In Sophoclis de natura hominum doctrina multa inesse, quibus adducamur ad doctrinam christianam [microform]

11쪽

Inter Christianos jam primis seculis exstitisse constat, qui Christianomun animosa studiis libromun Ethnicoriun avocandos esse censerent neque enim posse fieri quin aeriptores classicos legendo adolescentium mentes perversis de divinis rebus opinionibus imbuerentur. Atque etiam hac aetate sunt, qui quum discipulis gymnasiorum nostrorum linguae latinae graecaeque usum necessarium esse negare non audeant, melius tamen eorum saluti consultum iri existiment, si iis non scriptorum classicorum, sed patrum oci aiasticorum libri, quos perlegant et pertractent, proponantur. Quo enim dulciora sint pomtarum classicorum carmina, quo magis auibus blandiantur, eo magis verendum esse, ne adolescentes, iis illecebris irretiti, Miderum quoddam venenum ex iis hauriant, ne initia fides Christianas ox teneris adolescentium animi radicitus evellantur. Contra quos non pauci patres ecclesiastici, iique acerrimi fidei Christianae propugnatores, et ipsi multum operae in studiis philogophorum antiquorum collocaverunt et Christianos, ne coni mnerent ea studia, adhortati sunt. X quibus quantum utilitatis in Christianos discente redundaret, saepissime, ut e magno numero paucos auctores hoc loco commemorem, Justinus artyr, Clemens Alexandrinus, Origenes, Basilius Magnus, Oregorius agi an genus, Chry sostomus, alii testati suntis Atque hoc litterarum

me voeabulum, quod ego sciam, primus Gellius Oeti Attio XIX, 8 a civibus ad soriptor optimo optimo jure transtulit.

12쪽

praesidio ut Christiani spoliarentur, Julianus postata, quum Imperatores rem Christianam erro atque igni opprimere frustra conati essent, potius consilio quam viulandum esse ratus, Chrissiano liberales artes docere ac discere vetuiti Qua ario sperabat callidus ille Imperator se effecturum, ut doctrina Christiana tanquam rivulus

sonis obstructo paullatim inaresceret Lutherum, elanchthonem studia litterarum antiquarum summo amore amplexos esse, doctrinam Christianam, subsidiis artium liberalium destitutam, vacillare existimasse, iterum iterumque repetentes, ne negligerentur studia artium liberalium, monuisse inter omnes constat.' Quibus litterarunt antiquarum studiis, identidem dicit Melanchthon, literarii he Eorbubuli Dite inen OribeiIbasten inpii stu thre theologiiche inelitesrichivng, mele, eine mefit missenjthasiliche urbe uti vo mandem Beschranite iis ne machie un babute gingavd mali her orthei au thre Urfjamfeit I sirchensehrex ither me e fit un heio, men mirbi aut diche Stij gebisbete ibi chiis mi ben nichio gehisbete vergleichen gemelne et idie ber chri filichen Refigion uti Rirchi. Eb. I. E. 494. Motha 18b6.

a Sio tradit AugustinusIde Civitate Dei XVIII, 2 cis Riepi p. 13. Ammianus Haroe Ilin. XXV, 4: Illud inclemens μ, inquit, quod docere vetuit magistros rhetoricos et grammaticos Christianos, ni transissent ad numinum cultum M ois XXII, 10 Chrysostomus inmotalla 4 in Juventinum et Maximum ιηTρο Dc καὶ στρατιωτας καὶ Go νιστὰς καὶ evroρας απαντας ἀτίστασθαι τῶν επιτηδευμάτων, γῆ την πίστιν ἐξομνυναι ἐκέλευσεν. Verum quidem est, non

hoc voluisse Ammianum, omnino juVentutem erudiri vetuisse Julianum, sed os, qui Rhetoricam et Grammaticam profiterentur, si Christiani essent, jure id endi et salariis exclusisse, se Wagnera Ammian. XXII, 10. Sed si ulianus Christianos cilire docendi exclusit fieri necesse erct ut iidem vulgo arte liberales discere desinerent. Vix enim reperiuntur, qui artem discant, qu-

non sperent e exercere aut docere po8se.

Melanchthon in sermone habito apud juventutem eademiae itebergensis, do corrigendis adolescentiae studiis, a. 1518 Corpus Reformatorum ed. Brediolineide Vol. I. p. 22ὶ: In ea um

13쪽

primum et scientiam judicandi de rebus humanis et facultatem dicendi optime parari. . Saepe enim monui , inquit, ita instituendum esse animum, ut duas has virtute . scientiam audicandi do rebus humanis et facultatem dicendi, meminerit sibi omnibus .nervis arandas esse. Et ad has tanquam ad scopum, portet referri vigilias, lucu-.brationes, denique studia omnia. Nam qui aut non formariint judicium litteris, ut, intelligant rerum ac morum discrimina, quaeque in bonis, quae in malis ducenda sint, haut non possunt ea, quae sentiunt, perspicuo sermone docere, hi mihi praeter corporis speciem nihil humani habere videntur M. Deinde in libris scriptorum classicorum multa inesse, quibus mores formari possint, animi legentium ad amorem veri atque honesti inflammari. h Proinde si statuarius' inqui nihilo minus divina praecepta

plane sententia, ut qui velit insigne aliquid vel in sacris vel soro conari, existimem parum effectumn es animum antea humanis disciplinis sic enim Philosophiam voco prudenter et qiuintum satis est, exercuerit. Ex optimis optima elige, eaque quum ad scientiam naturae, tum ad mores formandos attinentia. In primis hic eruditione Graeca opus est, quae intumescientiam uniVersam complectitur, ut de moribus apposite a copiose direre queas. Plurimum valent Aristotelis Moralia, Leges Platonis, Poetae, atque ii sane, qui et optimi sunt, et in hoc legi possunt, ut animos erudiantμ.M. in Encomio loquentiae C. R. Vol. I. p. 62): Sunt non parum multi praesertim hoe tempore, qui bonorum cursum morantur; hi ad Theologicarum litterarum tractationem negant dicendi artium scientiam conducere. Plurimi ne non valde theologicari Videantur, humanior disciplinas omnes contemnunt. Ego vero serio illos theologicari optarim eaque praestare, quae Christianam mentem decent. Nunc video theologicum nomen ignariae tantum praeteri, ceterum nihil minus esse quam quod profitentur. Nam dum piget elegantiam dispere seque difficillimis scriptoribus evolvendis exercendoque stilo macerare, neque enim ullR-rum litterarum eo gnitio sine aeri studio contingit, si quando domum bene potirediere, conciunculam aliquam legunt, inde ubi decerpserint quae stomachum faciunt, passim in conviviis, nam ibi potissimum sapiunt, declamant et quia vulgus applaudit, jam vero sibi tantum non absolute Theologi videnturμ. Id. . . Vol. I. p. 280 . Omnino Ilias malorum est inerudita Theologia. Est enim confusanea doctrina, in qua magnae res non explicantur diserte, miscentur ea quae oportebat sejungi ruralis illa quae natura conjungi postulat, distrahuntur: saepe pugnantia dicuntur, Vicina arripiuntur pro veris a propriis. Nihil in ea doctrina cohaeret, non initia, non progressiones, non exitus emi possunt. Talis doctrina non potest non gignere infinitos errores, infinitam dissipationem, quia in tanta confusione alius aliud intelligit, et dum suum quisque somnium do-fendit, existunt certamina et dissensiones. Interim conscientiae relinquuntur ambigentes. Et quia nullae Erinyes vehementius cruciant animum, quam haec dubitatio de religione, tandem odio quodam abjicitur universa religio, et fiunt mente profanae et Epicureae. Quum igitur Mntum habeat mali inerudita Theologia, facile judicari potest Ecclesiae opus esse multis magnis artibus .

14쪽

.ea e ea, quae R Sensu commimi et naturae judicio mutuati docti homines gentiles. Imri mandarunt, quam quae exstant in ipsis saxeis os tabulis. Est enim in o-- .sesso humanae menti divinitus insculptas me quasdam leges de moribus, quales sunt:. Neminem laedendum esse colendos esse parentes bene merentibus habendam esse

Atque hoc elanchthonis judicio Detus ego ex Sophoclis tragoediis aliquot locos eligere conabor, qui in hoc poeta, quem tanquam optimum affectus hominum suavissime' pingendi artificem quam tota antiquitas admirata sit, quamque eo delectata,

longum mi hoc loco exponere, multa inesse probent, quae a puriori de rebus divinia humanisque doctrina non longe abhorreant, quaeque ita sint comparata, ut animi legentium ad acerrimum et veri et pulchri et honesti amorem accendantur Aggrediar ad rem, saepis , me a viris doctis uberius pertractatani multi enim, quae Sophoclis de theologia et de rebus ethicis fuerint sententiao, jam exposuerunt. Quapropter ego rem ita instituam, ut ex Sophoclis sententiis ethicis quosdam eligam locos, qui haud scio an adolescentium animos inanime alliciant A si quis latinae linguae usus minus peritus ad hoc scriptum animum redvertat, ut habent quo delectetur, ex iis quos adroni confirmandam astram locis quosdam poetae vorsus et sententiarum gravitato et Orationis pulchritudines maxini se insignes addam, quemadmodum in vernaculam linguam transtulit Donnor, praestantissimus Oetarum graecorum interpres Ac primum quid 'm Sophocles in omnibus tragoediis luculentissimo nobis depingit, quam μου lium arta fragilo caduca quo sint plenaeque laborum et miseriarum. Qui in art0 rerum humanarum fragilitat in splendidissimo describendi nemo omnium Gruocorum superat Sophoclom. Cujus rei ut nonnulla exempla afferam, quid miserius est Ajace γ Quoni quum mortuum Agamemnon sepeliri vetuisset, inimiciis ipse lyssos ab ea injurin ρsendit Aiacem bonum virum, omnium Graecorum

t ropter suavitatem sermonis Sophocli uomen Azcνὶ μεLosci a veteribus inditum est Cicerode Divinat. I, 2 eum doctissimum dicit hominem, poetam quidem divinum. Ex o titioribus nomino: 1. Fit ibo gen Do Sophoclis sententii ethicia. . ubter Tic α

15쪽

quibus mater filiae eriminationea propulsare studet, refellit; sed aliquid probabile in Clytaemno- . . atrae excusatione inesse Sophoclem voluisse ego non negaVerim. In hac enim tragoedia quae et patria o liberorum necessitudini obentur officia ita inter se confligunt, ut, pietate liberorum ab Agamemnon postposita pro natura humanae imbecillitate etiam 'onae indoli matrem

ad tantum scelus adigi potuisse poeta indicasse mihi videatur.

Moululum Achillem sortissimum fuisse , Ulyasea testatur Qua pietato Max sit virga

parentes filiumque , e ipsin verbis cognoscimus quibus filium sucri fratris tuis commendat.' . Idem cujus prudentiam et fortitudinem Minerva ipsa eximie laudat, vesania 'correptum rem maxime ridiculam suscipit: iubus rimeidatis inimicos ultus Agamemnonem ipsum occidisse sibi videtur Quae ros tam luctuosum praebet '/

spmtaculum,' ut lysses, tanta miseria commotus, Omnes mortales instar vanomun i mulacrorum et lovium umbrarum esse exclamet. Atque haec misoria ea re augetur,

quod Max postea, ad sanitatem reversus, quum se despicatui omnibus hominibus me intelligat, ut so ipsum occidant, implorat socios.β Quam flebiliter Max fortunam suam advorsam lamentatur lβ Vita ei tam intolerabilis est, ut mortem sibi ipse oonsciscat in torrum irruit, postquam diras poenas Atridis imprecatus est, supremumque vale parentibus, patriae dixit tam tenera tamque venusta oratione,' ut multi poetae postea imitati sint. Electra, filia Agamemnonis, potentissimi regis, qui Troja capta in patriam reversus domi suae ab uxor et ejus adultero Aegistho securi pere Au est, sortem miseratur miserrimam per longam seriem annorum.' Namque acerrimo Odio patris percussores, in quorum aedibus ludibrio habetur, persequitur, eademque cupiditate ardesinorodibili patris mortem ulciscendi, sed restis fratris, quem ad hanc rem servaverat, in patriam reditum diu frustra exspectat, ' quin etiam, postquam frater jam in patriam rediit, salso nuntio eum perisse quam maxime commovetur. ' Atque ita in hac tragoedia Sophocles generis humani imbecillitatem et fragilitatem optime depingit ab una parte virginem patris mortem acerbissimam maxime lugentem, clio matris flagrantem, ab altera parte reginam ii et sceleris conscientia, quod propter patris crudelitatem, qui suam filiam pietatis officiorum immemor immolaverit, suo jure commisisse sibi videtur, ' excruciatam et filiam absentemque filium tanquam sceleris sui vindices metuentem. . .' In rachinii conspicimus Deianiram, Herculis herois clarissimi fortissimique uxorem, in perpetuo malorum timore versantem,i' Herculem ipsum, qui per totam vitam maximo labore bene exantiavit, postremo acerrimis vexatum doloribus, i quorum

16쪽

ipsa uxor est, quippe quae Nessi Centauri haude decepta uxori vestem veneno intinctam miserit. Qua arte se sibi uxoris amorem sperat conciliaturam, eadem ei mortem parat. Itaquo quam vana sint mortalium consilia Deo adversante hae is media egregie ostendit. .

Quid, quod Philoctotos Herculis comes, a quo divinas illa sagittas acceperat, sagittandi arte celebratus, qui cum principibus Achivorum ad oppugnandam Trojam

septem navibus navigabat, in itinero morsu serpentis vulneratus, quum Achivi ex vulnere tetrum Odorem ferre non possent, jussu Agamemnonis Lemni relictus est, in insula dosoria Quam tristem ibi hiloctetes degit vitam per longam seriem annorum, acerrimis corporis doloribus vehementissime cruciatus, procul a patria, a societate M. minum, a bellicae laudis Ommunione aegerrime ea parans, quae ad victum tenuem suppeditenti β, iuculentum miseriarum humanarum exemplum Sed nunc venimus ad illas tragoedias, in quibus omnium maxime conspicua est

rerum humanarum fragilitas, Oedipum Tyrannum dico, edipum Coloneum, Antigonen, quibus trag0ediis nobis Sophocles admirabili arto miserrimam Labdacidarum sortem depingit. Nihil edipo Tyranno aptius est ad miserationem motumque et spectantibus et audientibus injiciendum, in quibus potissimum affectibus trago

diam versari vult Aristoteles. ' Laius, Thebanorum rex, oraculo neglecto e J aate uxore Oedipum procreaverat quem infantem servo cuidam conficiendum parentes tradiderunt. Oraculum enim editum erat Laium sui filii manibus periturum. Sed servus ille, misericordia commotus, luerum pastori cuidam Corinthi tradidit, qui Oedipum ' Echneibemiis: Nu' a jahe Ferberben bc ferasse uti ber Deianira bring ben Mille berinditer iithren uri aut bie e Trama charit aut in ergrei'nbe Selle in bab et taeniihbenst oti lenti.

i Apud Sophoclem et Herculi et Philoctetae corporis dolor lamentationem atque Hulationem crimasque extorquet apud Homerum non raro heroes vulnerati cum Gulatione concidunt, dilipsi Venus et Mars, vulnerati ingentes edunt clamores R. , 313. 49). Quam rem Graecia poetis suo jure non indignam viris fortibus visam fuisse, es singius optime exponit in Laocoonte Ed Lachmann Vol. VI p. 375-380 . Aliter hae de re iudieatur apud te eronem Tusculan. II, 23: Inprimisque refutetur ae rejiciatur hilocteteres ille clamor. In miseero

nonnunquam vir concessum est, idque raro riulatus ne mulieri quidem .

17쪽

ad regem Polybum et ejus uxorem Meropen affert Ab iis edipus educatur Polybus et Merope eum se natum eas fingunti Tum vero Oedipo adoleac-ti aliquando spicio injicitur, ipsum non osse Polybi filium. Quum olybus et Meropo odi

de re quaerenti obscurius respondissent, edipus ad oraculum consulendum Delphos pro fectus est. Responsum tulit fore, ut suam matrem in matrimonium duceret, ex ea progeniem liberorum procrearet funestam, suum patrem occideret Quam sortem ut evitaret,

rinthum non rediit ambiguus consilii, quo se verteret. Delphis discessit. In itinere

Laio occurrit, suem rixa orta occidit ira acce MD Patrem suum a se Oecisum eas ,

nescit Tum Thebas accessit, quam civitatem illo tempore Sphinx, monstrum horren dum vexabat Cujus aenigma bene interpretatus Thebanos ab hac peste liberat gratio es eum, nuntio accepto Laium a praedonibus in itinere occisum esse, regem creandi Jocasten uxorem ducit: ex ea quatuor liberi pariuntur Per multos annos edi Thebis optime regnat, a civibus omni laudum genere cumulatus Tum vero pestilentia invasit populum qua de re edipus Creontem ad Apollinem Delphos mittit responsum est, Thebani si interfectorem, qui inter cives Thebanos esset, aut in exilium ejicerent aut necarent. Ium Oedipus rem summo studio explorari jubet quantum perae ei rei Oedipus dederit, quam diras preces imprecatus sit interfectori, negetus diras exsecrationes ad se ipsum pertinere, quo dolore Oedipus affectus sit et Ocaste, quum tandem,

postquam diu Vanam spem se innocentes esse tenuerunt, res scelestas et incestas se invitos commisisse sentirent, admirabili arte poeta nobis explicat doc te re manifesto comperta suspendio vitam finit: aureis fibulis uxoris Oedipus oculos sibi effodit Itaque Oedipum, virum sagacitate praestantissimum, regem Optimum, patrem Smnm amore filias auo casu asperrimis ortunae injuriis expositas amplectentem,t' a summo fortunarum astigio in tantam videmus calamitatem praecipitatum, ut chorus neget mortalium quemquam beatum dici posset'. Atque etiam in illa tragoedia, quae inscribitur Oedipus Coloneus, quamquam num habet exitum vitae Oedipus, Oedipum videmus varias et magnas perserentem Morbitates Multis post detecta scelera annis, per quos Thebis commorabatur, senex, quum domi versari et jucundum esset, iniquitate Creontis ex patria expulsus est tigono duce senex caecus, vili veste indutus, tenuem Victum quaerens, Athenis appropinquat, ad Eumenidum lucum accedit a These benigne excipitur; sed sperantem,aemiis reconciliatum jam requiem malorum habiturum esse, Creon hebas reducere vult invitum etiam Polynices, qui fratre expulsus est, patrem in suas parte trahere studet seditio enim inter Oedipi filios orta est, bellum domesticum Thebis exarsiti Daque etiam supremi vitae dies Oedipo magnis malis adeo perturbantur, ut et ipse Oedipus hominum fragilitatem acerbissime deploret et chorum 4 non mas et homini

18쪽

longe optimum ess B pro Timum autem quam primum mori exclameti ), qua ratione nulla gravior est in fragilitate rerum humanarum depingenda. Neque minus in Antigone, qua tragoedia omnium consensu nulla est praestantior, vitam humanam totam malis oneratam videmus Polynice instigante Argivi h baa oppugnaverant; teocles et olynices mutuis vulneribus occiderant Argivi repulsi erant Creon Polynicen, qui impium bellum patriae intulerit, sepeliri vetat Antigonε soror fratrem sepelit et Creon et Antigone optimo jure agere sibi videntura illo enim causam publicam, Antigone quae mortuis debentur officia tuetur. Utrumque, quum acerrime suam quisque causam defendat, poena sequitur Antigone ducitur ad supplicium; aemon, Creontis filius, Antigonae sponsus, qui frustra patrem a duro consilio avocare conatus erat, sibi ipse mortem consciscit qua re audita etiam Eurydice, Haemonis mater, se Vita privat. Creon quidem a Tiresia monitus paullo ante Antigonao obitum et Antigonen a poena liberari et Polynicen sepeliri jusserat; sed frustra: Antigone enim jam e vita excesserat, qua ruina etiam Haemon obrutus est et Eurydicere miserior est Creontis fortuna, qui sero intellexerit, se divinis quibusdam logibus, quae menti humanae inscriptae sunt, violatis in civitatis dignitate tuenda modum ero e Sisse. Habemus quidem praeclarum illud carmen in Antigone, quo chorus ad admi tionem ingenii humani impulsus magnas ejus facultates sollertiamque hominis, qui multa invenerit seque terrarum dominum fecerit, splendidissimi exornat laudibus. i' Quod Sacra Scriptura docet' hominem ita natum esse, ut in rerum natura dominaretur, idem hoc carmino Sophocles copiose explicat. Sed ut Sacra Scriptura, quid causae sit cur mortales ad hunc finem non prorsus accedant, Ostendit, ita Sophocles eodem carmine, hominem, qui ingenii acumine gravium morborum remedia invenerit, mortem effugero non posse eundemque saepe ad pravitatem delabi atque ad leges civitatis violandas induci deplorat. Ita fit, ut poeta etiam his laudibus, quibus ingenii humani praestantiam celebrat, querelas de naturae humanae imbecillitate immisceat. Atque hunc fragilitatis humanae atque inopiae sensum quum omni religioni tum Christianae subesse nemo est qui infitietur. Quamquam ex hoc sensu non moessario oritur religio. Sunt qui inde, ut ait Apostolus, illud sibi praecipiant: Μam ducemus et bibamus cras enim moriemur .' Quae ratio prorsus aliena esta religione. Neque propiu accedunt ad veram religionem Epicurei aut Stoici, qui

α Cieeron Tuscul. I, 48. h Genes. 1, 26. e 1 ad Corinth. 15, 32 Jos 22, 13 - 12.

19쪽

eum sapientem effingant, qui sua spinis dolorem contemnat ac pro nihilo ducati Sed apud Sophoclem talia commenta vix reperiuntur, non Horatianum illud: Carpo diem, quam minimum redula postero' Carm. I, 1, 7 .' Et secunda. res et adversas divinitus humano generi immitti docet poeta; i hominem decere eas modesto serre, quod dici θηητὰ φρονεῖν, ram. blb, κατ' ανθρωπον φρονεῖν, Ma 777.λ' Atque hane potissimum virtutem, quam Graeci σωφροσυνην dicunt, Oeta ενσεβείας, pietatis, propriam esse dieit.' Veluti in Electram chorus Electram praedicat, quippe quae, quamvis misera vitae sorte utatur, tamen in colendis quae summae sunt legibus prima serat propter suam adversus Jovem pietatiem Wunder ad h. l. . Atque etiam illa de malorum via potestate doctrina, quam proponit Paulus Apostolus ad Roman. 8, 28 cis ad Hebr. 12 6-8. 11 , homines, qui Deum diligant, etiam malis, quae a De mittantur m liores reddi, apud Sophoclem quodammodo inveniri videtur. Oedipus Coloneus, alia octua, multo mitior est ingenio quam Oedipus Rex Modestum ac parvis rebus contentum esse mala mea me docent, inquit Oedip. Colon. v. i. 8; eis. in Col. . .' 562-568 Fragm. 8 l. tam vero accedamus ad alteram causam, cur in Sophoclis de natura hominum doctrina multa inesse dicamus, quae a doctrina Christiana non longe abhorreant Id

' a Cea. T cul. IV, 17, 37: Ergo is, quisquis est, qui moderatione et constantia quietus animo est, sibique ipse placatus, ut nec tabescat molestiis, ne frangatur timore, ne sitienter quid expetens ardeat desiderio, nec alacritate utili gestiens deliquescat, is est sapiens, quem quaerimus, is est beatus cui nihil humanarum remun aut intolerabile ad demittendu i animum, aut nimis laetabile ad efferendum videri potest. b Joeaste quidem, quum edipus nuntio accepto, Polybum mortuum esse, hoc quidem metu Iiberatus, tamen, quia, ne matrem in matrimonium sit ducturus, Verendum sit, non omnis curae se expertem esse dicat, uxorem dmonet, ut de rebus futuris minus sollicitus, praesentibus

fruatur. 'x Sed hoc non ipsum poetam docuisse facile intellexeris.

τουτο κατειδοτας, ως ου ἔστιν

πλὴν Λιος ουδεὶς τῶν μελλοντων

20쪽

onim os proprium tragoediae, inquit Aristoteles, ut iaminea non ne sua cis per calamitatem ostendat. Homines, quorum sortem nobis depingi Sophocles, ut non omni in parto scelesti sunt, ita virtute cetoria mortalibus non tantopere praestant, ut non culpa quadam sive error sti μουροιαν τινὰ quas iis divinitus immittuntur mala quodammodo mereantur. Quam rem ut nonnullis comprobem Remplis, Ajax a non minus fortiter quam patrem suum dimicasse recte gloriatur Achillea si cui vise amasu ad virtutem honorandam conceder voluisset, semet ipsum accepturum furas e-- fidit; sed hae nimia virium ac dignitatis fiducia culpae ei danda est quam ut agnoscat tantum abest, ut Atridarum et Minervae invidia honorea, quibus omnium dignissimus esse sibi videtur, sibi ereptos esse conqueratur. Max, quod in eo mima σωφροσυνη quam βρις conspicitur, in invidiam incurrit et morum et hominum. In Trachiniis neque erculem neque Deianiram a culpa infulas facito ooneed . Deianira enim e consilio, ut uxoris amorem sibi conciliet, minus cauto Centauri dono utitur atque haec ejus μαροία efficit, ut et se Minereulom perdat Philo o totondixerit quispiam omnino innocentem tantis malis obrutum fuisse. Atquo hae eat monis sententia. ' litor hac do re essi ius judicat. illud vulnus, causam maloriun, PH- lacteta inflictum esse, ut propter culpam aliquam punirotur. Ao recte mihi L singius judicasse videtur, ut semper fere de talibus rebus Philoctetae prima causa malorum est, quod ad illud altare accessit, ad quod accedere nefas erat. Quam levem causam malorum negligens chorus quidem in illo carmino, quod supra auxili, Philocteten, qui

a Po6tiα- m. E Fra δὲ omοτος qui in tragoediam reet admittitur o μητε αρ διαφέρων καὶ δικαιοσυιτὶ μητε διὰ κακίαν καὶ ριοχθηρίαν μὐταμώζων εἰς se δνοτυχίαν, ἀλλἀ δι' μαρτίαι τινά τι δι' ἐν μεγάλ' δοξ' οντων - εντυχίρ, οἷον Οἰδίπm ς καὶ Θυέστης καὶ οἱ εὐτλ τοιοντων γενῶν ἐπι φανεῖς ἄνδρος - ῆλον οτι ἴτε τον επιεικεῖς ἄνδρας δεῖ μεταβάλλμπας φοίνεοθαι ἐξ εὐτυχίας εἰς δυστυχίαν ον α φοβερον ουδὲ λεεινον τουτο, ἀλλἀ ροαρον ἐστινὰ, υτ τους μοχθηρον ε ἀτυχίας εἰς ευτυχίαν ἀτραγωδοτατον - τουτ' ἔστι πάντων οὐδὸν γαρ ἔχει ν δεῖ οντε γάρ φιλάνθρωπον ετ ελεεινον οντε φοβερον ἐστιν , ονδ' αν τον σφόδρα ποννὶρον- εντροχίας εἰς δυστυχίω μετοπιίπτειν το μῖν ore φιλανθ ρωπον ἔχοι ἄν ἡ τοιαντη si στασις, ἀλλ' οἰ- ἔλεεον οντε φοβον - μὸν γαρ περὶ τον ἀνάξιον ἐστι δυοτυχουντα ὀ δὲ περὶ τον μοιον, ἔλεος μὲν περὶ τον ἀναξιον,