De vi vitali : dissertatio inauguralis physiologica ...

21쪽

e Vincere potia erint, animam ante corporis fabricam persectam assuisse eam quo tUnc iam Sensisse, siquidem sensatio primaria eSt et necessaria animi functio. Ceterum mor)Stra acephala, in quibus nullum animi vestigium apparet, Per longi HS iem Pris vitam saepe producunt, multae ita e corporissianctiones sunt, sine ulla animi intercedente vi procedentes, sanguinis dico in orbem actionem, digestionem, rel. Neque facile intelligitur, quomodo, si anima sola Esset vitae cata Sa, plantar multa explicari posset y Poeticas enim sententiolas, quibus plantis et sensationes appetitias liae tribHUUt Ur, me Probare Non posse, Stapra iam dixi.

Syusio auctore vita ab igni cssicitur vitali, ex partium fluidarum Ct ni calicariam mixtioNC Dato. Tridorious Ho ' annus yὰ vitam in corporis ad putredinem propensi cora servatione versari assert, ex interno partitam et solidariam et sita id arum, sanguinis praecipiae motri Penitiori pendente.

Qua in sententia sta pervacaneum e Si fere admone re, Unius tantummodo sianctionis ab illo auctore rationem habitam ESSE.I Medicina rationalis. Vol. II. c. 1. p. 45.

22쪽

Iam 1acili lac gotio restatari possunt vitae illac definitiones, qHae Variis ab auctoribus adhibitae, hic illic usurpantur. Quo Praeci Pue pertinerit: Trhardi illa δ), qua vita pro facultate motrice

habet Ur, Sichali sententia, qui vitam Summam OSSefuncti orizam, morti resistenti tam contondit, itemque

Ballii R sui motuum et caloris animalis Uraionem sub vita intelligit, et Humboldii' , qui vitam materiam esse acci-Dit, cuius ad arbitrium separatae PariCS, Separatione facta, prioribus cora ditionibus eXternis Servatis, mi Xtionem sUam chemicam Perm Uterit.

Eiusmodi dis initiones manca O natatilae iste haud iniuria habentur, quoniam Uni taratiam modo vitae rationi sive functioni accommodatae, Vitae Dotioni generatim concipiendae parum omnino respondent. Qua de catara vix necessarium videri Potest, plurcs insuper Obiectiones asserre.

23쪽

Aliis vitae causam peculiaribus quibusdam

Achormannus oxygenium, Boichius caloriciam, alii electricitatem, salvani cum et hujusmodi non dubitaverunt pro causis vitae proximis habere. Prolixo sermone opus foret, ad omnes ciusmodihVpotheses Cariamque argumenta curati HS CYplicara' da; conces8iSsu sussciat, plurimum quidem subtiliores illas materias in emcisendis vitae Phaon om C-nis valere eorumque plurima his solis provocari: mialtum vero interesse inter vitae pha raomen a Ct iusdem causam. Ceterum eiusmodi hypotiae se Schemicam indolem nimis rodes erit. Nihilominus tamen Ciar ius Syrongest 3 multum favere etiam- Dum illis videtur; tradit cuim, vim vital Em irra-

ponderabilium modo agere, etsi mox conCed ut, omni mechanismo Et chemis mo eam superiorOm

24쪽

22 Irimas, ita et hanc doctrinam chemicam illustravit

eamqUC restatavit. Omitto teras vitae defini iones, qUae Sin inagis in inta SV C abhorrentCS, traduritiar. Omnes enim in absoluto commodius opere, quam in breve hoc commentariolo Pertractantiar. Dciae vero novitate allectantes, breviter ad huc commemoraridae Venitant.

Fatendum est, notiones scholae Schollingianaes multis praecellere: vitae mihi autem per totam rCriam natiaram Propagatae idea, Satis quidem vera, ad in Ue Stigandam lamen corpor tam organi coriam Vitam haud stassicere visa est. Haec Dim vita propria gaudent, ab universali naturae vita fere seiunctam, quam Ciam illa Prorsias Cori. scindere haudquaquam licet. Uam Vi S PCrn CeSSationes Simul explicare.

nitione multa quidem disputavit, hanc vero maquam vitae carisam Pro X imam tradere conat Us CSt. gulis scre physiologiae in compendiis. ab allatis riura in omni physiologia Videatur, Utri Usque ra- iis logicis scholarum praeceptis accommodare,

25쪽

Recta vitae desinitio logica nec tanti mihi, ac auc

tori momenti ESse, nec ea, quam ipse Proponit, Satis respondere videtur. Ipse qUidem rectam de . finitionem aemnes notas, quae ad notionem rei alicui US pertineant, amplecti debere, praecipit ),

eius vero vitae definitio: qua , , versari in sui ip-ε ius conservatione, Per m Utationem et sui ipsius et rerum CXtern Artam , Ope Viri iam ac instrumentoriam et secundum leges, in ipsa latentes pe-

Dis functionem complectitur, omissis ih stimulosi CX ternas reactione et cardinali fere vitae actuositate , qta a Partes Perpella o decedunt, NOVAE IUE SU-hciant das stete Werden). Cuius, vel potius ip- sius m UtalioniS mentionem quidem lacit, conser-l Calionis vero tantiam modo ratione habita. Atia men nemo negabit, hanc sui conservationem, nec Unicum EsSe Vitae suae in , Nec solam eius stinctio-Tem, Nam Virtam lae Cadem ratione de vita per se, deque iis vitae Effectibus valet, qui, ad externa converSi, tantum abest, Ut vitam conServent, utl eam potius deterant ac destruant. Plures virium vitalium divisiones, ab auctore δ) A. C. Mayer l. c. f. 85.

26쪽

nostro prolatae, quat s sunt vis Productionis e

Negotio excogitari possunt. Praeterea tres ab omnibus receptae functione S cardinales: r Prodractionis, irritabilitatis et sensibilitatis, quibuscum quae iungendae sint notiones neminem sugit, sa' iis mihi sussicere videntur. Iam quae ad solvendam de pro X ima vitae caUsa quaestion Em pertinet, satilis mil1i videtiar, beati Bellii sententiam adduxisse, viri, Omni laur

de Sta perioris, citius m C moria, quamdiu litterarUm disciplina vigebit nulla unquam oblivio dolebit, cuique partem eorum, qHae vitalia ab eo accepi, grato animo hic r ferre liceat. Lollius omnium in corpore animali phaen Omen ortam, qUae Nec notiones sunt, nec cum iis in VCX u sunt causali, causam in materia animali, in-

27쪽

que ejusdem elementorum diversitate primitus recepta mixtione et forma ponit Quare nullus dubitor

VHiu vitas causam tu materici mixeioneotque forma quae aui. Ubicunque vita est, et materia est, quae Spati Umexplens et absoliatum infinitumque in natura sistit. Quare Umbram sectari, ad fictiones, ad araim Am m Undi, ad vim vitalem, aliave senSibias occulta conflage-xe ViX OPUS CSt, quum praesto Sit materia, E 'illa ipsa eiusque phaenomenis viribusque ei tributis, res physiologicae convenienter po Sstant eXplicari. Nolimus negligere, quorUrri revera StamVS com PO t CS, CX colam Us, quae no S circiamdant, nec remotuq Uaeram Us, ad quae Saepissime nobis intercepta Via est, secus enim in quisquilias atque errores incidemUS.

Phaenome a naturae vivae eadem ratio UE

ab illis naturae Inormae disserunt, qua dissert utri . Usque materia. Illa praeterea Phaenom Cna CXP perientia duce clam certa materiae et forma et mixtione tam penitus cohaerent, Ut cUm hae mutantur et illa mutationes necessario recipiant. Qua

Boii voti dor Lehensi rast im orston Bande seines Archius stir die Physiologio. ferte M.

28쪽

26 ratione vita ut Plurimum Variat, neque tantiam animalia structura inter Se diverSa, Sed tantam qUO- qu C idemque organora, mutata physica mat Criae conditione, Phaenomena diversissima sub oculos

dat. - Id Cm fere in plantis oblinet, inferioris orsan gradu. Haec ipsa partium striactura, haec ipsa elementorum mixtio, eas Plantas Esse, essicit. Elementa quidem eadem et in aliis organismorum generibus adesse queunt, sed certe alia ratione commixta, inque aliam formam composita sunt, secus enim et eadem Planta C ESSE Ut. Et revera eadem Clementa chemica et in animalibus et in plantis inveniuntur, ad haec serer diacendat carbo Deiam, a Zotiam, hydrogenitam, J Xy- geritum, sulphur, Plio Sphoria S, hali, Nat Irim, arn rnonium, calcaria, magnesia, alumina, silice iam, maia ganiam et serriam. 'uanta vero in corpori-

bus, exinde ortis, varietas, Sechandiam Variam mi X-

tionis rationem obtineti Ipsis tarn sensibus saepius patet, quodlibet organon propria gaiadere mixtione, ut de forma

taceamus. Uniam idem JUC organon Varia gata de re elementoriam mixtione, rationi contrari iam est, tum enim non idem esset organon. Minus ita-

que quaerendum videtur, an hoc vel illud corporis alicui US. Pari Cm Cniciat, quam e Xacte, Uti iam

29쪽

commemoravimias, in rationem inquirere, qua illa inter se mixta proprias in formas redigantur, de

quibus corporum Viventium et Vitam et natiaram

pendere, e Propo Sitis lucta lenter apparet. Prima materici organicae initia in ipso naturae mori Uae Sinia latent. Unde venerint, quis interroget P Eiusdem certe ac tota natura originis fiant. Haec revera adest, qUod Sensibus as Prehendere licet, idque, ni fallor, ad instituendas

disquisitiones physiologicas videtur Sunicere, quia mi quod ultra est, extra OX perientiae fines positiam, mere, Ut ita dicam, hypernephelia in sit. Haeritur solummodo de modo, quo illa materiae organicae initia in convenientem redigi pos sint ordinem, quod sine dubio germine quodam fit, se a basi organica, per generationis actum Pro

creat O, ccii cetera, criada quasi materia, circiamPO 'DitUr. - Ceterum si quis, omnia eXplicandi cupiditate adductus, Unde materiae istius conflatae Sint vires, interroget, respondendiam videtur' , satis esse novisse, omnia haec ita materiae natura sila esse; nec nobis eortam conamina placere, qui ad primas omni iam rerum calas a S, reconditas talii 'que, evehi cUpiunt, quo certe earum notitiarum, X Reit a. a. o. Sei te si .

30쪽

quibus idon cum Dostrum ingenium est, copia et perspicuitas imminuitUr Potius quam augetur. Multa prosccto Sunt omni verborum explicatione Superiora ea IUC, nonnisi interno animi intuitu

quae in physiologia consideranda veniunt, non m tori ei relinquamus P - Si Cnim non in ea eSt, in alio quodam esse debet, quod est Praeter materiam quo ad VSqUe e Xperientia nos perducere Desilait. Nihil in corporum vivorum actionibUS EXtra' Deum et ab illis alienum Videm Us, quodcunque iis, ibi sit, ubi vis organica ipsa agit - . Nonne hic consistendum est y Materia adest, eicisque effectus clare Sub oculos veniunt 3 . Et haec hactenus. - Ipse, B. L. omni tam