장음표시 사용
161쪽
rix IO. FER R. NON T. con M. in libretate reis ait, ut mortuo Titio, tempus adhuc superesse uideatur,.s hi illista' qμψ impleto libertus contingeret sticho, ut conditis deiecisti ' circa legatum, cuius tantus fluor non est, de se ui
deri debeat. ιβ ita scriptum fuerit. ls de manu. testimemto. reliqua Baldus pro equitur in i Arescusa iisde stitii
bomi.nos in Ilibertatis,infra eodem tractatu nonnulla referamus, Lex XXII. Vlpianus.
' Non debet,cui quod plus est,licet:quod
minus est,non licere. Hie locus in iure nostro pasta frequentatur: cicero in Topicis statis propemod habet, quem a compar
tione deducite uti,quod in re maiore ualet, valeat etiam in minore. Sic, in qua urbe fines reguntur,in eadem σPh τ' i' aquam posse crestu: ex diuersio quos, ubi fines
tacti . '''' non reguntur, neque aquam posse arceri, receptum est. Quod idem Aristoteles in ij. Topicorum tram ex dialectici lacum a maiore, licet alterius argumenti, habent: de quo er apud Vallam in V. dialectices libro. Nonrisimiliter a maiori ratiocinantur,ut qui, quod maius uel plus ect, facere autoritatem habet, a minore quos non sit arcendus. Natura enim docet, maiores vi res minoris operae negociam facilius implere. Id, ne disgrediar, sic accipe: Filiosa. qui militiae nomen dedit, depeculio castrensi vel quas testimentu acere licet: quare Cr donare i non uenit probibedas: cum plus sit testiri, quam donare.I. Marcellus. f. de dona. mori. Ua.Item qui ex pacto autoritatem habet pignus distrahendi, qui ῖ inuito
162쪽
AD RE GVLAs 1VRI S. 133 inuito debitore propter interpos in pactionem id βααre para etiamsi ignoret debito aut sit absens, idem redi Arici. .de iure domin impetran. En cotra aus tem. Insti quibus alis. licet vel non. mans in c. i licet. de reg. iunis vj. restre exempli Io Labitur DP co, ludicem posse in litem iusiurandum desere, idesera μ' -- vj etiam di rationem adi cere non prohibenda,iuxta l.uideaem .iurare. f. de in litem iurido, plus enim eje usi posse desere,qμam modum Itituere nira quem iuretur. Idem sequitur Alexande Philippus Decim, eris, 'me q*otquot cum lacu bactentes sunt interpretati, M mrantur omnes:Non enim uideo,quomodo pus sit iusiupos desere,1 in imme um,ne iuretur,prosticere. Verum ne bono exemplo male utamur,ea Vlpiani sieti tentia quandoquide in arbitrio Iudicis est iusiurandu in litem desere,uelit,nec ne:quia id potest no destrre,bo fidei eius eraruit,po' Cr taxatione iureiurando dia, . - t intra cerrim quilintem iuretur. i Cr Martia m in Lin actionibus.f. de in litem iurando. adstipulatur. hi uerbis:.sed iudex potest praefinire certa summa usque 2 iurem relicuit enim ei a principio nec defrre : ex
pibus man wrium est,iureconsultum ab eo quod plas j . est,ad id ratiocinari quod minus est:uti est,a posse no deu, 're,dd id quod est, certum modum iuraturo praefinire. Sed errori uidetur causam desilie eorrupta lectio:in ado. dacto enim Liurare. videamM. protriti codices habet,l An igitur is,qui posit iusiurandum destrae, idem positi, o taxatione iurijurando adqcere quaeritur . ubi antiqui
163쪽
u IO. FER Ri MONT. coΜM. etiam Martiano.Et non posum satis mirari,ex quo to ties uariante iuris Iectione codices desiderantur, qui κω a rum os itarent, σtot ambiguitatibus finem facerent, chetypi notea archetγpm iessim Florentitum quem ferunt sub vincuties. lis qui tam captus tenetur. iandi non diuulgaturaut, si co' dex ille sacri loco ob uetustite reponi debeatino trocriaptio atque in reipublicae v m esse exposit aeum ius nos brum,quod omnibus commune esse debet, sine ibris non admodi sit comparabile, er projturum: sed partim inuidiam, quae binanis succesibus parum est propici partim socordiam interpreta id ejicere no negauerim, qui dum solus glasses pro barbariae sua expendere, at bita centones farcire sint soliti, Actum est ut leges solidas
pro eruendis inarum uiribus, non admodum curarint.
ΣΤ. .s, Vnis peritae habent,recte lici perperam legantur, in Nerem. do ipsi,ut subtiles funt,diuiisionibus, ubdiuisionibus,odi positionibum, apparatibws, utque ut semel dicam solis glossarum Iudiscationibus, operam suam ostentare non prohibeantur: quod tolerabilius quidem fore si ipsi di tum id olei perdidissent,er non alia quos melioris si παgis dis indolis ingenia huiusmodi sus ineptijs irrctivisαsent:de quibusillud Epicteti philosophi uerbum haud inri
ramucto. uerbiis quidem Iureconstultisnt tenum,er pasim, sed m , M atq; reuera admodum procul Atqui haemanu 'fuit in re ubobscura labi,er lectionis vitio parumper dornatare,id quod locis mantv ijs, seipsos prodentibus, minus decuit. Vti fit in eadem Lin actionibus . de in litem iurando. Vbi cum obiter
164쪽
i, moriere uolebam Bariolas, salicetus er omnes in liniatu uersu in interpretes discrimnant inter actiones arbitratini fias ita quod actiones stricti iurissiue in rem1sint, siue in Ad l.hiomni perfossam, propterea arbitrarie dieantur, quia iudiei ui* Ny i- permissum eri ex bono Cr aequo secundum rei,de qua callo dura ei naturam aestimare,quemadmod- actori fatuabi fieri oporteat, Cr sic arbitrium extrinsecus accedat. In iis bona fidei autem iudicijs ex natura actionis iudicem dra
n bitrari posse,ut est in. praeterea et g. in bonae fidei. Inis ita. de actionibus. l. arbitraria. f. eo quod certo loco. uti er glossa, in Lj.f. de actio. p. Postrenio subiungunt da, ι diones stricti iuris arbitrarias essee,ad hoc ut in litem ius u larandum admittant,non autem eas quas bonae fidei diam rimas,in quibus arbitrium ex natura actionis proficisciis uis tor, non extrinsecus,ut ex Ib icti iuris actionibus, in quibus propterea in litem iuratur. Praeterea in iureiurando, ji das sententiis hoc casu desiderari,unam qua res iubeauit tar restitui,asteram qua lis aestimetur.
iii Sed neutru subsistit,nam actiones quibus in litem ius Aas es et,
j, iurandum datur,no diculur arbitrarie,ut in reliquis tuis hv in in s m partibus,ubi id partim ex natura rei, partim ex natu recon z. ta actionis cosideramus,quemadmota in praeterea. erte xςrum strui sis bonae fcti . tractatur. Uerum eapropter, quod Iuta ' dex no attenta uel rei controuersae, vel actionis natura, Dizm aut cotumacia rei no restituentis, vel exhibentis, punit,litem delato iureiurido aestimis. l.i.er I .s de in . Et veni iurado.Cr quia in iudicis arbitrio est hoc iusiuranis eam dorre,nec ne,coeperui actiones id in quibus dein
fitur,ob id arbitraria dici, Resint stricti tu mulae bonae
165쪽
fieculia prorsus cosideratione, quam in alijs iuris paratibus arbitrariae habentur,uti ex allegata I uideamus. iurare. r L in actionibus. animaduertere est.
Σ.hita P Hης Di ii quarum alteram pro rei reuiuc pitutioncaltera pro Istis aestinatione in bonae fidei iud, cqs proferri arbitrantur,remorari no debetmihil siquide ad in litem iusiurandum scit,ubi de rei restitutione nubium est negocium: sed cotumacia uel ultra rei preci aestimatur,ita ut res penes reu deinceps sit menseru:truse egisse enim actor cum reo er decidilbe putatur,ut pretio quod ine costituit contentrus, rem pose, ori reliqui esse uesit,apud Paulusetis id testate in Icuius rei fia rei M. Ad legem,ne diutias parergis insiytim, redeo. Intera'. pretes exemplam elas a unt: cui, cum adulteram ocicidere licet. nec in ea. Ex I. marito. . illud. f. de adultorijs. etiam contumelijs afficere liceat. ei PIrrhus adeo immoratur,ut relicta regula,id solum 'me agat .ex quo
I: silai, mim Netas in de ianitis,parte V. Mulierem pro scriptam, quae occidi posit, etiam pose adulterio uitia. ri: quasi minus sit adulterium homicidio :ρd fi litur,
etiam Baldo recte: longe enim grauium eri adulterium homicidio: cum is qui conficit hominem, in corpus soα tum peccet qui uero adulterio pollui etiam animum I besectamus occidi praeter hoc, quod er consorti eius,
quam polluit, iniuriaturi.CT qvato antam corpore prostit, tanto adulterium homicidio maius erit:quare omnis bu3 peccatis grauius adulterium clemens recte scribit.c. quid. xxxij. q. q.
Neq; οδω ρntentia Augustini in V. de adulterinis coniugis
166쪽
AD REGULA s IVRIS. v I t coniugils libro,monentis, si quis scere uelit, quod non si ii cellotius adulterium, quam homicidium patrandum βα
ita adulterium in hoc attenuat, sed quia legibus permittitur uiliberam comparem occidere,contendit Auguninus,ab isti homicidio potius abstinendum, cr tolerabilius esse ut deis Aduluxam non ta mi se adultera, Cr uiuente altera, alterum ducat, contra 'ςβψ μ eri quam in ecclesia sit receptum, quam homicidiam committeta tisicum alias Augustinus adulteri, malum oppido codem
ui ret,uti in Lucretia illa Romana Afuit,tolerabilius suis. ut 'si ante adulterisi morte oppetiysit, quam eo peracto.
is Antiquitus etiam adulterium graue habitu est, adeoq; Sparta de adul: a raram, quocirca L curgus Lacedaemon s nullam legem xς lxugςm nota pr rigendi adulterium tulit. Vnde Geradas quidam exh*R p μου patiatis uetustifimus percontanti hostili, quidnam αρ έ ulteri apud Lacedaemones, si qui forent, sint pulpuri. riarum inquit persoluent adeo magnum,ut a Tadigerito e inflectens,ex Eurota bibat. At hostile, quinam possit feri tam vastus bos, dicente, ridens Geradus subiunmors xj, g onam pacto adulter queat Spartae feri.
. , Η ber quomodo regulare sit,ut cui plus Acere fit per
mill zm, ab eo quod minus est non ueniat prohibendus, is stat vero nonnul la discrepant, praesertim quae eiusdem rationis non sunt,extra regulam si ceu apud glossem in oris , er Philippum Decium,ne praeter institutum aut prolixi simus,aut actum agamus, uidere est: nam in I. in eo quod plus est. Cr I. in toto.j.eod. Ex L quae de tota. f. - δε rei uendicialiud tractat n
167쪽
In persenam seruilem nulla cadit oblis
serui germanis sERVILIS conditionis homines,quemadmodum βρμη -'sm i iungentium esse coeperunt, Germania nostra liberioris coeli non ita agnoscit, etiam cornelio Tacito in de moribus Germanorum teste:ideo diutius, quam interpretandi ' ratio postulat,bula rei immorari superuacuum ducimus. Et cum in republica oportebat quaerendarum reram,alio ruras ciuilium negociorum ordinem quendam ese, ut sciret quisue quatenus cum altero negociari, contrahem re,aut alius rerum suarum compendium scere posit, i ges conditae sunt, quarum ultro citros ad hoe in ciuitate Serpi iegum yret ovi:quibus sis publice receptis,pla it seruos pro R* 'R P elastula illa,praeter uerbera, er castigation- m' lem etiam,ceu αMολ-sue, legum ciuilium nequaquam fore participes, sed pro nulla prorsus, Cr quasi mortuos habendos. l. quod attinet. Cr I. seruitutem. inferius eo. Quamobrem in personam seruilem, nullam cadere obliogationem, sed eam plane α;Vν-ακτην esse Vlpianus παcte prodit,quod in obligatione ciuili tantum obtinet, noea quae naturalis est,aut delicti coertionem desiderat, uti in l. quod adtinet. latius est videre. τ l. serui. f. de a LCr obligatio. hos accusare. omnibus. f. de accusa. I vix certιs ex causis. f.de iudicijs. Igitur qui seruo peracuniam credidit undum uendidit,locauitque,aut alias cus irissim eo quodam imoda contraxit,iam parat actionem pro crin Sy μ '-ubi ne eontractum inqt,protiado,quxsiti m vi, nun
168쪽
AD REGULA s IVRIL x3' nquid seruus ex eo cotractu sit obligatus,ut secundum pactione solvere,aut praestire legibus cogi posit. restona demus, quia nemo sine actione experitur, Cr in struum obligatio ciuila non eadit, actioiii propter deficientem is obligationem non esse lacum l. nec struus. f. de pecvlio. lis L seruus. c. de iudici Cr citata I serui. f. actio. Cr oblia ν v. de reliquis in I quod attinet. I. struitute. inferius, ita '.
os allae fuis locis magis appositi nisi me Adit opinio, di μα feremus.
Generaliter probandum est. Ubicunm . in bonae fidei iudicris,confertur in arbitriu domini uel procuratoris eius conditio,pro: boni uiri arbitrio hoc habendum esse.
sp Η Ic locus cum superiori nihil eommune habet,. panquam sub unam legem uters sit relaim: quod crisj stris pandectarum locis usu uenit,ut plura capita, etiam diui uis aliudstituentia, sub una lege cita enim capitu. νοῦ- . ' a: inscriptiones uulgo recepimus promiscue contineantur,ns Uta foecunda ut plus n recessu habere soleant,quam sto, te ipsa prae se sere. I d quod iuris conditoribus imputa is non erit,quisingula suis perpetuo locis tractantes, Mi res fecundum rubricarum exigetiam positas, dubio proas i cui explicuerunt: sed rhanotis a Triboniano, Theoa α' philo, ais alijs quibus dirigendi iuris ciuilis Iahor a I biniano commilbus fuerat,nobis ob oculas positis. Non p illis enim continuus autorum orationes expresserunt sed prui tum sententias saltem hreuiores, er tractanssis rebus Migis aptas belletes,id escerat, ut in antiquu, licet no
169쪽
r o IO. FER R. ΜΟNT. con M.' Actu tamen prope confictum, er miscellaneu modis expositum habeam quo sit, ut non semel capita unius legis,quos paragraphos dici inoleui continuam ordinis rationem exigi istidiunt: tantum abest ut in legibus eantinuestigare sit operae aliquod precium. Proinde sit,ut in commercijs nostris, bonam sidem exi
nra se gentibus, conditio nonnunquam in alterius ex cotrahenpis mio rum arbitratum eo latur: er quia natura mortali
est,ut omnes sibi melius esse malint alteri, fecundu Platone in sexto de legibus his uerbis: πιτο I ἰ ,siti ὁ λέγ' p
in hoc bonae fidei sacramentum posthabeatur, atq; priustum illud commodum,quod rempublicam ualde exercere, atq; AElfugere solet,alterius rebus impune olycia placuiter huic modum quempiam praestituere, ut arbitrium itilud bonae fidei septa non egrediatur,rerumq; suarum corapendium, sine ulterius distendio quaerat. Ideo non secus hoc casu arbitrari debet,ais bonus uir solet. Nam bona fides inquit Paulus exigit, ut arbitrium tale praestetur,
quale bono viro convenit. Opus qua pro' Igitur cum aurifice Titius conuenit,ut ex auro, quod
citiui ui ' - ' inhoe dedi monile aceret, atq; ubi suo arbitratu opus approbasse mercedem decem solidorum constitutdinis ueret,quia conditio in Titium collata est,ita opus approbare conuenit,ne artifici sit fraudi, ideo qualitatem opseris resticit,quam perinde atq; bonus uir saceret,aestimare debet. I. si in lege. f.locuti. item Stichus ita paciscitur, si rationes domini arbitrio computasset, undum Titianum
Seius x. Abi emptum habeat: siquidem Stichus uendendis dum
170쪽
AD REGULA s IVRI 2 et rfundum nutoritatem accepi no oportet domnum, quem his contractvi resticit,iniquis rationes a feruo exigere, sed tu quibus probus qui'; contentus esset. Lbee vendisio. f. de contrahen. empl. Sed Cr in societastis pacto rorulae praefentis imus est usu nam quoties inter socios couenit, ut alter societatis partes constitueret, Cr hoc ad boni uiri arbitratum erit redigendrum, ut si aliud in coita societate non sit actum, modo pecuniae collatae multa sit, vel exigx modo operae vel industriae, rationem habeat, xt inde emolumenti quor er lucri compensationem ducat,apud Pomponium in I si focietatem. fpro socio. Vbi aduertendum est,conditionem quae in arbitrium Conditio ut radomini, vel asterius contrabentium redigitur, eonsistere 'ρμ' 'in iis quae accidunt contructibus citra eoru Iube alio, nem,er modo qualitat moia approbationi rei attribulaetor sis in locato de precio conuenit, Cr contractus exiris i. an quod de opere approbando adiungitur,conaditioni locum Incit: similiter in uenditione sentiendum, ubi de precio pactum est, Cr praeter contractus substano tum conditio adqcitur,si in domini arbitrium rationes computriae essent. Societas quos coita est, sed de lucro cupecunia ars opera ultro citros compesando negocium
hi, id quod alijs huiusce generis bonae fidei iudicijs quoins e scrutari ipsie poteris.
Ad contractus autem sub tintiam quod attine condiae Quae condisio iis ad alterius contrahentium arbitratum consimi no po eousinui '''tes ut contructus sit uel non sit,ut qui ex consensu pacissantium confuturiusq; adeo in contrabentis arbitrum natio redigi non debet, ut contractus eximi: qualis in x