장음표시 사용
251쪽
FR. IVNc T. IN SPHAERAM tus, quiset a latere versis Occidentem. Huiu4 Notiso mum yc defribu Ouidius et Metamorph. Vadidis Notus euolat adis Terribilem picea tectus caligine viarum, Barba grauis nimbi canis fluit ista capillis, Fronde Iedent nebula orantpen quesnusq; , ωα Boreo est ventus, qui spiras a septentrione, ct ratione hei dicitur se idus sitavi, melancholicaque complexionis. Hic depurat aer , ct abstinest atque prohibet pluuia quia claudit poros terrae, prohibendo augmenrem poris, ct est rectigatus, quare di re ut nubes in aere inuentas. Huius collaterales Aunt Aquilo, quis e co Boreae ponitur apud minores, ct sat a latere versus Occia dentem,ct corus,qui sat a latere versius Orientem.Huius venti Fes, ct opera n Dipersona loquentis,sc destribis ouidius 6 Metamorph. Apta mbi vis est, qua resstia nubila pello,
Hac ficta concutio, nodosaque robora verto, Induroque niues, terro grandine pulse: Idem ego cum stares calosum nactus aperto, c. Vide reliqua apud authorem citatum. De ventis oe eorum nominibus, O regionibus, caput est apud Aulum Gellia,sib. , cap. zz. Plinius lib. Ν
turalis historia copiose de iisdem agit.
Vtrum plures sint venti, quam duodecim. ARISTOTELEs lib. 2. cap. 6. Meteor. duodecim
tantum ponit urnios, de quilus breuiter imm Hrimas. Quod autem duodecim sint, probasc: Quoniam ventus exhalatio est calida ct scia, qta duodecimprisci amo' uen hoc est, uodecim signa rodiaci,quibus Ses ct reliqui planetae inhament, ct ibi virtutem suam tactrcent. Deinde,quia sunt quatuor ventiprincipales,qui ex qu
252쪽
I. DE s Ac RO Bosco. c A P. III. et stuor eae sipariibus1pirant, abortu nompe, meridis, occasitioe septentrione: quorum quilibet duossibi adiunctos habet, quod ex figura qua ponit Aristoteles lib.,ea 6, Meteor facil2 videre licet. Sunt igitur neque piares, neque pauciores.
Praetere placuit etiam Vitruviosupradictis octo ventissimgulis binos circumponere. unde evadunt venti P tuors' vigintisolum adiecit a demera quidem carbano, α δ a verbo
253쪽
α 4 PR. IVNc T. IN IPHAERAM a verbo λαυρόω,quod es perturbo,ct β , quod est vis. Esimistra vero ornithias dictus ab Θρνις,boc est auis: M lant enim certis anni temporibus cu eo veto aues quadam. .D Fauonio a possit eodem ordine Arge te id est album ac procellossem: ct Etesias ab ἔN:, id es annus dictas: quodstatis anni temporibus redeant. . A Septentrioni addidit similiter Thrassiam, a θρύ , quod es rogo, uodes umbra, dictum, Gasticum
tanum,qu0niam ab alto,id est mari meniae. s E Aquiloni circumdedis Supernatem oe Boream.
num a vulgurio derivatim volatu: S. G cauro circium a vertigine rictum, ut ait Nonius :
254쪽
I. DE SACRO BOSCO. CAP. III. et rcortam nomen ab ipsio deductum cauro: quae quide- πο-cabula a suam si nasur ortiuntur. Tradidit ritum. Sole existente in Libra excitari ple- Natura ven-rum rue ventos Amricos. Ac cum iam Cancr- ingressus, xorum, cieri Fauonium. Si vero iam νenit ad capricornum, δε-quenter spirare Eurum. Subsolanus cum si s collateralibus ventis calidus Osiccita es,ac plerumquestremm adfert calum. Septentrio
eum suis stigidus Osrem est,excitans quoque gradinem,
fulgur muta, ac pellens pluvio. Fauonius cumsuis rigidus O humidus est,nubilosus oetempestatem plerumque adferens hecis . Aus ter cum suis calidus oe humidus est, pluuiara exiscitat stequenter. Secundum bra qualitates venti variant O mutant tempenates, nubes igus sum totuω infima regionis
Plinius lib. α, cap.-7,Ventor sti dis isium quos a Septentrione diximus spirare, oe vicinus his Corus: θ Oreliquos compescunt, nises abigunt. Humidi, Amricuso prac o Ausper Italia: rrant oe in ponto Caeciam in se trabere nubes. Sicci, Coras oe Vulturnus, praeterquam dementes. Nirales, Aquilo Septentrio. Granianes S ptentrio importas ct coras. Aestuosus Aucteri Tepidi, Vulturnus O Fauonius. ijdem Sub olano sicciores oe in totum omnes a Septentrione ct occidente sicciores,quam Neridie ct Oriente Saluberrimus autem omnium Aquilo: noxius Aucter o magis siccus, forta os, quis humidus stigidior est. nus esurire eo spirante creduntur animates,
Ego ratem dico quod venti Orientales sunt calidi oe ventosum
255쪽
246 FR. IVNc T. IN SPHAERA Μr subtilior puriorque redditur ab eius calore, quia sol oriens adfert calorem, oe propter assiduam Grai Solis saccitate Deinde,quia mare orientade est longe r ama nostra regione. Suntque saeubriores, pr enim mane, ἀquod veniunt ab aere imperaso subtili, aqua que re dunt clariores.tales Mnti in feme magis quam in anaesti re solent. Venti occidentalis stigidiores oe hinnidiores Auntia Solis recessum, quia Sol parum morasin in occidente, O sc antequam aduenium, calare Solari denis muri incia dentalis regio non habet aere perfecte temperatum, ropter aquarum o vaporum musti dram,ipsique salsis res sunt,in magis temperati tempore vestertino.
Dub. Dicet aliquis, curventi sint sepis sit difRςi- Re Metur quod venti et ex calido ct sicco vaporena cantur, pirant tamen stigidi. Id accidit propter longi quum aeris motum per locastigida, b d a ter quam peros restatus seritus caldis longe motua stigemi, ut iansupra diximus. μ' Quare fante Zeporo canes mala Nerantur' R ' Responsio est,ideo si quia maximὶ aer confundi sttamnium ventorium est valde continuas, maximeque teraram attingit.
Dub- cur Zepfrua nubes cogit,cium ulioqui sit ventus mitis O delectabilis' ' Restondetur, qvi flat ex pelago, ubi macta est maris profundito, ita ei Npores ficile cedunt, quos in nubes
venti Meridionalessimi calles ct haemissi, quia fati exeatidis locis,qui Solis persubiecti calesium, O congregant nubes ex quibus sequuntur pluuiae. Lenis Auners perpluit, utque ventuapestilens, febres ac morbos inq
256쪽
I. DE SACRO BOsco. CAP. ID. 2 7 ducens,humore uepe tuis saeum esse pluuia gen raestarem, quia humorem excitat alterium.
Venti Septentirionalis siunt stigii oes ιquia oriuntur ex locis aquoses ac congelatis,ob nimiam di tantiam Solis: pestem depellunt, aerem reddunt si renirim, stantque si quentius in principio veris,s in fine semis.
Sunt autem O alia ventorum nomina, a diuersis rebussct caseis ridet et agente, loco, tempore, O anu misebata illa fortita. Sic eram orouinci s quidam venti dicun-μr prouinciales,per quaa prouinci, 'miliarius spiranti
sicut apud Atheniensera est S ron, in Pa philia cha -ntis,in Gallia Cisciuo,cui ad via quassanti, tamen incola gratim agunt anquam salubritarem erit sui debeant ei.Et μγ Auginus cum in Gallia morare tum, templum isti vovit, ecit. Io Bacia Boreas est familiarior. Ventos ergo ita disi id arbitror factum esse ex visiniaprouincia, O alijs casibus Hinc Zepfrus Psinio authore lib. 2, p. 7, vocatu Scyron a Scyron, saxeis. Ab Habenisnsibus ide- Nentus dicitur Helle*ontias , quod ab Hellessonto spiret. Ite Olympias,quod ab Olympo orira videatur. Sic quid venti a fatos andi tempore nomen fum rerunt, ut hu- εία , qui ab alijs vocantum Favoni,dlas nouem iantes,i cimntes pose brumam decimine fimo die, quando volucres redeunt, nomen habentes ab auibus, siue iura a uentu ομνιθες enim auessignificant. Sic Aquilones octo dies canisula exortum praecedentes Nocantu προδρομι, m cuU0resea Seneca nominantur venti somni is, O des cati, quod horum flatu nautae magis deliciantur, ct Nol pluantur in nrno. Oritur autem Canisti is calend. A
PIS,Sole Leonis prima partem inpediere post biduum
exortua canicula. Aquilones Etesiae annui appellantur α - di s
257쪽
,48 FR. IVNc T. IN SPHAERAM dies o. sthrantes. Hac restruntur O generalia quaedam ventor nomian qui a diuerso spirandi modo nomen μmpserunt i sunt venti Urani,Τropaei, Apogei. Plinius cap. 4o lib. 2. Astari vocantur, quod ab alioribus terrae panibus 1 rens, videlicet ὸ montibus ct sitiis. . Tropaeisunt, quando ex conuestibus oe locis mitibus, nimirum e mari in terrare se conuertunt. Angei,qrando e terra orti, per terram pergunt, A perficiem te e radunt. Miktoteles dicit illas ex humectu perflare terraepraestenta autem matutino spirant tempore, O propter debisitatem non subleuantW nec ascendunt: hic ventus non multim dissert ab aura. telucani venti dicuntur, qui plerumque ante lucem Iare lent, magis in Nere. MJecies ventorium referuntuae: Ec phiari Uphon, Prener svie Turbo, procella, de quibus Misi. in Ideteor. .. pertractat. De loco vς- Porro de ventorum situ, ct qui inter se contraris sunt, O de se larem natura, lege Aristotelem lib. α cap. 6 Meteor. Senecvim lib. s Nat. quaest. Atilum Gellium lib. α cap. 22, Pontanum. Votam locus ventorum est media regio aeris. Sol en rad, si is Dbducit ex scris atque etiare humidis locis evaporationem siccam, cra moererrestrem, qua Ῥsque ad mediam region cieris Aenum, Misastigore eius loci repellisae Pon perflant maria, montes,terram sicque sentiuntur potissimum, orgo in
mam aeris region occupant.Ecnephira in media natus, ad infimam triam depellitur. Nomina item Nentorum generaliarat Astani Apogei inica ut eos circa terram ct mare vesti. Itaque citra controuersiam in infima aeris regione Nersantur. Genel
258쪽
Ι. DE SACRO BOSco. CAP. III. et 49Generaratur Etiam venti in caueranis terrae, quos SenecastitM iuri mauult. Poeta stabulantur venetos patriam habere Aeolias infulas , Rege n Aeolum illis praeesse, Virgilio id testante x Aeneiduib.cim inquit
caterum Urero scribit Aeolam Regem fuisse Aeoliarumquae sunt insub in fretam Sicilia, exquira nebulis, ct ex fimo Vulcaniae injula, praedicens ventori Iutina flabra, ab imp tis visus est, Nentosqsuapoteritare continere.Idem referunt σ Psinius lib. Strabo lib.3. Uenti Memnetur obsiρορ huius obliquitatis causa escies Pe mox est radius obliqua qui escis obliquum starum, exhalutis VR Vς aute in lambin magis sybleuatur propter rati' obliquia Sta tem. Ab Austro Drassitur alia causa obliqui motua Ne torum, videlicet ' in, vel nubes,Nel caligo media regi nis Gris,quapropto exhalario traperitur Rrsum are ius sciriri, quare ad latus e ferri necesse est, quia geri habet illic collecta comporem.Materia Nero motin semper est rectus: Aristoteles principiam momo ventorum ἡsummis esse docet, mater iri vero O generationis ab infernis. venti frunt in qualiteri mim i qualitatis causo inaequa exponit Plinius Nam inali' locis velamenti in aliisve limotu venra minus fumar in alijs locis esciuntsionum in assis non. x xum.
Huius etiam causa si qualitaa locorum: terra enim nos plana, neque ipsi montes aequalistar βblatifunt. Exime- qualibud aute locis dissimiles Mnti in tu riser enim loco iussus,aliter serit parietem planum aut concarus s Plures
259쪽
aso FR. IVNc T. IN SPHAERAM De eopia Plures ventigitnuntur ex partibus Septemrionalibus, Vςntorum, quia istic plurima nix est O aqua,O Sol quoque plurimas balationes ct vapores ex Septentrione σ Meridie eleuat.Nam ut nisis stlado tempore extinguntur, ita in Oriente O Occidente,ac inter tropicos maximia vaporis exbalationis pars a calore absimitur. Hic Etesia flant a Septentrione post Sotaitium aestiuum in die O nocte. causee cessationis ventorum triplices recesseri possunt. Prima es aestis Solis, ct calor, quo rapor Nenti consi
Secunda, stigra intensum, quopori terra claadunta exhalatisq; expirame prohibetur. Tertia, ber, qui poros terrae replet, spiritumq; intus conceptium includit, ct exhalationem sursum ductam ne flatu deprimit. Plinius lib. α inquit, Sol auget oe coM-pramis arari auget exoriens, occidemq; comprimit meidianis aestiuis temporibuN. Medio daei aut noctis plerumue sopiuntur venti, quia aut nimiosti re,aut astu soluuntur.
Venti maximὸ expediuntur, quando nubibus disicusse Ventis nimiam spirantibus,quando plui demunt hispirare. Causa est, quod aqua pluuiae foramina terrae ob-Huas, ne exhalationes uti, ex quium ventus augetur, exeant, sic dentituuntur materia.
Ventos ex diametro oppostos ut ub eode hori. tia ocestam eodemi porcio in eodera aeris spatio,φ-
rure polybile e probat Aristiteri,ia quod se ex aequo
fortes sim ambo Mater alterum impediret, quo minuσα ret, Wisi Emparessant viribus, alter subsedere vitium ab altero ne sua. . rerum Vicini,aut oblique contrarii, non ex diametro
260쪽
oppositi veto e fanimui: quo vero obliquiores ex aueuerso spirant, eo maiores pes a turbare; excitant Orem Bates. Non es ignorandum quod Emephias tenet fatum repentinum, ortum exsti se exhalatione, qui a nubis frigore deput ua agitatur magno cum impetu, obs rans aerem, O praecerem pluuias: oe dicitur φος, quasi ex nube oriatur, ilia processioquin omnia pronemat. Hic Mntus propter summim impetum oe celeritatem, qua senurina bub admotam inisicin est, O minia tibu epe extremum pericutim adfert, defitrast O interdum maxima adificia. Adducit mrumquepissi Dra demin terrae obducit caligine, quoniam habet materiam
Anno is is circa diem αδ Februarijspirauit ventua ν hementis vi O mari ὸ impetuos s, qui in meditem neo mari, in littore riua plurima munitissimas naues euertit,quem etiare ρ cissmi nautae,ac non ne νita periculo fugerunt. Deinde ridi plumrma domorum tecta Guertere oe per nemora ingentes quσω dicta abietes, piamri; onrato fuisse audiui,non sine ingenti animi iam rore. Qui Nentus et, praedictas causas habere tuisset, existimauerant tamen erique e prodigiosum fuisse, hinc Deum inendise gravissmam suam iram aduersus
De hoc vento sic scribit Pontanus: Quin essu idia in tellure exclusitatamq; Aera persublata uoq; euecta cadore Uictata diu propter te Moolumq;, Aridaq; O multo firmans flest aucta vigore,
V atq; infringitis agatampulsum aera, a Aequoraq;, fracto any a tonitrua calo