장음표시 사용
21쪽
Athen1enses uterentur, nolite dubitare, A. A. Tragoediam unum fuissεεcribendi genus, quod, Simulac natum Sset, continuo et vires acciperet, et ad eam praestantiam PerVeniret, quam alii, quamvis magni viri, sed aliis in locis aliisque temporibus, imitari studuerunt, reddere imitando numquam potuerunt. Cumque aliae artes vix singulis aetatibus singulos excellentes auctore nancisci solent, Tragoediam, ut inquit VelI jus Paterculus, una, neque multorum spatio annorum divisa aetas, per divini spiritus viros, Aeschylum, Sophoclem, Euripidem, ill atravit. Atque hi tanti viri, quum In eodem genere laborarent Ita ut praeter victoriam in Dionysiacis, nil magnopere in vita expetendum exiStima se viderentur, quam diversi fuerunt inter se, et tame in Suo quisque genere perfectus Singulorum laudes persequi et in longiorem no traheret disputationem, et veteres ipsi, quique post renatas litera harrem rerum intelligentes extiterunt, it iudicarunt, ut de eodem argumento maehalbutientem non requiratis Satis est illud commemorare, ex Aeschyli tumore et ampullis, multum remissum esse ab iis, qui eum secuti εunt et in quo parens ille Tragoediae ostendisset, istis reliquis vitatio esse, qui magis magisque ad actionis verisimilitudinem ae dignitatem,
ad decorum scena Ornatum, et ad numerorum libertatem et Suavitatein fabulas composuerunt Aeschylum igitur mortuum etiam ad Dionysia- eorum certamen Ocarunt, ut correctis ejus subulis alii poetae de patania contenderent. Neque ho praetereundum est, quam via veterum Criticorum judicio , praeter Aeschylum, Sophocles tantum et Euripidem principatum tenuerint, adeo ingentem suisse Tragicorum poetarum nummrum, eosque tot non escam indus riae, Sed ingenii et e gantiae monumenta reliquisse, ut ea res illustri exemplo sit, quantum ad literarum oro valeant publica eivitatis instituta, quibus factum est, ut luxuriantem quasi summorum ingeniorum segetem habueris Atheuae..
22쪽
Hucusque, A. A. Satis u me dictum esse arbitror de origine et caussis Tragoediae. Atque jam multos fore vestrum suspicor, qui aliud quid a me exspectent, quique Sermonem omnem meum in tritis et pervulgatis rebus consumi mirentur: quae sit tandem Tragoediae vis tiauta. quaeritis, ut ejus commendatio non frustra a me Suscepta videatur. Tragoedia, non rhetorum, sed Platonis definitione est imitatio vitae, non ad risum, ut Comoedia, Sed rei seriae, graVis et magnae. Quae ejus indoles quum talis fuerit, erunt, opinor , qui existiment genus hoc ab Atheniensium abhorruisse levitate , nec nisi nugari solitam fuisse Graeciam, Sub nutrice puella elut i luderet in m. Ut mirum fortasSe videatur, c latuen verissimum sit, non tantum ad illas fabulas spectandas adolescentes a majoribus natu deducto esse, velut in quamdam sapientia disciplinam, sed longe maximam in his spectaculis audientium muItitudinem, acerrima studia fuisse '). Igiatur cum ex heroica aetate personas assumeret fortunae vicissitudinibus in alterutram partem, Vitiis item et Virtutibus claros et illustres, primum illud consequebatur, ut quotidianae Vitae speciem, sed in sublimi
23쪽
Animadvertitis, A. A., quanta Tragoediae cum histori similitudo iu- tercedat. Quod ipsum etiamsi in laudem dictum sit, vereor ut satis
poetarum illorum operam et ingenium praedicaverim, et extulerim. Ite enim sentio, quum utriusque claus rerum gravitate contiueatur, et civilium virtutum .patriique moris conmendatione, clamen si utilitatem spectemus, multis partibus Tragoediam antecellere. Qualem utialitatem eam nimirum quae in civium moribus totiusque vult me dandis versatur, ut clarissimis utriuSque fortunae exemplis propositis, homines salutari admoniticuae ad bene prudenterque Vitam degendam a
hortetur In quo consilio senam idem utraque habeth quid interresset inter utramque, prudentissimus Scriptor Polybius animadvertit. Historia docendi cupidos docet, Tragoedia auditorum magnam turbana
percellit tua sermon S Veritate utitur, aequabili et sedata oratione legentes sino satietate tenet ac delectat, αeo critatis vim auget verisimilitudine, audientium animos quibusdam affectuum luminibus allicite illius
Ductus non nisi expetitu percipitur, hujus utilitas, aurium simul e lorumque adjuncta Voluptate, obruit omnes vel invitos, et mirabiliter implurimos tamquam influit. ConStante ac diuturno doctrinae fructus, ingeniique oblectamentum ad eos item pertinere, qui multis secuIis posspersectis historiae monumentis Suri sunt, contraque Tragoediae aucto ritatem sere extra actionem perire, et VeriSSime dicitur, et ejusmodi est, ut eo potissimum e hae laudis contentione Superior discedat Tragoedia Nisi frustra ostenderimus Atheniemium ingenium unice sacris Iussis , Iu dorumque certaminibus delectatum, eamque fuisse orim et disciplina et publica instituta, ut nullissere, niti poetarum arminibus, literis utere tur Itaque postquam inde excerpta Si rerum gesturum narratio, pedestri oratioue consignata, nobilissima ars ex Vitae luce ad aeuolae --
24쪽
bram paullatim est detrusa. Est profecto praestantissima historiae Iaus. qua veritatis nuncia, memoria vetustatis dicitur Atheniensium Ievitas ad historiae veritatem frigebat, majoremque fidem iaciebat illustris illaveritati imitatio, qua tam vividis coloribus naturae vi exprimebatur,
ut sensibus ipsis ubjiceretur. tque Dii boni quanta efficacitas Ipsi
Praesentes Summorum virorum Casus intuebantur, amentatione movehantur, furore terrebantur, celera exhorreScebant, sertunam commise-xabantur: siebatque illud, quod Horatius uit ita ridentibus arrident, sie sentibu ad ent. Affectibus ciendis potissimum Tragoediae ossicium continebatur, maximo
terroris et commiserationis. Atque ad eos, ut ad reliquas animi pertu bationes, natura nos ipsa soriavae: quique eas non naturales dixore hialosophi, acerrimo, opinor, Contentionis studio, aut falsa quadam sapientiae opinione statuerunt. SQ ut boni opinione, et voluptatis sive pra sentis sive futurae, ita saepe vel esserimur Vel ardemus, ut honestate relicta, in turpitudinem incidamus Bic metu ac dolori co notiones salutarem illam animi contractionem pariunt et molestiam, qua virtutis et modestiae semina eliciantur et maturescant. Igitur non tantum resistere
vehementioribus animi motibus, iisque veluti frenum quoddam rationis ipjicere, sapientiae habitum est; sod et perturbationum mediocritates scienter ad cujusvis virtutis adhibere persectionem, ea demum utilissima est philosophiae disciplina. Hoc Tragoedia praestabat. Promethei quanta fuerant in hominum vitam beneficia Talem ac tantum virum Jovis crudelissimo imperio vexari, ac foedis vinculis et cruciatibus torqueri, spectatorum animos non tantum egregie sollicitabat, et commiserati vis sensu perfundebat, sed et ipsorum miserias tolerabiliores reddebat, ut nisi plane abstergeret vitae molestias, certe aequiore animo ferrent.
25쪽
Quid, quod haec aegritudo ex alterius incommodiδ cautos 'I Ussit rabat et mimi adversus mala futura diox enim, ut hoc ipso Prometheo Rctore utar, coem errore uberram, ab eo qui nunc, aborat, ad alitim dpinceps et alium volitat. latque haec est illa, quam Aristoteles in Trhiagoediae desinitione posuit quasi purgatio ast tuum, et animi medicinarhaec erat illa morum ψυχαγωγίἀ, quae arietus, veIstu quosdam sono et oces, dextre tangemeset pulsaret ha nulla philosophorum δὲ putationesta nulla. argumentati ratione conclusa, nulla d illo se viis nuda u tiorem nec emaciorem afferre potest , si, iὶ f. i. iiDia a Bed et vitiorum et virtutum exempla exhibebat Meltiatum ea mae magnis facinoribus cernerentur, sed et communibus et domesticis mori-h I nonnumquMa i heroes informabat. Et in hac parte, si cujusquam n - 'MΙgi μιο enisutia, hooeat lac turpia acerrime dijudivimus.
Quid Poly m ania 4M nitudin---orabes quia Electrae ammtrem erga Da -Τliquidsi Iocastae lacrymas, Polynicem redueem adiametensis Antisonae pietatem in patrem amicitiam Pyladis et omisatiat diolito idubiisve quin anonini mirabiles Exeitaverint hos m. yectiquq timorea Vitia aut-rquiau foedo ac tetro adspectu refertiniatur Oedipua Sophocleus,' quem nullius sit ii conscientia torine Riri simulatque divina et humana his violata esse jura cognovit, ab ipso fastigio potentiae, ad turpissimae improbitatis conditionem dejicitur. Cujus quidem quamin: Sera Poena, et inauditum mortis genus Deisrum meis tum et mortis timorem mire confirmabat. Deos quidem ipsos in sema proponi, ac desunctorum animas excitari, cum At liensium non osten i deret superstitionem, tum magnam vim habuit ad fidem siclis rebus sa-
ciendam. Hoc enim sublimi et mirabili genere opus erat, quod a specta
26쪽
to Memperabus et coaemuni vita roenorum esset quo inagla Metreta Masinia sanetam illabebam reveremissu, a Paena divisa mistim antur Sati credo intinerianus, A. A., quae ratio fuerit veteris. Tragsessi quae iacis uas, quanta prae atiis allubus et literarum generibuni meelial tia. Sed ejus laudia hongeminimam partem vindicast alia actio ipsa Menae, et dialogus . ille enim, non dicam Moinnae naturae, sed Athe niensium uinei R econranodatissimus erat, quorum visa ominis in pu buri et rebus, et commodis et ine-unodia, et sacris et Iudis erat 'mine totum argumentum satiatarum serviceleriori numero atque ast ervis sermo. a ua Proponebatis, nec nisi interdum ad caintic um sublimiorem po ain et artificiosum rhythmum vocabatur . Idem studium sermonis In cint,s quibusque poetis, scriptoribus dominaduri Ita vidimerere . Iegentes maxima votumate incimur iis lacia, quaeri semnonis gratias a vidissia indive vere in messias ea muratam. Quia uero lora testinis ae lenius, Tha id gravius et pruderisius quemur tamen uterque Ussit, H iutinua naarrationa iteret- , Mui. IntemPositis e minorum magi Alina et au--- vexitate, fore ut legentiun in is, Athiairusnim mariame, torperenti Quid phalosophos diuam . Plaro quiderii vis, pinsita.' ---εἰ eouum uetatem Tra prine B phitasophiam, i in eam Hre , spremiusta eatione Mii Asent, hos inuum α ρο--ω imilitudine recessissae hueuexit, et dialogo adhibito, motum ac si iritali , philosπhinae ins tui. Mi adiunxit, et Persociam seminusqNe a illibat Maecia in dieit, ue, quae ara viis perhi tuff, ea ne a vita verisimili ossius plane ab re rat, ae auia ipsa leporibus et venustata at apiissima disserisdi via, in cistimendaret et probaret 'T Ε Ρlato, diviniis plane vis, se tantam
27쪽
i it rivi de eo aentiendum aest, qui Ididosophiam e actibiae nixibis. in sc in publicorumque Iudorum ιunem et otionem attulit quaqua eam amem quammmm idinatur diaestatianis Mau- Comparara avienti praeceptis e domammorare , usinum imitia, mirifice ad gravitate rumperavit di, Est presecto, Euripides quem signitum, a me intelligit λΛ. Α. Cui quo mentioram idudum a me postulari actior est autem Euripide alia alia oontem vi si is, qui, aeum incinni me claudiata
rissimo aemulos aequasso tum minis partibua verasse existi natνωψ est . Et erat tamen illa aetas, qua trinit, aummorum Invinorum ferata lalma, in primi philosophorum, sopiuatarum, oratorum Quod, quia ita interpretemr, ideo innofis Euripidis operam existiman messe iue vibus ad pulcri sensum rectique,atudium erudiendis in hoc a explic--, quo mini relaquum e tam Gina resilaua ad UM A A., aeris eri Plerarumque Gramarum invitatium in ea i maxime tun initimam Pea ratio erat e institutum, , ut Tmem . orietatis eminumio existeret. Itaque non tantum cives ipsi inter de maxima imosa egim et fures aequabili otione utinanturi; sed qua laumma habeMur in te publiea, tmorum Mora , templa , magistratu. Do Bilium publieum, iudicia, in alitia, raditus publici mma erant omnium 'inmunia. Hinc milvere una vim fere, ama quam Pud alios, erat acti Q - , nec Privata tanta b γέαι judicium fiestat, Bed nemo muninora rebus gerendi abstinebat. , Quae rea, quanta virtute ex eruerit, longum it Qxplicare; sed maxiώ4ma fuit in univeream' civitat: eius Praestantiae V s, quam oratMos in
cineioinbua atri His ex limati vadam dicendi i custate explicabant. Athenis, at usquam, nobilissima illa eloquentia laus extitit, mutua
28쪽
momento vel levissimae multitudidi voluntas in omnes partie impinseretur. Igitur tantis discentium studiis, ut ait Cicero in simili re - . et magistri laurent sunt, maxime Sophistae illi, e quorum disciplina magni vir prodierunt. Cumqn Prodico et ipse Euripides uteretu dimnendi doctore, noluit tamena civilibus fluctibus se comminere, tantam. eernens vel optimorum virorum apud plebem esse inFidiam. Sed aliud erat doctrinae genus, eadem illa aetate demum Athenis cogni-.tum, philosophia. Eamdem antea, Post poetas, i complexi erant is irissimarum civitatium principes , qui dicendi facultatem et cogitandi prudentiam, cum ipsa imperii dignitate conjunxerant. Haec cum ex Ionia potissimum Athenas percrebuisset, in otiosam abiit ingenii exercitationem et is vitae actione aegregata est. Quid de eo dicam, re maxime in . εcuras tum investigari coeptum esse de una P rumpus iae siderum
les dicebatur primus philosophiam in terram avocasse, cum non nisi de honis et malis rebus disputaret, et quomodo omnis vita ad moder thonem et honestatem esset regenda. Sed, qui ex haedinc silissima, sapie tiae omina prodierunt opifices, quum palaestras, gymnasia, porticua di putationibus occisi arent, magnaque essem grariasimae disciplinae at dia, nihilominus obscurum nacta est theatrum philosophia quae, quo magis ad artem et scholam redacta est, eo longius a natura, et vitae luce recessit. Ita nulli orationis Ieporibus philosophi auditores retinu Tunt, qui, ut Crassus ait M), simul ut discus increpuisset, in media oratione, de maximis rebus et gravissimis disputantem philosophum omnes unctionis caussa relinquisant, itaque levissunam deIeci'tionem
29쪽
perbam quandam gravitatem et vultu severitatem, cum in omnIbus rebus aspernarentiar Athenienses tum in philosophis multitudo quidem semo non poterat. Huc accedebat, quod eorumdem Ioaret auctoritatem. in patriis moribus e maximarum rerum opinionibus servandis et vindia eandis insignis Athenientium in tanta studiorum levitate constantia. Itaque, cum praeclaris ingenii dotibus animique integritate instructi sun mi viri Athenia philosophiam traderent, Anaxagoras et Socrates, m acerdotum quorumdam superstitioni, sed universae plinis invidiae gra- Vistima poenas dederunt.
Quid autem uripides, Anaxagorae auditor destititne philosophari 2
Imo Iaudatissimam artem professus est, sed ita ut eam in Cena PrOP neret, in Iaeussum Iudorum arearatu, musarumque I nocinio et om latu instructam. Qua re illud ua mutua eat, ut, cum nusquam Athinniensium pietatem in Patrios Deo ac mores ostenderet, tamen eamdem egregie castigaret. Nullius facile sententiae major est vis ad modorandam religionem, Pietatem , omnemque virtutem , quam de divinuomnique rerum natura in eoque genere maxim Anaxagorae physica a tisi veteribus celebratur. Quae cum poetarum maxime carminibua incredibilem in modum essent contaminata Iudicris, non omni nium, sed Iu bidinis commentis, egregium auctoritatis et majestatis vindicem nacta sunt Euripidem. Iam enim illa actate firmiori quodam freno opus erat , quo hominum licentia et intemperantia coerceretur, veteris superatiationis aedificio iamiam in tanta bonarum literarum luce ruinam mina re Cui ut auccurreret Scenicus Philosophus, summi Dei unperium et
30쪽
sapientiam, divinaeque vindictae certissimam viam ubique in tabulis gravi et Iuculenta oratione praedicavit et confirmavit, Ommmaque a elis is i Iogim poetico quodam colore perstatu i Neque hoc tantum, sed Summmam quamdam legem honestati et aequitatis esse, ocul et ipso illos
Deos, quibus vulgus uteretur, subiectos esse, ita statuit, ut ejus Se tentiae haud pauca vestigia reperiamus. Igitur cum crebram ex onini iam hularum argumento non tantum arriperet admonitionis et prae Piorum .pPortunitatem, ut honestum decoramque universam illud omnium homminum, con-ue -- Maret, ae et, quod singulis personis Prurium..ingulorumque singulis temporibus et ortunis maxime accommodatum esset, acutistime Praecepit, Atque ita demum fructuosa illa philosophia extitit et frugifera quae non ab infinito disputandi et partiendi et in niendi genere prosecta quid cuique quoque tempore agemum esset, dis-ficile ad judiaandum resinetum et Poea uir gratia i luatria, quae es vitarent,ve sequerentur, exempla Proponeret. In quo genere cum tantum elabor xit Euripides, nivn minor fuit riua opera in civilibus virtutibus commen dandis ), et re publica tuenda , Eequis aut Graeci moria amantior, aut moderati illius popularia imperii studiosior, aut demagogorum artibua insestior extitit Nam de eloquentia quidem non opus mi mon e quae in eo virtutis nomino decoranda est ita et re et verbis comprobavit sum nam ejus esse hanc Iaudem, a quis honestam caussam digne et om te defenderet Neque igitur Quinctiliani quamvis egregium Praeconium, Sabis tamen Euripidis laudem compleeti videtve, quem et in hoc genere summis quibusvis oratoribus excellintissimum exemplum, quod intu rentur, extitisse, vere mihi videor alfirmare , Cumque ita et morumalisciplinam, et civilis prudentiae praeceptionem Tragoediae addidisset, ut tanta bona in vitae imitatione, proxime ipsam vitam et forum colloca' ' CL PLATO Gorgia. p. soa, C D.