장음표시 사용
171쪽
t L io. FER R. MONT. cori M. enim emptio foret, si placuerit, habes fundum tibi eniapi ,in tuo enim arbitrio res ea eset,no in utriun consensu,contra naturam contractus ex mutuo constribu proficiscentis. Nec obsta emptione sub conditione feri posis se,ut si Stichws intra quatriduum placueri sit tibi dureis decem emptus,nam conditio ex utriusq; consensu adsciatur,unde contractus pendet,quae latim tractantur in Litimentis Cr ueudentis. c. contrahend. empt1 quod scis
pess sub hae conditione. f.de actionibus. cr diserit Pγω
Nirium quo Postremo arbitrium boni uiri accipimus, qαοd ex λα--ψ P ωλι na fis profescitur, cui conuenit, ut alteri quis non mu qum biferi uolet. Num hoc est, inter bonos bene agere, CT non modo Abi uelle diuitem feri,sied libeaeris,propinquis,amicis,maximes re ruti cicero in I ii. ciorum lib. distunt. Vnde in bonae fidei contractibus id fieri praecipue defictramus, in quibus si contra quam fides exigit alteruter βceritjudex quod bonum Cr aequufuerit arbitrabitur. Si autem dominws in cuius arbitrum conditis ei, collat ex bono er aequo non dicatur 'cipe, ad boni uiri,hoc est,iudicis ordinari arbitrium, negociuerit reducendum, ut sic mani etur boni uiri Qui praestiterit,necne.
Contractus quidam dolum malum duntaxat recipiut, quidam S dolum 5c culpa.Dolum tantum, depositum N precarium. Desum ec culpam, mandatum, commodar
172쪽
AD REGULA s IURI g. x tum, uenditium, pignori acceptum, locatu,
item dotis datio,tuteis negocia gesta,in his p quidem & diligentia.Sed & societas, & re rum communio & dolum di culpam rectipit Sed hoc ita,nisi si quid nominatim conis uenit,uel plus uel minus in singulis cotraὰλ etibus.Nam hoc seruabitur,quod initio co uenit legem enim cotractui dedit excepto
eo,quod Celsus putat, non ualere, si conuere, nerit, ne dolus praestetur: hoc enim bonae fidei iudicio contrarium esse:oc ita utimur. is Animalium uero casus ortes , quae sine 2 culpa accidunt:sugae seruorum, qui custosii: diri non solent:rapinae,tumultus,ancendia, Δ aquarum magnitudines, impetus praedos num,st nullo praestantur.
, SI unquam pactiones illus iuregenti comparatu,' in socieme ciuili, ut oportet, collocare voluerimus, vel per unum hunc lacum quasi compendio aliquo id fisereo licebit:quandoquide monet Vlpidii quid ulter alteri in cotractu negorijs ex bona fide debeat.Rur visi eat amuel dola mlo culpa dis ignauia Ddistet, quid n propterea is sit praestircer quid non,ut sic boneste ino
so vicem agamuri asterius rem non interueramus, atque in
il ma unicuiq; quod sium est, tribuatur, quod nisi' iis comperies reipub. ad internecionem undelibet descen rum, O positim. Et cum mortales natura sint ad multini. proni,
173쪽
r Io. PER R. MONT. corari. proni, fit ut priuatis rebus quis nimium studens, alterius incommodum non satis,at 3 ut bona fides desiderat, eui ni egibus Iutis,er huic morbo pro ciendum fuit, ut si ex Me quis parum egilbet, quantum per leges ob id praevhi multi me- stire par fit. Nam ut Arcesilaus dicere solebat legu multis. ω'φ' istudinem ex uiti s derivamus.Porro quemadmodum ubi multi sunt medici, oportet morborum quos fit diuersiores: ita ubi multae leges,neces estinitiorum sit mustum, ut singula singulis legibus perstringuntur. Quatemn ex Verum satu fuerit,legis pro fictum paucis solum attia gF, inuendibili uino istin prouerbis estv nsa hedera ualde opus non sit. Docet autem Iureconsultu' ex quibus contractibus qui am teneatur ob dolum maluim duntaxat:proinde in quibus ob dolam simul er culpam: postremo cum nec dolus,nec culpa praestetur, qua ratiorine etiam quod nonra interest inuestigamus, Cr aut dein bitum recte exigimus, aut contra male exigentem nos tuemur. Nam qui ex depositio minus diligente culpam
silam sarciri uelit,haud secus peccare atq; si a dolo mulo
alienu existimarit.Proinde quod i ustus,incendia, praedones,aquam impetus,damnu instrui, a nullo praemiur. Quae omnia ad perpericvlu perstringere,aut ab ovo rem petere,inutile plane no fret,sed ab instituto nonro qui breuibus quorundi monere fuste in anisu duximus paurumper alienu,qui integros huius lagis comentios haribere uola apud Io. Igneam, Cr eius se latore Pγr u ipsos inuenis nos paucioribus rem explicabimus.Vbi de . contract dola mala,Cr cuja modicum fuerimus pro Q ti,quae per oes enarrationis parres prope manare solet. . Porro
174쪽
AD REGULAS IURIS. r si es porro contractus,quod Graeci ma-γμα dicunt,generali coniracto. significatione accipitur pro obligatione, quae ultro crutros inter pacificentes committitur,uti est emptio,vendia, it tio locatis,conductio,inandatum,commodatumsocietas, fit sepositum,er id genus alia,quibus omnibus contractus, liti ut generιi, nomen competita labeo. contractum. f. de ii verbo significati. quam Cr conuentionem I ureconsultus et compellare videtur ii I. l. f. de pactis. Namsicut conuenia commis. re Acuntur,qui ex diuersis lacis in uinon lacum colligunuta , tar er veniunt, in Cr qui ex diuersis animi motibus in Mnon consentiunt,ades ut nullus sis contractu nulla obari ligatis autore Paedio quae non habeat in se conuentioα ita rem lae re, iue uerbis alsed quia conuentiones actioiso tubos commodantes in aliud nomen transeant oportet, iis relicta generalitate, proprium contractus nomen as tui inglu,Cr emptionem,location sociensem, stipulatioα nil diri, amodatum, pignus, possitum, Cr caeteros simileis ab contractus dicimus.I.f. βCr Liuristentium. f.de passi j x vate tam non admodum expediat in hoc genere tantum far nisi usus quos rationem habeamus, aduertendui di sigi sies contractus indistin ti metio habetur,ad eam tractusspeciem id referri,de qua est tra latus, quemadis Eli modum in de emptione Cr ueritioncisi contractus fit me sit is, n tuo te emptione solum intelligitur,er non ut est generata meuumsit.
hi significationis:id quod in alijs quos speciebus obstris
, hiisque a o ut etiamsi conuentio in alium contractia isti minus transeat,subsit tamen causa ab alteratro implat , cis,MA., p ligula habeatur,idq; ex contractu quem innominata Tris, rctanti uerbo appei ni, propter qui ut in Iuliano Mara
175쪽
i s Io. FER R. NON T. conmcianus notu ciuilis incerti actio,id est,praescriptis uerbis sufficit: utpote edi tibi rem,ut mihi alia des,dedi,ut aliis
de prascrip.uerbri. Dotu, malus. Dolus malus ex Labeonis finia, i Vlpianus subis' seribit,est omnis eridicis, a lacta,machinatio,ia circuloniedudassendu,decipiedu altera,adhibita. Et licet Seruius dolsi mulsi paucioribus uerbis definia machinatione quida esse alterius decipiedicausa,cu aliud agitur,ct aliud fomitatur. Quod ide Cr M. Tua.quia in Cr absq; simul tioe gs circuueniri, sine dola malo aliud agi,Cr aliud fit lari po Labeonis Antistit,q plurima ab retro prudelibire accepta inouauit,definitio praeualai et tribus uer Idistinm,triplice conatu exprimit,quo alter alte si circi calliditas. venire pol. alliditas enim in ea parte est,qua qs in alte ru circuueniedo etia Abi comota facere satagit,cuiussi e cie Aristoteles iter prudeliae partes collocare uidetur.Sed Dil αδ ijspprie attribuimus,q ut uerbis ad hoc copositu decipiat,nullum no lapide mouet:quare asso Hester M. . Varro At oia,usando deriva. Quibus adde machinationem '' ''' qua no ραι dis ope ipso alicui technas flauimus,er e cipere re ipsa molimur. Sive igitur que aio si laci,siue uerriboru lenociniosue re ipsa ais ope altera decipere 'ricus Derit,ad dolii malu resemesi erit, ius aptifimu ex pisi apud cicccst,in iiij. offici de Pithio quodi argetario, qui coductu prius piscatoribu3,C. cannisi equite Romarini hac fraude pellexit,ut uilli Sγracusis maiore precis
pararet et si nussi piscatores apparuitent,certe fecit et Jae de Claudis cetimala,q aedes ab auguri s demoliri ius
176쪽
v AD REGULA s I V R I S. I I se ipsi er uitio no mani sto,calphurnio uendidit. Et qspraetor dolu malu dixit, is,quia ueteres etia boὰ Dolus bonimna dolu,autore Vlpiano,dicebat:no quide pro ea cassidiatile aut allacia qua descripsimus,sed iurgis pro solertia hoc nome recipietes,praesertim si aduersus hoston ludi ue quis machinaretur,queadmota Himilco Carthaon sis si ex altera parte ignis ex humilioribus lignis, . ' Mi inperarat ere ciuibusd9 ad ea ipsam parte fotu a r c Arretibus,ipse ex aduerso Agrigetu per milite ex insidijs ' psit solera cepit quor er reliqua strati emisti ta k s 7 - pud Iutu Frontinu,Vale. Maxima, atq; alios scriptores pertine maxime illud in octauo Od Rae Homeri de D rureora est igneo equo,quod linen ibulosum esse P l phatus ab erit,Vitruvius cum Η'ino machinamentum si bellicam iusse scribunt,cui nomen equus,alij ad portam re runt equum adpictum babetem,quam Antenor Grai l cis perui de hoc equo sic HomeruS,
y θῖ sigia est hoste eatenus fallere,quatenus pubIA Hostem tincte fidei atq iurigeti no aduersamur,usin eo ex hostis ii de debemus. f. f. de legatio.I Misenu. publica f. dei: prster apud Val. Maximu de fide publica:quare no imis ' inrito corii. Nepos in v. scribit multos ex ijs a in Annio ta
reti ineuerti posthabuerat,sibi nece cosciuisse rater nois ignominia iuregetiu uiolato publice cotracta,ut in qui 9 De existimassent e uita migvare,1 cum tanta famae
177쪽
: IO. TERM NON T. con M. iactura superesse. Atque ad hoc doli genus ego locum itilin apud Pomponium retulerim,quo dicitur,contrahentibus naturaliter licitam esse fest in emendo er uendet do,alijsq; id genim nevis nuicem circunuenire,quo pacto res quae minoris est,maioris vendi,er quae maiores en, niinoris emi utique potest:quod er in locatione Cr cor ductione obseruamus.Lin cause cognitione. . idem Ponmponius. f. de minorib.xxv.ann. CT Litems precio. g.qα admodum flocatLVbi non admodum probo quod irruterpretes ratiocinantur,sine dolo id fieri oportere proterea legibus quodammodo admisti, iure autem pontiliario prohiberi,ut latius apud Pantheseonem cremonet seni in Irem maioris.c. rescindenda uenditione. uidere estinam dolum illum malum quem praetor tantopere ins Oritur,ut reipublicae pernicio an ab omni cotractu alleanum esse oporteticus est in dolo bono,aut solertia illa, qua quisque sibi natura potius commodare studet,quam ulteri, unde circunscriptioni locum iustentium dedit. Proinde si omnem dolum commerciis nostris Iurecoris utitus abesse uoluisse uerbis circunuenire,Cr circunscriberire nequaquam fuisset usus,quare ad bonum dolum, aut solertiam illum lacus pertinere uidetur,ne uim legi miramus, reum circunscriptionem deutare volumus,legem ipsam parum caute circunscribamus. Neque obstat V, plani uerbum,quo dolum bonum aduersius hostem intaxime expositum di nam per hoc ab alijs ciuilibus ne, gorijs eum non mouet, ta praesertim in honem steque uiari innuit. .
superest ut de culpa nonniihil aliturrim,qua dein
178쪽
AD REGULA s IVRI s. r 'ta fionem esse uolunt ab eo quod per hominem prouideri posti test. Eam communiter in latam,teuem,er levifimam,disiis stes uti ta culpa est nescire quod omnes homines sciret, Ch uua aut maior hominum pars. latae.σ uulgo credere diem. f. de ueo gn.Velut medicam artem exercens,aut aliam die Gin ius generis,si per imperitiam peccari Cr quod fuio pro fioni'arn ve non est cerit, unde uel morti vel damno βnestra aperiatur,in illa culpm incidit,idi non - . oli impone.Proinde qui in iure uersatur, aut iuris dicunctent prouinciam sustinet,ati ex lege,Cr ut oportet, aliquidi non restondet,aut pronuncia in lata est cu a,dis adra damnum resarciedum obnoxias fi cum turpe sit quem fieo rei quam ignorat immisceres. idem iuris est fad legem mi Aquiliam.U .β. feruius.st de or .lanti . fi quis ignorirans. fad silla.er i sicut. C.de praescrip. X.anns. culpa , .. dicitae ubi quis eam diligentiam non adhibeat,qua . e diligens qui1 iam in re sua adhibere solet:ut qui pignus Pignin ne dam, ii dona habet, illudamurium aut tinearum corrosione num sto non tactodit,quam censemus in rebus alienis ab eo remis ulli pore quo damnum est data I cum haeres .cum autem. li, i s Dis herc.In communibus gero,puta focietate,eius dili Q i ἔ: H gentiae ratio habetur,quam ante costra focietatem pris . - vatis rebus impendere solebatI. si socius. f. pro socio.Cr '. Instit.eodem. ω i culpam leuit imam esse uolunt,id non facere aut clia Culpa leuia
M Pori accepit,imperitus eius naturae , si laborant intignarus,non curarit,uel medicamelum ineptum adhibueri
179쪽
oo I 6. s Est R. nos r. co MM. enim Cr earum rerum peritus nihil non tenta nilia non adhibet,quo curetur d quod latius tractant Bald. Cr sata - lice in I pignus. Is nulla. c. de pigno. actiq.er t.1. Gdepositi.Bart.in l.quod Nerua.f. depositi. bae latioreo latifimum abfuit,uisis quinq; culparum species Liminc sed Udalaicus Zasius contra nititur,quasi magis Crininim diuersus stecies in eodem genere constituere no so lent cir satis putat,si culpam latam in duo genera didrac Giovi aea' inus culpam uersutiae,ex culpam ignaulae.Non trimen imis probat culpam in latam,huem,Cr levifimam diuidi,m do ad diuerses steries non refcrantur,sed quod addit, ob culpam latam in litem iurari pose,contra interpretes. in siue nostrum. uideamu3. M. Cr i in actionibus. sed in his omnibus.f.de in litem iurando. frte procedit in culta Lia, ciet. p quam uersutiae esse defini ut quae dolo mala Mutiruatur. paratur,a commentatoribus modo latio modo latifima MO, cognominam,ob quam in litem iurari nemo prohibet. seis' cus est in culpa lut quae extra dolum est,er ignauiae ηα scribitum,ob quam in Istem iusiurandia non est, quod
duntaxat propter dolam malum, aut contumaciam non Hominem es restituentis,uel non exhibentis defertur. Quemadmodum
I e , qui canem uolabat telo percutere,aut disco sese exercere,
transtulem hominem interemit,ex eulpa lata ex satis inae circunspecte deliqui sita citra dolum. Quare nec capite . in c. plecti uale sed mitioribus modis,idq; ad Iudicis arbitrua l. Cornelia. t j. sed Crisis.de sit .l si adusterium cum incestu. impuberes.s de adultentractuur in ca pres aterum.c. lator.Cr c. dilectus. extra de homicidio uolunt ris,uel casualita tamen casus in quo etiam extra dolam
180쪽
A DARE GVLAs I V R. I s. Isri u ct culpam solion in lirem iuratur.V si tutor inuent iur , non prostrasius iureiurando aestimari potesta aduersus.
I is quieπ Aio iure. C. de in litem iurando.Proinde quanaehu do Vlpianus cotructus quosdam dolum mesum duntaxat,a qim tam er dolum Cr culpam recipere ait,no exinimes p t rostri,quasi contractus,vel dolum uel culpam admittant, ii cum hoc bonae fidei contrubentium parum congruat , sed tibi in hunc modum: Quibuscunq; negocium inuicem contra* Coi quoam hin licet nos doli nes culpae mentio sit facta, contrari modo dola re iis mari timen natura est,ut in his dolus tantum,in illis etia S'e 'm' ira culpa praestetur,cπ contractus dolum er aliquando cutiles pam recipem,nihil aliud est,nisi ex natura cotractus queri pum etiam tacite ad hoc obligari,utsi quid uel dolo ueli cxlpa in cotractu adinserit aut peccarit,id resarciat auisl a Lat,nec refert hoc faciendo uel omittendo fiat,nam in soae o cietate atq; rerum comunione qui rem acere posthabet, is cum id obuio habea propter desidium illam perinde terii misi atq; si damnum culpa quadam contraxest in hoci si enim societate coluit,vi communibus rabios eam diligenes, , tum ad hiberet,qua priuatis rebus adibibere coctu itIμα cius focisIcim duobus. .uenit antem.f.pro soceπ g ni 76Y eod. Id quod inter explicandum magis apparebit. lΗη quidem degii statis, π quasi per transenna ostensis,
libet regula in manus sumere,quae rerum quins monet, inprimis cotractuu alios dolsi tantu,alios dolii Cr cutiis p recipere. Dcinde in quibus dolus malus dAtaxat ueniat. 1 Tum in qbus et dolus er culpa. Quarto stuperiora tepe Retuit
O culpa scilicet uenire,nisi alio couenilbet.Postremo qui colu nec culpa praestima sine ratie obseruata. σο