquam Vniuersalis panacea c5P-im tra quosvis morbos,pr cipue autem astralestiis ais, chronicos, inter quos sui taceam pestiferosinin sarijs non infimum locum tenentimorbi a serosa it

riat luvie, a tartaro,& atra bile pronati, quales sunt his bino. hydropici, arthritici, nephritici, & melanchol er cipue hypochondyac qui uti supra nata Σ- rauimus, symptomata tape malignissimain se

habent. Hoc itaque Begoartico animali, cum calor innatus,&humidum primigenium,a vehementia morborum & symptomatum jam delinquens , restaurari, viscera corroborari, symptomata aut impediri, aut expelli, & vita ad multos annos protrahi possit, oper rectum eia duxi,si de eo quoque, quandoquidem MDgnatibus in quotidianum propemodum usum' cedat parum fultus scripserim. Fit autem Pul-

476쪽

uis Begoarticus animalis, ex venenatissimis sem M. ιispentibus, colubris & viperis dictis, quae animalia in montibus Eugenijs,dehem milliaria italica a padoa distantibus, Venetae ditionis, certo&statuto tempore capiuntur, singulariqS mOdo praeparantur. Antiquitatem Vero, viperarum usum non exclusisse,inde liquet, quod vipera baculo nodoso circumuoluta,1ym bolum Uit,

risculapij & Hippocratis fuerit, quasi vita hominis per illam prolongata,&ab omni maligni

late praeseruata fuisset: hinc partim in honorem Ηygaeae Deae valetudinis, partim in laudem &honorem Hippocratis, tanquam sanitatis re- . stauratoris & restitutoris incolarum Insulae in Coae, ingratitudinis signum, veteribus moneta aurea & argentea sub viperarum insignibus excusa habebatur. Iam vero uti testatur Angelus Baldus in suo libello de viperis,a6.cap. exsecreto Dei consilio factum est , ut quemadmodum per serpentis fallaciam & inuidiam, im

nocens homo ad mortem condemnatus, dc aeterna vita priuatus fuerit; sic quoque per mortem viperq,&vsum illius, jam hominis vita,triplo longius quam alias prolongari, a plurimis quoque morbis praeseruari & curari possit. Nam

477쪽

Nam senematis eadem causa est, quae lampadis oleo fere absumpto emarcescentis,& obscure lucentis et ut enim in lampade tria, elychnium, pinguedo,& staseauesic in homine,e c, nium sunt membra vitalia, viscera&artusue pill-guedo,humidum radicalaue flamma,calor nat uus. Sol a differrentia est in eo, quddfla malam padis Iuceat,calor natiuus neuti quam, cumnbsit ignis, sed fallem calor, & quod pinguedosi t oleosa,humidum radicate viscosum, utpote seminalis principi j. Vt quoque Iampas extinguitur ex defectu olei. sic homo ex senio, ab que ahomorbo, in marasmum & tabem sepi lem ac denique mortem incidit. Quia verbinterseliquos serpentes,vii Quercet anus in sua

pharmacopoea Loologica C. II . recenset, non ςv-m hi Gonumerati colaber nempe vulgo ierpens dictus vipera, qui exuuias statis deponant temporibus: praestimendum hinc est atque credendum,his duobus animalibus,non tantum adsui conseruationem, sed in aliorum quoq, usum, concessum esse naturalem quemdam instinctu quo dei igunt, exugunt, Sin

alimentum attrahunti non materiali aut crassis

478쪽

bilem siquidem authore Aristotele , & teste

quotidiana experientia, eiusmodi animalia, citra cibum aut potum vitam multo tempore si-uὸ subtus , sue supra terram transigunt sed mere rmalem &spiritualem, hunc nempe salem sulphureum,& preciosum naturae batissimum , quo omnia animantur dc vegetantur, idque potissimum , dum circa aequinoctium vernale,calore sue igneAthanoris, magn lampadis coelestis, potenter operante. & attrahem te, sublimatur, & eleuatur : quod naturae sulphur,per mirabilemhanc sublimationem , t tam terrae superficiem irrorat spintibus balia micis, estisque interiorem sinum irrigat precio vivificae aquae vitae, di nectari, naturalis saluberrimo & utilissimo liquore t unde omnia, penetrando durissimas etiam arborum radices, truncos & cortices,revirescunt& efflorescunt, 2 quae mortis sipeciem reserebant, vitam recipiunt&reuiuiscunt: Eadem sublimatio fit e tiam sub qquinoctio autumnali, sed decrestente paulatim calore,syderedque igne longisis re gressio , magnum terrae sublimatorium refrige ratur, omnesque spiritus vegetales&balsamici,

reuertunturin suum chaos siue matricem. sera

L It pentes

479쪽

pentes de viperae, quae in terrae sinu&domicilis commorantur . naturali quodam instinctu ut diximus, exugunti&in alimentum alliciunt ci bum aethereum, qui tam insigni, vivifica& spe cifica facultate pollet, aduersus venenatam tideleteriam illorum naturam : v t si eo satis refi. ciantur & instaurentur,non solum vim acquurant, & virtutem, spolia sua utroque tempore κνὸ=ara stato exuendi, seque renouandi: sed ob exubea ε ςέ rans illud balsamum,quo abunde vigent instar medicinae insuper uniuersalis sunt, ad corpus quavis ex parte vitiosum,putidum,d in frusta mox collapsurum , ita emundandum,ut in purum, floridum , & sanum euadat; ita quoque sunt, eiusdemmet balsami virtute, qua abundant, alexiterium summum , contra omniale.

thisera& praesentissima venena. Hinc ipsis fa cultas illa deponendi cutem, tempore videlicet, ut jam diximus, vernali & autumnali, quando spiritus isti sulphurei, sunt in sua exaltatioe:quibus temporibus ac in ipso praesertim Vere videmus etiam arborum cortices balsamicis succis,tum maxime abundantes,truncis stis, designo solidiori no adhaerescere,sed facilimo momento,ab ipsis auelli & separari r non secus aci

480쪽

C A p V T X XII 439 serpentes, qui circa idem tempus, & ab iisdem

causis,veterem dimittunt cutem. Solis autem viperis & colubris inter ceteros.&bs V,

serpentes & animantia an interioribus terrςdomicilijs habitantia , a natura haec proprietas im nolo an. dita est , ut cum delectu, in alimentum sibi at trahant hoc radicate natur balsamum, eodemque perfundantur; Vti inter fucos, vespas, &huius generis infinitas alias muscas, quae licet dulcissimum omnis generis sosculorum , herbarum , ac fructuum succum, in alimentum exugant inter illas tamen omnes, unica tantum apis maturalem illam scientiam obtinuit, coele stem eiusmodi naannam,in ceram & mel comuertendi: Res certe summae admirationis &mysterij plenas Quod autem in viperis & - Curs' pentibus, per imbibitionem balsami illius radi

calis dc vegetabilis , non eadem opera tollatur ba .vitiis yenenum proprium : pro hoc pariter conter plandae sunt apes , quae nihilominus aculeum suum retinent pungentem ac venenatum: licet totum illarum corpus abunde diffluat, coelesti,

dulci racbalsemico liquore, qui proprii veneni aptissimum est: remedium. idem de serpentiabus esto judicium. Ill a Veii