De vi vitali : dissertatio inauguralis physiologica ...

11쪽

nera in proprium corpus convertere potest; Pri'ma ejus aetas diutius protrahitur, quam animalium, habita etiam horum plerumque brevioris vitae ratione. - Sed haec sussiciant, nec OPUS est, quidquam de praestantia rationis humanae, de immortali animo hominis proferre, quibUS omnia animalia tantopere superat, neque de animi illa indole, qua ad fidem, amorem, SPCm, Virtutem, religionem divinam aptus evadit, qUum haec mi

rius ad physiologiam spectare Videantur.

'Priusquam Ulterius progrediar, idoneum videtiar, Partes cardinales seu similares corporis humani breviter recensere. Ex iis omnia organa, Cinnesque corporiS partes conflatae Sunt, nec tamen ipsas partes elementares sistunt, ex quibus ipsae demiam componuntur. Experientia duce hae partes similaribus haud ini Uria ad censentur: I. Tela collutosa scu mucosa. Basis omnium Partium, omnes ambienS et coniungeris, in sola dentium substantia Vitrea et tela cornea abesssvidetur. Durante vita compages gelatinosa, Post mortem magis silis Ormis per totum corpias Pro Pagatur, nUSquam interrupta, unde nonnulli con-

12쪽

tenderunt, Solam telam cellitiosam, si ceterae pari s demtae CSsent, corporiS formam r prae Sentare. - Hallerus P praeter hanc et fibras ac laminas pro partibus similaribus nabet, quae, e tela cellulosa compositae, huic potitas acceDSentur. 2. Tola cornea. Facile simplissima est, esquamulis et si bris confata, quartam singillas Strata alium ac integra massa colorem referiant In Sola

corporis superficie cst et imam sere consorinationis indoltim prae se fert, nervis vasis itae ex toto carCNs, solummodo C x substantia fibrosa ac lympha commixta vid otiar. 3. Tela cartilagitrea et Dela OSSEa, Certe nonnisi gradu in t r se disserunt, omne Cnim os CZrtilago antea fuit. Massa est Ex coe leo albescenS, homo geri Ca, Clastica, quae nonniallis corporjs in Partibus Nunquam in os convertitur. Ch Crnicaanalybis calcariam γ carbonicam, Phosphoricam Ct si Voricam, magnesiam Phosphoricam ossibus inesse

q. TCla testi linoa. ArgCnti fere splendorem rcfert Ct colorem cae albo flavescentem. Ceterum censior isita ccllulosa est, quaciam cori iunctionem λ) Halicti primae linea' physiolosiae Cap I. g 1 - 15.

13쪽

penitiorem init, magnamque similitudinem ex hi bet. Ceterum a fibra musculari, quacuria cohae rei, admodum dissert, nec quidquam ineptius eX- cogitari potest illorum opinione, qui omnem teU-dinem prius mUsculum fuisse accipiunt; qHod sor- Sari ex nonnullorum animalium musculis hinc inde in cartilagines mutatis, ut in avium eX tremitatibus P a Ssim Observatur, praepropere declia Xere. Infantibus sane tetidines vasis pluribus interte X-ti, ideoque rubicundiores Starit.

b. Contaxtus ut scularis, ex si bris e rubrosa vescentibus tenerrimis, oscillantibus constat, quae, Utriam forma cylindrica an rhomboidali, vel

ex pluribus vesiculis conflatae sint, Dec facile dis ctirnere licet, nec tanti momenti CSt, quanti non- nulli credunt. Chemica exploratio in partibias centum 75 partes aquae praebet, ceterUm gelati- nam, lympham, adipem; calcariam, Datrum-Et diri- monium phosphoriciam. 6. Nei Ni, e fibrillis tenuibus, mollibus, in

fasciculos, fascia sive Deiari lemate comprehenSOS, x compositi, SENSUS A Unt in Striam Enta.

Ex his igitur partibus similaribus vario inter

se contextis stragula corporis humani instrumenta, certis functionibus dicata, compo Sita sunt.

14쪽

omnes Omnino corporis humani partes vita instructae sunt, Nec ulla deprehenditur illius ex pers, licet Donnulli extiterint ceterum Vel Versatissi in i physiologi, qui aliquas certe vita plane

destitiatas esse contenderent, praecipUeque istam do Sanguinis iac ceterorram humorum vi Nitali inter modicos coutro ersiam movcrono P, inscii, Ut vid Cttar, quantiam errorem commiserint. Vita enim

si toti corpori, singulis e partibus conflato inest, plane intelligi De quit, illarum Unam vel alteram εa de Stitutam esse posSe, praeterquam quod ista partium in solidas et fluidas, divisso partim certa videtiar, nec satis sibi constat, quoniam solida a

fluidis non semper exacte distingUi possunt. In Natura non nisi gradu disserunt. Quod praecipue ex Eantii R) desinitione patet, qua traditur: , fluidum materiam esse continuam Sectig , cuius singulae partes in spatio, quod Occtipant, minima quaque vi e loco suo moveri possint. V Similiter Sach-

15쪽

13 ne fluidum eo tantum a solidis differre, ut mino,

ris cohaesionis, qUam qua solida gaudent, Particeps sit. - Utraqua d sinitio non nisi relativa est, quod ita cUlentissime voces: se minima CisV et cohaesio minor' demonstrant. Cartilago dura est,

ad sanguinem collata, mollis Voro, si cum clavi

cula comparatur. CCteriam solida solummodo ex fluidis fiant, haec itaque prius assuerint necesse est. Embryo quoque Primis temporibus meresuidus CSt. Omnia organismi elementa plane se invicem penetrant a a vita nec partibus suidis, non solidis, sed toti organismo inest; j et si viri doctissimi stru cturae partium et functionum diversitatibus indu Ciantur, ut V Aria S Supponant vires vitales. Sod quid plura in hanc sententiam disserere, quum prae ceteris Praeceptor reverendissimus, Peria illustris Dr. C. G. Hi oland acutissime colla tis argumentis, Sanguinis CXindeque ceterorum sui lorum vitalitatem demon Straverit.

16쪽

Ad caput liuius commentarioli devenio tot id sit cardinale Nitae Princi tum 'Plurimi physiologorum ci ad alia rae ScrutZ tortam vitae causam proximam propriae tributant vi, qHam Citatem n Uncta pant, quae ad Osa comprobata a medicis fere omnibus est, tamque freqUenter in ii bris adhibita, ut omnituis iam assu EVCrit ei HS i lac notio comm Uni veluti consensu ro cepi a Videatur. Hae rittar a Ut cm, an satis illa rCSpondeat, vita C liae causa proxima in vi quadam contineatiar, qUAC, quoniam inextricabilis a plerisque habetur, tutis simum ignorantiae refugi Um est.

Haec vis seiuncta cogitas Ur a materia, qUa Si extra illam adsit, in illam ag ns vitamquC cUm ea communicans Vis autem sine materia, illam excercente, vix concipi potest. Est Cnim vis Non

nisi restatio quaedam, ab ingenio humano tam ita amsingularum corporis functioniam vel Uti moderatrix inducta. Sic Reilius y semiin' causae ad effectum sive proprietatum alicuius rei ad phaenomena eius relatarum, rationem dicit Ct optime notat* , hanc

17쪽

1bideam plane subiectivam quod dicunt) esse, et sere s pervacaneam Videri, Si modo fieri possci,

ut omiae corptas perinde atqUe re Vera est, cogitaremus. Idem fero Boose contendit, qui vim rationem, Vel cata Sam, CSSe, Phaenomenoriam cogitabit m assirnstat. Quo etiam transferenda St -

Vis ergo idea est, ab ingenio humano concepta, vitae autem Principium idea iniuria habε- inr. - Quod si igitur de τi mitiali omnia penetrante, Omnia implente, cuius essectus nusquam non appareant, disserunt, nil nisi Citam i sam eiusque effectus ac Phaenomena indicant, alio eius loco usi vocabulo. Vitam vi praeditam CSSe, Π Cmo negabit, causam vero vitae in vi peculiariqUaerendam esse, demonstrari nequit, quum Vis ipsa ex vita demum nascat Ur. Nonnulli, Una nondum contenti, Plures Sta tuerunt vires Vitales, Singulas Pro singulis orga- IJ Boos e Grun istago von der Lelire der Lebenshrast. S. t. Henrich Sicilians Grinidati se der philosophi schen Na

18쪽

nismi phaenomenis, auctore iam AristotEle. Blumenbachii o vita propria neminem fugit. Ita ab eo vires dicuntur singulis partibus ad exhibendas

suas functioDes competentes, quae vi vitali Uni Versae Nequaquam PoSsint subiungi, v. c. iridis mollis, proprius mammae papillae turgor, fimbriarum tubae Fallopianae motus, contractiones uteri in partia, Tel.

Ni vero fallor, stanctiones partium cum vita

earum ab eo confunduntur. Sane oculus alia agit ratione, ac Ventrictatus, auditus organon alia ac Uterus: anne Vero ideo eorum Vita in uno eodemque organismo Vivo, a se invicem discrepat PVel causa Vitae earum Proxima varia hab ri potest Z Quod si concCdimus, tum certe cuivis organo propriam Vim vitalem tribuere debemus totiusque Organismi vita CX congerie illarum sexcen tarum Vi Iliam vitalium constabiti Vita per se Una est, corpori in Sita, neque plures a se invicem seiunctae vires Vitales cogitari pos sunt; ratio vero, qUa Singulae Partes functiones suas exhibent, ab earum structUra pendet. Commodex) Blumenbachia institutiones physiolosicae. Ed. 2. P. 42

19쪽

17mode quidem virium motricium, digestionis rel. vocabulis utuntur medici, Singulariam vero partium peculiarem vitesn subintelligere, haudquaquam licet. Nihilominus v l nostris temporibus Curtius S rongoly Vitam ε, nimis variis an odis et in nimis varia creatoriam copia manis Stari credit, quam ut uni iidemque principio tribui possit.' Idem ct Couab ichium o contendere video, corpus vi-

dolic Et uti imale vivum ex solidis, fluidisque par tibias et ex Niribus componi, cum illis vitam ino ita in tae commiani Cantibus. - Μihi, uti jam in Dui, potiuS Videtur convenire, vires ex vita demum deducere. Nonnullae praeterea Veteriam Sententia 2 con. siderandae V Cnitant.

Pa iacesistis vitam Vis vitalis effectus hanc vero astroriam effluvitam esse tradit; sed manisosto in circulo versatur. Viria Vitalem Archaeum, seu spiritum vitalem, quo corpus micro cosmus fiat,

20쪽

Uti videtur, quaestionem illam dissiciliorem , quid sit ille spiritus vitalis et quale eius principium,

non attigi SS C. Sic et Nelmontio vita effectus est Archaei ex fermento et qualitate, ut dicit, quadam Occ Ulla, corPUS J2ΟΠStridentiS. Ex Cartesii sententia vita motus est et Paritum cardinali Um serinentatio, a spiritibus vitalibus in cerebro secretis, adiuva Tte animo, effecta.

Simili fore ratione Stahlius vitae causam in anima ponit, vitam, enim ait, effect Um CSse Animae, in corpore organico apparentem. HUic vero opponi potest: animam, quemadmodiam Psychi cam organismi partem appellant, etsi qVadante nussaltem vitam animalem Seu potius citis stinctiones Tegdi ac modo retiar, vitae tamen carisam dici non POSSe, quum anima CXPerientia duce, vitae sequa tur leges generaliores, Nec via physiologica quid ' quam aliud nobis de ea innotuerit; ea potius tamquam vitae organi Smi esseCtUS, Vel comes organismi vivi, certa ratione exculti, inseparabilis consideranda erit; quod sere omne S - qUaem O-