장음표시 사용
211쪽
De seruitute luminum, & iure immittendi, dc habendi fenestras in pariete vicini.
r Luminumstrui quid, ct arando immitteresnestras in parietem liceat. a --- caecin quando aperira potest. 3 Feminae inso pariete prspicientes in aream vicini, quantae altitudinis, se qua- -- les Mea,t esse ex causi elud ηι Parisistrumctali rum gentium. . t q. . . Fenesta qua iure tantum pro ν paneti Ut Hathrataesent crureseruitu , c vitia. i Minocti a possunt si rari a Gono aedi cante, se obturan.
irae sene iliarum tracto n. Aeseruit. iust.
E R. vi et v s luminum, est habere unam Vel plures fenestras. I. i. i. iiiiiiiii in pariete:vnde Paulus respodit, eos, qui ius luminis immittendi non habuerint aperto pariete communi,nullo iure fe- inestras immisisse Mnqua seruitute sic dist inguendum est,an ties. de seruit. per paries sit totus eius,qui fenestram vult facere, an communis cum vicino. Si proprius sit dc seruitus contraria non sit im- posita, in eo certE quodcunque voluerit, domino, tanquam rei suae libero moderatori,ficere scet Et ita potest iacere fenestram, per quam excipiat h-λια lumen a vicini ctiam arca Et quamuis murus sit antiquus caecus ab omni itempore, tamen non ideo prohibetur dominus, quin, ut in suo, possit in eo fenestram facere.eumque aperire ': Sicuti nillil prohibet quin in mea area ,-ε.
aedincem, quamuis nunquam antea ibi aedincarum tuerit . at tamen Impo- i a M.
sita sit seruitus, ne liceat aperire murum proprium, lex seruanda est , nec aperire potest:sicuti nec in vicini aemulationem faciens fenestram, vel in vi- -- cini contemptiun, utque omnia secreta rimetur&nouerit, vel si ut contra muli&de hi, Lhonestatem velit oculos in monasterium monialium iniicere, ei concedendum est : quia malitiis hominum non est indulgendum In quo M quali- .ras personarum facientium consideranda, dc pariter odium, vel amicitia vi- νcinorum. Alioquin iure communi quilibet praesumitur bonus non fa- ιosiam. d. viis . cete nocendi animo, sed ratione suae utilitatis,ut non intersit Valde num no- iiis. . 3 eeat sibi consulens . Ex consuetudine Parisiorum dominus parietis quam- ' η uis solus non potest lumina vel fenestras habere in vicini domum, nisi notia in in
pedes distenta terra, seu a prima contignatione: malus autem, iuxta lupo ruso Tuio. uioririus tabulatum, ad altitudinem ad minus septem pedum: & in his permissis, adhuc debent adiici ferrei cancelli, clathrati, M vitreatae quiescentes fenostrae,specularia videlicet assixa,& quae non aperiantur Hybernis obiecta no tis, specularia puros admittunt sole dc sine luce die,ut ait Martialis '. Th los a quoque consuetudo non scripta est,ut vicinus in aream vicini vel hortum, possit habere fenestram in pariete scilicet suo, distantem tamen ab inferiori contignatione per decem pedes ine iure tamen seruitutis ', quia dcs vicinus potest iuxta in suo aedificare, M ita tollere lumina impune. Nam ex consuetudine generali regni Franciae, non praucribuntur seruitutes tempo- : zzz re, nec possessio earum, quamuis quis vel senestris, vel stillicidiis usus fuerit spatio triginta vel quadraginta annorum, vel longiori tempore '. Eo modo
212쪽
no si quam per patientiam quaestum '. Sed & in praedictis senestrispe . cancellatis, de vitreatis, vel tela cerata conclusis, illud obseruatur, ne protendi possint extra murum vel pariete vel stillicidium,in aream vicini, et quae illi libera remanere debet usque ad coelum :quod de de cancellis,quos vocantia is seu in ta intellige, quae specularia a quibusda dicuntur'.4od Ta Ariobi,. -- si murus vel paries sit communis, placuit ne is aperiri missit inuito secio, nec ibi fenestram fieri': nam fenestra fieri non potest, quin alteretur vel laed paries. Carpola tamen in hoc dubitat, potissimum si unus ex sociis ot parietem communem,item si paries possit pati apertionem fine damno. ἀi-- , . sis de ita plerisque in locis fenestias permitti traditiverumtamen leges municiis pales esse consulendas,& consuetudines Vt Lutetiae prohibitum est inp, partiario seu communi,fenestram vel promestum habere, sine conse vis amis serima su dominora seu socioru parietis. Atque ideo statutu muro illo caduco,qui egeat resectione.modos dc mensuras fenestrarum inibi existentium, ab e pertis iuratis civitatis injici debere, ut non reficiantur praeter modulum
sein mea .. . aut mensuram antiquam Posse tamen aperiri murum communem etiam. --a. usque ad proximi domum pro tignorum trabeationis immissione, dum-ι modo postea foramina legitimε obturentur ' Sic consuetudine Turonensi sma re ',ut qui latrinas,foraminaue in suo pariete iuxta vicini pari Gem
s er inemo circa cere voluerit, teneatur inter murum proximi dc suum, murum alium con-h-ri struere duorum pedum&semis calce M sabulo. Idipsum constitutum suetudine Andegavensium , de Aureliacensium .
De seruitute urbana protecti & proiectui
a Protecta seu proiecta quid. 3 Interproicctum,cti issem disrenti .
Mema , tammeia,velprosecta quanda in aream vitarituras hasere. Exxo ordine tractanda est seruitus proiiciendi, protegem idiue, quam inter seruitutes urbanas connumerat Caius I risconualius '. Protecta siue proiecta,sunt prominentiae. de vς , luti supercilia parietum: suggrundulae, ad arcenda stillicidi inuentae,quae vulgari sermone, tramur dicimus. Sic nos do cee Vitruthus aedificandis parietibus loquens: summismet ibininumna testam ιinmersi uipedactu Hique auras ranarum .ira uuari paterunt qua in h. inrisieri vitia. Caram enim is temPE amnifacta Ma ventis deum, 1 uaris ex imb M aqua perpluere,inon patiemrioris testaceatidiciteremβάρ-dura coramorum , rejeset extra perpenino lum re, ea ratis Ueruauerisiste in lateritiorum miram inuritaraec Accedit Paus , qua stiteriisparietes in istari acerevolae M. in Gisiad area Luta ther .parieti sissem, mirare, qua tralis in iace inmacra te uammis uno minori sat esui dati initudine, o scWrviat uia aut imisi
. Geo ' inter proiectum de 3 I. --.μ. immissum hoc interere ait, quod proiectum esset, quod ita protenderetur, . : uiat a vi nusquam requiesceret, qualia mentana de suggriindia essenti immissum
ιαν. vero, quod ita se resin aliquo loco requiescerς veluti tigna,irabes,quae im-- mitter
213쪽
mitterentur. Atque eo loci inter proiecta, mentana,& suggrundia ponit di serentiam . suggrundia, sunt tecti partes prominentiores,ex quibus imbrices aquam destillicidium in impluvium remittunt. Varro vocat subgrundas, Glxci γμα de Meniana, aedificia quaedam dicti, ut putatur a Mento inuentore,qui primus excogitauit hoc structurae genus, ut tignis extra columnam proiectis tabulisque superpositis, pluribus in una columna spectatoribus locus fieret. Is enim Menius cum domum, quam habuerat ad forum spectantem, vendidisset, excepta columna, tigna ibi proiecit, unde ipse de posteri spectarent gladiatores, ut authores Ascon. Pedianus, Sextus Pompeius S Porphyrio. Ita Vitruvius in spectaculis mentana superioribus coaxationibus id est tabulatis ab axibus in collocari debere tradit '. Dicit oc Podium,idem quod mentanum Vitruvius uterque namque est locus por- b. rectus instar pulpiti,mutulis E marmore vel ligno suppositis. Meniana itaq; ec suggrundia dc proiecta unam habebunt tractationem. Porro lex .inposita, ne meniana iuxta vel contra aream vel domum vicini priuati habere Iiceat nisi intersint pedes decemsolis de aeris liberi nobis: si autem obiiciantur aedificiis publicis, pedes quindecim, aliter vero decidantur' , scilicet sic sint sine iure seruitutis. Nam iure seruitutis licet, de vidente de patiente domino '. Paulus quoque de proiecto disputans ait, siquis proiectum supra vi-dcini solum non iure habere dicatur, tolli interdicto posse per eum, cuius in solum Et si iure habeatur, posse prohiberi per dominum domus, nc inhi'. i , , -ἡ .iari beatur proiectum a domino soli . Et si mentanum priuatum sit,in publicum
solum respiciens,&velu cxtra posuerit, quod vicini luminibus Oinciat, uti- . . .titis l. M.
te interdictum competit, ne quid in publicum immittat, qua ex re lumini- .zz ' ' bus ossiciatur alterius . Sic Ludovicus tr. Rex Gall. Lugduni mandauit deiici proiecta domorum in vias publicas anno domini 1 9y. . Subinde an- ino Domini 116o. idipsum fieri per uniuersas ciuitates Galliae, in comitiis Aureliacesibus statutum est .Et lege Romana inhibitum quoque,ne supra vias, hpontes ad coniungendas domos sacere liccat, vel aliud , quo deterior via
De seruitute urbana proiiciendi aquam,
ter im nisibendi habenseruiristem p radiciendi aquam in urimis vel adia in iniunam inferorum 'obcere. y rismum in hoscere licet maiaque aquamsummo dum non fas in iniuriam ab
. . Tumum quando licet ex inferiori sine simitute in severiora imminere., Drardinum utile mi risi et pro Uruando iuresumiscis,d .c ob quas causu lia prohibcri potestonesumam etiam insusscias.
Ic assinistractatio seruitutis proiiciendi , videlicet aquam k ini.i. - λι- vel quisquilias, in aream vel hortum vicini: nam non omnis
qui habet lumen immissum vel lumina in res vicini, hanc seruitutem proiiciendi vel prospiciendi habet, sed luminis tan-itum. Itaque ex superiori loco in inferiorem non licebit citra ν. i. fistuli ius seruitutis, aquam vel quid aliud immittere: aliter agiturio ius non esse, negatoria sed si ius seruitutis sit, licet ',dummodo iniuriae is iaciendae
214쪽
t 8 sYNTAGM. IVR. VNIVERSI PARS I
a Lym 4ς iiii ii , faciendae causa non proiiciatur, quia tunc iniuriarum nomine agi potest' Et dum non proiiciantur urina, foetida,vel stercora,aliaue similia,quae in hac
2 T. seruituro non censentur concessa,sed excepta '. In suo tamen sine proiecti 'ista Et ne quis potcst liber : sedere, lauare, & fumum facere solito modo, de dum
non faciat animo iniuriandi, neque ob aquam modicam cadentem in ali no reprehendi potest,uel prohiberi ne in suo lauet De fumo etiam eadem si in odore , ne dicenda sunt ascendente M immisso ex inferioribus partibus insuperiora, ut non liceat citra ius seruitutis ',alioquin agatur action ita ius no est vel
. iniuriarum,si animo iniuriandi fiat '. odsi quis vult immittere iure si , - .. nec faciat animo iniuriandi, quod in dubio non praesumitur distinguen uti Vend. dum ara faciat ignem solitu quem exigat usus sui & familiae, dc ira fumum nos i Vi 2 ps. grauem faciat,ut non possit prohiberi . Etenim hoc natura praedij esse vid
. tur,& ignis. Nam ignis vix sine fumo unquam,carbonum etiam quamuis sit. Ignis autem & fumi natura Uum tendero, ut aquae deorsum ad suum cem trum:& proinde eadem ratio,ac in aqua erit. aducrsus Cuius damnum prosticitur Vicino toties, quoties manufacto opere agro aqua nocitura est: sed cum quis manufecerit, quo aliter fluerct, quis, natura soleret: si forte immittendo cam aut maiorem fecerit, aut vehementiorem,aut si comprime do redundare fecerit: quod si natura aqua noceat, ea actione non contino est,naturam loci seruandam esse placuit, adiis plu. Mon. dc semper inferiorem locum superiori seruirc dcbere, atque naturaliter hochb-33 y v i' incommodum inferiorem a superiore pati,&ibi quasi quandam seruitutem
, : abi.:ζόά. ' -'. superior autem is dici potest ager, seu potius aedificium superius, ubi fumus fit respectu ignis,qui primum ab eo oritur, & inferius aedificium per
quod transit. Nam quemadmodum aqua,quae in inferiora tendit, dicitur re spectu centri immitti: sic & fumus ab inferiori ad centrum pergens, dicitur k d. luievit, aristo. quoque immitti . Et si quis velit ita utcntem iure suo, in suo prohibere, do si 4.i.seuii. s. sed ει tur ci interdictum Vti possidetis Scilicet utile,veluti pro quasi possessione, .m e quae in seruitutibus consideratur '. At si praeter consuetum morem vel in gignem solitum augeat,unde sit vel fumus grauior 'si . vel copiosior:puta si res foetidas,ucluti centones coriorum,ossa,stipulamma didam,vel foenum comburat,vel vice mediocris ignis,puta rarbonum,quod tantum poterat iacer ligna uratpotissimum viridia & fumantia: vel si antea domus dominus igni communi utens, locauerit ei qui caseariam tabernam exercet,& fumo caseos vel alia siccet, prohibitio fieri potest, si seruitus nonis a. i. stat', dicit sit imposita fumum immittendi '. re& puto nec pro fumo agi posse cu' eo cui ius est secum habendi, neque pro damno, quod inde cvencrit ex imo t. si senilis seriisi. Cendio,nisi antea prospectum fuerit damni infecti cautione 'icontra, si ptis , li 3 - ' ter morem ignem feccri vcl negligenter custodierit , vel consulibabi nor . . iam fieri,secum fecerit. Sicque intelligo responsum Vlpiani quo si quis fiq vip. in i s duis fu- mo facto apes alienas fugauerit, Vel necauerit in factum actione tenetur
De seruitutibus rusticorum praediorum, semitae, itineris, viae, dc actus. Caput Tq.
Transireper aedium agisnum non es in etsi fit. Iniuria amorem valentem in ea undum alienum inuito domino competit. bin causis licet aliena praedia inconsultu dominis ingredi. Via publicis imbribus destrumore vicina praedia ire licet..ci in vicini viam vendere ei, qui haset inter Hospraedium messium. Semi
215쪽
s Seruitutes praediales rusticae via semita. 'Linisado H ,-,or itineru quanta esse debeat. Con useruituti bina , via, ostineris, omnia inpraedio agere licet,sine quia
ν C essoria quomodo,ct ιν indo domino praese domi ni comperii redirium
rebibit 1ium de itinere quando detur. o Excutiones quae dantur vocato in ex interdicto de itinere. .i . iri is interdicto emnere aestimatio e quod inserestprohibitione nos cie snsique cuiuio de non prohibeodo. c
v R E communi diuisione probata rerum,per fundum alteia 4 i in ut Iazo. .
tius transire ius non est ' , etsi fas sit Et ideo domin us potest prohibere ingressum fundi cuilibet '. Et si eo inuito velit in- ia : ... l. pgredi, quam prohibitus te sua uti, potest actione iniuri rum expeririditas tamen es'. id est si non prohibeat dominus ait n. potissimum, aequum est: maximE si innoxius est transitus, de 'iam facta via vel semita fructib. collecti nam per eum ire desiderat, etsi d
minus semitam non interciderit. Alioquin enim intercidendo vetare vid sturisignum enim clicum non consentire, & vetare: idcirco etiam ignorans, iqui non consentit,videtur Neque alteri permissum est legem, quam suis
rebus quisque ponit,violare,ve iuri consonam Paucis exceptis, in quibus t O.22 ivt
leges permittunt alienum solum&cum aut lioritate iudicis ingredi, ut in ibat
thesauri effossione, ouod in alieno positum quis iurat se habere ': in persec tione seruissigiti ui : si dominus qui pendentes sui praedia fructus vendidit, emptori ingressum colligendi causa prohibeat si glandem quae cecidit in 'fundum alterius, dominus fundi colligere vetat t nam hoc licet data cau- μ'Σtione damni insem '. Et si via publica destructa est imbribus, ut peream iri onon possit tunc enim ire licet per fundum alienum ', videlicet vicinum viae ς' publicae: cum quod suo quis utilitatis publicae causa priuari potest',ium etia, 'quod ipse est quodamodo in culpa, quod publicum iter sibi vicinum non ro sum . . 6225. ficiat,ut tenetur '. Sic etiam,si ager alicuius sit utrinque alienis cinctus, is D 'test aliquem ex vicinis cogere oblato pretio, iter sibi dare ea parte, qua mi-, nus incommodum passurus in . Item si per illud iter per annum & triginta : si I, dies proximos tuerit,sciente M patiente domino fundi Quare qui fundu T: Nhabet, ad quem ire colendi causa non potest, nec inde fructus exportare, virus liε cinis circundatus sine via publica, possit cogere vicinum sibi iter praebere, ne illi nedum inutile sit oblato legitimo pretio pro iure concessis, oc provised tiae iudicum est, his necessitatibus agriculturae satisfacere': si modo aliundE ad fundum venire non possit, alioquin enim eo adire deberet, quamuis longissimum esset iter. Et sic seruari tradit Mas uerius , dc iudicatum fitisse
Papus. .Itaque ad utilitate praedioru dc comoditate dominosii constitua opor i
tuit remedia quaeda, quibus dominora iura aliis vicinis c5municaretur,su sit necessitas praediorsi de utilitas, sine quibus no costituitur scruitus haec rea- . i. d.
lis ' pdi orsi. Ea pridiorsi seruitus in multiplici differetia est pro ratione diuersae utilitatis:atq; eius generis,lter,actus,via, aquaeductus'. Ite est ius cundi, ἡ ambuladi hominis non cita tumetsi Vedi,vel vehiculum. Actus est ius agedi 'vel tumetsi vel vellieulsi, cotinetque iter. Via,est ius velisidi,ambuladi,5 agedi. Existimo de semitam annumerandam, quae itinere angustior, quas semi
216쪽
iso SYNTAGM. IVR. VNIVERSI PARS I.
- . In sermone communi Mapud nos authores extra etiam tractatione v r. i seruitutum in iure, haec via dc itor promiscue usurpantur: at in seruituturnet s. I. ' causa longe disserunt, quia minus iter, quam via. Et ire dicitur non Tantum ' . '.' qui pedes it, sed qui iumento insidet, aut lectica, aut sella eques: non autem. isti I ..' . ducere pςr iter potest,scilicet pedes.Et is qui actum liabet armuntii eod. ' trahere dc vehiculu ducere potest Latitudo actus itincrisq; ea est, quae de- ώε monstrata est,quod si nihil dictum est,hoc ab arbitrio statuendum est. In via aliud est, nam si ea dicta non est, legitima debetur Legitima autem est i
ah di im . i in titudo viae, in porrectum octo pedum: in anfractum ubi flectitur sexdecim Angustior tamen vel latior constitui potest De priuata loquor, non de pu- blica,quae alterius tractationis,& multiplex est, militaris, regia, consularis, communis, publica Praedictis tribus seruitutibus commune, ut illis con- γε mini quinius, cessis,possit is cui quaeruntur, in praedio seruiente ea omnia faccre, sine quiss bus uti non posset, nisi fodiendo, substruendo, & alia faciendo. Sicut de inseruitutibus A.Videntur enim concessione alicuius facta,omnia ea qu . i. t que concessa,sine quibus inutilis ea concessio esset Inutilis aute esset se ψει i.a. F. iiiiii: uitus praedialis, si locum seruitutis non liceret reficere vel idoneiun reddere cicui debetur . Siquidem dominus praedi)seruientis ad id non tenetur . In sis quo distinguitur a scruitute urbana oneris feredi haec praedialis seruitus . Inia m. tamen resectione vel inlificatione seruientis loci, cauendum est, ne forsum.d. duit. id ma proprietatis immutetur, quia tunc non licet neque etiam lice iter vel viam lapide seu silice sternere '. Neque reficere quoque licebit, si in seruitutia' tutis constitutione lex dicta sit, ut qui eundi agendiue ius habeat, reficiendi, i qm 6 3. Mi ius non habeat: vel si velit reficere usque ad certulatu mota possit'. Cave inii re iam debet & ut qui reficit,minori quoad fieri possit detrimento praedij seri t. dis in utentis faciat: aliter enim meritδ prohibetur ',extra hos casus vel similes minime. Nam competunt domino praedij dominantis actio consessoria, dc in--. ioaxo .i . terdictum de itinere actuque priuato: illa, si in iure seruitutis impediatur:
2:τ' ' hoe si facto aliquo ab usu de quasi possessione prohibeatur '.Conscisoria it, y
que contra prohibentem reficere ut supra diximus,si in loco itineris aedis ficatur , vel si arborem habrat impendentem vicinus,quae viam vel iter ii ixin, uium vel inhabile ficiat . Interdictum autem praecedens prohibitorium est ν Manis. ω iii. de itinere induc priuato, pertinens ad tuendas servitutes, cuius conceptio. D. V . , si iii, , habu rit seruitutem iure impositam, vel non: sed tantum an usus sit hoc iti- 2 u . . .. ' nere Vel actu, hoc anno,non vi, non clam,no praecarid: dc in hoc tuetur eum,dit .lit. dei me licti eo tempore,quo interdictum redditur, usus non sitisi modo hoc anno, '. '' usus est,uel modico tempore,id est,non minus quam triginta diebus - .Qxuod si hoc anno usus non est, propter inundationem forte vel aliud simile, sed superiore anno,potest repetita die hoc quoque interdicto uti per in integritzm. lusi - restitutionem, ex illa parte, si qua mihi iusta causa videbituri Et si per vim 1 LPιhMuttaiz contigerit no fuisse usum, in integrum restituetur . Differt autem ab inte . s.. -de itinere reficiendo: quod hoc non competat, nisi ei qui hoc anno sit duri i- - ο ον- usus L Exceptiones vocati,quae astentem excludunt, crunt, quod is usus sit io
ει ut 31ul anu .in praecario, iam,vel vi Leruitute . Item si eo commeauit,non tanqua rure suo
a L. i. vlcnsmam ut hoc interdictum coperat, ius fiandi possedisse oportet '. Mens ιι ι ,. c., . enim inspicienda possidentis ratione cuius quis non sol imper seipsum utii de M. O.' dicitur, sed etiam per colonum, per hospitem, vel alium nomine suo ρ, ex. ''pauis. . , a. suo mandato ',&pervsufructuarium . . Et in hoc interdicto aestimatio fit, uq u. quanti intersit via prohiberi vel itinere ', daturque cautio de non impedien' ni. .a' 'ao,quandiu de iure suo,qui prohibet, doceat Sed quaestio est inter inter- i1 praetes, quid intersit inter actum*viam, cum ex superioribus finitionibus 2:i,. πῖλ
217쪽
appareat eandem tribui utrique facultatem . Et ided cum comministi oporteret, quandam aliam differentiam, quam nominum diuersitas adse . 'rct : interpraetes quidam putarunt viam latius patere, quam actum: alij viiii. alia adserunt. Ego neminem reprehendo , sed existimo disserentiam petendam a M. Terentio Varrone, qui mihi Ursuasit actum esse, viam in agris rusticisque concessam: viam oc alibi quam in agris, utinus sit . t species. Sic enim scribit': Viasiquidem iter ra 'ehendo temur: a 'ueri reis tura iseram , qu dagra doteritur: etiam ambitus iterqaod cir mem steritur . Vt actus itast, ius asendi vel iumentum vel vehiculum, scilliacet in agrum a villa. Et eo modo videtur sensisse vipia. dum agit de priuatis itineribus . Privatam , inquit isplicuer Moimni: vel insem magnu , pii imposita est se main, ira ut Miamm aberim Acans, velea qua ia 'at dumnt:per 'Momm commeram liceat: Πνιμ- exit mr devia eo ari: σ se pestistis excipis via, veliter, vel H, admi am ducens. Sextus Pompeius Festus in libris de verborum significatione, A , linquit, modosigni sis coma dis o tragoeddis, creta Mia -σιω-m, me orierimermianos movev mmeisin Geomesticam rempartem iugera, id si emum GPntipedam,ov.
m .i a De aquae luctu, Caput 13.
218쪽
SYNT A GM. IVR. VN I, VERSI PARSI.
comesam im da cendi, seque ora. Idem In ιιι Aere,ctam,cst via. i M Denmedys contra Grauem alio quam oportet modo ductu aquae, o de tuitionerem utent .aa qua ex resios,ex qι astruitin , si postiaria a semitatem retinet. i v AEDvCTus cst, ius aquae duc 'm: per fundum ali num'. Res enim sua nemini seruit : ius commune omnibus est seruitutibus,quae in iure consistunt,& iura dicuntur Aqua porro ducitur vcl ex priuato, vςle publico M.terum aquam quae in alicuo loco oritur, tinc volunt te Hys, ad ΘΠn usus ciusdem aquae pertin , pra toris edi, n non permitit duce e . Mi quaeductum ab alio obtinuit, qx
non potest impertire, inuito ςo qui primus concessit , nisi melia: ae cui Iostquam ingressa aquaesi fines prxdi; sin Vccpra ises prouinciae seui -- iudex , usum aquarum, quα ςx fon iuus iur,s nostri oriuntur, contra statutam consuetudinis forna , nos ςarco notis inuitin, cogit: utpote quod durum sit & crudelitati proximum agris nostris sitientibus, aquam noli mi si ii. e , δ' jψxum VicinorWm agrorum usum propagari κ. Ideo si Gnstitutio seruitutis non doceatur , dominus fundi in quo aqua est, facto in loco pro-
' prio , cqstinere aquam 'test talis fluaxi: Peruvittitur ' etiam
castello, vel ex rivo, 'elex quo alio loco publico ducere: d. pei retiui.l. verum id a principe coirceditur' . Aliique nulli competit ius aquae dandae. mih b Li. s is ν Datur ius hoc interdum praediis, & cit tunc reale, extincta per na: Iz... lita; 2 extinguaturi interdum personis , dc ideo ad alium:dominum praedi - . , sed is, ilia i rum t, ne luead hirta qualismcunquς successorem ' . vide re ii &Lq-- tur&hOcius L ced di datum pra: oribus antiquitus '; de senatui, eo Fila lib. . . s. quod populi vel princit se minoritat iresco e ; vel isti tantum causa concedebant, si non noceretur publicae vidi taxi Sicut&con- aliquando,quae miti j non habet memoriam,aquaeductum ex publi l. finiem ρυ-.co sustinet et Videtur cnim id princeps ratum habuisse. Sie ad principem:ii . . et ιζ', pertinet, ut ab eo solo petatur, ut per viam publicam ilne incommodo pi . LV2 isi .isi. quam ducere liceat. Nam is locu intermedius , quamuis aquae-ν ista: 'M. L. t. impedi impcdi men aq uae ductium ut &saeri de religiosi 4. I 'V loci interuentus ' . Conceditur autem dc aquam ex publico &per viam
'a . . Ia in publico ducere, si sine iniuria alterius id fiat . Fieret auteni iniuria Mimi o. Misi alterius, si concessas aquaeductus esset ex stumine nauigabili, vel si is fluet iamρemiores,ir. ret in flumen nauigabile,rede naui 'tio&commercia laedantur'. Quare: .. nec princeps potest tunc permittere, nisi huic iuri nominatim deroget ' . 2. . ' - . - . Si tamen publicum flumen nauigabile non sit, nee damhuai publicum Icuique etiam sine imperatoris permissu vel seiratus, nisita Rim ας bubi. illi vetent, inde aquisi ducere '. Mod intelligo sine hilaria etiam accolarum, inon liceat aquae alucum diuertere . Sunt enim flumina perenitia s se iuris publici, etsi non sint nauigabilia: nec ab aliquo ex priuatis usurpari
. t omnino debent, nee possiet son secus quin, noti pUbtii; impedire nestuatit de ideδ qui in fluminis publici utraque ripa hab et domi , non potest
- . quod temporalam. IIVc, sitati continet aquam stagna'tem rotu jmlim tempore hyenus. Lacus, qui per habet aquam bra rectriaculum eius manu 'um x tamen esse etiam publica p*sulit, est tuns cuilibet uti ex arbitrio noti liceat' . Fieret item iniuria dcu'inis praedioriam mediorum, inter praedium ri
ejus qui 'btihuit, ductum aquae de ipsani pWblicam aquam, si pes Ain '
219쪽
undum eo inuito duceretur: proinde de de seruitute depacisci ducentem oportet cum eo , cuius est praedium medium, quod alioquin seruitutem impedit sieuti si aliunde ex priuato ulteriori fundo ducere vellet, con- res uenire debet cum illis quorum interest per locum duci . Nec qui habet aqua ductum, poterit arcum supra iter alteri debitum struere, pereti quem aqua relicto itinere transeat ' . Imo si aquam ex flumine publico per fundum meum vicinum flumini ducas, & flumen rccesserit, non po- . test subsequi flumen seruitus: quia ei loco seruitiis imposita non sit, quam- 1Tl.indem. ν. Luis is locus meus sit : subsequi tamen potest, si alluvione ad fundum tuum 1i accesserit . Aqua ductus, seruitus ducendae tantum aquae est, ut differat .er u ab haustus aqua: seruitute. Porrb modi ducendi aquam quales permisi 4 vh-i- : si
sunt considerare oportet, nam plures sunt: ducuntur enim per rivos apertos Sc clausos per substractionem, per opera arcuata per modulos. fistulas', e Iul.Fronti in νῶn- euripos,tuoos digitos per formas ', umili ad hauriendam&continen- dua ει ini.
dam aquam organa plura a Vitruvio ' explicata, ut per tympanum, perro- tam cum modiolis ', de castello, per rotam cum situlis, per cocleam, per εcthesibicam machinam. Et apertius alibi idem Vitruvius , di se .inquit, h, ni generam tribm: riuia per canalis structitis: aut si tu plumbeur stat uias sim m. docetque construendi rationem. Palladius ' de hos de et . .
alium refert modum. C in durenda, inquit, est aqua,ducituraausis fum tu, id est, coali fas ira ran te, aut Humbeu fi tu , aut canalibus ligneis, aut mai. p. ii. Etiti tabis. Aereis fistulis ducere recens inuentum. Fuerunt&aquin ductus Romae I ex cocto latere, ea latitudine & altitudine, ut eques insidens equo per eos ire posset ' . Paulo iurisc. placuit , non alias perlapidem aquam duci posse,nis hoc in seruitute constituenda comprehensum sit quia . 'non conseraurinust, inquit, ut qui aquam haleat, per stratum lapiatim ducat: in autem quae βαὶ in cons udine essesolent, ut fler simias aqua ducam , etiamsi nihil sit comprehensim in semitaue constitarenda, feri possunt: ita tame' ut a Lumdan
num domino frardi ex his detur . Sic is qui ius aquae quotidianae habet, vel fistulam in rivo ponere, vel aliud quodlibet facere potest, dummodo ne ' 44M IN
tum ducere velit: vel contra, qui antε aperto duxit, nunc tecto velit: interdicto ne quid in flumine publico ripaue eius fiat, tenetur, si modo , mi Lituis hoc eius factum, incommodum aliquod circa accolentes esserat '. Simili . i. , I ia.. modo si incile ducat, vel alio loco faciat, vel .si alueum fluminis mutet: inec ex aperto riuo terrenum facere debet, nec signinum seu lapideum,
non attollere, nondeprimere, non dilatare, vel extendere, non operire praedio Lyn
apertum vel contra Rivus autem , locus es per longitudinem depressus, ita ν; es sui . i. 1 quo aqua decurrat'. Conceditur ductus aquae non tantii in praesentis Miluentis , sed etiam quaerendae dc nondum inuentae . Olim ex capite seu ex fonte aquam ducere non erat permissum , hodie inde seruitus constitui uti risei v. mai.
is potest aquae ducendae: 'ri quamuis viae, itineris, actus, M aquaeductus 2 pars in obligationem deduci non possit, quia usus eorum indivisus', tamen temporibus oc modo utendi, aqua dc deductio eius diuidi potest, re ianente i ς utendi indiuiduo . Idem dc in aquaehaustu, si aqua 'suis iens sit pluribus. Et si pluribus per eandem locum, aquaeductacpncesse , non comi eniant inter se qui ius habent quomodo utantur, fgo':x. - tamine agere inter se communi diuidundo vel uti debent alternis die- .:u temporibus inter se praefinitis unde fiunt de aquarum diuisio- ' s temporibus, ut diurnarum vel nocturnarum aquarum, quia horis
fiandum domino, aut aquarium riualibus deterius faciat'. Et si aqua ducatur ab alio, etiam supra eam alia aliqua per pontem, qui supra riuum ha6 fictus sit, iure ducitur, dum inferiori riuo non noceatur . Modus tamen ' , 'ia. 'dueendi electus sequendus erit. Nam si quis ex riuo iccto usus, per aper-
220쪽
it. SYNTAGM. IVR. VNIVERSI PARS I.
quis aquam ducere possi . Inde & dicta aestiua de
quotidiana : aestiua, quae est, qira aestate sola uti expedit, vel tantum i' is, a iis conceditur, vcl aestate tantum sui natura duci potest. Quotidiana, quaesita . . .. . . assidue duci sol vel potest, Vel aestiuo vel hyberno tempore. Ea quoque quotidiana, cuius seruitus intermissione remporis diuisa est , si perennis. in '. Eo modo quo concessa est scruitus aquae ducendae, utendum est,nec m' miscenda alia aqua' , coque quo quis coepit uti . Nam concestio aquae η ducendae per fundum generaliter facta, ut ac vix & itineris, & actus, quan . .a i libet partem fundi habet ad usum liberam et ciuili tamen modo, qui tactis in conccisione venare videtur, ut nec per vineas, nec per villam ipsam haec liceant, cum ea λ que commode per alteram partem duci possit , dc minori seruientis fundi dctrimento: verum constitit, ut qua primum quis viam direxisset,ea ire agercue deberet, neque amplius mutata potestatum his &-ptinio qualibet lacuit ducere, si certus non conuenit locus, postea aurum quam ductus est, non licet transferro , nisi in conue alis. L .. i. o. ione seruitutis id sit tarn illam nominatim, ut per quamlibet partem fundi. irc agere, ducercue liceat , nillil enim prohibet, subinde si velit mutare , expressa conuentio tollit taciti legis inter praetationem . Itaque si M
prohibetur: ut contra , si quis modo concei dc usu continuato utatur, Mi prohibeatur uti,uci concessum reficere, interdicto quoque iuuatur de aquak quotidiana M aestiva', interdicto de riuas '. Sed si fons exaruerit, unde ra. E.... ducerct MV , o postea n scatur, scoriturus quae antea extincta videba-
., R iis i. tur,oc una ruuiuiscet: tuendumque Crat praedium dominans, quia citra
tii 'di loniani negligentiam amissa erat Vci suppressa', per restitutionem qua ritu mi . . , dam. Sed hactenus de aquae ducenda seruitute dictum sit, plura alia sup ι.ε quis ollisis. riori libro , explicata vid e poteris de aquaeductu C. m. M lib. i. α α & 4.
1 seruitin 'ca Miatu, cui imponitur. a m Muraeneo praediam fruitin praedis ac Miritur , ut noni bis inde aberi rencedi: Et qui infrut ab usu Laurienaeae aquae personae cineus.
ini AE HAusTus rus scoriam pmdiorum serruitus est ' , quae imponitur aquae, quaeduci non potcst qualis puteali, qua conceditur ius hauriendi aquam, non ex flumine pubri co, quia inde sine seminite cuilibet stat haurire 'i sed ex
flumitae, late , riuo, lacu, puteo ue priuato vel in summa ex 'praedio vicini, quatenus ad furi minostrii in opiis sit. Dam ad praedij tant diri dominantis inecessitatem reducuntur prae hi x ustiee uitutes , ut de aliis vicinis praediis.qui acciti vir, non possit eommuni ie 'ex alieno nisi conuentum sit 3, cum seruitus etiam seruitutis esse Q po it Et hauriendi ius non hominis, sed praedij in L Ee ita tantum conceditu ei, qui fundum vicinum habeat , de in hoc distinguitur haee seri lius i usu