De fracturis prope articulos : dissertatio inauguralis ...

21쪽

Sic non possum, quin commemorem accuratius casus euiusdam, qui, quod attinet ad fracturam, oi simil-

limus est, cujus morbi historiam ad nexi. Utroque in casu adhibebatur pendeta, ei quidem S a u i e r hic primum periculum secti, postquam plures dies fasciae frustranoao jam impositae erant, ei prospere SuccesSii res; contra videmus casus a me commemorati exitum infelicem, quamvis ab initio quidem pendeta Graesiana, quae mulio aptior orat ad sanandas huiuscemodi fracturas complica-ias quam Nauteriana, iunc temporis in initio domum. Quid vero est, cur similium casuum similis iraciatio non eundem attrahat exitum P interrogarei aliquis, of id quidem haud immerito, praesertim quum in meo easu exitu infelici homo mulio robustior esset, ei jam ab initio machina persectissima liud iis generis adhibero-iur. Num soriasse tractatio interna altero in casu molior suorai oi id plane negandum mihi osi, sicut historia morbi docebii, causa igitur magis in vulneration o

ipsa quaerenda orit. Vir quadraginta quatuor annorum, qui quoiannis

hri biliosa laborabat, saltu e vehiculo fregerat crus sinistrum prope pedis articulum, ita ui pars Dacia libiao superior sere pollicem e Vulnere promineret, ei pos ad latus externum vergeretur. Appositis rite fasciis, in ira hani post secundum diem dolores vehementissimi, ita ui vincula desumerentur. Exorius erat iunior ingens, qui

plane volabat applicationem saSciarum rei ieratam; prae

22쪽

ieroa ossium distocatio ejusmodi orat, ut pars libiae fracta superior pollicem o vulnere Prominerei. Insii-iuia igitur repositione, adhibebat Sauler primo pendetam illam, quam postea in statu persectiori nobis iradidit, ei commoda suere maximi momenti, neque enim remediis externis in perpetuum patebat tumor, sed Velabat otiam, quod majoris erat momenti, erysipelas per totum erus propter Staium viri biliosum eXOrium, quamcunque fasciam, et occubuisset sine dubio in lioc fiatu valde complicaio aegrotus moriem, iraei alio si aliter suisset. Post multos labores, quorum singula apud Savior quisqne Iegere potest, aeger ad integrum redibat, idem exitus casui a mς Commemorato, nisi ei quassatio tendinum major fuisset, ei quod multo gravius erat, nisi vasa atque nervi majores maximis cum musculorum tendinibus suissoni diruit. Aequo modo Sanabat , a ui or fracturam humori prope cubitum cum Vulnere complicatam, in quo magna tendinum quassatio adsuerat in ira sex hebdomados sine ullo incommodo, quod attinet ad prioren mobilitarem.

Haud minoris momenti alius casus prognosi valdo dubia osse videtur. Lapsu ab arbore Paraverat sibi rustica quadraginta quinque annorum fracturam brachii sinistri duplicem. Pertinebat altera fractura ad simplices, ei sila quidem erat duos PolliceS supra manus articulum, ubi uirumque os sine ulla complicatio no fracium erat, altera o contrario comΡlicatorum numero ad

oi obtigisset pro socio

23쪽

scribenda orat. Extremitas humeri inferior in plures partes disjuncta erat; pone atque juXia oleCranon Nor-Sus condylum iniernum aderat vulnus, quo os Dacium digito tangi poterat. Plane abscissus orai condylus inie nus, qui Supra pollicem locum amiserat, ad quom simul duobus digitis facile per alterum Vulnus penetrare Poteras. Talibus sub conditionibus prognosis valde dubia ponenda erat, et maxima Prosecto chirurgorum pars amputationem statim insiliuisqei ad evitanda pericula permagna, idque jure pleno, etsi enim aliora anti brachii actura Sine periculo erat, tamen altera iam per Se cum eo majori periculo conjuncia, nedum in complicatione Cum altera, neque qui, tuam negare poterii, inventioni

pondelao innium sanationem talium gravissimorum casuum esse adscribendam Convenit sere inter Omnes

chirurgos, quibus temporibus prioribus innotuerat hujus machinae usus, post amputationem tantummodo exitum felicem esse expectandum, et haud dubio in discrimen commissam fuisse vitam aegri, piis si aliud quidquam ausus esset. Post adhibitam ponitelam vero magna in cO-

pia nobis occurrunt oxempla, ubi fracturae vel complicatissimae exitum habuerant felicem, sicut legendo quis-

que satis sibi persuadere potest. Qua igitur re saepe rejicienda erunt, quae Plurimi Scriptores priore' scripsere de poriculis fracturarum ei prope articulos ei in nrticulis ipsis. Loquuntur do gravissimis casibus. qui sero semper vitam in discrimen Ρ -

24쪽

multi et haud immerito quidem, quia apparatus saSciarum iunc temΡOris ejusmodi erat, ut remediis externis dissicile in eum inhiberi posset, unde etiam Venerat, ut inflammationes vehomenios, nisi aliter symplomata ner

vosa intrabani, copioAissima cum sui puratioue conjunctae, sebrem hecticam advocareni, cujus exitus SemΡer morS. Nunc plurimi haec pericula abjiciunt , non ampliuS Sequuntur 1'rincipia chirurgiae antiquioris universalis: post fracturas propo articulos vel in iis, complicatas cum Vulneribus, amputationem AOlam osse Suscipiendam, nisi

de vita desperandum esset. Taulummodo si Dervi atque vasa majora una cum musculorum ei tendinum parte, vel otiam sino illa lacerati erant, iunc habent eandem amputationis indicationem. Omnium fracturarum iamen una usque Duuc Puriculosissima cSi, etiamsi omneS COmplicationes desunt, et haecce in crure, Si in Vicinia genu, aut etiam magis, si in vicinia articuli Superioris apparet, aliamen fracturam simplicem prope articulum cruris superiorem in insiliuio chirurgico ophthalmiatricoHerolinensi Ill a Grae se sine ullo periculo S naiam ipso vidi. Jam Petit ei postea Hei sier jure monetii pericula locis supra citatis. Maxima tu parto fuit exitus letalis iis in casibus, ubi periculum sanandi hasce fracturas secoraui, exoriis deliri is, suppurationibus in-gontibus sobri hectica, diat rhoeis ei sudoribus colliqua-tivis, multisque aliis casibus. unamquam ex liri, quae Supra dixi atquc exempli μ

25쪽

satis illustravi, jam patet, fracturas prope articuloS eadem pericula omnibus in casibus ad se non trahere, qualia scriptores antiqui nobis iraduui, lanion, adhibita modendi ratione nova per pondo lam, cujus et inventori ci correctoribus maxima mundi gratia iribuenda est, quia hacro millibus hominum neque membra solum, sed vita

etiam servabatur, alia ex parte existimare non debemuri,

omnos ad casus hanc medendi rationem esse apiam.

Illi- in casibus ianium adhiberi polosi, ubi fractura sedem habet in antlbrachio, praecipuo vero in crure, hic

maximam utilitatem praebei. Nullo modo applicauda erit no suo humero nequo semori. DEondi in iraciandis se moris fracturis alium apparatum invenit, qui quod altiusti ad senioris fracturam, pomlolao uri ut nihil codit. Di, orRos modos tractandi Daciuras propius hic explicare, usumque uniuscujusque perpendoro, ambitus liholli mei vetarei, iamen SuperVacaneum esse mihi non videtur, si tractationem in Demicla cum tractatione Aino adjunionio illo comparo. Temporibus priuribus, in quibus chirurgi poli tela carebant, membrum fractum, lacia repositione, vinculis circumdabatur, insuper applicabantur forulae ollegetes stramineae, ct sic exiremtiali fracta : talis situs in stragulo plano dabatur, qualis apius quisque videbatur ad sanandam illam fracturam. Tali modo aegroius loci a prosternebatur per hebdomades, vel menses, foro im-

mobilis ut jaceat cogebatur, motus quisque Neque dolO- res gravissimos solum efficiebat, sed sere semper disto-

26쪽

cabantur ossa. Erat fractura simplex, quotidie saltem non deponebatur apparatus fasciarum, simulac complicata erat eum Vulneribus, quae per Suppurationem ianium Savari poterant, pus quotidio Aemel ad minimum amovebatur, ei sic doloribus ingentibus ei distocatione, quaecunque Sit, fasciae deponebantur, quae res maXima Ob Siacula Sanationi, si ulla speranda erat, opponebat. Unde igitur venit, ut fracturae illae complicatae cum Vulneri-

bus iam arduo ei maximis ianium chirurgi laboribus in integrum restituerentur. Inter Omnes Dacturas compli- Caias Prae ceteris illae prope articulum vel in illo ipso ingeniem curam postulabatii, quia iustaminatio sero Semper vehementissima sese osseri, et quia in Suppurationem CDΡiOSiSSimam Omnes curae conserendae sunt, nisi aliter omnia inflammationis sympioniaia vel usque ad gangraenam augeri debent. Quae ' Omnia incommoda in Statu plane alio sese in pendeta nobis Ostendunt. Praeter Situm commodum, quem aegrotuS Secuti dum Voluntatem sine doloribus atque sine periculo disto candi ossa dare sibi potest, chirurgo in Perpetuum Vulnus Ob Servandum erit, ad quod sino opera atque dissicultatibus

pervenit; maxima cum facilitate Silum quemque apiissimum exiremitati aegrae parat, remittit exiensionem, si valde tensum erat membrum, ei pari modo tondit etiam, si iam laxum apparebat. Omnis apparatus sa-Νciarum hic supervacaneus, quia loris in regionibu' ΟΡ-

positis id simplici modo efficitur, quod ioius fasciarum

27쪽

apparatus summopere et incomptoto ossicii. Tegumenium sere inperspirabile inflammationem per Se jam gra-Uem mulio auget et remediis orga illam adhibendis aditum Velai, qui essecius plane contrarius sanationi esse debet, unde etiam venerat, ut fracturae illae prope articulos insanabiles haberentur, ui pericula, quorum Supra jam mentionem satis superque seci, coloribus ale rimis depingerentur, et amputatione tantum essugi Ροsso illa pericula crederentur. Principatus, quem chirurgia nostri temporis in tractandis fracturis ionei, haud satis

magni aestimandus est, nam quis antea auSuS QSSei, ut fracturam prope articulum sanandi periculum fecissei, DP IS Dusian cum conamen quodque habebatur. Moriem Praegravem chirurgus quisque vaticinabat, si ullo modo aegrotuS amputationem ropudiassei. Rarissimi fuerant casus, in quibus anchylosis vel Pseudari lirosis remane

ribus prioribus jam mutilatos videmus. Quam multis

brachium atque crura nunc Servarentur, quorum CorΡΟ-ribus cultro prius eripiebantur lUirum amputatio sit instituenda nec uo, Saepissimo dissicito est ad decernendum, ei peritissimus ipsuchirurgus omnium temporum omnibusque chirurgiae ad-jumeniis instructus, interdum haesitabii, quid sit faciendum. Membrum servandum plurimis in casibus totam

vitae soli cilaioni homini alicui reddit aut perdit. Itaque chirurgus quisque conscribendis illis casibus, qui, quod

28쪽

nitinei ad sanationem, prognosin valde dubiam habebant, studere debet, ut medicus, annis atque cxperionita DOndum ProVecius, discat, quo urique claudum, et quomodo naturae viribus fidendum sibi sit; in proverbio enimosi: is occidit qui non Servatu, ei jure pleno quidem. Qualis dux in pugna, talis chirurgus in rebus doceri ondis subitaneis: paucae horae saepe vitam aui moriem do- cernunt. Mirae chirurgorum priorum sententiae sunt de cartilagine fracturarum prope articulos vel in articulis; putabant enim, materiam, quae cartilaginem formarei, ef fluero in articulorum cavitates, iamen opinio haec ima-

ginatione tantum provocato mihi esse videtur, praxis quotidiana contrarium nobis docet. Optimum argumenium fracturae patellae atque Olecratii sine anchylosi s naiae edunt, quorum exempla permulta apud nostri temporis scriptores nobis occurrunt. Cadaverum disso- cito praeterea docet, eo in loco, ubi fractura prope articulos adfuisset, pro sperata iuberositate in recenti os

Anchylosis tantummodo inflammait Ono diuturna provocatur, mulatur atque degeneratur membrana articulorum iniima, partim diruta per Suppurationem, partim, quia maioria lymphalica, quae in cavitates sese effundii. ibidem obdurescii, Obduciam membranam synovi lem mechanico modo inutilem reddit. Admirandus nobis ille status, quem Supra pΝeudar-ihrosis nomino significavi; propterea mihi liceat, aliquid

29쪽

hac de ro ut Ioquar. Partes oppositae ossis fracti oti immobiles manent, ita ut exiremitatis usus aut partim aut plane impeditus sit. Amittit uterque sitiis fracius aspertialem et obducitur cartilagino in forma loroii. Velat

partes molles, 'litae circumdant Ossa, tela cellulosa, quaeialem crassitudinem atque tonacitatem paullatim accipit, ut nihil codat membranao fibrosae, in quo SICCO, a n iura artificialiter formato, ossa libere moventur, sicut in articulo. Causa hujusce formationis quaerenda est indisharmonia aliqua osΝificationis impeditae cum nimia resorptione ossium. li iugo in chirurgia universali dicit, illum aidiculum spurium aequare verum, quod Cel. Ch litis merito in chirurgia sua plane negat. Quae Pseuda throses fore Oinuibus in ossibuΝ longis Occurrunt, saepiSsime vero videmus in humero. Experimonium sanandi eas in ximo successu interdum Suscipitur, ei OO nititur, ut supersietes cartilagiste Obduciae in si unctionis statum reconiis mutentur, id est, ui in iis magna inflammatio provocetur, quae Optime per frictionem retieratam suporficiorum oppositarum efficitur, aut per resectionem utriusque Par-

iis Daciae aui per Seiaceum, quod quotidio irahitur per mediam pseudaribrosin.

HISTORIA MORBI.

Christianus Traenuel, vir valde robustus, NXΛIV annorum, recipiebatur in insiliuium chirurgico - ophthalmiatricum univorsitatis nevoli non sis propior fracturam cruris sinistri complicatam. quae exoria erat per laprium

30쪽

ilo aedificio aliquo. Fractura circiter duos pollices supra pedis articulum tibiam et aliquid altius fibulam disjunctis pilano Ossibus corripuerai. Pos soro tu angulo recto erat curvatus ad interius cruris Iaius, et pars ossium fracta Superior, in pollicis Iongitudine prominens, disjuu-Xerat paries adjacenios molles. Num articuli capsula esset assecta nec ne, tunc perscrutari non poterat, partim propter vulneris augustias, partim Propter Sanguinem, cujuSpermultum effluebat o vasis ruptis, ei propter iuniorem haud inanem. Tantum stabat procul dubio, quassaiionem atque disruptionem partium mollium ingeniem, praecipuo tendinum hic fuisse, ita ui secundum indicationes chirurgiae antiquioris atque recentioris amputatio subi lanea hujus exiremitatis suisset indicata, quia sere semper remissa amputatione post hujusmodi vulnerationos exitus fuerat Ioialis. Sine dubio quidem apud scriptoros, ut supra jam dicium est, occurriani exempla, in quibus post vulnerationes vel gravissimas membrum erat servatum, tamen hujuscemodi conamen vitae servandae periculosissimum neque Solum eSSe potest, sed sere sem-

por est. Quibus omnibus hoc in casu accuratissime perponsis, homini illi osserebatur amputatio, quam pertinacissimo abjiciebat, unde nihil aliud remanebat, quam ui quaecunque tali in casu praebebat ars, adhiberentur. Propterea membro fracto in pendeta Graesiana, omnibus casibus, qualescunque Sini, Si quidem omnino sanatio sperari polusi, sine dubio a piissima, siluatio dabat r