Herculis Ciofani Sulmonensis In omnia P. Ouidii Nasonis opera obseruationes. Vna cum ipsius Ouidij vita, & descriptione Sulmonis P. Ouidii Nasonis Epistolae Heroides, ab Hercule Ciofano Sulmonensi ope veterum librorum emendatæ, & obseruationibus illu

발행: 1582년

분량: 113페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

2쪽

ILLUSTRIS S. ATQUE EXCM

D. SCIPIONI G O N Z A G

Hercules Clofanus Sulmonensis S.

V A N T v M doctrinae & elegantiae in his epistolis adhibuerit O v i D I v , non inuitus,si mihi per Occupationes liceret, ostenderem, & ni doctissimis quibusque perspectum atq. exploratum esset. Quid de artis poeticet praeceptis dicam, quae in his insunt una cum variis affectibus, quibus qui amant, excruciantur, optime &prudentissime expressis In quibus haec omnia ita e ficta&expressa leguntur, vix ut apud nos liber sit, qui cum his merito conseraturiquamuis non bonum plane fatum sortitae esse videantur. Cum enim pueris licet a fabulis cum priscis illis auctoribus incipiendum esse sentiam Latinis litteris operam daturis in ipis limine exponi solitae sint, leue quiddam ac nugatorium esse vulgo existimantur. In errore huic simillimo ij etiam versantur, qui asopi fabulas, opus sane elegantissimum , nullius, aut parui admodum momenti esIe putent, quod item pueris, qui Graecis litteris tradendi sunt, explanantur. QVas tamen a Platone, & Aristotele, duobus & loquendi, S sentiendi magistris praeclarissimis, qui earum testimoniis frequentissime utuntur, plurimi factas esse certum atque exploratum est. Has autem epistolas, quibus ab hoc nostro cive nullum elaboratius, & limatius fortasse opus editum fuisse iudico,a me veteruma a libro-

3쪽

librorum ope emendatas, & obseriuationibus illus stratas tibi inscriptas esse volui, qui, de meliori nota scriptis litteris ad virum immortalitate digniss1mum,

cui tu S C I P I o agnatione coniunctissimus es, vi tute simillimus, V EsPASIANUM GONTAGAM

effecisti ut ad eruditissimas ac prudentissimas illius

aures nomen peruenerit meum. Qtra ex re nihil gratius, nihilque iucundius ipse umquam sensi. Interim quaeso te, atque obtestor, Veam, quae tua pro- .pria, quaeque omnibus Omnium aetatum, atque ordinum in Urbe viris summae admirationi, summaeque laetitiae est, humanitatem mihi perpetud conserues, atque harum obseruationum non magis dedicationem; quam gratiarum actionem, accipias, tuaque summa auctoritate ac fauore protegas. Vale, Venetiis, VII. Kal. Octob. M. D. L X X X.

4쪽

IERCULIS CIO FANI

SULMONENSIS,

OBSERVATIONES.

A N C tua Penelope lento tibi minit UlixeJOmnes libri scripti, quibus & in hoc tertio volWmine, & in duobus aliis emendandis. usus sum, perspicuὸ habent Vlixe, per i no

strum,&x, quemadmodum e Romana con

suetudine scribi debereait Plutarchus. Duxit autem Vlixes Penelopen uxorem.Tyndarei iuxilio quod ei consilium dederat, quomodo Graecorum omnium principum, qui Helenam filiam suam in uxorem peterent, gratiam & amicitiam esset retenturus. auctor Apollodorus lib. III. Bibliothecae . IN I L mihi rescribau, attamen ipse veniJ Hunc versiam citat Marius Victorius de syllabis. TROIA iacet J iacet huius verbi antitheton manet. Troia maneret Praeeptis Pr. si fusa senis. NON ego deserto iacuissemfrigida lecto J Mirὸ exprimit mulieris, quae legitime amat virum suum, ingenium; quod dicendum fuit nequis Penelopen impudicam a poeta emcta putet. FALLERE noctem J Eodem modo in epist. ad Leandrum dicet decipere noctem. Sic obi decepta pars ea mihi maxima noctis , Acta, subit 'riim luminafessasopor. Siva 'uis Antilochum J Recte excusat Penelopen Parrhasus, recteque ita legendum contendit contra Politiani opinionem. Fuit autem re vera Antilochus Nestoris filius a Memno ne occisus. Auctor myrneus lib. II. --ε-μέν Hobalatii.De hoc autem Antilocho sicTriphiodorus de Ilij excidica A',nλοχrφὲπὶ etraria' -ώδυρετι Nis .

5쪽

HASTAM Lyciam J Propter Sarpedonem Lyciae regem, qui Tlepolemum intellecit, a Patroclo ipse postea interfectus, cuius cadauer in Lyciam delatum ibidem scribit idem poeta. I A M QI E aliquis posita monstrat fera proelia mensa, Pingite, exiguo Pergama tota meroJ Solebant Graeci, de Romani post

coenam crateras vini in men:am afferae, S inulto habito sermone ad multam noctem sol tinum producere. Ex eo vino aliquid in mensis fundebant. Quem morem hic tangit Penelope. ditique ab illis, qui in bello Troiano assuerant, uxoribus suis, ceterisque domesticis illo vino,quod super mensam vertebant, loca, in quibus cum Troianis picelium suerat commissum, o-sendi, & uniuertum Ilium, fluuium, aliasque illius urbis partes depingi. Eum etiam, quem supta exposui, morem indicat hie noster hisce aliis locis ij uod deducta mero littera ferit A M o. Et:. . . it Verba leges digitis, verba notata mero. Et:

- .: Q l A Tibullus elegia vit. lib. I.

VI mihi potanti possit siιa dicero facta V Miles, se iὴ mensa pingere castra mero. .

Illud etiam poetae noliri eiusdem fortasse generis est: Diluitur posita seνior hora mero. inramuis de eo aliter lEnfcrim. .

TRoic fata J Quae & quot fuerint fata, quae ad Troianum excidium requirebantur, dixi lib. XIII. Metamorph. HAC ibat Si nou JHuiusmodi sunt illa in ii. De Arte de Vlixe. i; c, inouit, Troia est muros in littora fecit)Hie tibi sit Simois hac mea castra puta. Campus erat campum fecit) quem eade Dolonis

Sparsimus, Hamontos dum vigil optat equos. -tri: Istic Sithoni' fuerant tentoria Rhesis , Hac ego; tim captis nocte reuersus equis.

- H λ cJ per hunc locum. H i c sacer admi termisHιctor equosJ Recte ita legendum docuit Egnatius. Admisti autem equi qui dicantur, docui in Scholiis lib. Tristium. SENas PriamiJ Hoc epitheton passim sere ab auctoribus dat ux

6쪽

e, datur Priamo. Ennius, citat Priscianus lib. I r r. Cur veter occubuit Priamm sub marte Pelasgo3M. Tullius pro Sexto Roscio Amerino cum vellet ostendere Antistium summa esse senectute hominem, vocavit eum Pria E mum. Eius verba sunt: Postremo Priamum ipsum,senem An- tistium: quem non modo aetas, sed etiam leges pugnare prohi-j d bebant. Alia exempla lib. x III. in meis in Metamorph. o seruationibus collegi.

abi l. vlla liturae suspicione reperitur in uno vatic.quae vera est. R H ε s V M QI E J Rhesus rex Thraciae, Troianis opem ferens, prima nocte ex longo itinere fatigatus in ipsis tentoriis abj, Vlixe & Diomede una cum omni exercitu est interfectus. Ho-i . menis κ. liad. Euripides in Rhes Tryphiodorus,& Ouid. lib. ta xiii. Metamorphosquod tangit & in praeclarissimo opere, quod Ibin vocavit: Nec tu, quam Rhesus somno meliore quies 'Atuam comites Rhesitum necis, antὸ via. N I M a v M Qv E oblite tuorumJ Hoc hemistichium usuris

rauit Statius lib. v I r. Theb. mu nimium mitis, nimiumque oblite tuorum.

I N quo orbeJ in qua regione. & sic siepE. NELEI A ar J Appositio; in quibus Neleus regnauit, di x Ii. filios suscepit, ex quibus tantum Nestor superstes

ANτi QI I Nesriris J quod tria secula vixit: Unde ab Attio tris eclisenex dictus est. Vide obseruar. in lib. Fastorum. ye Nestore sicHiginus cap.x. Chloris in urbe Seti Amphionis filia, quae ex septe in superauerat. Hanc habuit in coniugem Neleus Hippocoontis filius. Ex qua procreauit liberos,masculos duodecim. Hercules cum Pylum expugnaret, Neleum interserit, & filios eius decem. Undecimus autem Periclymenes. beneficio Neptuni aut in Aquilae emgiem commutatus, mortem effigit. Nam duodecimus Nestor in Ilio erat, qui tria is-Gla vixisse dicitur Apollinis beneficio. Nam quos annos Chloru&fratrum Apollo eripuerat, Nestori concessir. -Qa AE c VM QVE pericula tellu/J ἄναφοροῦ. Vt D vo lecto J Eodem sensu supra desertum dixit,hoemo- si insta Epist. Oenonis: Nune iacet in viduo credulus iste toro.

Seneca in Hippolyto. qui Ouidij maximus fuit imitator:

7쪽

eantissimE loquitur: Turba enim, ut ait Vlpianus lib. L V I I aedictum tit.VI I I. de vi raptorum, de multis dicitur,ita ut pod- ta indicet magnum fuisse procorum numerum, qui Penelopen ad sui amorem ibi licitarent. Procorum numerum ponit Homerus lib. XVI. Odyss. unde haec conuersalunt. Vlpiani verba sunt: Turbam autem ex quo numero admittimus' si duo rixam commiserint, utique non accipiemus in turba id faelum: quia duδ turba non proprie dicentur. Enimuero si plures fuerunt,decem aut quindecim homines, turba dicetur. Quid ergo si tres, aut quattuor 3 turba utique non erit. At quid Ouidius ipse lib. Metamorpli. non ne turbam de duobus illo hemistichio, nos duo turbasum i dixit. sed praeclare. Ostendit enim Deucalionem,&Pyrrham tantum, ceteris aliis hominibus dilii uio absumptis, ut turbam quandam superesse, praesertim το nos addito, a quibus omne hominum genus esset reparandum. - DILACERANTVRJIn vet. Quibusdam, dilanianἰur. Aeque benE. TREs sumus imbelles numero,sive viribus uxor,Zarrtesque senex, TelemachusquepueνJ Hunc locum imitatus est idem Seneca in Troadibus:

--turba qua sumus super.

Tumulus, puer, captiva. .:TELEMACH o veniet, vivat modo, fortior atmJIluc respexisse videtur Statius lib. iv. Thebaid. -veniet modo fortior alas. Et tr. Siluarum: veniet iam trinior alas.. E T aura J In quibusdam lib. ara. non displicet. Aram enim dc portum pro tutis locis usiurpare solere quis ignorat MOLLIBUS annis in pueritia, aut adolescentia. I N patrias artes erudiendus erat Jfxtat in Aristotelis Oeconomicis praeceptum, quo ille docet, matrum esse filios alere; patrum vero erudire: scite igitur erudiendus.

V Tiamsua lumina condas J Morem hunc claudendi oculos propinquis, ostendit & Euripides in Hecuba de Polydoro:

ζῆ.-ομμα--δε σον. Viuit, o, morienti oculos claudet tibi.

Disc EDENT EJIn bellum Troianum proficiscente. FACTA videbor anus J Verus muliebris ingenij affectus. In a I. epistolam ad Demophoontem.

HospiTA J quae te hospitio excepit.

8쪽

DEMOPHOONJ De Demopho si te,& Phyllide sic Higinus cap. LI X. Demophoon Thesei filius in Thracia ad Phyllidem in hospitiu dicitur venisse, & ab ea esse amatus. Quic diri in patriam vellet redire, fidem ei dedit se ad eam rediturum, qui die costitutactim non venisser, illa eo die dicitur novies ad littus cucurrisse, quod ex ea Enneados Grirce appellatur. Phyllis autem ob desiderium Demophootis spiritum emisit. cui parentes curei sepulchrum constitui sient, arbores ibi natae sunt, quae certo tempore Phyllidis mortem deflent, quo folia a rec cunt & diffluunt: cuius ex nomine soli a Graece Phylla sunt appellata.. v L T R A promissum tempus I post unum mensem, quo ad me redire pollicitus es, qui tamen post quattuor

menses nusquam appares.

SITHONIs unda J mare, quod Thraciam alluit. Sithonis' autem Patronymicorum more dictum. Carisius lib. I. δἰ ego alibi plura exempla collegi. N o et o i procestoses J sic lib. I I. ele'. V I.

Votaprocellosoler mare rapta Noto. 'IPsE venitJ lib. vet. ille. probo.-C OMM Iss A dextera dextra Jscite: est enim dextera fi

dei symbolum . . . 'MEDIA statuaris in urbe J Vrbs vocata ab orbe, quod an liquae ciuitates in orbe fiebant'. vel ab urbo, parte aratri, quo muri designabantur. Vnde est illud: Optauitque locum regno'concludere sulco.

Locus enim futurae ciuitatis sulco designabatur, id est, aratro. Cato,qui urbem, inquit, nouam condit, tauro & vacca aret; ubiarauerit, muct ni faciat: ubi portam vult esse, aratrum sustollati& portet, &ppriam vocet. Ideo autem urbs aratro circumdatur, dispari sexu iuuencorum,. ropter commisti nem fanuliarum, &im agitiem serentis, fruetumque reddentis rurbs autem

aratro conditum aratro verritur. Vnde Horatius:

Imprimeretque muris hostile aratrum. Haec Isidorus lib. x v. cap. I I se aedificiis publiciti. Hoc tua poctistos titulo signetur imago J titulo, non titulos legendum, tum ratione, tum bonorum librorum auctoritate.

CREss A pue J Emenda ex vetustis lib. Cressa relicta. I L L A nec inuides stultur meliore marito J Hii ne locum expressisse videtur Seneca in Oedipo ubi ita est de Baccho Sc Ariadna ipsa: Naxos garo redimia ponto a s Tradi.

9쪽

etradidit thalamu virginem relictam iMeliorepensam damna marito. CASTA E fallaci lina recincta manu J cingulum tutum. Hunc ira orem ostendit M. Varro. Nouos maritos racitus taxim uxoris sblilebat cingulum, quem multo magis declarat Festus in verbo Cing alo: cuius haec sunt verba. Cingulo noua

nupta praecingebatur, quod vir in lecto seluebat, factum ex lana ovis: ut sicut illa inglomos sublata coniuncta inter se sit, sic vir suus secum cinctus, vinctusque esset. Hunc Herculaneo nodo vinctum vir Ibluit ominis giatia: si sic ipse felix sit in lascipiendis liberis, ut fuit Hercules, qui Lxx. liberos reliquit. Dicebatur &cestus: Vnde incestae nuptiae appellatae, prohibitae, non legitimae, in quibus cestus non esilit adhibitus. Hypsiphyle apud Statium lila v. Theb. sub principium: Illa Paphon veterem, centumque altaria linquens Nec vultu, nec crine prior, soluisse iugalem Ceston. S o L v M E imiteris in idoJ Mulio rectius in aliis, Solum

miraris.

P R O N v B A Tisphone J Interpres, &quasi sequestris nuptiarum, quae ex parte vari & uxoris sunt contraheridae, licitur pronuba. quod epitheton Iunoni datur. Infra epist. vi. I N freta procurro, vix me retinensibus undis Mobile qua tri-Wa porrigit -quor aquasi Lib. Ii . De remedio: Perme D emophoon surdaw clamabat ad unLM. Raptaquesingultu verba loquentis erant. Times erat tenuta longa sub nubibu umbia, i.

L , tulit icta suos ad mare sape pedes. Mo BiLF quat legendum puto, quo . qua autem id est,.bi, minus hoc inco congruit. ΕRiTJ mens. SEPVLLHROJ clim .haris ad Helenam rapiendam profici secretor in Graeciana, Phillidis sepulchrum in Threscii Pan ei promontorio extabat. Auctor Co. luthus de raptu sielenae.

IN III. EPIs T. AD ACHILLEM.

V io 1 N et i fulvos cte. J Quae hic ad Achillem placandum

ab Agamemnone iniit, nil doeta, ab Homero transtulit lib. I x.

Iliad. Bi s sex assulti vincere semper equiJ In libro Aldi

ptem legitur, male prio em lectionem retinet alter Vatic &Homerus comprobat lib. iam citat'. ubi ira est:

10쪽

Postquam haec scripterani, animaduerti hunc Homeri quoque locum huc ab Egnatio adductum. P v E L L AE J septem: Homerus ibidem. E X Agamemnoniis una puella tribus J Hae de re dixi lib.

x Is. Metamorph. ubi Agamemnonis filiarum nomina notaui.C v M eras a fulseris hora. J Ita est in lib. Vatic. LiNTEA plena J sic infra in epistola Oenonii: Aurativis rigido pendentia lintea malo

Suscitat. --

Et lib. III. Elegiarum: Lintea dem potius. Et Virg. lib. i ii. Aeneid.

-eertum est dare lintea retro. In lib. tamen vatic. est, livea vela. utrumque rectό.

Nu BIFER Is NotisJFalsus ne est Ouidius, qui Noti e Meridiana plaga spiratis hic meminerit, quo Achilles, e Troia aqua regione nauigantibus is ventus esilans est contrarius) in Griectam istuturus utaturὶ minime vero. Quippe qui Notum, pro quolibet vento, qui ei in patriam redeunti prosper ac secundus sit, ponit. Sic virg lib. i. Aeneid. cilm dixisset Troia nos maxima tem pestate laborasse, a ventis cardinalibus excitata, Eurum postea pro quolibet vento ponit. eius verba sunt: Vixseptem naues conuulsa undis. Eurisuesupersunt. ET patiare licetJ Alij lib. habent, Vel patiare:placet. P R o P T E R me desinat ira J ἁναφοροι. NEC tibi turpe puta J Argumentum a comparatione, & a minori. N V LL A Zwcenaumsociasse cubilia mecum J Hoc idem dicit Nestori Agamemnon apud Homerum lib. superius citato. SVsTINET hoc animisses tamen una tui J sic

Vatic. Aldinus vero una mei. -D OMINI more venire iube. J sic prope in epist. Aconth: Iamdudum domina more venire iube.

IN I v. EPIST. AD HIPPOLYTUM.

REGNA in dominos im habet ista Deos JSic Vat.& alii. Naevius Gymnastico: Aedepol, Cupido, cum tam pusillus sis, nimis multum vales. Seneca in Hippolyto: Regnumque tantum minimus in superos habet. si v E ferocu equi luctantia colla retorques, Exiguo laxos --ur in orbe ledes. Seu lentum valido torques h piis lacerto, Ora

SEARCH

MENU NAVIGATION