Dissertatio inauguralis medica de faemina respectu physiologico ...

21쪽

laceretur. In sola memina liumana adHSt, a tota antiquitate pro optimo Virginitatis Sign0 reputata fuit. Variis tamen caSihus eXpo Sita eSt, atque Si inter virginitatem m0ralem et psychicam distinguendum sit in iudicio de virginitate serend0 omne perdit v0tum. Antiqui iam h0c iudicio non contenti, collum gracile pro virginitatis signo declarabant, et si quidem silum circa c0llum ductum, trans occipuit reduci n0n p0tuit, dest0rati0nem arguebant. Interim in Virginibus etiam x ri n0minis, ingruente pubertate, occipiat magiS arcuatur, c0llum uti glandulae thyr00 ideae persectionem incrassescit, ut ade0 opinio illa inter incertissim is

characteres releganda Sit. - Quam nulla pr0tervia n0tat, quae facile Verecund0 pudore Suffunditur, quam Serm0, inceSSuS, atque aetaS Commendat, quam Similes Sociae Sequuntur, quam haud simulata pietas 0rnat et quae durae matris ad imperium parere d0cta, otio n0n pessumdatur, illius VirginitaS non facile argui putest. Maximae dignitatis inter organa genitalia foeminae est UteritS, receptaculum, in quo si eius evolutio contingit. Organon huc Solis mammatibus est pri prium licet etiam Disces quidam, ut SqualiuS, BienniuS, receptacul0 gaudeant, in sinu eXcluSi 0 ovi, Sine nexu cum matre perficitur, qui ideo improprie Vivi pari dicuntur. - Uterus in infantia Cylindricus est, c0mparente fluxu menstruo pyrilatanis, et Ρ08t primam graViditatem ovis0rmis. - Νervis paucis, in portione S0lum vaginali c0pi0sis, vasis flexuose decurrentibus, cum Praedominio Venarum, plurimis instruitur. - ΝΘrvorum inopia, sunctioni uteri admodum respondet. - Est enim

22쪽

uterus organon Vitae VegetatiVae Summum, in organis autem vitae VegetatiVae 0mnitius, in animali hiis cunctis, cum praeValente Vegetati0ne nervorum lassu-Xus parvuS est. - An sitiras muSculares habeat, disputatum est, cum illae extra aviditatem non Sint manifestae. - Verum reperiuntur in uter0 Navid0, et in utero aliorum animalium extra Naviditatem, uterus m0tum expansivum, et contracti Vum edit sub partu , et ad hanc activitatem, Si forte t0rpeat, energia eius, iisdem stimulis, quibus ali0rum organ0rum irritabilium exaltatur, ut GaIvanismo. Structura, et decursussilirarum muscularium eadem est, ut longitudinales infundo, et c0rpore, circulareS in cerVice praeValeant, non secus ac in tutio cibario, et Vesica urinaria. Qu0d shrae musculares extra ria iditatem n0n 0hServentur, nil ossicit, uterus enim eSt organon inter omnia marime pr0theilarine, quod eXtra 2Taviditatem summe imperfectum, perfectam eV0lutionem Suam sub Naviditate primum attingit. Quis autem eXinde concludat, tu-hum cibarium suetus carere tunica musculari, qu0st haec necdum evigilante m0 tu peristallic0, haud 0h- Servetur. - IteruS itaque non Secus ac tutius cibarius, suis gaudet tunicis, externa Ser0Sa a perit0nae0, tunica musculari, VaSculari, et muc0sa, quin im0 larma etiam Sua resp0ndet illi, ita ut extremum tubarum, seu m0rsus diati0li, pharyngi, Tithae Fallopii, oes0phau 0, orificium tubarum Cardiae , uterus Ventriculo, p0rtio Vaginalis, pyl0r0, Vagina tuli 0 cibari0, ad eX-itum Suum, n0n Secus ac intestinum rectum Sphinetere cincta, interne Vero, rugis iransversalibus, Valvulis Κerkringit respondentibus obsita, ligamenta uteri lata, meSenterio respondeant. Similitudinem hanc, in-

23쪽

triculus est, oviductuS Structura, periodica amb0rum functio, voluminis VicisSitud0, ingens in utroque vitae vegetativae ev0luti 0 ut adeo tithus citiarius receptaculum Sit, materiam Pro repr0 ductione individui, uterus autem materiam pro reproductione Speciei suppeditans in c0mprobat. - Accedit, qu0d Sicut tithus cibarius in resta, ita et uterus metum non prius eliminet, quamantho Summum P0rum reniSum experta sint. Ut sub digestione valvula pylori, Sic p0St c0nceptionem orificium uteri occluditur. - Uterus meram ampliati inem Τu- harum Fallopii c0nstituit, non secus ac ventriculuS Oe-sophagi, Vesiculae Seminales duetuum, Spermaticorum dilatati0nes sunt. - riginem lianc Similis Structura, et uterus hieornis in quihusdam mammatibuS praeSen S, imo etiam in Remina humana ohservatuS comprobat. - Λccedit observatio, e cavis diis hus, septo diviSis comp0situm jam occurrisse, ita ut quodvis cavum tu- hau Fallopii sui lateris responderet. Ceterum ante Gaviditatem, cerviX uteri fundo perfecti 0r est, Sub Gaviditate vero fundus prim0 incipit evolvi, cervix autem tardius 80lum evolutionem hanc participat.

3. Functiones soli foemiuae propriae.

u. in Menstruatis.

Insantia s0eminae hand multum est diversa ah infantia maris. - Vegetatio, ut aetas infantilis secum seri, in utroque sexu aeque alacris QSt, vita animalis tamen, et psychica citius in insante mare eV0lvitur. Inde sit, ut duntition0 peracta, incedendi. et loquen-

24쪽

di facultas citius in inare e0mpareat. - Dentiti une Secunda Superata, affectuum etiam mai0r diversitas oh- Servatur. VanuS in f0emina animus, generosum in Viro in genium, quilibet nunc sexus Similes sibi quaerit s0cios, et Se ah opp0Sito Sexu Separat, quod non tam luatium diversitas, sed p0tius alia animorum rati0 inducit. Conscientia teneritudinis Suae , memoria illatarum sibi, ab insolente mare injuriarum, mai0r prima aetate solitudinis amor foeminam a con80rtio mariS alienam reddit.

Sensim praeparatur infantia ad pubertatis disciplinam, quae antequam ingruat, puella P0rp0re, et, anim0 multum evolvitur. - DelviS ampliatur, mammae, tamquam gemmae arborum, peracta liyeme, turgescere incipiunt, et in pectus foemineum Subst0lo passu innocenS amor Se insinuat. - Pubertas citius f0eminas Salutat, ac mareS. - Ea ingruente organa genitalia e 80mn0 quaSi hyemali expergessunt, nisusque Sexualis inopinatum infert hellum. Ut in viris Spermatis Secretio, ita in foeminis Catamentorum c0mparitio pubertatis sunt. Haec in Clymate temperato 13 - 15, in frigid0 , ubi uti frigus vegetati0ni inimicum, evolutio Organismorum lentius contingit 18 - 20, in clymate torrido 18 - 12. - Generatim citius in illis , quavcorp0re Iax0 praeditae, 0li 0 destitae Sunt, aut mentem praematuris stimulis torquent, comparent, tardius in r0hustis. Iahori continuo deditis, ruricolis, et in viraginibus. Populi ex Asia calidi0ri ad n0s commigrantes , mutato licet climate, pubertatem citius as-Sequuntur. Λntequam fluxus menstruus incidat, Di -

25쪽

ganismus, ut sub omni ev0lutioniS Catastrophe, insolitis plioenomenis agitatur. Suhoritur scilicet seliris, cum exaltata sensibilitate, et irritabilitate universali, et t0pica, in organis genitalibus SenSus preSsionis, caloris, pruritus percipitur, m0liminibus his peri0 dico

uno, altero Ve mense recurrentibus, neque ob tr si-t0riam suam indolem magni aeStimatis, pust repetitos insultus, quos pudica Virg0, Status Sui parum Conscia, non facile revelat, praecedente prim0 fluxu muci largi0re, eruentum c0ntingit effluvium, et animum virginis attonitum reddit. Sanguis lite ven0Sus eSt, copia eius 5-6 unciaS efficit, et effluvium eius a 3-8 dies durat, c0rp0re nimis energico, aut accedente stimulantium usu, fluXus est copi0si 0r, in langui- ' dis, phlegmaticis parci0r, initi0 et circa finem magis est Ser0SuS. Terminato fluxu eius irritabilitas, et Sensibilitas exaltata, ad pristinum tens I Em redeunt, modica S0lum, ut post leviorem haemorrhagiam, debilitas remanet. Fluxus hic usque 36, 45, aut 50 aetatis annum peri0dice revertitur cyclu eius phasi hiis lunae reSp0ndente, annis clymaeteri Cis Ρr0pinguantibus,

rarior est, donec tandem mai0re haemorrhagia c0nsuete praecedente , plene ceSSent. - Catamenia ast sanitatem individualem necessaria, ultra 50 etiam annum interdum observantur, danturque Casu8, ubi memina 63 ann0 adhuc peperit, id tamen ad casus extra0rdinari0s reserendum. n0n SecuS ac exempla puellarum anno aetatis Secundo menstruantium, et Se

lata. - Generatim eo diutius durant, qu0 lardius es-fl0ruerunt , sub graviditate, et lactatione, atque ca- hexiis quihusdam csessant, licet rarissima occurraui

26쪽

exempla meminarum, nunquam alias, nisi sub Naviditate, menstruantium. ΜenStruis c0mparentibus memina virgo dicitur, animoque multum mutatur. Sanguis menstruus per internam uteri Superficiem Secernitur, quam membrana nives Sa, 0Stiis Venarum Ithoris, in cavum uteri hiantihus pertusa OhVestit, libera v0narum ostia in uter0 inverso, et gra illis subito mortuis manifeste videre licuit. - Ιdem etiam in tu-ho citiario contingit, ut adeo opinio eorum, qui Vasanusquam apertis snthus deSinere dicunt, err0nea sit. - Sanguis menstruus peculiaris QSt odoris, nore accedente facile corrumpitur, Eius tamen neceSSu praecluso, ut sub Atrosia vaginae diu incolumis manet, nec coagulatur, cum sitirina careat, et hinc patet Sanguinem hunc non esse Simpliciter excretum, Sed activitate uteri immutatum, et vere secretum eSSe, unde uteruS a pleriSque pro organo glanduloso habetur. EiSi Sanguis men-Struus eiusdem sit ind0lis, ut haem0rrh0idalis, calamenta tamen cum haemorrhoidibus identificari n0n possunt, illa enim Statum physiologicum c0nstituunt Fluxus menStruus omni quarta septimana redit, neque tamen e0dem apridomnes die, cum phaSihus lunae in neXu constituitur. Π0c quidem exinde repetebant, quod Luna in Zyzygiis cun Stituta, sicut aestum maris, ita et aeris cauSet, aere leviore reddito, minuitur reSisi0ntia, sanguini Versu S Ρeripheriam corpuris ruenti, opponenda, qu0 factu fluxus men Struus provocatur, tamdiu durans. d0nec infracta Per haemorrhagiam hanc circuitus vi, levi0r etiam aer Sanguinis undam coerceat, aut mutatio lunae Sitia, Suhlat 3-que aeris aestu,aCr iterum gravi ir sat.Etsi ver ieertum Sit aere leviori reddito, haemorrhagias oriri, ut alios m0ntes S andonii lius evenit: ast in e0nsveto hominum d0-

27쪽

25micilio aer numquam adeo levis sit, liypothesi hac

Stante, Reminae etiam annis clymaetericis amictae, imo viii etiam sanguinis profluvia periodica pati deherent. - Justius est cen Sere sensibilitatem, et cum hac irritabilitatem periodice exaltari, et deprimi, Suasque non secus ac luna liahere phases, vita enim DrganiS- murum, ea Sdem, quas vita universi, a quo dependet, vicissitudineS Subit, per Systematum universalium OX- aliatam activitatem, Singul0rum etiam organ0rum sun- iiDnem eXaltari, in uterum sanguinis congeStionem seri, et Staium quasi Subinflammatorium induci, ut id Symptomata subris, leviori etiam irritati0ni in individuis Sensibillhus accedentia testantur. - Status huiuSirritati profluvium cruentum crysim quasi c0nstituit. Idem enim etiam sub aliorum organorum irritatione 0h- Servatur , ut Sub inflammati0ne pulm0num, ubi leVi0rhaemorrhaena morbi vim multum sedat. Fluxus menstruus a plethora universali, vel t0stea repeti n0n potest. Universalis enim modico illo aliquot unciarum Sanguine, tam segni rivo suente n0n tollitur, nec sine damno diu durare p0test, Ρraeterea suXus menstruuS nec in debilibus deest. Refert praeterea Blumnient, acti exemplum 80r0rum duarum mon-Str08e Galliarum, quae etsi communem liaherint circulum, tempore tamen, et quantitate fluxus menStruidisserebant. Nec a pluth0ra relativa, haec enim Ossectum exaltatae actionis vasorum constituit, etiamSi et Eo n in desideretur, peri0dica tamen haec acti0nis Va80rum exaltatio, ex altiori fonte explicari dehet. Optime sane illi censent, qui menstruati0nem Pr0 irrito conatu hahent organismi foeminei, per Se graViditatem molientis. - organismo enim f0 emineu, ad

28쪽

certum gradum perfecto, niSuS sormativus evigilat, sensibilitas, et irritabilitas eXaltatur, hinc c ingesti0 sit in organa genitalia, tanquam centrum, et nidum

nisus formativi, omneSque e0nditi0nes, pr0 novo individuo formando , ex parte Reminae adsunt, Sed cum liuid sini s0la haud sussiciat, irritum eius conamen eliditur, et per cruentum Secretum, n0n 80lum uteri, sed totius etiam organismi StatuS ΘXaltatus c0mpescitur. - Hinc sit, ut ante, et p0St menstrua conceptio facillima sit, sub ipsiS vero calamentis n0n Succedat,h0c enim temp0re exaltatus uteri status, pr0priis stimulis iam satis incitatus, alienis adhuc accedentibus, facile in ahnormem metam0rph0Sim abripitur, ut inflammati0nem, quae nimio Suo in plasticitatem nisu, facile prima germinis Sumaminat exordia. - Λ Similibus m0mentis producitur etiam in mare Spematis Secretio, Similia prodroina, et Sequelas habet, et aeque irritum c0namen Sistit organismi virilis s0rmationem niavi individui p0r se frustra m0lientis. Viri casti haud raro observant p0lluti0nes periodicas, ubi prius agitati0nes nervorum, et Vasorum maximas pertulis- fient. Socialis hominis Vita, nisus sexualis frequentiorem usum indulget, hinc ambo SeXus frequentius Venere pruriunt, alia animalia rarius, et certis 80lum temp0rihus, tune praesertim, cum tota Natura in maiori evolutione stat, ut Verno tempore, ceStro agitan- ur , et quidem ita, ut quadam necessitatis lege nisus Sexualis dii uir0que sexu e0dem temp0re exigilet4 - Ιnanimalibus hucduin 0bservatis hoc Solum tempore emu-Vium cruentum observatur, ut adeo significatio eius etiam argumentis ex Historia naturali depr0mpiis, e0m

29쪽

27 b. Conceptis.

Altera n0hilissima Reminae functio est concepti 3 , actus nempe illius , inter marem, et Reminam intercedentis effectus, per quem in ov0, in utero in novum individuum exolvendo, et in Duario iam prae Drmato pr0cessus vitalis excitatur, materiam plasticam, ad normam typi parentum, in certam formam redacturus. In insimis plantis, et animalibus, prima futuro- νrum individuorum rudimenta forma ov0rum comparent, quae aut simplices materni corporis partitiones Sunt, ut in Hydris, aut in distinctis ovariis a C 0rpore materno SeCreta, Certo temp0re Continentur, Ut egerun tur, et Sine concursu fact0ris virilis in nova individua ev0lvuntur. In altioribus animalthus, et plantis distincta occurrunt orcynna Sexus, aut ambo in uno individuo coniuncta, ut in Μ0luscis, Cirhipedis, quihusdam Annullatis, aut vero in diversis individuis separata, atque Sic in pri0ri casu unum idemque individuum, in altero duo individua se mutuo f0ecundant, et foecundantur. In quihusdam, ut Hyrustine Andro Nynismus vio et, individua scilicet duo hermaphrodi

dantur. Quidquid Sit, in plantis, et animali hiis perfectioribus sine concurSu dudrum factorum nullum foecundum producitur ovum, nulla in verte iraturum principilius, mammatibus contin Nit conceptio. Haec enim

qua functio altioris ordinis in his 80lum, iuxta datam desilitionem, hahet locum. - Conduct0r principii me-cundaniis seu virilis in plantis fovilla, in animalibus sperna a dicitur. Conduct0r principii foecundandi, Seu

30쪽

foeminei Blasthema dicitur. Μateria utriusque athumen eSt, qua materia Summe plaStica, omnes Drmas RSSumere par, estque consistentiae fluidae. concursus individuorum generantium aut mediatus est, ut tu Piscibus, qui demptis Selaciis, ova extra CGrpus miS-sa foecundant, aut immediatus, ut in plurimis - ova, qua rudimenta n0vi individui, in plantis, et animalibus manifesta, in mammatibus ob exiguitatem suamdiu incognita, in soliuina humana primum a Grassiletecta sunt, unde etiam ovilla Grassiana vocantur. - Νumerus e0rum in utroque ovario P0n ultra quinquaonta est, varia est eorum magnitud0, ita. ut quaedam lentis, alia milii magnitudinem habeant, qu0d ipsum etiam in ovis ali0rum animalium, praesertim avium Ohservatur, haerent in cellulis ovari0rum, quae Suh involucr0 fibr080, tunicae albugineae Simili, et peritonaeo Ohv0luti continentur, inv0lucrum ovorum Ser0Sum est, c0piosis vasi8 perreptatum, intra qu0d fluidum at humin0sum h0mogeneum e0ntinetur. - Ruptis his vesiculis, et fluid0 essus0, cicatrices remanent, quae corpus luteum dicuntur, quae tamen etiam in virginibus, et animalibus nunquam e0 euntihus DBServatae Sunt. - An renaSeantur, ut in oviparis ign0tum, pauci 0ra tamen reperiuntur in illis, quae iam saepius peperere, in vetulis in tubercula duriuscula vertuntur, aut glandulis sebaceis similia fiunt, iam matura evolvuntur, in puellis, adhuc teneris, ub-

servata Sunt.

Etsi actus laedundationis, aut c0ncepti0nis ade0 simplices habeat apparatus, et c0nditiones, et reipsa a Natura, quae haud turiu0sa in magnis suis operibus