Quaestionum criticarum et exegeticarum in Sophoclis Oedipum Coloneum specimen [microform]

11쪽

V. 45 VIστ' οὐχ dore γῆς τῆςM αν ἐξελθοια Ἀτι. Primus, qui in substantivo γης offenderet, Musgravius fuit, qui ad hunc locum adnotavit haec: ῆς quid hie faciat, non video legerimque potius γε Alii γῆς quidem et ipsi corruptum esse existimaverunt, sed pro γε Musgravi εκ proposuerunt. Hae aetate . Nauchius non γῆς, sed δρας depraVatum esse suspicatus est, quum Oedipus sedem quidem suam, et quidem breviSsimo tempore interjecto, neque vero fines Atticos relinquat. Quare conjecit id ille doctissimus Sophoclemo' ου εκco γῆς scripsisse Dindorsus, ut jam Ersurditus et Hermannus, γῆς τῆςδε defendit allato Versu ur Helen. 797, qui vix cum hod Sophocleo comparari poterit. ostremo Meinekius rectissime Musgravi judicium his verbis sustentavit Musgrarius fortasse recte γε cripsit pro γῆς. Hoc quidem et ipse existimaverim, sed non solum γε vel Ara Sophocles mihi scripsisse videtur, sed utrumque γ' κ, primum quod verba γ' κ propius aeeedunt ad literas nominis γῆς, deinde quod Sophocles V. 36 h. f. etiam viatorem illum Atticum εἰ, τῆςδ' doci εξελθ' dicentem fecit. iraeterea multum disceptatum est de στε, quod ab Hermanno defensum, ab Elmstri ino , mutatum eSt. Quamquam recentiores editores omnes ut auehius, indorsus, einekius cum Elmstrio faciunt, tamen neque hos neque olim Hermannum, quid hoc loco Sophocles Scripseriti, recte perspexisse arbitror. Nam id quod minime dubitari potest, vix alium locum invenire licebit, cui pronomen στε accommodatior sit, quam huic. Hoc igitur scribendum esse censeo. Significat Vero Ur quippe qui, ut qui, qui uident, quae notiones egregie ab liendi lex. Oph. S. h. V. X- positae sunt. Nullae vero justae exstant causae, ob quas a Sophocle in trimetris hoc pronomen abjudicemus, quum certe aliquot locis iambicis exhibeatur codicibus manu scriptis.

Hi versus ita, ut supra scripti sunt, cod. Laur A exhibentur. Nemo vero usque ad hunc diem eos recte c0nstruxisse videtur. Observavit Hermannus in antiquioribus editionibus nullam

omnin inveniri horum versuum interpunetionem. Idem reser in editionibus riclinianis ante dicaίων interpunctionem esse. ost hane Triclinii interpunctionem dubitationes virorum doetorum

de h0rum Versuum c0nstruendorum ratione non sublatae sunt. Vix operae pretium est omnes enumerare modos, quibus interpretes haec verba vel junxerunt vel separaverunt. Secundum Her-

mannum sensus huius Ioel hic est natusne es caecus jam diu certe, ut videtur, cares oculOrtim lu

interr0gandi Signum, post ιακραίεων quod ille Seripsit, Omnia, p0S ἐπεικάσαι punctum posuit. Videamus ipsi, quid de hoc loco injuria vexato statuendum sit. Quantum nobis perspicere licet, nihil horus dicere voluit, nisi Oedipum, quantum sibi quidem conjicere liceret, inde ab ortu per totam vitam caecum fuisse videri. Haec sententia sine ulla difficultate in illis versibus, de quibus disputamus, reperiri potest, si modo cavemus, ne Supervacanea interpunctione adhibita viam nobis ipsi praeeludamus. Habuerunt vero interpretes nullam harum rerum rationem. Primum enim particulae καί - et ita sibi hoc loco respondent, ut apud nos ebens - cie Deinde genitivus ἀλ&ῶν uti ἀτευν neque exclamandi notionem habet neque ab adjectiV τετόλει ιος pendet, sed plane eodem modo, quo apud Plat Phaed. p. 58 . ad oda suo genitiVi οὐ eorro et ob λόγουν additi sunt, de qua constructione cons. Bernhard Synt. gr. p. 171 adjectivo ὁ ςaio ν regitur di pascis autem

prorsus contrarium est adjectivo ευδαίsuu neque dubitari potest, quin etiam Sophocles hoc locodtςδαιιι υν scripturus uerit, si ob metrum liceret. Ium particulae ore coneludendi signifieatio

12쪽

inest, quae verbis o Drει- άσαι satis aperte indicatur. ostrem adjectiva φυταλμιος et μακραδευν sibi ita Opposita sunt, ut revera illud notionem habeat, quam scholiastes affert, απο τυτλης, πογενε σε υς, μακραίων utem Senem significet. Sunt enim adjectiva temporis, quorum loco nobis adverbia in usu sunt. Dixit igitur Sophocles haec ob eaeeos igitur oculos ut ab ortu, se adhuc geneae infeli es, quantum conjicere licet. Jam restat, ut mendum aliquod lectionis ob metricam necessitatem tollamus Perspicuum enim est non solum in ' θ' dirimendum esse, quod jam ab aliis laetum est, sed etiam, quum insequens cli Bothius recte in os mutaverit, pro ἐπεικασαι, poni debere εἰκάσαι, quod ipsum verbum Solihocli usitatissimum est. Scribo igitur postrema huius loci verba sic: ακραίων τ' ἔθ' os εἰκασαι De nihil audeo pro explorat proponere. V. 277 καὶ ιν θεους ιιι υνrες lac τους θεους

In substantivo μοιραις, quod etiam Laur A exhibet, jure offenderunt interpretes. Nonnulli μοῖραν, quae est Scriptura librorum riclinianorum, revocaverunt praeeunte Schaesero. Reifigius, quum in duobus codicibus μιρας exstet, τους θεοῖς /ιοιρας ποιεέσθε μηδαιιέος Scribere Voluit, μοιρα pro genitiVo accipiens Hermannus Schaeserum secutus est. Dindoreus ιιο se correxit,

quamquam ad quos provocaverat, Herodotus ΙΙ, 172 in verbis ἐν Ddεμίν μοίρ γ nεγὰλ et Sophocles Phil. V. 498 in eibis ἐν ' ιίκ et a stra ρει praepositionem ἐν ad νοιεῖσθαι addiderunt Meinekius, qui prorsus laudabili modo Dindorsi conjecturam improbaverat, nihilominus Brunckium secutus est, qui

jectis aliorum conjecturis huc usque prolatis ιι aD oox conjecit, quod sequentium VerSuum Sententia videbatur sustentari. At non caecitatis notio hic requiritur, quamquam tolerari potest, sed contraria verborum θεους ιιι υντες. Nam Oedipus Atticos cives moniturus est, ne in alia re Deos honorent, in alia contemnant. Quare facili mutatione facta μείους pro μοίραις scripserim. Ut θεους ιιιαν Deo magni sacere, Sic θεους ιείους ποιεῖσθαι est Deos minoris sacere. Nos dicimus erhleinem, herabsetaen. Accedit igitur sententia, in qua conjectura mea nititur, proxime ad eam, quae a prioribus criticis quaerebatur c0nstructionibus minime graeeis. Cum μείους ποιεiσθαι comparare licet verba V. 957 h. s. ἐρημία si σιιικρον τί9x se, ed. Reg. V. 1083 μῆνές ιε ιιικρον καὶ μέγαν διcυρισαν, Antig. V. 78 rcs ι ἐν υκ ιιιι ποιουμαι λ). V. 306 στε κεἰ βραδυς ευδε κλυc0ν σου δευρ' ἀφίξεται aχους.

Multum vexavit interpretes verbum ειδει quod in omnibus libris manu scriptis legitur. Con-jeeitaldikius, quem Nauchius sequitur, quum melioris nihil in promtu habeat, σπευδει Brunckius,cuit Hermannus, Hartungus, einekius 88entiuntur, ρπει Seidlerus ερδει Reiskius αἴλλ' ὐ Doe

Hirgelio approbatum est. Solus Schaeserus ευδε defendere est conatus metaphorice dictum esseratus Bergkius, vir doctus alias in conjectura pronus, nullo ad hunc locum addito verbo integram libro-

Ea, quae ad V 2IS notavi, jam scripta erant, quum mihi Philol. vol. XV et edit. IV Sophoclis Nauehiani afferebantur, e quibus libris cognovi jam Martinum in eam, quam ipse inveneram, conjecturam incidisse. Cuius mentio quum neque a Dindorso neque a einekio acta sit, nolui meam de illo loco expositionem ex hoe Iibello tollere. - Ηae oecasione oblata simul addiderim conjecturas illas a me in Soph. ed. Reg. v. it et v. 314 sactas, etiam a Dindoin propositas esse, cuius rei tum, quum observationes in illam fabulam ederem, nullam habere poteram cognitionem novissima Dindotii editione Oxoniensi adhue carens.

13쪽

rum scripturam exhibuit. - rorsus ineptum esse de lenta sestinatione cogitare, cui fortasse in comoedia locus esse potest, non est, quod multis demonstremus, quare infelicissime Nauchius memoriam idikiani illius inventi renovasse videtur. - Tarditatis causam einekius inde repetiit, quod poeta Theseum ad Periclis exemplum tardiusculo gravique gressu utentem secerit. At ex versu 90, ad quem einekius provocavit, id tantum potest colligi Theseum celerius, quam pedes pati Voluissent, ergo supra virium suarum modum festinavisse. Quod qui secit, num dignitatem in eundo servasse aut omnino tardius ivisse dici potest Dindoinus eodem illo versu usus est ad demonstrandam Thesei senectutem. Quae quamquam jure quodam statui potest, tamen non satisfacit ad probandam indorsi conjecturam /ήo nimis audacter in textum receptam. Nam quae tandem iterarum similitudo inter ευδει et γήρα intercedit Vel qua ratione umquam εἴδει

γῆ e proficisci potuit Quare ne indorsum quidem verum vidisse OnSentaneum St. - Vehementer mirari licet, quod Hariungo excepto novissimis editoribus, qui codicum Scripturam εὐδει improbaverunt, in mentem non venit eam viam, qua qui lente tardeque ingreditur, celerrime tamen in alium locum pemenire potest δευρ αφίξεται ταχυς), non ιιακραν κε lavdo V. 303), sed βραχiaci dici debuisse. Hoc eo magis mirandum est, quod jam MusgraViu ιιακρα in ιι κρα mutare Voluerat. Nam Athenae reapse tam breve spatium a pago Colono aberant, ut Antigona hinc πτογοvς si ἐνοι πολιν στέγουσιν προσω v. 14 conspicere posset Thucydides autem VIII, 6 in verbis

μύλιara δεκα decem tantum stadia Colonum Athenis distare diserte dicit. Quae quum ita sint, conjicere possis non cori κει βραδὴς ευδει εὐπει, et v δει, γῆ v a Sophocle Scriptum esse, sed ἴστ' ἐπε βραχυ δος. Si iter tam breve erat nos Verteremus 'ociχ nur in Aleines , sane heseus, si modo edipi rationem habere vellet brevissimo tempore Athenis adVenire poterat. 1 πεὶ Rutem pro ' κεἰ Scribere eo majorem commendationem videtur habere, quod Sophocles post ἐπεὶ Verbum εἶναι amat omittere, cons Ant. V. 74, M. v. 1310, Trach. V. 320 h. f. V. 1334. Quae quamvis ita sint, tamen hane conjecturam loci explicandi causa tentatam veram non habeo. Nam etiam Servat Verbo ευθει sententia huic loco prorsus accommodata facillime potest parari. Cogitari enim licet Atticum illum non solum Oedipum de hesei adventu solari, sed etiam coram illo de generos regis animo officiosaque voluntate ejus gloriari V0luisSe. Qua re, jam quaeSo, signiscantius hanc Thesei animi gener0sitatem notare poterat, quam dicens illum, etiamsi, quum

de Oedipi adventu certior fiat, altissimo somno sopitus fuerit, tamen Statim ad hunc contenturum esse Talem in sententiam ut verba, quae in libris exstant, formemus, nihil opus est nisi pro βραδυς seribere Sactu vel 'a 9υ , intellige σανον, quae ellipsis in ore huius Attici simplieitatem quandam morum prodit, et ευδε in optativum Ddo mutare, qui modus mihi hoc loco prorsus videtur

neceSSarius. Quomodo vero quis verba κεἰ βραδος ευδε etiamsi serus dormis cum Bothio vertere vel ut Sohaeserus metaphorie de homine otioso, qui animum habeat ab omnibus curis laxatum Recipere potuerit, id prorsus nego mihi quidem esse perspicuum. Ceterum ego quoque, id quod jam Meinehius in praesat ad ed. Col. p. X et Dindoctus I. I. p. XXXVII secerunt,in Hirgelio, qui Mus Rhen. 0l. XVIII, p. 30 sqq. v. 301-304 delend0s esse evincere studuit, ita assenserim, ut versus illos ad eam, quam nunc legimus, Sophoclis recensionem minime pertinere existimem. Fortasse autem antiquitus duplex exstabat cum totius sabulae, tum huius loci recensio. Cui vero Sententiarum ordini ii, quos Hirrelius recte suspectos reddidit, ver8us olim inserti suerint, id nune

quidem conjectura non licet assequi.

14쪽

Rectissime plerique editores in constructione adverbii που, cuius loco in Laur. A. salso noῖ legitur, ob sequentem infinitivum πονεῖν offenderunt, nemini vero huc usque omnem huius locidisseultatem contigit tollere. Neque enim et νυν neque πονων, quae Verba quidam Pro πονεῖν substituere volebant, satisfaciunt. Nec infinitivus πονειν ad substantivum νεανίαι alio modo addi poterat, quam adjecta praepositione εἰς quod ipsum a Sophocle v. 1368 ιδ ανδρες, ου γυναικες

nendum esse certissimum sit, nihil facilius esse videtur ad constructionem legitimam restituendam, quam ' πονουν scribere. Id ediΡus quaerere volebat, qua re factum sit, ut Ismene neque Vero, quos exspectaVerat, filii cum illo nuntio venissent Interrogavit igitur , qua in re filii occupati essent. Quamquam jam fortaSSe, quum in ali ua re occupari etiam in ea re esse significare possit, elucet hoc optime ex usu latini verbi rei sari, Ismene ambiguo modo respondere p0terat: unt, ubiq)ιidem sunt, tamen mihi magis satisfactum esset, si pro εἰσ' ουπερ εἰσὶ legeretur ουπερ εἰσί, quod ex omni parte sententiae huius oei respondet. Simili modo Sophocles Menelaum in M. v. 104 dicentem fecit ata' a D:ειος εχει. De pronuntiatione imperativi a cons. llendi. lex Soph. om. I, p. 467. Lectio autem Laur. A δεινα δ' sine dubio servanda, ἐκείνοις Vero, ut jam dudum factum est, in ἐν κείνοις est mutandum. V. 367 σπριν μἐν γαρ Droi h ερις ρεοντί τε

Difficillimum est de hoc loco certum aliquid statuere. Nihilominus eum praetermittere nolui, primum quod conjectura ἐν φρεσὶ pro h ερις olim a exio proposita, de qua conseras libellum ejus ruisehe euris eur Ariti de Sophokleischen Oedipus in Kolonus, Sehiseri IMI, p. 7, injuria neglecta est ab editoribus multo pejores conjecturas deliter propagantibus, tum quod ea lectio, in quam ipse incidi, cum sententiae aptissima, tum legibus Graeci sermonis accommodatissima esse Videtur. Scripserim enim εἰκος ην. His verbis, quae ob iterarum similitudinem sa-cile cum ην et commutari poterant, poeta Significare voliuit ratribus aequum et in Creontem et in cives visum esse regni a patre relicti non potiri. - Ceterum Rexit conjectura ideo improbanda est, quod ἐν φρεσὶ locutio est sola Homerica.

Probo quidem, quod Meinekius exii conjecturam ὐδ' pro ni δ' rejecit, sed doleo, quod vir ille doctissimus in δίχα, quod a Dindorso tribuitur Hermanno acquievit. Apparet enim genitivum φηγητon hic eodem modo, quo Oed Beg. V. 966: υν φηγqzων ἐγὼ et Oed Col. V. Ib88 i φηγη-rῆρος ουδενος φίλευν absolute a poeta usurpatum eSSe. Quem abSolutum genitivum ut hic efficiamus, nihil pus est nisi pro δ' ti νεου, quae est Laur scriptura et e glossemate originem duxisse videtur, scribere τινος. Quod si fecerimus, eam Sententiam, quae Sola huic loco apta est, restituerimus Magnum enim discrimen interest inter ρηφιον et, quod adhuc legebatur, φηγητο ἄνευ et cyria 'χρημος ερπει, cuius gressu ab alii non fulcitur, φληγητο ανε ερπει, quem alius non

praegreditur. Fulciri et pus est, qui ob virium deiectum ire nequit ut ducem adhibeat, contrae suaderi debet, qui ob caecitatem iter conspicere nequit Diei igitur Oedipus se, quippe qui non solum caecus, sed etiam imbecillus sit, etianis dux sibi antecedat, tamen nisi ab aliis fulciatur, ire non OSSe

15쪽

εἰ δ' ενθαδ' νηδυ se ξένου μέμνειν, σέ νιν

ταξω φυλασσειν ειτ' ἐμου στείχειν μέτατο δ' ηχυ τουτων, Οἰδίπους, δίδωμί σοι

De his versibus nuperrime duo viri doctissimi scripserunt, L. Spengelius in Philol. ol. XIX, p. 442 sq. et Meinehius in editione sua huius fabulae, p. 162. Quorum virorum auctoritatem, quamvis plurimum valeat in aliis rebus, tamen in hac agnoscere nequeo. Approbo quidem, quod Mug- gravi conjecturam ει uoti Meinekius tandem, postquam omnes fere interpretes Elmstri et Eltendtio exceptis ab illius partibus steterunt, rejiciendam esse censuit, Sed nullam omnino video causam, ob quam εμπαλιν in εμπα νιν commutemus. IIissum igitur faciamus hoc einehianum inventum et pro virili parte sinaλιν defendendum suspiciamus. Significat autem hoc, quod nos dicimus imGessentheiI; ovs παλιν Graecis ipsum est contrarium. Dicit igitur Theseus fere hoc setne Liebes- qabe werde te niemals leder ahren assen, im Gessentheil, ich werde thr in Stulte chasse inunserem Lande. Aliud est rem aliquam missam non sacere, aliud diligenter eam asservare. Quasi igitur inter loquendum demum intellexerit quam plurimum, imo ut rem contrariam, χαρι χυποτ' ἐκβαλειν differre a χαριν χωρ κατοικίζειν, orationem suam correcturus addit heseus χώρc δ' h- grati κατοικι 9. Quantum Video, Musgravius et cum eo posteriores editores hunc locum ita acceperunt, ut ad κατοικι Theseum objectum assumerent. Hoc umquam fieri posse nego. Nullum aliud ad verbum κατοικιῶ pertinet objectum, quam τὴν τουδε χάριν Locutus autem est Theseus, id quod interpretes non perspexerunt, poetica quadam ratione respiciens cum ad paucissimos illos dies Oedipo adhuc vitae reliquos, tum ad illa tempora, ubi jam senex de vita decessisset. ο-gitat igitur jam nunc etiam de ultima illa domo, quae unumquemque nostrum manet post mortem. Ceterum quid Oedipo profuisset inter cives Athenienses rite recipi Nunc quidem solum Thesei praesidium imploraverat. Itaque illa, quae in tempus facere paratus sit, heseus iis, quae sequentibus Versibus exponuntur, significavit. Quae quum ita sint, nullo modo Spengelio assentiri possum dicenti es obg aber auch, dus diesem εἴτε in anderes ictile oder dem, danken nach enlsprechen muss, nil eide si h an das Verbum κατοικι ansehliessen te stillden reniden in insereri Lande anfledein, ei es, das errater Ieiben mass. 1id in diesem Falle solis di fur th sorsten, dei das e mi mi gehen ill Es istisahe nichi unwahrscheinlish,

das κατοικιω εω ἐνθάδ' ηδ . . l. . . tu Iesen isto Post κατοι bre punctum ponendum est, ut omnibus temporibus est factum. Nam quatuor sequentes versus per se totum aliquid em-ciunt. Jure vero interpretes in his versibus haesitaverunt. Apparet, inquit Meinekius, in his nullum esse legitimae orationis vesιigium. Dubitari autem non potest, qui in verbis το δ' ηδυ vitium aliquod lateat. Nam perspicere non possumus, cur Theseus post ipsa illa verba τὼ δ' du, ad quae, si τοδ ηδ legendum est, dativus ἐκείνc' intelligi debet, quasi saltu quodam facto ad invocandum Oedipum transeat. Omnem difficultatem tolli posse arbitror, si pro et δ' vel 43 quod saepius corruptum invenitur in libris Sophocleis, de qua re conseras, quae ad Antig. V. Me h. s. v. 1135 attulimus, o se scribimus Offendere non potest, quod jam et in prodosi et in apodosi pronomen o legitur utpote in utraque necessarium. Simili modo sol repetitum est ed. Reg. v. 379 Kρεων δέ σοι πριύ υδἐν cire αυτος σὴ σοί. ro ει, autem, quod Laur. A. exhibet, cum plerisque editoribus εἰ δ' scribendum erit. Verbis εἰ δ' suo στείχειν μετα σο γ' ηδυ

16쪽

Theseus Oedipum jam allocutus est; ipsius ver nomen in apodosi demum posuit Cogitemus igitur Theseum inter loquendum statim verbis εἰ δ' ad Oedipum se convertisse. V. 668 πολλα δ' ἄστειλα πολλα δη ιατον Λη

Solus is, qui non ignorat, quot et quam absurdae opiniones saepissime in rebus simplicissimis a criticis excogitatae sint, fieri potuisse intelliget, ut tot quot exstant, in hunc locum pravissimae conjecturae promulgarentur. Nisi mihi chartae parcendum esset, lectorum delectandorum causa omnes horum versuum lectiones inde ab Aldi temporibus propositas hoc loco reeenserem. Pro. secto esset opera iis non inutilis, quorum oculi librorum usu ita obtusi doctrinaeque farragine sic impediti sunt, ut simplicissima quaeque vel ante ipsos pedes posita Videre nequeant. - robequidem einekius eos viros doctos laudavit, qui illas ruinantes minas mirati sint, nihilominus tamen falsissime κατηπείληsa glo8Sema alius Verbi . c. κατεξεπνευσαν habuit. ali autem artificio prorsus hic non opus est. Quaeramus potius, quid omnino aliquid minari possit. Nihil profecto praeter homines aut verba Quum de hominibus hoc l0eo Sermo non it, verba minata esse statui

necesse erit. Quod si ita est, πολλαὶ ' πειλα in rολλας cirrati ci et barri πείλησον in κατηπείληne mutanda erunt. Vertere autem licet locum a nobis restitutum, qui ob alliterationem per complura verba continuatam notabilis St, te germanice tro haben te mal morte derDrotiun yen aueherle dem Orn au Fulge schon versseblich eurohi. Est quasi hic locus, ut hae imagine utar, fabula de minis, quae hic ut ira et mens tamquam homines repraesentantur. Liceat mihi eam enarrare. ra, quum exardeScit, mentem capit, ut jam sui non compos sit, et verba appellat, ut minas jactent. At mens diu irae imperium non tolerat ensimque se recolligit. Quod simul factum est, cito aufugiunt minae Verbis aut jactatae. - Alliteratio, quam in his versibus invenimus de quaque conseras Goetiling. d. II. Hesiod. p. XXXII sq. documento esse potest Theseum re vera sabulam vel proverbium, quod Graecis in ore erat, in mente habuisse. Nemo

autem de significatione dativi 'o,tust amplius poterit dubitare, qui ethicus ille est, quem vocant, de quo vide emb. 8ynt r. p. 85. Ceterum compara . s v. 28 sqq. et M. Seysseri ad Antig. v. 718 in Jalin rann 1863, p. 49 sq.

Quamquam plerique Sophoclis loci vitio depravati hodie jam notati sunt, tamen etiam nunc

aliquot exstant, de quorum integritate nemo adhuc dubitavit. Inter hos est idem ille versus referendus, quem supra typis exhibuimus. Vehementer mirandum est, tuo nemo in infinitivo verbi τυχεi offendit. Nonne prorsus inutile erat ac supervacaneum ad λιπαρειν, quod etiam . 201 h. s. absolute usurpatum est, addere τυχεῖν, quod ne aptum quidem huic loco est Neque enimeti χειν, sed δεῖναι exspectatur. At ne hoc quidem tam nude positum ullo modo posset satissaeere. Nam aut tale generale verbum omnino omittendum erat aut ea ipsae res nominatim indicandae, quae a supplice rogantur. Quare meo quidem judicio istud Dχει i orationem Sophoclis prorsus

dedecet. At quid, inquia quispiam jam faciendum est Meminerimus veteribus poetis omnes res, quas vel narrant vel describunt, quasi imagines ita ante animi oculos obversatas esse, ut in narrandis his rebus nihil facerent, nisi ut, quae intuerentur, quasi depingerent et imitarentur. Sic hoe quoque loco Sophocles Creontem fortasse in itinere calamitate aliqua laborantem auxilioque destitutum in solo jacentem et alium, qui casu eodem itinere incesserat, in illum incidentem finxit it

17쪽

rem ita saetam esse imaginemur, sine dubio impellemnr, si τυχco scripserimus. Quare cen8 hoe restituendum esse. Ἀχεῖν autem hoc loco idem est atque sisti χεῖν apud Herodot IV, 14 in verbis: φάντα συντυχῶν τέ οἱ ἰοντι ἐπὶ κου καὶ ἐς λογους απικέσθαι. Ceterum mihi hunc Sophoclis locum emendaturo in mentem venit narratio de Samaritani misericordia, quae apud Luc. X, 30 sqq. exstat et huius Sophoclei Ioel quasi commentarius quidam est. V. 808 χωρις το τ' εἰπεῖν πολλα καὶ τα talela. Quum etiam in minutissimis rebus critico diligentia adhibenda sit, nolui tacere mihi jam olim necessarium Visum esse pro τα καίρια scribere το καίρια, quod his demum diebus comperi jam olim a Brunckio, hac vero aetate ab Hariungo in textum receptum et a Meineri secundum Suidae testimonium commendatum esse. rorsus similis locus legitur apud Aesch. rom. V. 931:oso τό τ' αὐχειν καὶ το δουλευειν δίχα. Vehementer autem miratus sum, quod indomus et Nauehius lectionis Branchianae o καίρια ne mentionem quidem secerunt. Sine dubio in talibus rebus congruentia atque concinnitas Sermonis plus debet valere quam vel ipsius odio Laur Aauetoritas. Cuivis perspicuum erit nihil facilius fieri potuisse, quam ut librarius et pro o legeret. V. 813 aetoeotia τουςδ' o G προς cI τους φίδους

Inter difficillimos huius tragoediae locos versus 13 et 814 reserendi sunt, qui ab interpretibus diversissima ratione et constituti sunt et explicati. Laur. A codicis scripturam supra exhibuimus; notandum vero est in aliquot libris προς γε pro προ δ exstare. Scripsit Mu8gravius Ῥιαρτυροιιαι ovςd . οὐ σέ, προς γε τοι φίλους οι ανται εὐν ρήματ' ' νγ δ ελω ποτi

Profecto tot proposuerunt viri docti conjecturas, ut putare possis esse jam inter illas veram neque quidquam nobis restare quam ut illam, quae tantum una esse poterit, iligamus At in arte critica idem solet evenire, quod in medicina. suo inveteratior morbus, eo desperatior eoque plura ab medicis saepissime frustra adhibita sunt remedia. Nihil vero in medicina plus

18쪽

Valet ad sanandum, quam sedem morbi haud ignorare. Etiam in his desperatis Sophoclis verebbus sedes corruptelae adhuc latet. Non interpunctio, non aposiopesis solae medelam, quae iorequiritur, afferre possunt. Quaeramus igitur ipsi. Primum vero D, deinde σέ, tum reo ori postremo OP ανταμείβν corrupta esse videntur. Nam quis putet a Creonte chorum testem invocari eorum, quae Oedipus jam dixerat Talis invocatio aliorum rem debet respicere, quae sutura est. Quod autem Creon suturum esse putat, id eri post illud demum tempus futurum erat, quo ille Oedipo jam potitus erat. Quare equidem putaverim Sophoclem olim haec scripsi88e:

ιαρτυρο ιαι τους δ', εἰ ν προς γε του φίλους τοιαυτ α ιει φει ρή lia τ', ῆν ' 'λέ ποτε.Chorus igitur videre jubetur a Creonte, num Oedipus, si a Creonte vi correptus sis, tales, quales nunc, in propin uum suum voces jaesare perreeιurus sit. Omnes dissicultates, quibus exatissimus hic locus impeditus erat, conjectura men radicitus in perpetuum sublatas esse persua8iSSimum mihi est. οιουτοις autem saepissime de rebus et verbis insestis usurpatur ut . s. v. 29,

781, 1002.

utrum illud, ut Musgravius secit, quem Nunderus sequitur, passivo sensu accipere an, ut nuper Dindoctus quoque, ad hoc verbum 3ιε intelligere deberent. Recte quidem indorsus de passiva significatione huius verbi dubitavit, sed cum plerisque editoribus de eo prorsus securus suisse videtur, num res p iaria huius loci, dic autem objectum, omnino potuerit mitti. Id fieri potuisse prorsus nego. At non adeo dissicile erat objectum, quod necessarium est, invenire. Scribendus enim est progenitivo του προσ9 ερηιιo accusativus τον προσ9 ερημον. Non vereor, ne quis mihi objiciat Oedipum etiam recuperatis filiabus ερηιm fuisse. Nonne plane ingrato erat animo, Si coram ipso Theseo, cuius auxilium jam in se et filiabus suis verissimum atque efficacissimum expertus esset, amplius desertus sibi visus esset Nonne paucis versibus ante se etiam nunc miserum esse

Hoc loco doceri potest his in literis perniciosissimum esse auctoritatem alicuius viri, quamvis doctrina ingenioque spectatissimi, ita sequi, ut in re semel ab aliis tractatam pro virili parto de novo inquirere desinas. Video enim nullum editorem post Hermannum de integritate huius Ioel dubitavisse omnesque eodem modo, ut vir ille doctissimus, horum versuum explicationem instituisse sententiam non justam tali modo explentes, ut illorum exemplum secutus ad omnia omnia possis supplere. Oedipus, postquam laetitia exsultans regem, ut manum sibi tangendam caputque exosculandum porrigeret, imploravit, jam re melius considerata Τheseum Se rogaturum esse negat, ut se hominem flagitiis contaminatum tangat Pergit οὐκ γ 0γέ σε Ood os εάσω. Haec verba Hermannus ita explevit οὐκ γευγε σε θελήσαιμ' ἄν θιγεῖν stos, Od' υν άσω, εἰ υτος βουλοι θιγεiν. Quo tandem jure etiam atque etiam quaero. Quodsi tam inconcinne Sophocli dicere licuisset, carmina ejus non cogitata sapientissimi omnium poetarum pulcherrim modo expressa, sed voces habendae essent furentis alicuius temere usae nec causam haberemus, ob quam juventutem nostram de integro semper ad hunc quidem poetam relegemus. At res sic se non habet,

ut Sophocli culpa imputanda sit, quae a librariis commissa est. Simplicissima enim mutatione saeta

19쪽

integer Sophocles restitutus erit. Si memores sumus in Antig.v. 538 αλλ' υκ ἐάσει τουτ γ ηυμκη o cum Verbo a a Sophocle et accusativum personae et accusativum reiciunctos esse, non dubitabimus, qui hic scribendum sit οὐκ εγωγε σε το δ' ἔν ἐώσco. Saepissime autem odea librariis salso lectum esse jam supra XpOSuimus.

Sane erant Variae causae, ob quas interpretibus de horum versuum fide dubitandum esset. Primum in v. 1148 duae syllabae abundant, incertum vero est, quae expellendae sint deinde ἀγων ino dici nequit, quum articulus desideretur, tum prima syllaba verbi γων brevis est, quum producta esse debeat. Ob has causas Heathius pro ἀγων ουτος scripsit solum ἄγων, at jure dubitatur, num Graeci ἀγῶνα αἱρεi dicere soliti sint. Nauchius ejecto οἴσος scripsit ἄγουν, quo participio Creontem indicari voluit, sententia quidem proba, sed jure a Meinekio propter antecedentia verba πάρειφι ἄγων improbatus. Meinekio autem ipsi a Sophocle χε πως μἐν οἶτος hρεθη, quod jam Bothius invenerat, scriptum fuisse verisimile est. Commendari videtur haec conjectura eo quod chorus, cuius rei ipse einekius monuit, Creontem captum iri v. 1065 prae-8agiverat. Suspicari possis Sophoclem scripsisse corrως Κρέco μἐν ρεθη. At quamquam haec

conjectura Sententiae huius loci congrua est, tamen consentaneum non est poetam ipso raptoris

nomine pro locutione reprehensionem quandam exprimente uti maluisse. Putaverim igitur potius ἰγρευς antiquitus a Sophocle scriptum esse, quod ironice et metaphorice de Creonte dictum triumphantem Theseum, cuius promissis illudere Creonti non contigerat, optime hoc Ioc decet. Pergit vero quodam modo hoc substantivo Theseus in eo loquendi genere, quod eum de minis di-eentem supra vidimus adhibentem. Praeclarissime igitur Sophocles mores ingeniumque regis et

finxit et servavit. Simili autem modo heseus jam v. 1025 dixerat γνωθι δ' υς ἐχων πει καί s'εu θηρ υνγ ὴ τυχη Quis vero alius est θηρων quam ὁ ἀγρευς γV. 1204 τέκνον, βαρεῖαν ηδονην νικα τέ με

λέγοντες. Etiam hic locus, de quo permulta ab interpretibus disputata sunt, adhuc Sanatu non est Hermamus, indorsius, einekius prorsus silentio eum praeterierunt. Doederiinus ἡνδονην ex λέγοντες pendere Statuit. Ersurditus recte quidem constructionem Verbi νικῶν, quod jure comparat cum εξαιτεῖσθαι, indagavit, sed sententiam eruit his verbis minime significatam. Vincitis me explicat Ersurditus, intorquentes ratione vestra renι, vobis quidem jucundam, mihi vero permolestum. Huic explicationi adstipulati sunt underus et Solineidewinus. At quid respondet hie Oedipus a filiabus rogatus, ut filium, quem vituperat atque dit, exaudiat Ut nunc quidem verba leguntur, nihil aliud, quam filias patri molestam voluptatem oratione Sua extorquere. Haec voluptas utrum patris an filiarum est At hic nullus sermo est de ulla voluptate aut patris aut filiarum. Nonne etiam sororibus, quantumvis misericordia ommotae essent, Polynices reprehensione quam gravissima dignus erat Accedit, quod orationi iis verbis, quae codicibus exhibentur, servatis, sane, quod recte cognovit Schneide inus, Xymoron, quod vocant, inesset. Quis putet Oedipum hoc quidem tempore tali figura usurum suisse Hartunsus eo dissicultatem huius odi sustulisse sibi videtur, quod ηδονὴν idem esse atque χάριν statuit. At id exemplis ei demonstrandum erat Vix dignus est, qui commemoretur, laydesius, qui nimia audacia abreptus βαρεῖαν δὴ χαριν sive δοσιν mutare Voluit. Recte, quamquam severe, de omni laydesii editione Sopho-olis judicavit Ritschelius de antico Soph. Oed Col. p. XII. Nihil igitur restat, quam ut ipsi hunc

20쪽

difficillimum locum emendandum suscipiamus. Videtur autem Sophocles re vera non δονὴν νεκα τε, sed ητταν κνικα τε seripsisse; ore vero saepissime usurpatur de obsequio in aliorum volumtatem, velut Demosth. p. 1486, 3; lut Brut 6, quos Oeos quintae editioni lex Passov. debeo. Diei igitur Oedipus dure eue Reden uoisus ih mi et Meh9eben ab das mi schwer oles. Ceterum ut intelligas, quamnam rem ηδονὴν dicere liceat, conseras Soph. Eleel. v. 873 sqq. V. 1209 tis πρεσβυ, κοιιπειν δ' Dχὶ βουλομαι δέ σεσῶν ἴσθι ἐαν περ καμέ τις sti ζζ θε -.

No de his quidem versibus quid a Sophocle scriptum sit adhuc constabat. Pro δέ σε, quod Dindocto teste in Laur A superscriptum est, etiam si di libris exhibetur. Jam Jos Scaliger, cui inter priores editores Heathius, Musgravius Brunckius, inter recentiores Dindorsus etyunderus assensi sunt, teste alchenario ad Eurip. Hipp. v. 304 s υς ἴσθ' pro σεῖν ἴσθι scribi jusserat. Rei sigitis,

quem Hemannus secutus St, o di ocu Io I Schneide inus oti ν ' σθ' conjecit, Mei-nekius dubitanter proposuit σἐ ἐ- ῶν ἰδ' ἐανπερ vel o ἐ- ῶς εἰν aetισθ', ῆν κἀμε τις curvθε χν. Bergkius verba, de quibus aginius, ad antecedentia attraliens κο/-εi δ' υχί, βουλομαι δέ u σων, soc' ἐάνπερ - conjecit. Quum d σε scriptura codicis Laur. A. sit, dubitari nequit, quin in verba oi 3 prior horum versuum revera exierit, participium υν autem a Dindorso demum illatum delendum sit. Sublato autem participio illo etiam lectio in ἰ σύν sublata est. Nam certissimum est secundum syntacticas leges sermonis graeci σως ἴσθ' nisi ευν addito retineri non posse. Deinde scriptura οὐδἐ σίον ἴσθ' plane ingenio linguae graecae repugnat, quod bene a Meinehio demonstratum est. Habemus igitur optionem, utrum o δἐ an tu ισθ' mutemus. De sententia vero huius loci vix dubitari poterit Theseus promissa jam antea edita repetere nolens Oedipum a se servatum iri affirmat, si ipse quidem a Dii servetur. Jam tuum accusativus σε ad Verbum transitivum pertinere videatur, tale verbum sit insequens co , particula καὶ ante sit posita indicetur, eodem ortasse Verbo rectum fuisse, antecedenti βο λο ita verbum ejusdem personae Optime respondeat, retento quiden ἴσθ' omnes, quae Omnino Xcogitari poterant, conjecturae propositae sint, nulla vero earum ex omni parte satisfaciat verba sco ἰ οἰχ depravata et pro his ea, quae literarum similitudine proxime ad illa accedunt, σευ σέο γ' Scribenda 88 censeo. Saepissime autem et

quidem cum vi aliqua affirmationis Sophocles particulam γε ad futura addidit, velut h. s. v. 79, Ρhil. v. 660, ed. Reg. v. 345. Ut hic de se ipse Theseus οωσω dicit, ita Antigonae licuit v. 1117 heseum ὁ σωσας appellare. Scribo igitur hunc locum sic: σἐ δἐ σωσι , , ἄνπερ κἀμε τις σωζy δε εο ν. Non puto quemquam amplius de scriptura huius oe dubitare posse V. 1249 καὶ μὴν δ' hs ιν εος εοικεν, ὁ ξένος

Facilius esse totos versus damnare, quam sanare huius loci exemplo Ostendi potest. Non possumus non quam vehementissime dolere, quod huius aetatis critici, si hebetiore oculorum suorum acie impediti nullam aut emendandi aut interpretandi viam jam vident reliquam, statim ad damnandum parati sunt. Hos viros plus nocere literis, quam prodeSse mihi est persuasissimum. Adnotat ad verba ἀνδρεῖν γε μυνος, nam his inest difficultas, einekius recte hoc dicendi genus suspectant viri docti. Tolum versvin damnant indor ius et Nauchius. Dixit vero Dindonius: enitia vus ἀνδρων ab Πουνος, quod pro ιον εὐθεὶς dictum sit, pendere reditur. Quod Graecis Ieetoribus non facile era in mentem venturum. Mihi totum hoc ἀνδρῶν γε ιο υνο interpolatore versum defeetum e sente dignius videtur, quam Sophocle Cautius Nauchius: Die morte ευς