De splenitide chronica : dissertatio inauguralis medica ...

21쪽

lent, n0n ordinarium quidem splenitidis, licet ad sanitatem contulerit. sicut illius contulit in chronica splenitide imm0dicus loclitomim fluxus. Sudores critici

sere nunquam obAervati sunt. 'Iurbi autem in cute exortis spieititis interdum prostellitur. Ulcora crurum Saepe salutaria ObSerVata Sunt, neque minuS morbus interdum diari hoea solvitur. Iam ut 'pocrates, Si ne

gri lienis morbo laborantes dysenteria amicerentur, id

bonum esse signum nit, quae dySenteria autem,' Si per longum tempus perSeVeraret, aegros conSumeret.

Alius splenitidis chronicae exitus Sed multo rari0r est Suppuratio, cujus initium hisce signis indicatur: Si febris. quamvis mitis, absque ullo ut plurimum capitis dol0re vespertinis horis, Vel per n0ctem SuperVeniat, ac exacerbetur, si Visceris dolor et calor adsint, et si aegrotus a m0dico quoque cibo molestiam in stomacho serat, Vel calor in Volis manuum et plantis pedum exsurgat, Si corpuS interim attenuetur, tussicula, ac sitis individua comes sit noctis, et identidem calor plumbeus in ore, pallida sere Semper Sit lacies, alvus modo adstricta, modo soluta, huic homini certe pus colligitur in liene. Haec autem

sympt0mata non Semper ita conjunctim neque eo' ordine apparent. I is in liene collectum aut in cavum abdominis, aut in ventriculum, aut in colon, aut per musculos abdominis aut per umbilicum effunditur. Plerum ino aegroti sebr hectica et hydrope consumuntur, Si splenitis in suppurationem tuansit. - Praeter Retiam mors vel nittritione plane perturbata, Vel haematemesi vel aliis morbis accedentibus adduci potest. Ad diversum exitum splenitidiS chr0nicae, dege-2

22쪽

nerationes splenis di ersae adhuc enumerandae Sunt, quales in Sectionibus cadaVerum reperimus, et quae Saepe uSque ud Senectutem Sine magna molestia se

runtur.

Nonnulli auctores dispositionem hereditariam et peculiarem praedisp0nentem coi poris constitutionem commemorant, HuSque Signa deScribunt, qui autem mihi lienis nisectionem jam praeSentem ejuSque Symptomata dispositionem litibuisse videntur. Media vero aetas proclivitate ad splenitidem chronicam conjuncta est, et quamvis nuller lienis inssammationem et sup- , purationem in puero quatuor annos natu obSerVRVerit, nomagni et Bonnet plura asserant splenitidis casus in Senibus ObServatos, tamen Saepissime adultos corripit. - Mnjor t praedispositio in mulieribus, quam in ViriS, Saepe Scilicet splenitis in Deminis eo tempore obSer atur, quo menseS ceSSare Solent. Etiam Nonners: Assicitur, inquit, et lien et hypochondria ex ' utero et quidem frequentissime. Ac proinde lienosae ac hypochondriacae ex utero eae meminae imprimis evadunt in aetate jam matura, quibus juvenibus menses non Satis copiosae fluxerunt. - Τerrariim cunditio multum valet ad splenitidem procreandam ; in regionibus humilibus et paludosis morbus jam ab antiquissimis temp0ribuS SaepiSSime observatus est. In Carolina auStrali inter quinque inc0lus duos lienosos esse Chaliners contendit. - rempestas litimida atque pluvialis nun Si tum Splenitidem sed morbi jam

23쪽

tempora nutumnuq morbum Saepissime gignit, qua renippocrates Splenitidem inter morbori nutumnales enumerat. Eodem modo Grofanolli: Νullo modo, inquit praetermittenda eSt consideratio, splenitidem non eSSeunius cujusque anni partis Sed nutumnalis praesertimet hiemalis sive in frigida et humida tempestate vi cissitudinibusque aeris exoriri facilius quum ceterutemporum decursu. Pertinaces quoque febres quarta nite, quae Saepe cum intuinescentia et chronica inflammatione lienis conjuncta sunt, in nostris regionibus nutumnali tempore Saepissime obserVantur. Heusinger morbos lienis autumno maxime incidere huc modo

exp0nit: calore aestatis, inquit, sanguis valde diluitur et majorem quantitatem continet seri, quam hieme. Eudem tempore hepatis et lienis actio valde auctaeSt, qua re haec intestina causis externis obnoxiis sa-cillime laeduntur, quod saepe autumnali temp0re ne- Statem sequente evenit. Inter opifices ii praecipue lieni obnoxii sunt, qui stagnationes et congeStioneSVenosas abdominiS procreant, uti vitae ratio Sedentaria, qua continua abdominis praesertim hypoch0ndriorum compresSio efficitur. Inter Victum auctores imprimis leguminusa, radiceS Solani tuber0si, sarinosa, proserunt. Nec non abusus Spiritu0sorum, et praecipue spiritus frumenti nor agni, Bandor et Noemane-ring testibus saepe causa splenitidis esse videtur. LaeSi ines vehementes regionis hypochondi incne Sinistrae pleriimque splenitidem acutam, modicae vero

24쪽

et saepius repetitae insultationes chronicam procreare Solent. - Animi lio pie perturbati0ues praesertim deprimentes inter causari enumerandae sunt. Ex intempestivo aut excedenti usu corticis peruviani in se-bribus intermittentibus Grofanelli Ι) lienis instaminationem chronicam exoriri saepe vidit ; tirotissuis etiam dedit nubis hist0riam cujusdam militis tertiana febri Iaborantis, quem corticis usus ita pessumdedit, ut post n0nnullas, Variasque morbi mutationes trium mensium Spati0, chronica splenitide cum ingenti lienis tumore inde excesserit. Saepe inflammationes partium vici- earum ad lienem transeunt, uti contigit in sinistribulmonis inflammatione, in hepatii ide in paraphrenitide, gasti itide, et praesertim in peritonitido non raro observare. Interdum etiam splenitis quasi metastatica observatur, ita uorn juvenem viginti annos natum splenitide febri typhosne conjuncta obiisse vidit, quae suppressiR morbillis exortu erat 3 nec n0n Saepe Suppressione pedum ulceribus habitualibus, menstruorum et haemorrhoidum suxu exoritur. Noli et Portat de nique jec0ris et pancreatis indurationem, Si talem gra dum acceperit, ut aditus sanguinis in has partes timpeditus esset, et sanguis ad integrum adhuc lienem

sueret, causam efficientem commemorant. Quod autem tum solum scri potest, si induratio ista brevi pe secta est, in contrari0 enim arteria heputica et trun-

25쪽

elim arteriae coeliacae se contraheret et sanguitiis impetus in has partes diminueretur.

Splenitis citronica, etsi per l0ngum tempuS pCr- serri potest, tamen inter morbos pernicioS0S numeranda eSt, quum Saepe m0rbis Secunduriis supra commemoratis mortem adducat. Melior eSt prog00Sis, Si splenitis adhuc recens et nondum inVeternin CSt. m lior in juvenibus quam in aetate provectis, mala Sicum inflammationibus nut aliis partium vicinarum mor bis complicata est. Λllacii inues hydropicae, quae in-ssummationi per longio tempus jam duranti accedunt, imitum exitum indicant. Buna eSt pr0gu0Sis, Si cri-ses supra commemoratae intrant, Simulque Sympt0- .mata gravissima et perniciosisSima evanescere inci- .piunt, si habitus aegri meli0r sit, appetitus nugetur, cibi assumti melius seruntur, Si cuinmetitu linemorrhoidesque antea Si l pressae siuere incipiunt, Si Sum nuS quietuS reStaurat aegrotum. Cuvendum tamen eSt, ne aegrum, Si rec0nValeScentium intrat, sanum habens, magna enim eSt Semper in morbitiu recidendi pr0pensi0, ct Saepe imo levissimis causis ingui natio denuo pr0creatur.

Primuin morbi causae respiciendae et ii tanti imsieri potest removendae sunt. Utatur negrotus cibo

26쪽

ex materia levissima , qui bene sertur, et digestionin0n nucet, fugiat omnia Spirituosa: Vinum uStum, ce- revisiani et omnis potus calefacientes et pletlioram ubi omina Iem augentes. Removeat deinde negrotus omnes animi assectus, praecipue illos, qui Vim deprimentem in animum exercent. Refrigeratio corp0riS, pedum praeSertim semper vitanda est. Si febris et magna debilitas adest, quietem praeserat aegrotuS, Sin minus, quantum per Vires potest, ambulet. In morbo adhuc recenti, aut si morbi exacerbatio adest, sanguinis detractio semper instituenda est Detracti0nes sanguinis locales por hirudines aut per cucumbitulas in splenitide chronica plerumque majorem uSum praebent quam vena 'Auctio. In illis autem casibus, in quibus menstru0rum aut haemorrh0idum stuXus SuppreSSi 0 m0rbum provocavit, applicatio iuruilinum ad unum nut ad Superiorem partem seniorum Valde pro-Sunt. Semper nutem in Sanguinis detractione cavendum est, ne nimis debilitetur aegr0tus, quia tum plerumque in hydropem cadit. Obstriictionem pertinacem laxantiis remediis levare omneA ScriptoreS commendant. 0uamquam Bree et nonnulli alii laxantia drastica et imprimis alosin, extractum colocynthidis, scamm0nium, jutuppam salibus neutris praeserunt hanc ob cauSam, quia Salia neutra digestionem nimis de bilitent, plerique tamen auctoreS jure salia neutra pluris hestimant. Experientia qui que ducet, nonnullas dejectiones . nNSuantis Saliburi essectus multo majorem

27쪽

relevationem sequi quam majorem copiam deiectionum remediis drasticis porrectarum, haec Si omittuntur, statim relinquunt alvum tardam, illa per aliquod tempus adhuc solutam, et praeterea etiam detrimentum quod usus salium neutrorum in ventriculi et intest norum lanctionem secum ducere Bree et nonnulli alii contenderunt, multi auctores nunquam Viderunt. Apti simum igitur esse videtur, a salibus levioribus, qui ab aegrotis facissime seruntur, incipere, deinde ad sortiora transire, si autem torpor tractus intestinorum maximus est, et salia non sussciunt ad purgantia Mastica confugere. Ferrum quoque interne assumtum veterum et recentiorum medicorum testimonio in splenitide chronica utilissimum Se praebet. Veteres medici aquam bibere jubebant, . in qua serrum candens refrigeratum esset ; nostris autem temporibus aquae minerales serrum continentes saepe adhibentur. Inssammatione nondum inveterata, si lienis degenerationes non nimis magnae Sunt, aquae minerales

Spaa, Schwalbach, Pyrmoni, induratis autem jam acinis Ilenis, si hepatisatio et carnificatio jam adest sontes martiales Dryburg, WieSbaden, Eger magis pro-

sunt. Simulatque uSu aquarum mineralium symptomata inssammationis augentur, prorSus eas Seponi necesse est. - Cortex Chinad quoque cum salibus neutris conjunctus, quem Chalinera c0mmendat, degeneratione non valde progressa interdum utilem se praebet. Si tumor lienis magnuS et durus est, ab

28쪽

auctoribus remedia quae resorbtionem juvant commendantur, ut antimonialia et mercurialia, imprimis Aethiops antimonialis et Caluinet, praeterea decocta et extracta herbarum resolventium, imprimis Cicutae. Ab nonnullis recentioribus scriptoribus Cul0mel eam ob causam plane rejicitur, quod inde Serosa Sangui vis Secretio augeatur et, ut ita dicam, tam spongiosi Organi quasi resolutio facile exoriatur. Balnea calida praesertim, Si tumor adeSt durus, Valde prosunt praeterea frictiones, et lamentationes siccae in hypochondrio sinistro infrictiones unguenti hydrargyri cineret, emplastrum mercuriale cum Extracto Cicutae a veteribiis auctoribus commendantur. Exorienti hae matemesi prudentiSSime agendum, eaque nunquam nimis sortibus remediis sistenda est, 'tum solum si periculum adest ad sanguinis detractiones derivatorias, et ad clysmata irritantia refugiendum. Praeter aquam laurocerasi remedia in haematemesi non bene seruntur. Bibat autem aeger aquam muc0Sam, cui

aliquid acidi sit adjectum.

29쪽

VITAE CURRICULUM.

aius sum Henricus Arminins Mangold I alborsiadii dio v. Junii a. IIDCCCXI patre Henrico, innire e genie Bethmanu, quibus adhuc viventibus ex animo gaudeo, conseS-sioni addicius sum catholicae. Primis literarum elementis imbutus gymnasium quod Halborsiadii dirociore Cel. Ma s floret, per novem annos frequentavi. Testimonio maturitatis instructus anno IIDCCCXXXI Berotinum petii et intor eives Instituti modico-chirurgici Fridoriei - Guilotiniani receptus hisce praelectionibus atque exercitationibus elinicis viro-

30쪽

rum 'illustrissimorum et celeberrimorii iii ἰλerquadriennium iniersui: Cel. φορο senioris, de liodegetice, logice ei pVehologia, M. L nk de historia naturali, botanice et toxicologia, CH. Turte de pho Sice, elaemia et pharmacia, Beat. uermbstaeinde chemia et pharmacia, Beat. Rudolphi de

tus humani et organorum seu suum, de methodologia medicinae atque en clopaedia, tandem de pho siologia, ἐκ Schieman Iesplauchnologia. et Undesinologia. In arteeadavera rite dissecandi Beat. nudo hi una eum Ili. Schlemm magistri mihi fuerunt. Disserentes porro audivi GL Ech de ph3siologia, Ili. Fr. miseland de palliologia ge-

nerali, semiolico, therapia tam generali quam speciali . V. LArn do. palliologia speciali et de morbis su philiticis et psychicis, IV. Osanndo materia medica et de auxilio hominibus repontino vitae periculo arreptis serendo, GL Casper de arte formulas medicas con-