장음표시 사용
61쪽
Tit XXXI de luitione pignoris.
LEvatur S Iuitur pignus per pecuuiam ex altera parte in crumena appensam e nam solutione totius debiti pignus liberatur, vel alia quacunque satisfactione. Solutioni quoque seqviValet ipsius pignoris in solutum datio.
Tit. XXXII. si unus ex pluribus heredi
bus creditoris vel debitoris partem suam debiti solverit vel acceperit. MFssor unus creditoris heres MFtit MEdiam tantum frumenti partem in agro debitoris: reliquis heredibust ex se pendent heredia) qViescentibus: quare quum hi nihil acciperent, ignis nonfuit liberatum Nam si plures unius debitoris vel creditoris heredes existant,un x iis partem suam solvente Vel accipiente , pignus nulla ex parte liberatur. Flentro pignoris obligatio transit in heredes in solidum ;&utrinque individua est.
Tit XXXIII. si pignoris conVentionem
numeratio pecuniae sequuta non fuerit. N Fgat femina uxor tua,OP ae. pignus dedit creditori, sibi pecuniam numeratam. I. E. (creditor crucis notatin habet pignUS, Oenophorum argenteum ; semina monstrat crumenam vacuam qVare contra fidem veritatis res ejus foenophorum genteum obligari non potest: & creditor, qvi pecuniam non numeravit, ad restitutionem pignoriS tenetiar.
petrando. OpFrculum est, in quo princeps creditori
OfFFrt jus dominii in pignus sbam 3 Slibra defignant pus dominii:& pignus nificatur oenophoro) si enim pignoris emptor non reperitur,creditor a principe sibi addici pignus recte postulat.
'it.XXXV. de pactis pignorum,& de
lege committaria in pignoribus
PFrmis Ia venditio pignorum ob pacta pactis seu compactis mercibub imposita sunt' oenophora argentea Legis tabula, sili qua commissa pignora, rescinditur,q Doti In cat legerin commissariam rescindendam. Sed tamen pacta justa & licita fer vanda sunt: at legis commisitariae pacta sunt injustanta ut, si pecunia ad diem non fuerit soluta ,icreditor sibi habeat pi
Tit.XXXVI. de exceptionibus seu
praescriptionibUS. Qv Ercu Impetit creditor ( habet chirographam debitorem, eoacre genere armorum , videlicet Ov Ercu , se defendit: ut enim ex pignoribus ; uc etiam ex aliis causis succrescunt exceptione S S praescriptiones; in primis velo obstat exceptio rei judicatae. l.2.
RE te est RFs litigiosa sex eo pendent duo gladii invicem oppositi, qui nobis designant litem o RES autem litigiosia, pendente lite nec pignori dari, nec alio modo alienari potest. Justum est (jusa: aequa
yuanx propter dolosam mentem (dolones circa cor significant mentem dolosam & abs conditam machinationem sin dumeto ab conditus machinatur quem puniri. l. . S.I. .gladio punitur cor Se istur de stipulationibus et respondent libri
mittenda stipulatione. Si Entores contrahunt sici putationes stipulas certis verbis interrogantis respou dentis.
Tit XXXIX. de inutilibus stipula
tionibus. I Ergasibi obvertunt TFrrigena &TE-ner impuber ; qui hoc modo inutiles stipulationes contrahunt; inutilis enim si stipulatio I papilio,inter absentes; et de sutura succisone cet c. omnia qVae contra bono S mores vel in pactum, vel in stipulationem deducuntur, nullius sunt momenti. l. a contra honos mores est TFrga sibi obvertere matrimonia sint libera l. a. (libera in annulo , qVi matrimonium designat, legitur
Tit.XL. de duobus reis stipulandi
& promittendi. V Enatores isti sol dito rei stipulandi Mpromittendi: eorum manus Spedessunt stipulis vincti; tanquam rei. Nam duo Veiplures , qVi eandem rem vel ab uno isti putantur, Vel unis romittunt,a re, qVT in obligationem deducitur,m stipulandi vel
promittendi dicuntur. Et haec de illis, qvi suo nomine promittunt: seq turde hu, qui pro altero alie id tipulanti promittunt.
62쪽
AgrIeolae sunt fidejussores (sdibus juss
canere &nonnulli mandatores, gestani tritae rates, i Dibus aliquid dari aut fera mandant. Pro aliis isti intercedunt.
Saoitur de quatuor modis solvendae obligatio nis, 3. g. duo modipri res sunt novatio m delegatio.
Tit. II. de novationibus dc dele
gationibus. BIbilissacris novationes & delegationes continentura e Senim debitum ex veteri testamento in novum per novationem
est transfusum. Et Christus Salvator noster per degetationem pro nobis debitoribus solutionem promisit & praestitit, ipse debitor factus.
Tu.XLIII. de solutionibus & libe
rationibus. ChrIstus ChIrographum induxit fecitque Cancellarum (l.ZZ. solvit enim pro nobis debitum ex crumena numerat pecuniam I adeocive liberavit nos absque figmento veritatis I I g. seisitur stipulatio perinde ut aliae obligationes solutione vera, qVse liberationem parit. At solutio nem adseveranti probationis onus incumbit. l.2s acu probatoria
Tit. XLIV. de acceptilationibus. DIves DI mittit servo suo debitum,qui de
bebat roo oo. talenta erum Mail. I S. v.Zq. per
accepti lationem, quae est solutio imagina ria & ficta.
Tit XLVIL de patria potestate.
GIgnentes parentes smaritus S uxor qVoniam fuerunt GIgnentes , habent patriam potestatem insios liberos ex justis nuptiis procreatos stiberi reverentiam exhibent etiam matri. l. . & filia subsidium vitae exhibet patri. l. s. quonia patribus in liberos Vitae necisque potestas olim permissa. l. ult. (designatglaaim,quem pater vibrat qVae tamen controversiae inter patrem & filium ortae, intra domum illas terminari congruit. l. . ( signi catur domo Tit.XLVIII. de adoptionibuS.
Hydropicus Hydropicum adoptat solenni juris ordine apud praesidem. l. smanum ei imponit eumque adoptat coram prae
Sed amittitur patria potestarum emancipatione tit.
InsInuat (insinum dat pater competenti magistratui litera seu tabulas, qoibus deposi- ut emancipatio si berorum suorum plenissimum sortiatur robur. l. s. ubi non tam scriptura, quam Veritas considerata. i. g. 8Ueritas nuda coruscans
Sed revocatur emancipatio liberorum in atorum.
Juvenis emancipatus ingratus pulsans patrem, eumque assiciens contumelia la patriam retrahitur potestatem spatrem alter si Dorum pulsat,alter contumelia asscit; utri-qυe autem inpotestatem patris recidunt, quos Ad sipulationum materiam crustarve pertis Wipater in potestatem recepto cutica castigat.
EvIctio coictoria signum est corona oleagina, notamus evictiones ) est rei nostrae ab alio possessae per judicem facta recuperatio. ( coronam judex imponit isti, qui rem ita recuperat Emptori tamen etiam venditoris jura prosunt. I. IS. arvsis neetaim imposita est vento t.e.venditori.
Tit. XLVI. creditorem evictionem pi
gnoris non debere. FIdelis creditor Firmiter tenet pignus coenophorum argenteum coronam oleaginam t. e evictionem : ad versus eum
enim,qui jure suo & bona fide rem pigne ratam vendidit,non agitur :-adeviectionis periculum se obstrinxerit.
Patria potestarum paratur Uel procreatione, tit. I. .el adoptione, tit. 8. Patria potesas tantum iuspenditur in siliis captis.
Tit. LI. de postliminio reVersis,& re
demptis ab hostibus. LImen aedium, ad quod liberi ab hosti bus redempti revertuntur ad pristitnum trahertatis statum s bona. compedes& vincula designani, quo uerinti captivi ) pater uel filius ab hostibus captus & reversus pristinum statum jure postliminii recipit. Redemptus vero qYasi qVodam pignoris iure apud redemptorem permanet ; donec
pretium redemptioni S refundatur. l. II.
Tit LII de infantibus expositis liberis
servis, & de his , qVisanguinolentos
MI sericors MYlier expositos infantes, etiam sanguinolento S,i.e. naros nutriendos quidem accipit ; sed nihil juris eo nomine sibi acquirit. Pater vero exponens infan-
65쪽
infantem receiis natum amittit buturus. Etenim donatio haec fieri solet potestatem. sicut dominus perdit consideratione mortis vel imminentis,uel qui servum recens natum exponit. (M YIter alium antem lactat: alii expositi humi. Iacent.
Hic nihil valet consuetudo, de Pua tit. J J.
Tit.LIII. quae sit longa consuetudo.
NItidus iste togam sineam consuit scon- Dei: longam quae imitatur leges anti-qVas. I. g. sconsuendo imitatur antiqvas leges in tabula ista conscriptas quas praeses
provinciae probat & custodit. I. r. non tamen vincere debet consuetudo aut rationem aut legem. l. 2. Vox agitur de donationibus et sublata enim patria potestate donationes ieri possint inter Patrem
hum,tanquam inter extraneos ; emancipatio
c Faedam videtur esse donatio, 'apaterjio jm suum instar alicujm doni largitur. Respondet Mer diges
Tit.LIV. de donationibus. Ol Itor pater OlIvas sitio suo donat ( seni
in linis idque nec ignorans nec invituS. l.Io.&est in ejus arbitrio hoc facere,qVod instituit. I. gs. ajebatque publica hic sussicere mon Umenta .l.gI sed quum interim filio nihil traderetur; regerit iste: quid opus est verbis ' quae nusim rerum efectus sequitur.
do,vel conditione,vel certo tempore
PIra & PIper sunt donationes sin tinis sub modo 'conditione scondi ta sunt in linis minoribus & tempore t designat
Speciatim donationessunt vel inter vivos, ril mortis causa. Inter mios Delpure auι simpliciter et deicum adjectione modi, conditionis,diei. Hae donationes revocantur, si modus non fuerit se utus, conditio defecerit ies praeterierit.
Tit L . de revocandis donationibus.
Id revocas donationes 3 inquit iste, cui fuerant factae. Qv Ia ingratus alter respondet. Nam purae donationes reVocari possunt , si donatarius fuerit ingratus, Vel donatori S vitae insidiatin, vel manus impiis ei intulerit ;ves injuriis eum affecerit: tum etiam ob liberorum donatoris agnatio
Tit. LVII. de donationibus causa
futurae. Potest revocari poenitentia: confirmatur aUtem morte, veluti conditiones e. lyuta.
Tit. LVIII. de infirmandis poenis caeli
batus& orbitatis,& de decimariis. sublatis.
caelebs sitis jacet sPaenas infirmandas designat penna infirmata, & decimas sublatas tabula rejecta, in qta X decem significans
mortis causa olim caelebs ex testamento extranei nihil capiebat : orbus capiebat non ultra semissem et conjux matrimonii nomine, liberis non extantibu S,non ultra decimam : & in partes non capientium succedebat fiscus.Sed haec sunt immutata, caelibatus& orbitatis paenis una cum decimarum limitatione sublatis : ita ut hodie caelebs, orbus, Vir & uxor solidum capere possint.
TIbiam iractant Liberi pro suo jure lde gnat bilanx quam Tibiam una cum jure a principe postea impetravit eorum mater. Nam ultra decimam vel solidum olim capiebat conjux,si jus liberorum a principe impetrasset. Sed hodie omnibus est: com-
Hactenis de actionibis civilibus , sequitur de
Tituli propter literam L qVae nobis numerum novem artium designat, relati sunt intra Imai montis cacumina , qVo criminum& maleficiorum rei deportati custodiuntur, accusantur,torqVentur, damnantur & puniuntur. Agitur enim hoc libro criminalibus est deliri is.
ais en varia tetra crimina lege sagellat. Respondet digestorum libro
Tituli hoc libro continentur L I, qvod postremi tituli vocabulum .Licinius innuit.
Tit.I. de his,qui accusare non possunt.
AbbAtissa , quia mulier, accusare non potest : nec, quia clerica, suam injuriam criminaliter persequi: nec possunt accusare pupilli, nec minores( pueri isti sunt minores nec servi dominos,nec liberti patronOS,nec designant donationes ; mors clave recludit nutritioS: alter exitis,qVi adsunt,est RIs cum reliquas donationes,qetiae in eo ad ibertus,& alterservus et cujuS vocem fune-
66쪽
1.3n.(gia adfauces posito e func Mox tu/meum quo crimen exstinctum.l. r. fpa amputaturasti omnes non possunt ad incu-stibulum S rota suisi iui ctis i
dem pervenire , Iit is dent, i. e. incusent seu accusent GTk.II. de accusationibus,, inscruptionibUS. BArbati isti in incude B Arbare cudunt
seu incudunt l. e. incusanr Uel accusant: etenim inter mali eum & incUdem versiantur,qui accusant atat accusantur. Non tamen ad accusandum admittuntur,nisi prius se inscribanti .e. obstringant ad poenam talionis, si judicio succubuerint maninseribendi in libro designati in scriptionemI finis explicandi negotii in judicis potestate & motu situs esis.1oi defignat judex pro tribunalis dens sed tamen de proprio crimine confitentem super conscientia aliena non sic I mat UT AEult. non per conscientia ala
tendi S rei S.CAptivi rei, vinculaque constricti, ex hi hentur & transmittuntur per hectores a. eum jucticem,olvi punire potest; vel ad propriumsorum crimen est: patratum (locum judicii designat locus poenae,quo mahfici in carcerem conjiciuntur, ac deinde sub=enduntur.
DAmnati in reorum custodia detinentur,ne effugiant Ubi commentariensis nu merum captivorum , varietatem delictorum
clausorum ordinem et aetatem gulis men buannunciat judici. Cust os, si per ejus negligentiam reus effugiat idem subit suppli. cium, quod fugiens fuisset subiturus. l. q. Convictos tamen aut velox poena subducat,aut liberandos custodia diuturna non
Tit.V. de privatis carceribus inhi
bendi S. FrgAstulum in aedibus privatis seu carcerem priVatum habere nulli permittitur in aedibis istis privatis est carcer, in quo detinetur captivus sed ultimo supplicio afficitur, qVi carcerem habet priVatum sissignat caput gladio amputatum Tit.VI si reus vel accusator mor
tuus fuerit. FAber accusator (ad incudem,quae accU
smonem , jacet in rcuu lTir. XI. de mulieribus, quae se proprii
mortuus est.& cum eo accusatio seu incn- . . I L L
mortuus est & cum eo accusatio seu incuincudere una quoque jacet rem mor- Crimina alia sunt publica, de quium a th. ad 3 i : privaxa, e ribui aguur ratis q.ad tu. 3 p.
I it. vll. si civis imperatori maledixerit. GAneo iste GAnnit,& maledicit imperatori, Igmtatem. Sed maledictum si ex Aetiit ite processerit contemnendum est; ex insania miseratione dignissimum si ab iis uria, remittendUm. l.Un.
Tit. v III ad legem Juliam massii is
HAbena est lex haec, qda retinentur factiost; qui perduesses statum rei'. labe sare conantur. ( majestatem designant diadem a Julii Caesaris regium, sceptrum & gladius in pulvinari posita. Titulus hic, si cui ct sequens de adulteriis , sunt in D in tabula legis, ae Juliic habet e giem.)dem severitate voluntatem sceleris , quaefectum puniri herestura volunt. l. s. (VolansanaS: i. Q.Vos tanta S. Publica quoe erimina sunt,qvibis laediturentiunt adulterium, & stuprum.
i it. IX. ad legem Juliami de adulteriis
& stupro, In ta mes,adultera & polygamus '. 38 stant via Ii ai Inminem palum,quis'm est in tabula legis , in qua Julii Caesaris em-gies signiscalle em Iuliam. Adulterium innuptam committitur : & stuprum in viduam vel virginem honeste viventem :&plerumque publicatione dimidiae partis
bonorum punitur. De nocte ( gnatur tenebris &stellis) octi it maritis adulterum . ubi nox & dolor homicidium rele Uant. l. s. maritiam enim genialis tori vindicem esse oportet.l.go. ac indignum est, ut ultionem pudoris versuti juras excludant. l.is. (praestig. legitur adparopsiam globosam, qua versutum jus designat. Hae tamen immunes s seminae a judiciaria severitate & stupri & adulterii praestantur , quas vitae vilitas dignas legum observatione non credidit. l. as. vitae militas legitur.
Tit X. si quis eam,cujus tutor siserit,
JAnua , po quam tutor in lecto JAcens pupillam Virginem corrumpit ; qua de
causa deportatus , ψmque facultates omnes co sunt vindicatae. servis junXerVnt. LAsciva mulier (nobilis est,cristam enis geri
67쪽
gerit) jungit se sergo proprio , eumque oscu- quo parricida cUm cane, gallo, Vipera dciatur : qua de causa ipsa capite plectenda simia talaium cervici imminem designati & servus Tit. XVIIL de maleficis, & ma lem
Tit.XII. ad legem Juliam de vi publica
vel privata. MAncipia ista ad vim publicam armata junt(gerunt varia armoru m genera) quam ante privatim & sine armi, fataebant in tabula legis es Julii Caesaris effgies,legem Ji iam siem cans ) ex is his dedit causam caedi (caudam praefert turmae et caput hasta inflixum a gnat caedem & damno, qui
caedem Se damnum intulisse videtur. l. 5proprer onera mancipia ista sumserant arma: voti hant enim, ut successito pro oneribus portionis sita responderet t.2. scatur vocisim sita cc. pro on.
I it.XiII. de raptu virginum, seu Vidua
N Autae N Agivantes rapuerunt virginem Onctimonialem, & viduam irgo plorat ; vidua est facie velat Harum virginitas & castitas restitui non possunt. Lun. in pr. it.XIV. de emendatione serVorum. Obi Atratorem servum dominus dum castigat&emendat oblongis ruis, vim non facit: si vero Obl A tis ignibus Ognis est in foculo ferroque ignito membra ejus exureret est e. reus fieret homicidiis. un.
PAter & PrAeceptor propinquus , seniores juniores cetos ob leviora crimina PAtrio more virgis castigant emendationis
causa ad correectionis me Inamss. Un. Caedessi vel armis tit. i5. vel veneno tit. I .
rum ,non tamen animo oιradendi , crimen au
tem contrahitur , si & voluntas nocendi intercedar l. 3. volans anab i. e. Voluntas nocet trabula legis habet cornum igni at legem Corneliam et is multae sicae sicario S. Melius est malo occurrere & mederi,
quia, injuria accepta Vindictam perquirere. I. signiscatur vindicit. perqui
Tit. XVII. de his, qui parenteS Vel
RAnae ins dent culeo in aquas projecto, inticis, di caeteris similibus. SAga coquit & parat venenum , ut faciat veneficium , cui ine est maleficium, i. e. In cantatio, quum ista uteretur, m. esca vocataeu. nam plus est: hominem extingvere veneno, quam Occidere gladio, l. i. id ignat gladius,ad quem va ,In qdo venenum SA cerdos iste (l. 2. ectharao 3,qui
ementito mathematicorum nomine abutens, decipit homines,magici Sque utitur arti ci. & prohibita, quae didicerat, alios docet. l. s. Anificatur libro, ad quem, prohib. legi ur.
Tit XIX. de sepulchro violato.
I Abulatum sepulchrum iste violat ac
deturbat. Eaepublicis criminibin quo e salsum est ; quod
committitur vela privatis, 'o a tit. Zo. ad tit. Gla magistratibus, de queo a m. 26. adiit. Zy.
Tit.XX. ad legem Fabiam de pia
giarii S. V Annus est,sub quea plagiarius liberos homines dolo malo abductos abscondidit,ui pro servis venderet : inter eos quosl Ue erat servus, cui fugam persuaserat plagiarius, quoniam ingenuiu, propterea capite punitus. l. Ult. cfligni Icatur capite amputato regladio faba ad tabulam legis designat legem Fabiam.
Agr Estes isti gladiis male cincti est cristati tenditant se pro nobilibus ; considunt in tabula legis , ad quam est visendi instrumentum conspicillum ; quibu3 significatur lex Visellia. Ex qua, si qui S libertinae conditionis se pro ingenuo Venditat, & ingenuorum honores temere Usserpat, poena pecuniaria cum infamia coercetUr.
de falsis. Brgve seu Br viculum apostolicum , quo scriptum testamentum falsum clarvae designani falsum, & tabula legis , in qua cornia a , legem Corneliam) At scripturae veritas per ipsum autorem probanda.l. 1 .Fgnificatur verbi Scripturae Veritas perauist.) ex fide causam suam defendit qui capitis periculum subit. l.I. sisse deIenditis,cem jugulum petitur gladio. Tith
68쪽
Tit.XXIIL de nis, qui sibi adscribunt
in testamensio.CElans maritus caltera manu tegit scripturam sibi quaedam adscribit in testa mento uxoris decumbentis et qVi propterea ex bC. Liboniano poenam falsi incurrit
DEnarios monetarius indit falsos &adulterinos.
Tit.XXV. de mutatione nominiS. F r Emita ex habitu cognoscitur Frn F.-
stus antea VocatUS nomen suum muta Vit,
voluitque appellari Fl Eafar, dolo malo, vide cet propter sacellum;&m praejudicium alius Er Emitae , ad quem istud pertine
ambitu. Estinans in ambitu seu circuitu , FErt donum aureum ad F Eudum obtinendum :quod sonum pi opter si agium oblatum aecipiens mugsi falsum committit siniabulis legis Juliae ista sunt depicia, si cuti s
GrFmium suum magistratulis habet resertum auro & argento,quod praetextu potestastis publicae extorsit S avertite sed non solum repetitur , verum etiam iste tenetur ista resti tuere in quadruplum. l J.& Ult. qUadruplum est in crumena nam ad honoris insignia non ambitione Vel pretio, sed probatae vitae testimonio viri debent promo veri . l. ult multi tamen jusjurandum contemnendo saluti propriae commodum anteponunt. l cit. (significatur manu jurante, o saluti comm an repon.
Tit XXV l . de Crimine peculatUS.
blicam dispalim quaestor mosurreptam aufert, reusque sit criminiS peculatus (crimen crinibus; & peculatu Spir-mnid public ablata.
Tit. XXIX. de crimine sacrilegii
IncFndiarius IncFndit leges sacras adeoque committit crimen sacrilegii ( crimen significatur murmissius , & tabulae legis sacris radiis corruscantes legeS i. C.
sacrilegium Disputare de principali judicio non oportet: sacrilegii enim instar est&c :l a. s hi stratur vocibus disptae pp-jud. Lacrilego
Tit. XXX. de seditiosis, & de his, qui
plebem contra rem p. audent colligere.
JEroboam (ex s. Reg Ia. seditiosus in lapide con stens convocat O colligit plebem
Tit XXXI. quando civilis actio crimi
nali praejudicet,& an utraqUe ab eodem exerceri positi. Evior est causa civilis , qu m criminalis a dum librantur axes , L F.Viore depre henditur illa, ad quem civitas, scdesignat actionem civilem)qv.m alter axis,ad quem crines ,significantes-atres Onem criminalem. Ex omni delicto nascitur aestio et civilis vel criminalis : ex quihm intentata civilis de re familiari non tosiit criminalem et nec conistra axi S civilis non tollit axem, ad qVem crineS seu actionem criminalem )Tit.XXXII. de crimine expilatae
hereditati S. M Fnsa , in qua hereditas, s heredi
pilant comam Ea fuerat uxoris, quae sociaiuscipitur rei humanae & divinae. t. q. O
gnificatur vocIbm; Uxor, socia sus c. Hactenm de criminibus publicis: sequitur de pri
N Ebulo es acie telata,vi adhibita rapit
Tit XXXIV de crimine stellionatus.
Ob Esus ese stellio ( ad quem crines fignificant crimen Draudibus imposturis. Si quis enim fraude & impostura ita delin-quit, ut factum ejus ad certum delicti genu S neqveat referri , is dicitur' ommittere stellionatum : ut qui eandem rem pluribus pignoravit. l. J .(stellio obfert poculum aureum, quod nobis gnifica1 pignus , quod jam aliis pignoraverat.
Pr Esbyter a PFtulante PFrcussus Ulicitur injuriis, atrocIhm
Tit XXXVI de famosis libellis.
Erelae audiuntur pinquini Romani de famosis libellis,qetii eidem a gissent.