De phthisi intestinali : dissertatio inauguralis medica ...

11쪽

argillaceae, Spumosae, SeroSae eXcernuntur; nec raro cum alvo excedente sanguis eVacuatur, et is quidem merus

atque guttatim missus, aut caeteris cum saecibus lineae instar mixtus. Semper odor est foetidissimus. Fr. S i mon iis experimentis, quae pro saecibus accuratiuS cognoscendis secit, hoc probavit 1): . In der Enterophthise

qu0d idem de Typhi abdominalis saecibus ait 2):

13쪽

a) Emaciatio. Celerrime haec oriri solet, id quod minime mirandum est, quum digestionis organa, a quorum statu integro universa reproductio dependet, penitus sint correpta. Eadem tam celeriter adeo augetur, ut paucos post dies t0tum c0rpus quam maXime Sit euiariciatum. Id in e0 videtur positum, quod malum incipiens dissicillime cognoscitur, ideoque priusquam auXilium aptum sertur, jam diutius constitit. Emaciatio ad omnes corporis partes porrigitur: tunica adiposa postremo paene omnino evanescit, tela cellulosa tenuescit, volumine desiciente. Musculorum volumen item minuitur, et maxime secundum Ab er cr 0 mi, te 13 c0rdis volumen ade0, ut dimidio minus fieri possit. b) Prostratio virium vitalium est maXima, et cx iisdem caussis, ex quibus emaciatio illa celeris , pr0sciscitur.

e) Febris heetica ab initio est remittens, poStea autem c0ntinua continens. Pulsus frequentissimus, plerumque exiguus, silis Ormis, et morbo crescente decrescit, ad centum triginta ictus praebens. d) Colliquationes. Praecipue sudores colliquativi inveniuntur, plerumque universales, od0ris acidi. Urina

L Aber ex umbi e l. c.

14쪽

iurbida, parca, saepe etiam guttae pingues supra illam videri dicuntur.

Quod attinet ad diagnosin, plures sunt m0rbi, quibuscum phthisis intestinatis facile commutari possit, et ii sunt maxime hi: diari ho ea, dysenteria, haemorrhoi- deS, earcinoma recti. Accuratius autem investiganti haud difficile sit reperire, quid inter eos maxime interSit. Primum quidem in diarrhoea in universum non tam d0l0r quam impressio percipitur, quae eX ventriculo ad umbilicum percurrit. Praeterea abdomen est inten Sum, interdum iussatum, quum in phthisi intestinali molle nec intensum sit. Faeces quoque aliae sunt, de quibus Fr.

15쪽

Massen entieeri, die den geliachien Elerii uielii untan-lieli sind. - sie haben einen starii sauerit Geruch undwirhen aus die Unigebutig des Asters corrodirend. 0 In dyspnteria abdomen molle et difficile , sentiens tum intensum, tum gasis inflatum; non desiderantur dolores vehementissimi ad decursum intestini coli et recti. Quod vero spectat ad saeces, a Fr. Simone ita descri

gen Gallenpigment belgemisclit. αDenique in phthisi intestiuali in expl0rando tute

16쪽

stino restio desunt ea, quae haem0rrhoidibus et eardinomati recti sunt propria. Praeterea maximi momenti sunt in diagnosi tempus. quo alvus ducitur, et qualitas sae eum, nec non febris hectica, quae in m0rbis dictis non adest. Sed haec

hactenuS.

Phihisis intestinatis sicuti omnis phthisis morbus est

secundarius; raro nec nisi in insantibus, secundum Ro-kitans hi primarius. Plerumque pubertatis aetate invenitur. Illi autem morbi, ex quibus phthisis intestinatis maxime proficis eitur, sunt hi :Ι. Εnteritis mucosa. Diagnosis ejus saepe disseillima. Morbus tam lentum et occultum decursum habere potest, ut brevi demum tempore ante mortem e0gn0seatur: tum quidem frustra, quum eo tempore maXimas jam desorganisati0nes, praecipue ulcera letalia in tubo intestinati essecerit. Enteritis mucosa etiam seeundarie ad scarlatinam, morbillos, Vari0las et typhum ac dedere potest, quum vel diutius vel minus diu adsint. Tum mortem vel maturare, vel subito adducere potest. Eodem modo hie morbus cum Scrophiil0si conjungi potest; ita diari ho eas colli quativas esseere et mortem properare valet. Ulcera diversa ratione. formantur, qu0rum

Abere rombio lias describit varietates si):

a) Ulcera parva, accurate circumseripi a. quae magi, excavationi quam verae ulcerationi sunt similia, aeque ac si ex membrana mucosa parvae p0rti0nes exsectae sint. 1 Abere rombie L c.

17쪽

b) Portiones majore circuitu quae perspicue Sunt ulcerati0nes; sundum habent subflavum, vel nigri cantem, putridum, margines irregulares, elatos. Hae portiones singulae atque aliae ab aliis remotiores et vel semidigitales esse poSSUnt. J Ulcera parva, roi Unda, accurate circumscripta similia profundis vari0larum cicatricibus, vel saepe ulceribus syphiliticis, inultum excavata, eXstructa marginibus rotundis et elatis. I lerumque multum inter se divarieant, ita ut membranae mucosae partes, quae intersunt inter illa, sanae sint. di Uleera magna et pr0s unda, cum marginibus elatis fungosis, quibus subest standus, nigricante et fungosa specie. Quorum pauca tantum ulcera, unum vel duo inveniuntur. Diu adesse possunt, priusquam cogn0Scuntur

et profusi sanguinis fluxibus subito oceidunt. II, Typhus abd0minalis. In omnibus typhis assectae sunt membranae muc0Sae, idque vehementissime aliae magis, aliae minus; maXime autem membrana mucosa tubi intestinatis assicitur, idque cognoscitur eX eruptione in illa, eXanthemati simili, et hae membranae mucosae immutationes in corpore Vivente non solum quanitiative, sed etiam qualitative cernuntur; id quod accura iis eXcrementorum perscrutati0nibus probatum est de quibus vide supra). Hae autem assectiones n0n s0lum constant ex illis mutationibus, sed in hac membrana etiam pr0 ductio n0va pathica eXsistit, sormatio parasitica . cui nomen datum typho exanthematico . Decurrente morbo formatio illa crescit, et speciem praebet ulcerum.

quae, morbo secundum normam decurrente, cicatricibus clauduntur; ut 0rbo autem praeter n0rmam decurrente

18쪽

manent et phthisin intestinatem adducunt. Eleus in iv pho abdominali, secundum Rohitans hi, his ex n0tis cognoscitur s): a) Forma praecipue elliptica, minus crebro rotunda rarius irregularis, sinuosa quae dependet a magnitudine insilirationis et pleXus glandularum Peyerianarum de-

jecti. b) Ambitus ulceris diversus magnitudinem pisi vel etiam thaleri praebenS.' Situs maxime eorum . quae ellipticam habent sormam, notanduS est. Sita sunt enim e regione insertionis mesenterii. Plerumque ulcus typh0sum habet speciem

Zonae.

d) Margo ulceris semper formatur a limbo membranae mucosae aeuto, qui Supra ulcus prom0veri potest, et c0lore est subnigri eante, subrubro, postea subc0eruleo. oin Fundus ulceri subjectus est Stratum tenerum. tunicam muscularem involvens telae Submucosae.

sin Sedes ulcerum est intestinum it eum, et tertia quidem ejus pars inserius sita; prope valvulam Bauhinis requentiora sunt ac majora. IlI. Dysenteria. Hunc morbum jam veteres ulcerationem tubi intestinatis nominarunt. Sic ait Hippocrates de dysenteria s2): morbus existit, postquam bilis et mucus in vasis sanguiferis et . in abdomine collecta sunt. Sanguis morbose assicitur et c0rruptus emittitur: aeque morbosus fit et ulceribus afficitur tubus intestina-

-- ,

19쪽

1 et

lis. Hic morbus valde longinquus, periculosus, letalis. Celsus item dicit s): Intus intestina eXulcerantur: eX his eruor manat. Inde medici tractus alimentarii morb0saeeuratius et diligentius observabant, atque Jacobo Fontano primo ulcera intestinalia in conspectum Ve-lnisse tradunt annales. Filius quidem ipsius n0vem an-luos natus diem obiit supremum , atque pater de causa liujus morbi ambigens cadaver Secari jussit, qua in Sectione amplius ducenti tumores exulcerati conspicieban cur 2). Processus morbi dysentericus sedem habet in eXtremo intestino colo et S R0man0. Hic jam Hipp0- crates morbum inesse censuit, idque qui his temporibus perscrutati sunt, probaverunt, hoc adjicientes non tam raro quam veteres putaverint morbum etiam ad intestinum tenue se p0rrigere; sed h0c in loco non tam vehemens est morbus quam in intestino crass0. Dysenteriae in exulcerati0nes exitus haud rarus, tumque essicit phthisin intestinalem. Atacit autem exulceratio maxime

membranam mucosam, inde proXimas membranaS, membranam ser0sam et mesenterium. Tubi intestinatis mem- rana mucosa primo tumes acta, discolor, minus pellucida,lissoluta videtur. Quum t0ta membranae mucosae Su- erficies magis magisque diss0lvatur, eXistunt ulcera ni-

ricantia, quae c0nquunt et secernunt fluidum quoddam pulleum, acriter ichorosurn. Saepe quidem haec ulcera p0ssunt: sed prorsus aliter clauduntur quam ul--era intestinalia, quae aliis ex morbis prodiere. Ν0va exsistit s0rmati0, membraua ser0sa, insignis rubro

. Coloniae Allobrogum 1612. pag. 130 seu . medici

opera.

20쪽

colore, magis etiam laevitate, nam nec villos habet, neque attactu holoferteo similis videtur. Quum vero ulcera non claudantur, remanet ulcus, qu0d pus secernit, ita ut phthisis intestinatis eX0riatur, excellens emaciati0ne et febri continua. IV. Tuberculosis. Longinquum per tempus tubereula non nisi tu pulmonibus exoriri p0sse eXistimaverunt viri doctissimi; nune vero anatomia path0logica pr0batum est, ea in omnibus corporis partibus prodire p0sse; imo ea in sanguine inesse dem0nstratum est. Seeundum Andrat s) tubercula praecipue in tela celΙulosa inveniuntur, attamen in omnibus telis et organis corporis provocari possunt; sed non eadem frequentia in omnibus reperiuntur organis: adultorum maXime et primum puΙm0nibus inseruntur. Post hos creberrime in intestino tenui

sedem habent, idque in ejus parte inseri0re. Qu0d L o u i s 2) de tuberculorum in variis organis frequentia

contulit, non injucundum est hic enarrare. ordo enim Organ0rum Secundum quem magis minusve tuberculis

assciuntur, hic est: in trecentis quinquaginta aegrotis Louis et in pulmonibus et in hisce organis tubercula c0gnovit: in intestino tenui, glandulis meserescis, intestin0 amplo, glandulis cervicalibus et lumbalibus, prostata.lliene, ovariis, renibus. In uno tantum aegroto trecen

t0rum iIlorum quinquaginta in utero, itemque in cere br0, in cerebello et in ureteribus invenit. Unus tantunerat ex numero ill0, in quo tubercula in aliis organi: reperta sunt, quin pulmones affecti suerint. - Alia Verc