장음표시 사용
51쪽
st ealculis laborarent, eos usu ali alium causticorum Vel carbonicorum, Vel etiam su-lium vegetabilium, sive pro medicamentis captorum, Sive pro nutrimentis sexempla sint varia genera pomorum, malorum, cerasorum, I) aliorum), IcVari, ex altera lamen parte contraria experimenta non desunt; quin etiam quidam contenderunt, g) nil alia carbo ni ea ad majorem multitudinem calculorum formandam etiam nonnihil consorre. Quid Z quod Homed) contendere ausus est, quod, qui e calculis laborarent, usu a I-halium levari sibi videantur, in desectu observationum ejus rei causam ponendam osse; se in pluribus casibus Similibus reperisse , quum aegroti post mortem dissecti essent, calculum in peculiarem I artem VeSicae penetrasse; ita, quod aegrotus doloribus liberatus esset, id non usui nil alium adscribendum esse. Deinde causam, cur
ealculi plerique sale triplici obducti sint, in eo positam esse , quod urina nimis sa
perimenta, secundum quae boni ex ali alium, calcis, magneSide usu essectus apparuerunt, sunt sere melius deScripta ac majorem et chemiae et methodi experimentorum saciendorum cognitionem OStendunt, quam quibus contraria sententia Dititur. 2) Secretio salis triplicis, qui tam saepe calculos, quorum massa principalis ex acido urico constat, tegit, non minus sorsitan a dioeta mutata repetenda sit; exempla certe non desunt, quiae hoc in genere vim diaetae dilucide comprobare videntur. Denique jam monuimus, illud sortasse inde potissimum sequi, quod totum corpus hoe morbo paulatim debilitetur. 3) Quamquam exemplis aliquot commonstratum est, corpuscula mechanice illata acido tiri eo conlecta eSSe, plerumque tamen calx et sales magnesiae in talibus corpusculis desidere inveniuntur. Fieri igitue saeilo potest, ut calculi acidi urici aut salium uricorum vi sua mechanica essetant, ut
calx et sales magnesiae desidant. Gravissimum autem Omnium argumentorum haec nostra observatio sorsitan suerit. Superscies diversorum calculorum accurate intuentes saepe videmus graviter ita
assectas, ut luculenter appareat, partes quasdam solutas esse. Fig. 13 α et β, 17, 18, 26, I 6 ut loca assecta conspicua essent, operam dedimuSi ne tamen quum
dubitationem nobis injecissemus, num lue cavernae et excavationes inde sortasse Orta
Ex Iiis si g. 13, 17. 18, collectionis Acad. chirurg. 1r. 2, 55, 106 respondent; si g. 2σot is ad instar
calculorum, quos dacobson V. CL possidet, delineatae sunt; si g. 2o litterae adscriptoe loca gravissime assecta indicant. Fig- ti, massain interiorem, quae e calce Oxal. constat et enicientiae menstruis restitit; b ct c loca assecta, quae ut d ot e acidi uri ei sunt. significant.
52쪽
essent, quod calculus his locis ita adhaesisset, ut urina saeuitatem desidendi nandisei non posset, haec dubitatio concidit, quum unimadverteremus, plurimas harum cavernarum alba massa salina magis minusve Vel obductas vel impletus esse et deinde quum frustum tali calculo defractum, aliquamdiu in aqua coctum esset, salem album solvi, quum reliqua pars 1 rusti insoluta permaneret. E liquore post res rigerationem silirato neid. uri eum acido muriatico uiruso praecipitari poterat. Nobis igitur non jam dubium esse videtur, quin calculi illi solutionibus athalinis sensim tresi sint, neque id semper continuo, dum superficies adhuc stratis nuper depositis nitidi uriet textat essent, sed etiam postquam Superficies quam strata interiora duriores sacta essent; aliter enim difficile est ad intelligendum, quomodo magna pars corticis Ir. 2 adhuc supersit, quum strata subjacentia magis minusve vel laesa vel soluta sint. Quodsi calculi magni et multo ante formati, dum in vesica adhuc sunt, assici et solvi possunt, multo minus dubitari potest, quin glarea et si usta majorum calculorum athalibus solvi queant, si quidem illae concretiones sive frusta earum e talibus substantiis constant, 'lupe etiam extra corpus illis decomponi possint. Ut calculi terreni solvuntur, acida vegetabilia varia commendantur, velut acidum malicum et citrio iam, sed rursus de vi acidi mineralis ad usum internum adhibiti valde dissentitur. DerZelius certe dicit, si ustra operam datam esse ut reactio urinae ut halinae interno usu acidi mineralis, nominatim phosphorici folleretur. Mirum sano est, quod Brande et uome λ) etiam hoc in genere experimenta contraria commemorant, Statuuntque, calculos Salium et calcis et magnesis
solvi quidem posse, et de nucleo tantum relicto, qui acidum uri cum plerumque continet, solliciti sunt. una Fourcroto statuere, in calculis calcis Oxalicae acidum nitricum, in calculis silicese acidum fluoricum adhibere licere, vix possumus, quoniam utrumque horum atridorum Vel admodum dilutum, aliis partibus corporis vehementiorem vim facile insert. Contra Verisimillimum est, acidis vegetabilibus variis constanter adhibendis suturum esse, ut calculi, quorum massar principales e salibus calcis et magnesise constent, solVi poSSint. Quodsi novis experimentis cotis rincitum erit, simul verisimillimum erit, eum timorem, quo multi medici suerunt, DP operatio illa, qua calculus non plane integer extractus esset, parum prodesset, quod
si usta relicta formalionem novorum calculorum visu Varent, nimis magnum PSS .
Ipsa sormatio calculorum, ut comminutio adhibeatur, invitare videtur, quum
intra corticem firmum strata magis minusve PDr0Sa saepissime insint.
53쪽
Illud de calculis cavis etiam plus valere, per se intelligitur, quin etiam iii interdum, instrumentis mechanicis non illatis, in ipsa vesica comminui videntur. Sic jam dictum est, prxidem No. III collectionis Academiar chirurgi cur multitudinem frustulorum lamellis rotundis et segmentis continere, quiae ex aegroto quodam paulatim exiissent, qui aqua nil ulina a rata uteretur. Comparata si . 5, quae totu e segmentis lateribus conjunctis constat, non veri dissimile videtur, medicamentum anulinum infirmis locis conjunctionum vim inserens, diremptionem calculorum sensim formatorum attulisse. Interdum etiam calculi inveniuntur in vesica jam in diversas partes hiantes, vid. sig. 26), qui iidem sacile comminui poterunt. Denique in medicamentis nil alitiis, in primis hali caustico, adhibendis tenendum est, partes membranucens e vesica urinaria et organis Secretionis sensim secretas
foepe pro ligamentis esse acidi urici, phosphalum, ceterarum in calculis substantiarum ; har autem aliqua ex parte hali solvi possunt, unde etiam Verisimilius erit, caI- eulos hali ita iis ici et solvi posse, ut massa mollita cum urina excerni quont. Quod contenderunt quidam, hali causticum non tanquam causticum in Vesicam penetrare, vixdum Satis comprobatum est, neque magis, vesicam urinariam ipsam hali caustico assici et aliqua ex parte solvi. De omnibus his rationibus valde optandum est, ut experimenta accurata et comparata sunt. Accurata enim Observatione victus eorum, qui e calculis laborant, experimentis chemicis de compositionibus singulorum stratorum simul institutis, unice fieri potest, ut morbus ille graVis accuratius cognoscatur. Sed examinationes har chem tepe non in menses et annos, ΡοStquam calculi e corpore extracti Sunt, Proserendar sunt, sed, quum e cordore exceSSerunt, continuo instituendae, ut quoad seri possit, efficientia et certorum medicamentorum et diaetae mutatur investigetur. Fieri etiam potest, ut experimentis in bestiis saetis, his rebus lux aliquanta asseratur. Qua ratione comminutio calculorum sucillime seri possit, non pro certo desti ire audemus, nisi quod monendum esse arbitramur, comminutionem viribus mecha nicis solis factam comminutioni electricitatis adhuc antepositam fuisse. Nam adhuc, quod sciam, experimenta modo de vi electricitatis in calculis extra corpus aut in bestiis λ) instituta sunt. Integrum igitur adhuc est, utrum illa methodus utilis sit necne. Restat, ut dicamus, qua ratione menstrua chemica adhibeantur. Fit illud inprimis ita, ut menstruum in vesicam injiciatur, nut medicamentum solita vin
54쪽
Vix dubitari potest, quin, ubi calculum , et calculos in vesica absolutos solvore velimus, via directa injectionis multo pro serenda sit; illud tamen cavendumost, ne sol te talibus injectionibus aegrotis quibusdam irritatio viae urinari se nocens
Ibi autem morbum vel causam calculorum formandorum simul tollere cupimus, medicameniis intus adhibitis aestolos uti certe malumus.
55쪽
Catalogus calculorum vesicariorum, qui in collectione Academiae chirurgicae regiae Hauniensis insunt.
Ir. I. IJissi actus superficies vestigia efficientiae
menstruorum gerit; massa principalis cum in densioribus, tum in Iaxioribus stratis x acido urico et ammon. urico constat; incinore vostigia calcis , magnosi e , serri, Si- Iiceae. Pond. 12 seniunC.
r. 2. I id. fg. 13 α&j, cuius massa principalis e f
lius pru bet solutionis clienticae, quae jam in ipsa vesica saeta est a b d). P. 3 s. 120 gr.
Ir. 6. α & β. Triangulares, Planis dotritis; Duelous alterius α vid. fg. 20) calc. Ox. et acid. iii . la mollis altornis continet; strata proxima
Ν. 120 gr. J. Similis, sed jam in nucleo
inter v et v magis magisque ca. OX. Continent. P. 200 gr. r. 11. Calci mortis; nucl. acid. Ur., Cn. UP.; massa princip. Ca. Ox.; cortex mat. susib. D. Ilo. P. 2 s. 100 gr. 1r. 12. Similis, sed ca. OX. strata densiora si rinas.
cr. l. P. 87 gr. Νr. 14. Calcul. moris. fg. 19 similis. D. P. Is. 30 gr. lir. 15. Calcul. moris . cum cortico denso mat. susib. D. I '. P. 220 gr. Nr. 16. Similis. D. 1:'. P. 1 f. I 50 gr.
r. II. Nucl. Ca. ur. ct DX.; Strata externa Cn. DX.
cum Salo triPl.; cori. mat. fusib. D. Il'. P. 1 f. 30 gr. r. IS. Vid. fg. 33 ; l ea. ur., u ca. OX., N. mat. susib. P. 2 s. 160 gr. Λr. 19. Ovatus; pars interna calcul. moris, strato denso inat. susib. tectus. L. 20. Lat. ter. I. P. 190 gr. r. 20. Valdo porosus pluribus nucleis; tota massamat. susib. cum paululo acid. tir. D. 1 μ. P. I S. Λr. 21. Cortex calculi distracti, qui Ox amm. ur. et mat. sus ibo constat. P. 1 f. 2I0 gr. r. 22. Vid. fg. 37. Circa si ustuin ossis ra, b sormatus vi lotur; c ot Q inat. sust h. cum Cn. UP. et cum crystallis calcis phosphoricae. P. 2 S. Nr. 23. Sal tripl. euhi paululo acid. ur.; tota massa laxa est. L. 1l'. Lal. ct cr. P. 90 gr. 1r. 24, 25, 26. 27, 2S. I rustuliae, in quibus calx et magneFia Phospli. cum Ca. Carb., Paululo acid. ur. Di amni. ; tutio serruminatorio dissit ilo
liquefiunt.1r. 29. Culcul. biliatos.
56쪽
r. 30. Frustum; massa nigra interna Cn. DX. abundat; cortex acid. uri C.
'r. 31. Utrinque compressus, duos nucleos nati iurici habet; strata ex torna et densiora et laxiora acid. ur. sunt. D. 14'. P. I S.
plures nuclei et totus calcul. irregularior CSt. L. 4'. Lat. et cr. 3. P. 21 S. 48 gr. Ar. 34. Cordatus sed planus; duobus lateribus admodum abruptis; acid. ur. L. 3'. Lat. 2l. Cr. 14. P. 5 S. I 20 gr. Νr. 35. Massa princi p. acid. ur. densis et Iaxis stratis ; cortex sale tripl. abundat. L. 3'. Lat. et cr. 14. P. 4 s. 120 gr. Νr. 36. Plane Ovatus ; tota massa acid. ur., Sed nucl. mitius densus. L. 3'. Lat. 2 . Cr. ll. P. 5s. J40 gr. Ir. 37. Vid. fg. 2. Nucl. re et strata b acid. ur ;
parte salis tripl. D. S s. Ar. 3S. Forma fore similis est numero octonario ; Ia-tora calculi os tondunt, aliquid solutum osso. Acid. ur. L. 2ι'. Lat. I '. Cr. 1. P. 2 s.
180 gr. Nr. 39. Vid. ii g. 47. y collectio crystallorum salis
tripl. , h. Strata mat. suSib. P. 1 f. 180 gr. Νr. 40. Duo calculi; α est calcuI. Inoris. cum eorticu denso Sal. tripI., extra quem vestigium acid. ii P. sest, quod rarum est. L. 1lμ. Lat. II. r. I. P. I S. 30 gr. J calcul. moris. sed cum nucl. solito majoreca. ur. et OX., Cortex tenuis mat. fusib.
Ir. it. Vid. si g. 23; DucI. N Cn. Ur. et D X.; massa principat. Diat. suSib. cum Cn. OX. stratis
partim dotis iuribus, i Pt υ, partim laxiori hus aut magis crystallinis N. P. 2 s. 53 gi. Ni . D. Vid. 1ig. I 5, α ai Mai. ur. cum Vestigio mat. susib., quod in stratis b crescit. P. I s. 70 gr.
Ir. 43. Calcul. inoris. Cum cortice derisO mat. susib. D. 1ὲν Cr. l. P. I S. Νr. δι. Vid. fg. 45. re acid. Hi . et amin. ur. , quod di stincte a massa laxiore b Separatum cst; c ea. phospli., b et a cx re et o mixta sunt; cor- tox e mat. susib. D. 220 gr. Ar. 45. Si licea. L. 1l'. Lat. et Cr. 1. P. 140 gr. Λr. 46. Globosus; sal tripl. ot mat. su siti. P. 30 gr. Λr. 47. Plures nucl. continet, qui ut massa prine. acid. iii . sunt. Cortex sal. tiri pl. L. I '. Lat. 1 f. Cr. 1. P. 1 f. 120 gr.
Nr. 50. Vid. fg. 10; formatio singularis hujus calculi ex re, b, c apparet. Massa princip. gri-
n sal tripl. D. 2 s. 36 gr. AP. 52. Vid. fig. 4, sino nucl. Certo; massa laxa acid. ur. partem internam calculi implet. α strata densiora ex acid. ur.; b inat . 1 usib. P. 3 s. IS0 gr. Ar. 53. Planus et ovatus , similis Nr. 52, nisi quod strato tenui Lali ur. et sal. tripl. tectus CSt. Supers. vestigia os scientior menstruorum gerit. L. 2 q. Lat. 12. Cr. 1'. P. 3 S. 180 gr. Ni . 5Φ. Vid. fig. 3; acid. iii ., quod strata deuSi oraci Iaxiora a sormat; strata b amin. ur.; Cortex mat. susiti. P. 4 s. 30 gr.
NP. 55. I id. fg. 17, quae superficiem ostendit; s eth partes assectae; i et L partes integrar; ιPhosphates et urates. qui calcul. tollunt. Interna pars similis ost fg. 3, sed minus porosa. P. 3 s. 30 gr. Nr 56. I id. fg. 43; re acid. iii . et ca . u P.; b acid. a P. et Paululum amna. ur.; a mat. susib.; cmixtio Pliosphalarin et uratum. Praetcr hunc
similis in pyxide inest. Mai. P. 150 gr.
P. 1 f. I 20 gr. 1r. 61. I id. fg. 21. I acid. ur.; plures nucl. hab Cre
57쪽
tus. Cortex crassus sal. tripl. D. 1ὲμ. P. I s. 30 gr. Νr. 63. Irregularis; mat. susib. P. 15 gr. r. 64. Pyramis trilatera, ad sines rotundata . acid. ur.; cortex mat. suSib., larvis COIuro obscuro. L. Lat. et cr. 1. P. 180 gr. Vr. 65. Disrractus; mat. susib. cum magna parte sal. tripl. Vr. 66. Vid. sig. 24. x et et duo nucl. , qui ut massa princ. acid. ur.; tu Stratis garis is, quost nucl.
circuindant, amin. ur. invenitur. P. 2 s.
150 gr. Parvus calculus, qui in pyxide adjacet,
Vr. 67. Planus et OVatus ; Ducl. et massa Prin . ΡΟ- rosa sunt; cortex et strata aliquot tenuia firmiora sunt; totus acid. ur. L. 2'. Lat. 1l. Cr. l. P. 1 f. 200 gr. r. 68. Vid. fg. 22. P Ca. ur.'; q Cn. DX., ν RCid. ur.
in cortice etiam nonnihil mat. susin. P. 5 s. 200 gr.
Praeter hunc in cadem pyxide calc. major paene quadratus, Eodem modo comPOsitus, invenitur. P. 2 s. 60 gr. Vr. 70. Acid. ur. Stratis satis densis, sed Iocis pluribus in transversum hiantibus. Supers. Taldo verrucosa. D. 2I'. Cr. 12. P. 9 s. I 00 gr. Vr. 71. Planus, Ovalis; acid. ur. stratis densis et laxis. L. 3'. Lat. 2 . CP. 1 l. D. I S. 120 gr. Vr. 72. Vid. fg. 4I. u et Ii nuclei; s sestuca ; cc-t ra massa Cn. Phosphor. ; i Strata laxiora; k ot i cortex. P. R S. Ni . 73. Vid. fg. 25; H ca. ur. et Ox.; e ct f acid. ur. ; strata interjacentia etiam nonnihil amni.
ur. Cortex mat. susib. P. 13 s. Ax. 74. Planus, oblongus; duobus laIcribus parsacid. ur. soluta esse Videtur. L. 3'. Lat. 1 l.
Cr. 1. P. 3 s. 199 gr. Vr. 75. Calculus beZoardicus. r. 76. Vid. 1ig. 6. Λcid. ur. P. 2 s. 180 gr. Xr. 77. Vid. fig. I. Acid. ur. In eadem pyxide etiam duo alii p. Pne globosi inveniuntur. Massar intus rimis hiant. P. 2 s. 87 gr. Ir. 78 et 79. IIi duo acid. iii . superficies laeves. Λnnulis metallicis circumdati. NP. M. Reni formis acid. ur. Irissensetillio extractus csse dicitur. Distractus conglutinatus cst.)1r. 8 I. Collectio plurium par Ortim calcul. arid. ur. Νr. 82. Ovalis; nucleus et cortex densi, Sed reliqua, partes laxiae et Porosae; a id. ur. L. 1 u. Lat. 14. Cr. P. I S. I00 gr. Niri S3. Planus , MValis ; paucis Verrucis ingentibus
tenuem pigmenti nigri, quod in hali et aci dis dilutis solubile ost, habet. P. 2 s. 233 gr.
L. 1l'. Lat. I. Cr. P. 100 gr. Fr. 90. Similis, sed plus materi ne librosae inest. L. II'. Lat. 1. Cr. l. D. 200 gr.
inat. su siti. L. 1 P. Lat. 11. Cr. Q. D. 130 gr.
Fr. 94. Planus, similis sabis: Colica'; amna. ur. Ut Ca. ur. P. I 0 gr. Fr. 95. Compressus ; valde porosus ; acid. ur. D. 1 ff.D. 2 s. 28 gr. 1r. 96. Vid. fg. 14. Ω ca. ox. et viatoria sibi osa
P. 2 s. 170 gr. Ar. 97. Planus, Ovalis ; a id. ur. L. 2'. Lat. IZ. Cr. l. D. 2 s. 27 gr.
Quum acidis dilutis sales calcarii soluti essent, lanugines badiae restabant . quae neque ammoniaeo, nec Lali. neque acido actitico, sed acido muriatico solvebantur; qua solutionc liquor suscus tactus est. Quod pigmentum nigrupigmento oculi simile cst.
58쪽
r. 99. Vid. fig. 29; e acid. ur. et ca. ur. , quae gradatim ca. Ox. recopias formant. s. aCid. ur. supers. aspera ct .crystallis salis tripl. tecta. P. 1 f. Ar. 100. Calcul. moris strato crasso mat. fusib., quod
imprimis in duobus finibus ita desedit,
ut calculus ovalis sactus sit. Rima alta totam materiem interiorem Permeat, non corticem. L. 12'. Lat. Il. Cr. 1. P. 1 f. 45 gr. Ni . 101. OVatus, PorOSus; acid. ur. L. 2'M. Lat. 17. Cr. 1 l. P. 3 s. Λr. 102. Irregularis; nuel. in uno quodam Iatoro
mat. susib. et acid. ur. L. 1 μ. Lat. l. Cr. P. 60 gr.
dat ; tota massa ca. Phosphor. P. 3 s. 150 gr. Ni . 105. Plantis, Ovatus; arid. ur. stratis densis et
amni. ur.3 vetustius esse Videtur. L cor i X amni. ur. Cum Paululo mat. 1usib.; sed aliquot locis V. c. re et L acid. ur. OCCurrunt ; c, d, e Ostendunt, solutionem aliquam stactam esso. P. 2 s. 95 gr. r. 107. Vid. fg. 35; nii l. et Stratum P acid. ur. Ca.
avus fuisse videtur. Xr. 113. Dissi actus ; nu I. ca. ur. et Ox. ; in strati Sexterioribus etiam saI tripl. 1r. 114. Planus, paene quadratus; pars interior calculus moris. ; pars exterior viat. susib.
L. Il'. Lat. 1. Cr. l. P. 100 gr.
Νr. II 5. Dissi actus ; ca. ur. Qt ora cum mat. suSib. 1r. 116. Planus, similis nuci pruni; acid. ur. D. 35 gr. 1r. 117. Dissi actus; massa principalis amm . ur. P. 20 gr. Νr. 118. Plures parvi, quorum minoreS acid. ur. majores mat. susiti. r. 119. est.
. 120. Tres calculi similes fg. 39; massa princip. sal tripl. Fr. 121. Abest. Fr. 122. Vid. fg. 42. collectio crystallorum Salis tripl. P. 2 S. Ni . 123. Ovatus; sal tripl. Iamellas conspicuas sormavit; inter quas parvost crystalli intersunt. L. 24'. Lat. 1A. Cr. 1 . P. 3 s. 60 gr.
Nr. 124. I id. fg. 8. a acid. ur. ; b acid. ur. Et anim. ir.; c ot d mat. fusib.; I sal tripl. qui magnis crystallis maximam partem calculi tr-git ; e paululum acid. ur. supra mat. si Νib. P. 10 s. 180 gr. r. 125. uenis Ormis; acid. ur. stratis densis et Iaxis. r. 126. Vid. fg. 9. similis Νr. 124, sed otiam ca. ur. Et DX. insunt; quar posterior annulos nigros irregularcs cos, qui in acido urico apparent, sormat.