De fracturis prope articulos : dissertatio inauguralis ...

11쪽

i e r, invenia simplicissima atque aptissima harum pendelarum Specie, maximam merebatur laudem. Quae machina iisque ad hodiernum diem aut in forma prima, aut mendata a multis aliis secundum negotium quodque adhibet M. Eicli heimor hujusmodi machinam Persectiorem tradidit, quae composita secundum Posch Di Israhin, utriusque commoda secum seri. Ηοppens iaciter aequo modo pendetam nobis re-

liquii, quae Saulerianae simillima. De Grao se Journat s Chirurgio v. Augetilieilli. R d. IV. IIOR II. N. 197 nobis machinam persectissimam tradit, apta est ad quemque fracturarum modum cruriqpraecipue, et anilbrachii, atque sino dubio unicuique usui commendanda essei, nisi pretium ejus magni Siarei.

12쪽

Inudb uch dor Lotire voti doti Bruchon Oic. Neite 450 452. Mutationem apparatus Praeliani, ut in situ petidonii otiam silus latoraliου vicarius Permitiatur, reperimus apud , ii s l, num e r in annalibus artis medicatricis universalis. 'ari rubo IS25. nd. II. IIosi I. N. 60. Em ilia monium, quod assert haec involatio, haud magni satis aestimandum est unaquaque in ratione. Prao-terea enim, quod aegrotus a maxima dolorum Pario deliboratur, quod Atius praecipue in fracturis cruris, prioribus ferulis munitis, patientissimo saepe aegro foro intolerabilis erat, otiam alia ex Pario intelligendum nobis eSi, quam noxiae atque Platae rejiciendae suorini illae sortilao, illae tegetes si ramineae, illa vincula et quae sunt cetera, et quomodo maxima pario vanitas illarum fracturarum gravium, ad quas praecipue Pertineant Da-

cturae Obliquae, prope articulos, in articulis ei senioris, prae coieris in eius collo, apparatui fasciarum priori adscribenda sit. Inflammatio Post illas fracturas per se jam praegraVis, maximo gradu augebatur fasciis firmis atque inperspirabilibus, et maximis ianium laboribus, in fasciis quotidio saepius detrahendis superabat chirurgus illas suppurationes, quod in caSu OPPOSilo Propter opportunitatem facillime fieri potuisset. Praeterea ad pra-xim quam quo haec methodus iam congrua apta est. Modicus ot nos conatalis ei militaris in bollo, quorum

singulo si ope maxima hominum copia valde vulnerato

13쪽

rum sanandi causa traditur. quibusque vel iri maximis sudoribus impossibile erat,quin instituerent omnia tali modo

Pro tempore, qualemcunque res PraesenteS POSiulabani, nunc numerum mulio majorem tempore breviori sine

laboribus illis ei prospero successu quidem tractare POS-Sunt. Aequum commodum pendeta in praxi privata ei Praecipue rure praebet, ubi apparatus singuli fasciarum disseilo aut minime sunt acquisitu, praetereaque chirurguS quoque die apparere non potest, aliamen eXitus sausius speranduS QSt.

Quamvis pericula cum fracturis prope articulos conjuncta, quod postea propius explicare volo, non lalia Suni, qualia e praxi chirurgorum priorum nobis iraduntur, tamen minime credendum nobis est, hac methodo sanandi nova unamquamque fracturam, quaecunque Sit, S nandam esse. Articuli Propinquitas Semper periculosa

est ei manebit, neque quisquam chirurgorum Celebrium Dunc temporis sane invenietur, cui Omnia hac in re pro-SΡere Successissent, quamquam nihil profecto praetermi-Serat, quod ars ei praebebat. Celeberrimus illio Nauior magnam eXemΡlorum copiam, quorum nonnulla postea commemorabo, nobis tradii, in quibus per pendetam Suam fracturas vel complicatissimas maxima cum solicitato satia-vii. Silonito vero praetermittit copiam corio haud minorem CaΝuum hujuscemodi successu carentium. Eliam D e s aut inarrat mulios casus praegraveS, quos Sine ullo periculo et sino pendola adeo in extremitatibus sanavit, iamon lita

14쪽

bore pericula moti et . quae facillimo advenire possunt. Unde igitur patet. do exitu solici talium si a iurarum,

etiamsi ossetii complicatae, noti Plane doΝPorandum csΝ , quod Hierquo scriptor modo citatus ot praeterea multi alii exemplis satis domonstraui; ianium voro stat procul dubio . experimentum hoc saepissimo exitum habere calaminosum. Sic coloberrimus Dos auli, o xiiii solici

inultorum casuum. in quibuη fractura orat prope articulum vel in illo ipso, complicata adeo cum vulneribus magii is, audaX, haecco in observationibus suis chirurgicis solo iis dicii: MFracturae prope articulos jam per Se PericulosiΝΝimae Suni, quamvis enim Saopissimo articuli mobilitat om amittunt, atque Semper in si alii illo permationi, etiam tendines atque ligamenia afficiuntur sero som-por quassationibus ei disruptionibus, unde exoriri soloni dolores gravissimi, inflammationes, Subsultus tendinum, ulcera, gangraena ei qMi Suni celeri caSus Praegraves, qui aegrotum aui perducunt ad moriem, aut, si aliter servanda erii vita, amputationem exiremitatis fraciae quam celerrimo POSCUni. αNimilia etiam dicii col. Π e rit si o i ii in libro de fra- esuris ot luxationibus atque multi alii scriptores, quorum nomina cum sententiis hic verbo tenus explicari, li-

bolli moi volumen exiguum Veiai. Inter omnes Veroscriptores, qui accuratiora explicavere hac do ro, Polli in libro MΤratio des mali dies des osse primiam ionei lo- eum. Et palma iribuenda est, Primo monuisse de peri-

15쪽

culis. quae hujusmodi cum fracturis conjuncta sunt, et

legimus apud eum in loco, qtio agit de fractura semoris, haecce verba: -uuand celie fracture est si pres de j in- eiures, que lyarticulation s inflantino, ei qu'il syy sali dos

depcis, ii est rare quo Ia cure reussisse, et Ies blaisses

perissent par Io devolomoni, la fici re lotiio et lo refluxiles matters purulentes, qui causent absces au sole, auxPOulmons, ou danS quel lii aut re viscere. Lorsque laseaciure est volsine de lyarticulation superieuro, olle eston coro pluΝ datis reuSc. Aequo modo monot Η eis ior de periculis post amputationem remi,sam, quia in fracturis prope articulos ligamonia et iendinos quassarentur et disrumperentur, unde exoriri solerent multi caSuS Praegraves, Praecipue inflammationes ingeni QS, ulcera, gangraena aut convulsiones, quae Omnia SaepiuS attraherent moriem aut jacturam membri Dacii. Quibus praemissis, ad explicandas Causas me con- verio, unde in fracturis prope articulos illi casus modo commemorali Oriantur, et cur fracturae prope articulos periculosiores Sint, quam alio in loco, quin saepius noxiores quam in articulo ipso, ei propterea optima via mihi esse videtur, si paries prope articulos jacentos accuratius inquiram, quia sine dubio ex illis, oi ex earum conneXu atque Strictura praecipue periculum illud exoriri debet.

Constat articulus quique ex apophysibus oppositis

16쪽

duorum vel complurium ossium membrana si brOSa COnjunctorum, quae membrana continuatio est periositi, aruque ab ultero osse sese extendit usque ad alterum, itaui libere moveri possint superficies oppositae. Quae quidem superficies no alterantur, cartilagine quadam Obduciae sunt crassitudinis sere duodecimae pariis pollicis, quae cartilago iterum obiecia esi membrana serosa intime cum ea conjuncia. Illa membrana, sacratim latus inierius articuli circumdans, synoviam secernit, undo membranae Synovialis Donacia ei datum Osi, et tali modo impeditur ossium frictio. Quibus partibus sormaius arti

culus praeierea circumdatur tendinibus, ligameniis, apo-neurosibus, bursis mucosis, glandulis lymphaticis, Va-

Sis nervisque majoribus minoribusve. Prope articulos eaSilem paries, quas modo circumdantes nominavi, eXceptis Paucis, invenimus, praeierea etiam aliae hic positae sunt; plurimae enim musculorum tendines affixae sunt non articulis ipsis, sed eorum propinquitati potius. Prao ceteris vero non praetermittendum erii, quod majores nervi atque Vasa ante articulOη in ramos minoros dividuntur, et hoc quidem in loco maxime omni legumento carneo carent, ita ut aliqua vi adhibita, sacile lacerari possini. Quibus sub conditionibus quaeritur, num Perieulosior sit fractura in articulo ipso quam prope eun- dona. Mihi quidem maximis in casibus fracturae prope articulos majori cum periculo conneXae esse videntur, quam in ipsis articulis, quod scriptores etiam exemplis

17쪽

saiis demonstratii. Quassatis vel disruptis nervis majo-

ribus, tacito ietatius et irismus exoriri solent. aut, Si vasa majora simul cum nervis disjuncta sunt, atrophia membri Dacii, etiamsi aliter Servatio sperari potuisset.

Quod eoierum attinet ad alias pari QS SUPra commemOraias, invenimus sere easdem aut ejusdem Structurae saliena, ei in articulis, et prope eos. Haboni vero quodvis nomen, iamen earum vitalitatis Maius minor Psi quam nervorum, VRSOrum nique m lsculorum, idcirco roactio inflammaioria pro momento quid in non iam vehemens

invenitur, eo magi' autem inclinationem ad inflammationes chronicas Dogare POSSumus. Qilae vero inflammationes chronicae omnium periculosissimae sunt, quianoquo solum difficile est amovere eas, sed propterea praecipue, quia Permagnam Proserunt suppurationem, quae valde consumit aegroti vires, ita ut facito provocolur sobris hectica, cujus exitus semper totalis, nisi alio modo inflammationis causae tolluntur. Omnia quaecunque modo dixi de partibus ei in articulis ot propoeos silis, si exacte contemplamur, maximis in casibus quidem pericula utraque cum fractura conjuncta haud longo disiare videntur, tamen fracturae propo articulos majores, inter quas Praecipue genu atque cubitum nomino , saepius Periculosiores Sutii quam in ipsis articulis, id quo ex nulla alia causa, quam quod Vasa atque nervi majores in articulorum vicinia soso dividunt in ramos, et sino dubio trunci cujusdam vulneratio pericu-

18쪽

ium multo majus ud se trahit quam ejus ramorum. uuarum fracturarum exitus felicior, si morti aliter a groius evadii, sere semper articuli immobilitas erit can-chylosis aut articulus spurius pseudari lixosis , tamen uterque aegroti motus spontaneos impedit, ita ut maximiK in casibus amputatio suisset praeserenda, quia membrum illud hoc modo servatum obstaculum quasi est ad perficiendas priores stinctiones, quod praecipue apud exiremitates inferiores seri solet. Rarissimi semper existunt atque manebunt casus, in quibus exiremitas ulla, tali modo fracia, praesertim quum magna Vulnera ad Sini,

quod fore Νemper si, ita sanatur, ut gil priorem utilii iis Staium redeat, neque accusandus orti medicus, si ali-ior spes sallit, quia omnium temporum medici portiissi inisano exemplis abundani, in quibus exitus erat contra spem, quamvis in tractanda fractura nihil praetermissum

erat, quod bonum Successum amoviΝSei. Qua ratione

non ΡοSSum, quin adnectam morbi historiam, ubi vel in iraelatione optima viri temporis nostri excellentissimi a Graeso, adhibitis omnibus quaecunque Osserebat ars, membrum prope articulum fractum tamen servari non poterat, sed Superatis maximis mortis periculis, amputatio ultimum refugium ei sola salus perficiebatur. Inter scriptores, qui accuratiora ejusmodi do fractu. ris explicavere, praecipue Sauler in libello inscripto'

19쪽

ei Des aut nonnullos momoratu dignissimos Ca-

Sus nobis tradunt, ubi vel prognosi pessima membrum ad priorem utilitatis fiatum rodibat. Sic sanabat Do-sauli fracturam obliquam exiremitatis inferioris ossis senioris, in qua condyli simul disjuncti orani, in homino robusto triginia annorum nequo sine ullo mortis periculo Solum post septuaginta quinque dios, sed exiremtias Dacia etiam, quod aliinei ad formam os ad usum, minime cedebat alteri. Ibidem Langore κ quidam, chirurgus in IIOiel Dieu,

CaSum memoratu dignissimum narrat, qui, nisi exitus suisset Ioialis, haud satis admirandus est. Anus Octoginta irium annorum lapsu do scala fregerat semur tali modo, ut aliora fractura obliqua Pro1'egenu articulum, ei aliora longitudinali, exiremitas insorior semoris in iros paries disjungeretur. Usque ad diem sexagesimum sextum bono successerat sanatio sine ullo periculo, ita ui fasciae deponi potuissent; tum eXOriebatur inopinaio iunior ingens, qui tantummodo Supra exiremitatem Daciam sese extendebat, ita ut post diem septuagesimum Octavum aegra lectum relinquere POSSei. Die centesimo secundo apparebat sobris exigua, quam mox diarrhoea vehemens sequebatur, quae quidem ΡοSi undecim dios sistebatur, iam oti laniam debilitatem relinquebat, ui aegra hydrope aionico universali inde eXorio

20쪽

lio centesimo quinquagesimo terito e .vita deceASerii. Cadaveris obductio liaec ostendebat: plano emollita

erat cartilago circum fracturam, ossa ipsa orani iam se gilio, ut paucas horas post moriem collum semoris Dangeretur, quamvis oXigua latitum vis necletidi cruris adhibita erat. I res paries, in quas exiremitas inserior se- moris fissa erat, cartilagine plane conjunctae erant, ita ui, nisi hydrope ei diari hoea ingenii mors advocata suisset, membrum fractum ad integrum rodiissei secundum Lan-Zero Z opinionem. At illa di arrhoea est, quae perlinei ad pericula post hasce fracturas, ei praecipuo ad illas in semore, itaque haud immerito Pelii oi II o i s i o r locis supra citatis, ubi agunt de fracturis somoris, mentionem ejus secoriani, quamvis Lan Zoroae magis soritatio exoriam illam putat. Haud satis admirandum nobis est, quatenus hocce quidem in casu vis naturae medicatrix prosocia sit; si enim Perpendimus, in aetate octoginta trium annorum, ubi Praecipue in tela Ossea Vim productivam vis rosorptionis mulio superat, ia- men reproductionem ejusmodi fuisse, ut callus gigneretur, haec historia morbi profecto dignissima quae Ρο-sioritati tradatur. Apud N aut ex invenimus multos casus, quorum extium

bonum praecipue Pendelae suae adscribit, et id quidoni jure pleno; namque contigit ei, ut sanarei fracturas valdo complicatas, in quibus aliis sub conditionibus amputatio

sola salus suisset.