Dissertatio medica inauguralis, de arthritide ...

11쪽

DISSERTATIO MEDICA

INAUGURALIS,

Dues mihi in animo erat logibus hujus Almae

Academiae salutaribus submittere, a quibus de cretum est unumquemque SummOS honores assequentem aliquid in medium proferre, Sese offerebat insignis morbus Arthritis, de quo quidem multa seripta fuerunt, pauca tamen utilia.

Ne vero eX terminis egredarer Intra quOS me tenere melius visum est, ad unicam Varietatem hujus morbi conticipitis his in paginis spectabo; de Arthritide acuta sequentia Sunt.

12쪽

DE ARTHRITIDE.

Inter morbos prope innumeros qui homines eXCultiores solos saligant, locum priorem tenset Arthritis. Credon dum enim sit eos afflixisse hoc malum majori vel minori vi, a temporibus usque illis, ferorum venatione Praetem mISSI, CUra gregum negleeta, omelis ruris .Spernatis, Vietuque simpliciori sub inopia usurpato ab avis forum omisso ; in magnaS CaterVIS COI1glegati, urbes locabant, aedes magnifieas CX-stiuebant, et Voluptatibus omnigenis, oculis quasi Clausis, sese tradebant; tunc animis dosidia emollitis, corporibusque lUXU Crupu laque fractis, sub ditione terrarum dominos, Per843, Graecos, et Romanos, accepit Arthritis. Gradu increscente progressa, jam dicere licet,

numerum eorum hoc malo laborantem multo quam in ullo superiore aeVo majorem OSSθ.

Medici, set antiqui et colobserrimi do Arthritido

Seripserunt; ex eorum libris attamen eos rite dixtinxisse inter hunc morbum aliosque articulos corporis adorientes, non diceri potest. Tempori

posteriori fuit haec distinctio, quam BOTALLO aliisque auctoribus debemus. Hi quidem primo

13쪽

DE ARTHRITIDE.

pirico vix antecellit. Inter seriptores re en tiores est praeclarus SYDENHAMUS, et C UL-LENUS. Ille de hoc morbo tam eximie disseruit ut hodierni vix aliter argumentum illustra e runt quam Verba ejus mutando. Hic Vero, hujus Aeadciniae delus sempiternum, Seion tiaeque nostrae cultor assiduus, in Nosologia

sua definitionem Arthritidis perspicuam tra' didit, cui, me saltem judiee, nulla praestat alia. Pauca revera in meliora mutari potuissent, nam morbi tam varias facies induentis definitio persecta vix eXStrui potest.

Podagra, morbus hereditarius oriens sine causa eXterna evidente ; Sed praeeunte ple- rumque ventriculi affectione insolita, pyreXia, dolor ad articulum, et plerumque pedis POl- licis, certe pedum et manuum juneturis, po- tissimum infestus: per intervalla reVertens, ' et saepe cum Ventriculi vel aliarum interna- rum partium assectionibus alternans.' Genus Podagrae in species quatuor dividit; regularem, atonicam, retrogradam, uberrantem, quae ita definiuntur.

14쪽

1. P. regularis, cum inflammatione artuum satis Vehementi, per aliquot dies perstante, et paulatim cum tumore, Pruritu, et deSquamatione partis, reCedente. 2. P. atonica) cum ventriculi vel alius partis internae atonia, et vel Sine eXpectata aut solita artuum inflammatione, Vel cum doloribus artuum levibus tantum et fugacibus, et Cum clySpepsia Vel aliis atoniae symptomatis, subito saepe alternantibus. 3. P. retrogradai cum inflammatione artuum subito recedente, et Ventriculi vel alius partis internae atonia moX insecuta. 4. P. aberrans) cum partis internae inflammatione, Vel non praegressa, Vel Praegressa, et subito recedente, inflammatione artuum. Haste mihi videntur in culpa esse. 1MQ, Morbus nequaquam Semper hereditarius est. nam faciem saepe agnoscit alteram. 2β', Morbi varietates in regularem et irregularem nimis faciliter redactae sunt. 3β', Atoniam Ventri-

15쪽

culi vel partis alicujus intornae, Arthritidoni

ab eXternis retrogressam sequi, dicitur : nihilominus in pluribus exemplis Signa sunt inflammationis acutae. 4 ', Num. aliquam aliam phlegmasiam in corpore Arthritidi obnoXio OX- istentem semper Podigram aberrantem dici queat, dubitandum est; parsque altera sorsari sub podagra retrograda melius inclusa fuerit. Arthritidem corporis universi morbum esse

recte dieitur, quia magiS minusVe munera Corporis euneta Vel saltem plurima porturbat. Hic morbus revera de Vasorum actione Propria Pendet, signa quaedam gignente quibus simul

conjunctis, malum oritur Arthritis nominatum. Paroxysmus interdum impetum ejus improviso facere videtur, nulla scilicet praegrediente corporis perturbatione. Modum tamen COntrarium sere semper agnOSCit, nam RCCESSUS

ejus a sensibus quibusdam morbosis et ingratis in Variis corporis partibus, praesertim in organis concoctioni inservientibus, imminore Cognoseatur. Haec signa Praemonitoria ' vulgo appellantur.

16쪽

DE ARTHRITIDE.

Homo corporis pleni, tamen minus firriri, temperamonti scilicos in CUI LENI sententia, Cholerico-sanguinei' florente aetate qui luxui nimis incauto se dedit, vel scientiam pertinaciter coluit, vitam sedentariam degens, Vel denique a parentibus Arthriticis natus, Ciren annum ejus tricesimum quintum Vel quadragesimum, organorum Concoctioni inservientium perturbationibus insolitis ot frequentibus, indulgentia vel minima praegressa, affligi incipit. Flatibus, cardial-gia, nauseaque, mi Ser Continuo VeXatur: appetitus cibi modo valde augetur, nec facile satiatus, modo prorsus nullus, cibi autem soliti ad nauseam movent. Jecur ipia tumet nec muneribus suis bene fungitur; Ιcterus enim Ot bilis vomitus paroXysmo Saepe praegrediuntur. Ventriculo, hepateque, ita se habentibus, circa praecordia gravitatis sensus sere semper adeSt: alvi modo solutae modo astrictae. Lingua albescit, osque humore glutinoso illitum, gustus percipitur ingratUS. Dolores pedum articulos capiunt, si modo

17쪽

DE ARTHRITIDE.

leniter se exercuerit aegrotans; corpus ejus universum solvitur et languescit, cutis halitus quo gaudent artus inseriores dum corpus Valet, vel minuitur vel omnino Compescitur, hinc cutis aret: pruritus est et sormicationis SenStas. Dolor quid in et stricturae in articulo sensus haud raro seruntur. Cruris venae tumidae fiunt, a quo gravitatis cujusdam in membro sensus est. Tota corporis superficies humore solito caret; urina, cujus dotes sub hoc malo bene investigatae sunt minuitur et altius rubescit, frigefacta vero turbida sit Quum somno fere opprimitur aeger, a SpaSmis Saepe agitatur ; somniis horrendis, incubiaque subito expergiscitur, et mane nequaqURm TC-s tus o lecto surgit. Interdiu irritabilis, haud facile aliquo delectatu, languore et torpore obrutus, capitis doloribus et vertigine VeXatus. Functionibus hoc modo turbatis, corporis universi frangitur 'sanitas, pulsus tremulus, rigores et ardores cutis alterni, febriculam advenientem denotant. Haec conditio manet per spatium temporis magis minusve productum prout postulant reS, acceS-

18쪽

sionum numerus, aegri aetas, Vita quam degit, coelique temperies, donec tandem, diaeta aliquomodo mutata, Vel frigore repente admoto, vel otiam nulla eXistente manis Sta OUSa, PuroXy mus instans in miserum summa violentia ruit. Veris sive autumni tempore hic plerumque accedit, cirea horam noctis secundam vel tertiam, e somno turbato exeitatur aeger Sensu doloris peculiari, fere semper pedis potilicis articulum primum, vel alium minorem usurpante. Dolor in initio aquae egelidae in partem effusae Comparatur, Cito augetur, et mox valdo intensus et variabilis fit, ita ut verbis usitatis ViX potest depingi. SYDEXHAMUS ipso eloquens huic morbo obnoXius, doloremo jus hisce verbis describit: ne,' ait, ten- sionem violentam vel ligamentorum istorum dilacerationem, nune morsum Canis rodentis, quandoque pressuram et Coarctionem CXPri- primens V Cutis interim partis inflammatae, colorem induit rubicundum et nitentem; calor ejus attamen non quidem tam augetur, qUam eX aegrὼ Verbis credere liceret. Sub

19쪽

DE ARTHRITIDE.

paroXySmo primo febris ViX sese manifestat, si res aliter se habet, signa pyreXiae evidentiora fiunt, pulsu duro, pleno, et Celere, CutiS Calore Valde aueto, adorientibus; sanguis missus et

jam concretus, superficiem albam coriaceam Ostendit, nee tamen, uti dicitur, ita ut in aliis Phlegmasiis apparet. Lingua humore sordido oblinitur, sitis quoque adest, cibi fastidium, cardialia, flatus, haud raro vomitus et ventersere semper astrictus. Urina potus parti tertiae ViX adaequat, dotes ejus quoque multum ab illis discrepant, quas, ParoXySmo nondum adventato, habuit, et adeo acrida est ut sub mictione ardorem ciet. Jamjam emissa rubicunda et pellucida, frigefacta vero sedimentum Copiosum lateritium vel rosaeeum demittit; pondus sejus specificum 1025 vel 1040 aequat.

ni acutiores fiunt, lucem et sonitum, dolorem et molestiam nunc asserentes, studiose fugit aeger. Mens olim languida et pigra, nunc querula st et solicita. Spasmi et tremores artuum vel etiam corporis totius musculos OC-cupantes superveniunt; membra jactitat cru-

20쪽

DE ARTIIRITIDE .

ciatus, positum commodiorom in lecto frustra petens. Signa sensim ingraVescunt, donec ad summum ejus attinet parOXySmus, quod plerumque fit apud horam seXtam vel oztavam, Cum sudor prorumpit, febris decrescit et dolor minuitur. AEger jam longo angore sessus, insomni gremium se tradit, et horis paucis elap- Sis, quodammodo resectus, et febre et dolore liberior expergescit. Pars inflammata aliquantum tumefacta esse nune Videtur ; colore

rubicundo induto, et Venis proximis simul turgidis. Die levatur dolor, otiamque febris alia

signa ; Prior autem vespere redit tametsi haud tam crucians quam nocte Superiore ; et sie augeSCens et remittens per spatium vel trium vel quatuordecim dierum perStat, Si acutus sit paroXysmus et progressum regularem habeat. Dum levior fit paroXysmus, a Sero in telam cellulosam effuso partis laborantis increscit tumor. Prorumpens hoc fluidum per cutem, odorem sortem et proprium edit. Tu- more decedente, desquamatur epidermis cum pruritu molesto. Recuperat indies aeger appetitum, animi solitam aequanimitatem, mem-