장음표시 사용
101쪽
6 IVLII FRONTINI DE Non em solum ad ipsarum aquarum custodiam, sed etiata castelli tutelam pertinet, quod ibinde oc sine causa soratum uitiatur. Etiam ille aquariorum tollendus est reoditus,qum Vocant puncta. Longa ac diuersa sunt spadia, per quae fistulae tota meant urbe latentes sub silice. Has Funda- comperi per eum qui appellabatur a punctis passim cono uulneratis omnibus intransitu negociatoribus,praebuisa se peculiaribus fistulis aqua,quo Aciebatur, ut exiguus modus ad usus publicos proueniret. Quantum ex hoc modo aquae sublatum sit,aestimo ex eo quod aliquannim plumbi lublati eiusmodi ramis reductum est. Superest: tumeti ductus. tela ductuir, de qua prius quam dicere incipia, pauca de semilia, quae huius rei causa parata est,explicada sunt. Familiae sunt duae,altera publica altera Caesaris. Publica antiquior quam Agrippae Augusto relictam,wab eo pilahlicatam diximus. Habet homines circiter ccxl. ris familiae numerus est cccclx.quam Claudius, cu aquas
in urbem perduceret,constituit. Utram autem familia in aliquot ministeriorum species diducitur:uillicos, castellarios, ratores,silicarios,tectores,alios opifices. Ex his aliquos extra urbem esse oportet ad ea quae non sunt ma gnae molitionis. Maturum tamen auxilium uidentur exigere omnes in urbe circa castellorum re munerum stationes, operain quae Urgebunt,in prunis ad subitos cassis,ut
ex compluribus regionibus, in quas necessitas incubuc,rit,couerti possit praesidium aquarum abundantius.Tam amplum numerum utriusque familiae solitu ambitione, aut negligentia praepostorum 'in priuata opera diduci, reuocare ad aliquam disciplinam et publica ministeria ita instituimus, ut pridie quid esset actura dictaremus, ocquid quam die egisses actis comprehenderetur. Commopublicae familiae ex Aerario dantur,quod impendium
102쪽
AQVAED VcTIBVs Ro Id. LIB. II. moneratur uectigalium redditu ad ius aquarum pertinentium. Ea constat ex hortis aedificiisve, quae sitnt circa duetiis, aut castella, aut munera, aut lacus, quem reddiatum prope sestertium ccl. milium salientem, ac uagum, proximis uero temporibus in Domitiani loculos uerissimi iustitia Divi Neruae populo restituit, nostra seduis
litas ad certam r lana redegit,ut constarent, quae essent ad hoc uesctigal pertinentia loca. Caesaris familia ex ssco accipit commoda, unde θύ omne plumbinn, ct omnes impensae ad duetus, occasiclla,hlacus pertinentes crogantur. Quonia qtiae uidebane ad similiam pertinere exposuistis, ad tutelam ductuum sicut promiseramus diauertimus,remem xiore cura dignam,cum magni tudinis
Romani imperii id praecipuum si indicium . Multa arepampla opera subinde nascuntur, quibus ante silccurri debet quam magno auxilio egere incipiant, plerassi tamen prudenti temperamento stistinenda sunt, quia non senio Per opus aut sacere, aut ampliare quaerentibus credena dum est. Ideo it non selum scientia pcritorum, sed Ac proprio usu curator instructus csse debet, nec suae tantum uationis architectis uti, sed plurium aduocare non misnus fidem quam subtilitatem, ut aestimet quae repraesenatanda, quae differenda sint, oc rursiis quae per redemptores effici debeant quae per domesticos artifices . Nais
scuntur opera sere ex his causis , nam aut uetustate cora rumpuntur, aut impotentia post librum, aut ui tempeis
statum, aut culpa male facti operis, quod saepius accidit
in recentibus. Fere aut uetustate,aut ui tempestatum partes ductuum laborant, quae arcuationibus sustinentur, aut montium lateribus applicatae sunt, exarcuationi.
bus,eae', per flumen traiiciuntur.Ideo haec opera solicita
103쪽
sestinatione explicanda sunt.Minus iniuriae subiacentinterranea,nec gelicidi js, nec caloribus exposita. Vitianitem eii odi, aut talia sunt ut non interpellato cursit subueniatur eis, aut emendari nisi aversa no possint, sicut ea, quae in ipse alueo fieri necesse est . Haec duplici ex causa nascuntur,aut limo concrescente, qui interdu incrustam durescit, iter aquae coarctat, quod aut te storio corrumpitur,unde fiunt manationes, quibus necesse in latera ritiorum 8c siibstructiones uitiari. Pilae quom ipsae topho extructae sub tam magno onere labluatur. Rcfici quae cirisca sueos sunt riuorum aestate non debent,ne aquae interis mittatur usus,tempore quo praecipue desideratur,sed ueare, uel autumno, A maxima cum stinatione, ita ut ante praeparatis omnibus quampaucissimis dieb' riui ccssent. Neminem Egit per singulos duehis hoc esse faciendum, ne si plures pariter auertantur, desit aqua ciuitati. Ea quae non interpellato aquae cursu essici debent, maxime sint, eiura constant, quam suis temporibus 5c fidelem fieri o, portet. Idoneum structurae tempus inacas aprilibus uicas nouemb. itaut optimum sit intermittere eam partem aestatis, quae nimiis c ioribus incandescit: quia temper mento coeli opus es, ut ex humore commode structura combibat oc in unitate corroboretur. Non minus autem
ibi acrior quam gelatio praecipit materia, necpultu opim diligentior poscit curam quam quod aquae obstatura est. Dides ita peius per singula secundum i cm notam omnibus, sed a paucis obseruatam exigenda est. Illud nulli dubium esse crediderim,proximos ductus, id est, qui a sexto miliario lapide quadrato consistum, maxime custodiendos,quonia et amplissimi operis sunt,et plures aquas singuli sustinent, quos, si necesse fiterit interrumpere,maior
104쪽
ior pars aquariim urbem Romam destituet. Remedia tamen siint, ut his difficultatibus inchoatus alueus excitcatur ad libram deficientis. Alveus uero plumbatis canalibus her spacium interrupti duetus rursus contineatur. Porro quoniam fere omnes per priuatorum agros directi erant, bc dissicilis uidebatur fisturae impenta praeparatio ut alicuius constitutione succurreretur, simul ne accessit ad reficiendos rivos redemptores a posscitaribus prohia herentur, Senatusconsillium factum est, quod subieci. Quod Q. Aelii Tubero,P.Fabius Maximus cos s.V.F. de riuis, specubus, micibus p Iuliae,Martiae, Appiae, Tepulae, Anionis r iciendis, Q. D. E. R. F. P. D. E. R. I. c. Vt cum ii rivi, mices, quos Augustas Caesar se resecturum impensa sua pollicitus Senatui est,reficerenω, ex agris priuatorum terram,limum,lapidem,testam, areis nam digna, caeterain quibus ad eam rem opus esset,unde quael earum proxime sine iniuria priuatorii tolli, sumi, portari possint, uiri boni arbitratu aes ata darentur, tolierentur,sumerentur,exportarentur, re eas res omnes ex
vortandas, earumin rerum reficiendarum causa, quoties opus esset per agros priuatorum sine iniuria eorum itine .ra, actus paterent, darentur . Plemn autem uitia oriuntur ex impotentia possestarum, qui pluribus modis rivos aiiolant. Primum .enim spatia, quae circa ductus aqua, rum ex S. Consulto uacare debent 3 aut aedificijs, aut aris horibus occupant. Arbores magis noccnt, quarum radicita, s oc concamerationes oc latera soluuntur: deinde uia cinales uias, restes Q per ipsis formas dirigunt: nouisti. me aditus ad tutelam praecludunt : quae omnia Senatusi consulto, quod subieci,prouisa simi, quod Q. Aelius Tu hero,P. Fabius Maximus V.F. aquaia,quae in urbe uerru
105쪽
rent itinera occupari monumentis,ct aedifici js, 5c arboribus conseri. λ. F. P. D . E. R . I . c. Cum ad reficiei
dos rivos, spe scp, per quae& opera publica corrumo puntur,placere circa fontes, ec sornices, ec muros utram ex parte uacuos centenos quinos denos pedes patere, Scirca rivos, qui sub terra eliciat, oc specus intra urbem,oc extra urbem continentia aedificia, utracp ex parte quis
nos pedes uacuos Minqui, itaui neque monumentum
in iis locis, nem aedificiunipost hoc tempus ponere, ne pconserere arbores liceret: liquae nunc cilem arbores intra id spatium,extirparentur, praeterquam siquae uillae contionentes ct inclusae aedificijs client. Siquis aducisus ea coma miserit,in singulas res in dena milia damnas esset. Ex qui bus pars dimidia praemium accusatori daretur, cuius opera maxime conuicis, esset,qui aduersus hoc Senatusco commisisset: pars altera dimidia in aerarium redigeretur, dec ea re iudicarent cognoscerent 3 curator aquarum. Polliat hoc Senatusconsultum aequissimum uideri, ctiam si ex rei tantum publicae utilitate ea spatia iudicarentur, multo magis cum maiores nostri admirabili aequitate, ne ea quidem eri puerunt priuatis,quae admodum publicum pertinebant. Ped cum aquas perducerent,si distilior poslasser in parte uendenda fuerat, pro toto agro pecuniam intulerunt, ac post determinata ncccssaria loca rursus
eum agrum uendiderunt, ut in suis finibus proprium iustam respublica quim priuata haberet. Ras p tamen non contenti occupasse fines, ipsis duetibus manus attule Mat per semitas illitas passim, re rursiis ius aquarum impotraitim habent, aquarii quantulacun* ben icio occasio. ne ad expugnandos nunc abutuntur. Quid porro fieret,
si non uiuuersa ista diligentissima lege prohibercntur, Poena
106쪽
A VAE. Duc TIBVs ROM. LIB. I. poena non mediocris commaribus intentaretur
subscripsi haec sunt ucrba legis:T. Quintius Crispinus
cos. Popula iure rogatist,popultis iure sciuit in foro
pro rostris aedis diui Iulii Po. Ro. oc Iulias tribui Sergia principium stat pro tribus sex. L. F. Varro. Qui nc
post hanc legem rogatam riu specus, mices,similas, castella, tubulos, lacus aquarum publicarum,quae ad Urabem ducuntur,carum ue quam sciens dolo malo soraueis rit,ruperit, forare, rumpereue curauerit, peioremve seocerit, quo minus ea aqua earum ue qua in urbem Romaste,cadere,flui, pcruenire, duci possint, quoue minus in
urbe Roma,ec in his aedificiis quae urbi continentia sunt, erat,in his , hortis praediis, locis, quorum hortorii, praedioru,locoru dominis,posscitaribus,V.F. aqua data uel attributa est,uel erit,ut sali at, distribuasi diuidatur,in mastella acus immittat, is P. R. c. milia dare damnas esto: dc qui clam quid eorum ita fecerit, id omne sarcire , rctacere,restituere, aedificare,ponere oc celare, demoliri d innas esto,sine dolo malo. Atin ita omnino, ut qui iam curator aquarum est, erit,si curator aquarum est uel erit,
tum is Praetoriqvi inter ciues oc perebinos ius dicit, ictam pignoribus cogito,coercito,ei. curatori,aut si morator no erit,ium ei Praetori eo nomine cogere A coercere,intactae dicendae,siue pignoris capiendi ius potestas esto. Si quid eorum semus fecerit, dominus cius centum milia populo det. Siquis circa rivos, specus, fornices, fiastulas, tubulos, stella,lacus aquarii publicam,qua ad urbem Romam ducuntur & ducentur, terminatus steterit,nel quis eo loco post hanc legem rogatam quid opponit,molit,obsepit,figit, statuit,ponit, collocat, arat ,serit, ein eum locu quid immittit, praeter. com faciedora
107쪽
roa IVL. FRONT. DE AQVAED. L I B. J I. et 3onendoru causa praeter* quide hac lege Iicebit,oportebit. Qui aduersiis Gad fecerit, oc aduersus ea repserit, ex iussu causaet omnium rem otibus esto damnas, uti vim uti cilci esse. Norteret, si is aduersus hanc Icgem riuum, specum rupillet, forasset ue, quiQ specum forasset rupis letue, quo minus in eo loco poscere herbam, scenu. secare, sentes , uepres , caprificos, curatores aquarii Pliniic sunt, qui , erunt,circa sontes, Ac fontium ec murorsi
cura,riu ,et specus terminatus arbores uites, uepres,sentes, ripae, maceria, lieta,harundineta excidatur,tollant, effodiantur, excorticentur, uti reetefactum esse uolet,
eoin nomine ijs pignoris captio mulcta edici ortiti suae esto:Id , iis sne seaude sua lacere liceat ius pote, stasi esto quo minus uites arbores , uillis, aedificiis,
macerii sue inclusae sint. Maceriae quas curatores aquam causa coginta ne dei noluentur dominis permiseriit, Pishus inscripta insculpta 3 essesit ipsoru qui permisissent
curatorum nomina maneat,haclisenihil abrogato,quo minus ex his fontibus,tiuis,specub',fornicibus aqua haurire,sumere ijs quibusciin curatores aquarum per se, rut,praeteri rota,calice, machina liceat: du nem putem, neque soramen nouum fiat.Eius hac lege nihilum roga tio utilissimae legis contemptores no negauerim dignost Inum pro poena quae intendit. Sed n ligiat longi temporis deos porc. ceptos leniter reuocari oportuit. Itaque sesulo labora, uimus, ut quantum in nobis ibit etiam ignoraretur qui errauerant. His uero qui admoniti ad indulgetiam Imperatoris decurrerunt, possumus uideri causa imperati benefit opere est filisse.In reliquo uero t opto ne executio I sis necessana sit,cum ossicii fidem etia per ostenta tueri praestet.
108쪽
EX PROBO INTERPRETATIO LITE. rarum , quae superius positae sunt. D. E. R. Q. F. P. D. E. R. I. c. Significatum hic est. De ea re quid fieri placeret, de ea re ita censuerimi. Q. D. E. R. F. P. D. E. R. V. I . c.Significatum est.Quid de ea re fieri placeret. de ea re uniuersi ita censuerun
de ea re fieri placeret,de ea re ita censuerunt. Caetera idem significant. BAsILEAE APUD IOAN. BEB. ANNO M. ππα