장음표시 사용
641쪽
no nomine eamdem suscipit obligationem,
differt ab expromi ssore de mandatore, qui suo nomine obligantur, ibid. Fide jussor non potest plus obligari, quam reus principalis, potest mimis, s C. f. Fidei uta es in solidum obligati, beneficium habent di visionis, tiad. Fidejussor dari potest ex deposito dc commodato,
non obligatur ei viliter Fidejussor . quem dominus naturaliter obligatus servo dedit cum autem civilis obligatio in peisona servi consistere non possit, ideo fit vi naturali obligationi inutiliter aecedat fidejussor, 3 s. n. differunt mandator dc Fidejussor , Ptimo, fidejus sor alieno nomine obligatur, rei principalis i
cum obtinet , dc eadem obligatione teneri dilacitur , mandator autem proprio nomiue tenetur, alia obligatione a reo principali , 4'. u. I. N 384. n. liine sivi s reus petincipalis solverit, non liberatur ipso iure mandator, Sc eontra; sed si reus solvetit ipso jure liberatur idquior &econiatra, St. n. ob eamdem rationem si mandator solverit,post solutioneni actiones a se risci pali cedi polliant, quia non aristinctae siunt; aliud in side iussore, . . de detum eellio actionum praecedere solutionem; actiones enim solutione fidejussionis extinguuntur, iiad. st eundo differunt, haeres Fidejussoris obligatur, quia sicut liaeres rei prineipalis, ita haeres fide-jussoris tenetur; haeres autem mandantis non obligatur, si aliena causa mandatum intervenerit, 3so n. s. 37O. n. 2. dc 8I. n. yFilii sui olim a patre in testamentoprarie Iiri poterant, nec initum fiebat testamentum : postea prudentes linamentum nullum csse praeteriti ne in:erpretati sunt , quasi parentes, eos per oblivionem non certo judicio, non certo animo praeteriisse intelligerentur. hodie nominatiuitiistituendi sunt, aut exhaeredandi, Isto. n. si Filius praeteritus paternis honis se abstineat, jure stricto non valet testamentum , sed ex aequitate , dc jure Praetorio sustinetur , Iso
Iilios emancipatos , nec haeredes institni, neque exhaeredari jure civili necesse erat , secus iure Plaetorio, dc constitutionibus Iussimani, δ' Filia piaeteriri potest . vel inter ceteros exhaeredari eum in alienam transiret familiam , sed praeterita adcresccbat in partem , lyo. α ι'I.
Tt Filiae, ita nepotes inter eeteros ex haeredaII p Luccuad , cum adlectione tamen legaI1, ἶνι. Iustinianus tam Filias, quam nepotest nominatim instituendos , vel exliaeredandos ς Ire voluit, ibid. neeessitas instituendorum nominatim , vel extim tedandorum Filiorum, cessat in matre, cum in potestate eos non habeat; praeteriri a matre pro exhaeredatis habebantur, nec ullum habebant remedium, quam querelam inoffetos test ruenti , I9s. n. 9hodie necessitas nominatim instituendi, vel ex
haeredandi matri triponitur, ibid. Filiussam . quidquid adquirit, patri adquirit, v
Filiussam . quomodo nuptias possit contrahere, vide verbum Nuptiae. an ex Filii eontractu pater teneatur, vide supra te um Contractus. Filii qui initio non sunt in potestate patris, tribuamodice iseiuntur legitimi. Primo, cur1ae oblatione , seeundo, dotalibus instrumentis compositis, g. tertio, benescio Principis, v. g. si filius in servitute mea quaesitus mihi eum j iare civitatis in potestatem meam redigatur,
Finium regundorum actio est in rem, Sc in personam . hac enim rem nostrain vindicamus . εο praeterea petimus dare pr*itare, propter quas praestationes dicuntur actiones in personam
Flavii nomen Imperatores passim usillarunt.
Fluminis alvei mutatio, Π . L 23 alvei mutatione dominium amissium, an Ieis stituitur. s non totus ager, sed pars tantum agri a Flumine oecupata sit, ratione vicinitatis, Ec portionis quam in lando retinuit, restituitur dominium. novi alvei, flumine ad priorem alveum reverin
si totus ager occupatus sit, jure stricto non rostituitur dominium, cessante ratione vicinatatis; ex aequitate restituitur, ibid. Flumen distinguitur ab aquas Ostuente, Ios. n Flumen constat alveo εc aqua, alveus publieus est seu in patrimonio populi, aqua autem est communis omnium hominum, lo F. l. Francieus dictus Iustinianus ob victoriam, quam de Flaneis sub T heodeberto Francorum Rege Narses reportavit, 2. n. si uetus alii itant industi tales, alii naturales, ii . n. sindusti tales qui hominis saeto de industria magis, quam natui a proveniunt. rbed. naturatcs, qui natui a sua sine hominis facto ita scuntur, ibid.
642쪽
si autem exstent, si ve pereepti fuerint, sive solo C hae reant, non eos facit suos irrevocabiliter bo. fidei possessor, domini enim superveniemis& rem evincentis fiunt, it . I 18. n. 4 8. dc 49 Fructus naturales non facit suos quilibet bonae Α- dei posse libr, sed tantum emptor, qui bona fide
pretium numeravit, uis. & I27. n. 48 malae fidoe possessor non facit Fructus suos, neque industriales, neque naturales, neque consum
ptos, neque exstante , omnes restituere tenetur, in 7. n. 68.fin.
in Fructibus testituendis differentia est inter g neralem petitionem, qualis est haereditatis petitio, dc speetalem, qualis est vindieatio; deinde distinguendum est inter bonae fidei, S: malae fidei
possessorem: rut sus an fructus percepti sint ante vel post litem contestatam, Cc. so l. & seq. ante litem contestatam Fructus percepti, vel ex-llant, vel consumpti su nt, vel non exstant, qui tamen pereipi potuerunt, & non sunt pereepti culpa possessoris, Ibia. in petitione haereditatis, Fructus ante litem conte . statam pereepti jure , 3c potestate actionis re stituun t ur, licet actor eos separatian non peti rit ; Qui enim augmenta. quae appellatione haereditatis eontinemur . sed in petitione speciali rei singularis, fructiis non veniunt ossiero judicis, at nominatim sunt condicendi aut vindicandi, foI. NFO . n. Lin utraque actione scilicet petitione haereditatis Muindicatione, Fructus pereepti ante litem contestatam exstantes prxstantur a bonae vel inalae
Fructus autem non exstantes, id est pereepti de consampti, vel qui percipi potuerunt, in utraque actione praestantur a malae fidei possessore. quoad usuras Fructuum seu aestimationis differentia est inter utramque actionem; in petitione haereditatis usuras fructuum praestat malae fidei possessor, non in vindieatione , quia in petitione haereditatis fructus veniunt, quasi partes Scaugmenta haereditatis 1 at in actione in rem tanquam accessiones reii accessionis autem accesso esse non potest, sci . I L. Sc IO s. n. 2. N
s Veio possessor bonae fidei sit, inter utramque actionem pariter est differentia ἱ in rei vindiea tione non praestat consumptos, dc non perceptos ; in petitione haereditatis omnes praestat per quos loeupletior factus est, tamquam augmenta haereditatis, ibid. haec locum habent in Fructibus ante Iitem conteis statam pereeptis, post litem contestatam eadem est omnino in utraque actione omnium posses solum conditio , ossicio enim judicis fructus omnes praestant , ibid. Fructuario decedente maturis fructibus nondum perceptis; ad ejus haeredem fructus non pertinent , sed ad dominum proprietatis, ri . 3 ιο constituto us r. maturis fructibus nondum per reptis , Fluctus ad solum fiuctuarium, non ad
dominum pertinent, I 28. n. so. 29. n. FIFructus fi indi dotaIis vltimi anni quo matrim nium Glutum est, dividuntur inter uxorem αhaeredem mariti pro rata temporis. idem inter dominum dc vasallum, ibid. idem in plebano, & rectore, ibid. Furtum est contrectatio rei fimidulosa, 386. F. t dicitur contrectatio quia res Ioco debet amoveri, eontrectare enim est rem loco movere: Vnde rei inobilis, non autem immobilis seu fundi, Furtum fieri potest , 386. n. 3. dc I. n. 4.
dicitur contrectatio fraudulosa , quia utrumque requiritur & factuin seu contrectatio, Sc an I mus leu fraus quae in eo versatur , ut quis habeat animum Furandi & tueri faciendi: unde purgare vitium surti dicitur, qui rem subreptam loco sito reponit, I s. f. F 86. n. 3 solus animus seu consilium furandi non sussieit , Furtum enim non secit qui nec attigit, nec con M.trectavit, y . n. Furti temtur cujus ope consilio surtum factum est. 3 2. 3. II haec autem verba se consilio, separatim non eo junctun aecipienda sunt sussicit enim alterutrum , vel opem testile furi, vel consilium dedic
opem fert qui ministerium de adiutorium praebet, nee tenetur nisi sciens, & dolo malo faciat, quamvis nullum ejus eonsilium principaliter ad Furtum faciendum intervenei it, puta quia serramenta sciens accommodavit ad effringendum ostium, 393. dc 324. n. ILeonsilium dat qui Radet Se impellit ad Furtum faciendum , hic autem regulariter non teneturedin nihil attigerit: si tamen eonsilium eGctum habuerit, & furtum eonsecutum fuerit, tenelut furti non condictione surtiva, ibid. Furtorum duo sunt genem,mani sestum.& nec manifestum: manifestus fur est, qui in furto deprehenditur , vel qui in eo loco, quo fit deprehensiis est; vel qui rem tenens visus est vel a d mino , vel ab alio antequam eo pervenerit, quo rem perferre destina vir , 387. n. 3 si quis pertulit rem Furto ablatam quo destinavit, tamets deprehendatur cum re surtiva, non est manifestus fur, 387. n. 3Furti manifesti poena quadrupli est, non manifesti, dupli, 'o. n. Furti autem nee manifesti non tenetur quis nisistiens rem furtivam suscepit de ecloit , si igno
in re furtiva requirenda, duo erant perquisitionum genera i unum solemne testibus praesentibussquod fit ab eo qui rem vult invenire apud eum, quem furtum susceptae de occultasse contendit;
643쪽
eisisque pratia actiones & peruae dabantur furti concepti, oblati, prohibiti, & non ex lubiti, 388. 3.
Furia autem his solemnibus quaesita di inventa Primum Ieg. xM. Iab. poena extraordinaria su runt vindieata , perande ac si mantias a forent, deinde Praetor ex manifesto furto dedit actionem in quadruplum, 389. n. S. N S alterum perqui sitionis genus, simplex filii,& hoe genere inventa re apud eum qui sciens futivam rem suscepit & celavit, sulti nee manifesti agi potest, 339. it. 8Primum genus perquisitionis abiit in desuetudi nem, & cum perquisitionis solemnibus, selemianes quoque actiones ab usu recesserunt, ἔ88. 3. . & 89. n. 8alterum genus simplex remansit, & eo hodie timur, abi Furtum fit usus & possessionis, quamvis fundi non fiat, quando quis rebus aliter utitur quam v lenis das acceperit, 387. n. 4.&s adversus Futes, plures actiones proditae sunt ι i datur actio furti mere poenalis; praeterea ad res restitutionein datur actio ad exhibendum , &vindicatio, quibus non tenentur , ve fures, sed ut possessores, denique eondictio furtiva, quae quamvis sit personalis, quas viis intendit domi nium , tamtu odio furuin concessi est domino ni L. 96 n. Is licet per liberam personam regulariter nihil nobis possit aequiri. tamen odio Futum receptum est actionem furti mani filii posse dominis acquiria quocumque si negotium domini gerat, sive omnino extraneo, qui fures deprehendit, 388.
usuario , commodatario, conductori ,& credi tori, Is 4 . g. II. I 6. M IT.& 39s. F. t actio autem Furti quae non domino, sed iis quorum interest competit datur, non ut dominium accipiant, Vel ejus aestrinationem, sed quod in
aestimatio vero ejus quod interest non revocatur ad pretium rei, sed ad alterius utilitatis rationem , veluti possessionis, usussi uchus, vias aut pignoris, ibid. e utilitas duplatur, vel quadruplatur natione Furti, I9O. n. IO
GR A n v v M numeratio, Ly2.293.& Lys. n. Lin Gradibus numerandis triplex linea, superior, inferior, ει transversalis, 291. N 29 . n.
in Gradibus numerandis disseit Ius civile a Canonico, ibid. io Gradibus numerandis ei vilem rationem Ponti-
Vsustuctu distat, IIo. F. LHabitatione legata. quidam Iuriscon BIti usum. quidam usu infructum domus legatum dicebant; hane sustulit controversam Iustinian. & proprium jus esse voluit ab utroque separatum , III.
qui Habitationem harur, jus alteri locare potest,
Habitatio in facto potitis quam in jere consistit, non tam iespicit ad personam, quae habi-rat , quam ad rem ipsam , quae inhabitatur . bid. Haeredum tres species, prima suorum & necessariorum simul, secunda necessariorum tantum, tertia extraneorum, risset achecessarii Haeredes sunt, qui in potestate teia statoris sunt mortis tempore. & primum gra. . dum obtinent, LI8. n. hi si V e velint sive nolint neeessarii sunt Haeredes, sed tamen eis beneficium abstentionis dat Praetor , 229. 3. Eneeessarii absolute sunt servi a domino instituti, qui sive velint, sive nolint Haeredes sunt, x18. hi beneficium abstentionis non habent, 2I3. n. 2.
si aliquid aliunde quam ex rebus Haereditariis post mortem testatoris adquisierint , separare possunt, & sibi habere. 218. . LHaeres necessatius fit servus, ne injuria dominus afficiatur, 19. S. I extranei Haeredes adire , vel repudiare pollunt, 21 o. ,. extranei vi Haeredes sint debent testamenti factio ianem habere tribus temporibus, stitieet testamenti saeti, mortis testatoris, & aditionis limreditatis, 1 Is an in sitis & necessariis testamenti factio esse
debeat, 2 o. n. gHaereditatem propriὸ adeunt extranei aut repudiant , sui autem abstinere aut immiseere di
cuntur, 3 18. n. 3Haeres inititui potest extraneus sub omni eondi tione , & casuali, & potestativa, I9'. n. IOHaerea institui potest filius sub conditione potestati va, non sub casuali, cujus incertitudo facit, ut magis praeteritus quam institutus esse v ideatur, nam celto judicio institui debet, I39. n. Io Haeredis institutio ex certis rebus ipso jure non valet, sed ex aequo dc bono, detracta rei me tione, trahitur ad universam haereditatem ae si haeres pure institutus tasset, xlo. n. 3Haeres inhi tutus in re eerta, legatarii loco est, quoad onera haereditaria, Lys. n. II. N Iε
644쪽
Haeres institui non potest , neque post tempus
certum, neque ad ce tum tempus, sed institutio pura censetur, I 'I. n.Ilideo post certum tempus, ne medio tempore sit intestatus, ibid. ad certum tempus, ne deinde sit intestatus, ibid. ut sub eonditiove D'cte institimur . eonditio enim Terrotrabitur , nec medio tempore suisse sine Haerede testator eensetur. - ibid. Haetes sub conditione impossibili institutus pure institutus censetur, de conditio impossibilis pro non scripta habetur, Iys. n. II ui semel Haeres exstitit. nunquam desinit esse haeres, quod uitet lige si facto tuo desinat hae res esse, ut si haereditatem vendat, vel benefi-eio praetoris se abstineat ab haereditate; secus si jure civili, vel alia lege desinat haeres esse, ut
si testamentum I cscindatur per querelam inofficiosi, 233. n. 4.&269. n. 8 Haereditas nomen est iuris, I s. n. t
Haereditas pro parte divisa non potest possideri, est jus in soliduin penes quemlibet liaeredem,
Haereditas adquiri olim non poterat, nisi actu so-kinui Sc legitimo, ruta cretione, uti aditione quat verbis solemnibus fiebat, xxi. n.' deinde aequiri coepit citra solemnitatem, sola Ha
redis gestione, ibid. Haeredis autem gestio fit, vel iacto aliquo, vel sine facto, abid. Lacho, si aliquid Haereditarium attingat ; sine facto , etiamsi nihil ex haereditate attingat, sola voluntate pro haerede se gerit . ut si interrogatus an sit haeres, respondeat se haeredem esse, ibid. Haereditas amitti potest duplici ratione , prima in iure fit vel bis solemnibus, δύ proprie repudiatio est . altera quocumque loco, facto, vel quibuscumque verbis demonstrata voluntate; liaee proprie recusatio est, a. n. Io Haeres quomodo tenetur de actionibus defuncti, distingue . vel descendunt actiones ex delicto, vel ex contractu, 47s. dc se l. si ea delictor ali mes metu poenales, ut surti,&ini uitarum ita Haeredes nullo modo dantur exeipe nisi lis fuerit contestata, 4TI. n. Iactumes mixtae, quaerem & poenam simul persequuntur , dantur in Haeredes quatenus rem non pc nam eontinent , ut illud quod scel ie quaesitum est ab haerede extorqueatur. Excipe actionem vi bonorum Iapzorum, quae noudatur adversius haeredem , quia susticit condictio furtiva, ibid.
actiones rei persecutoriae,eatenus dantur quatenus ad haeredes pervenit, ut actio de dolor excipe condictioncin nativam, quae datur in solidum, etsi nihil ad haeredes pervenerit, ibad. si ea contractu dcscendunt: Iesul MIter cacou-
tractibus sueeessores , ex dolo eorum quibus successerunt, non tantium in id quod pervenit , sed etiam in solidum tenentur , 476. Sc
sed contra hane veterem iuris regulam . Haeredum ignorantiae succursum est ex constituti
nibus. ut non aliter tenerentur ex dolo defuncti, nisi aliquid ex tali dolo ad eos pervenisset ;quod primo eonstitutum fuit in actione tui
lae , deinde a lustiniano productum ad ceteros bonae fidei contractus, ibid. Haeres, defuncti salaria integra susceptae adminis ratiouis habet, i O. n. FI in gratiam Haeredum Philippi Decii, do Eguinarii Baronis ita judicatum, II . n. FLHomicidium non in solo ferro, sed & in veneno
admittitur, so9. n. 3Hypotheealia actio a bonae fidei possessore praeia
scribi potest io. vel xo. an. IJ6. n. εHypothecaria actio , vide verbum Pigneraritiae
Imperatore, quia non est semper idem Imperator , est tamen semper eadem majestas, 3. n. sGalienus Imperat x necessitatem Romanis attulit dicendi imperatoriam majestatem pro Im
Incestuiri, viri mrbum Nilptiae.
quibus gradibus, & inter quas persimas Incestum committatur, definitum suit ex iure non scripto, quod moribus descendit, quodque compositum est ex jure naturali x gentium, 44. M
Indebitum: eondicti Indebiti, 3 . de se quod per errorem , vcl ignorantiam facti solutum est quod non debetur repeti potest, T S. cercipe casus in quibus insetando lis erescit , ex his enim causis Indebitum solutum repeti nota potest ; non ideo quia metu periculi datum est, iniquum enim esset metu periculi cum, qui nihil debet , jus suum indefensiuin relinquere, sed ideo quia transigendi , de decidendi causa solutum videtur, ne sorte duplum lvere teneatur ; quod autem vel minima transactionis suspieione solutum est non potest repeti, 377.& et 8. n. 8 Infamia notatur non tantum qui proprio nomiane, ex deicio est condemnatus, sed etiain qui pactus est; vrdetur enim confitcri crimis qui paciscitur, s. n. in judieiis ex eontractu proficistentibus, tametsi damnati notemur Infamia, non tamen pacta;
interest utrum is ex delicto, an ex contracta debitor fit, ibia. Ingenuus quis ta
645쪽
Dynnitati nofioseit manumissio, χιInjuriae nomen generale est , & speciale, os Injuriarum poenae introductae sunt, vel ex lege Tra. tab. vel ex edicto Praetorta, vel ex l. Cornelia, . ,. 7. dc 8 .
I. T II. Lab. Propter membrum ruptum tali erat i propter os fractum nummari . crar poena ,ἐbid. in locum l. x tr. tab quae in desuetudinem abiit, suecessit Praetoria actio, in qua pro qualitate injuriae fit aestimatio arbitrio judicis, bid. Iex Cornelia in tribus easibus dedit Injuriarum actionem ι primo , si quis pulsatus ; secundo, si verberatus , tertio , si domus vi introita. bid de omni Injuria agi potest, vel ei viliter, vel eriminaliter , 4 8. 3. Io Injuriarum actio tollitur , vel dissimulatione si non contestatus sit ilIi . is cui in jui ia faeta est,
vel pacto quod ipso jure eollit injuriam,4 8. n. snon tantum nostro, sed etiam aliorum nomine,
Injuriarum actio datur, si filiis quos pater iupotestate habet, si uxori injucia tala siti non solum filiorum, de uxoris nomine, sedic patris Sc mariti nomine potest , 4o6. S. I siquis servum Iniuria aliaeetit, juris ei vilis intellectu .dion apse servus, sed dominus injuria afficitur, εος. g. 3. dc n. 4minuitur autem aut e rescit aestimatio Iniuriae, se- eundum qualitatem & eonditionem servi, nam propter officia Sc ministeria differunt serri,
si communi servo Injuria saeta si, quomodo aestimatur iniuria, AOT. F. in Ius vocatio olim fiebat privato actoris arbitrio, qui sequi reeusantem & rapere in jus poterat , sed postea in jus voeatio fieri eoepit Maiagistratus auctoritate , idque vel nudo Magistratus mandato, vel scriptura A libello, vel interpellatione actoris apud Magistratum d posita, 442 n. 43 adversus eos qui aliquem in Ius vocatum vi eximunt , aut per quos factum est quominus quis in judicio sistat, duae sunt actiones, Se duci edicta Praetoris: primi edicti duae sunt clausulae; prima tenetur is qui eum qui in jus voratus est, vi eximit. secunda Elausula tenetur, is qui per alium dolo malo eripuit. hae actione vindieatur iniuria facta ipsi Plaetori, ideoquercus tenetur quanti interest non in rei veritate, sed quanti actoream aestimaverit, actio est poenalis, ε s. n o. alterum edictum est de eo per quem iactum est, quominus quis in Iudicio sistat, id est apud judicem a Praetore datum , quo casu teneturis actione in id quod intercit, in id quod in
x veritate est, id est revera abest , ikia. Inometosi testamenti querela . non e nil initio ne aliqua , non lege Glicia induxta est. sed moribus seu prudentum interpretatione , qui Iegem illam , quae testamenti tactionem adimebat furiosis, ad eos qui contra pietatis officium testati fuissent, produxerunt, in. & 2II.
Inossetosi testamenti querelam , filii ex haeredati legitima actione destituti apud magistratus primo solebant extra ordinem proponere; dein de hoe paulatim conversum est in assiduain jurisidictionem , tandem sorma hujus quer lae instituendae eoniti tuta, clxpit vocari actio,
Inofficiosum testamentum ab initio neque nullum , neque ruptum , neque irritum est , sed infirmatur postquam judex, tamquam inom-ciosum pronuntiavit, LI . n. IInossic. testam. querela est ultimum adiutorium . nee datur liberis qui aliam habent actionem,
de inoffieioso qui agit non testamenti vitium apis guit, sed testatolis, qui quasi non sane me tis eontra pietatis officia n testatus est, xI3. n. I querela Ino se testam. olim biennio exeludebatur, nunc quinquennio post constitutiones quibus inductum ne polh quinquennium de statu. defuncti quereretur, LII. n. IInome. testam . querelaeesiat, si quarta pars legitimae portionis ab intestato continεentis, ex- haeredato relicta fuerit 1 quod inductum ad exemplum legis Falculiae , 112. dc 2I3. n. I. M
olim nisi quarta integra relicta suisset, agi poterat querela Inossie. testamenti exceptis duobus casibus , primus, clim filio ex minori parte instituto fratres cohaeredes adjecti erant ; filiushoe casu supplementum Iegitimae portionis petere tantum poterat; alius cum moriens testator ad jeeerat, ut arbitratu viri boni si minus relictum suisset, quarta suppleretur, MI. n. 9hodie ex Iustiniani constitui. licet minus quarta relictum fuerit, tamen cessat querela Inoia fie. telum. sed datur actio ad supplementum ,
olim haee quarta quocumque titulo relinqui poterat , ad excludendam querelam Inossietosi testamenti: hodie titulo institutionis relinqui
supplementiquartae actio quo tempore praeseribitur. 2II. Sc ras. n. I
Inoisc. testam . querela, non tantum libeIis concessa est, sed N parentibus, 2I4. S. Inon interest an parentes sint praeteriti, aut ex- haeredati, praeteritio parentum habetur, pro ex-haei edatione, AIA. D.
646쪽
Inoiseio ae donationis querela, LII. n. Io Inoff. do rationis querela rescindit integram donationem, si extraneo facta sit; s fratri ejus
qui querela agere potest collata sit donatio,
tantum agit ad sapplementum, Lis. n. IOInsinuatio donationis, utile verbum Donatio. Institutionum praefatio non tam prooemium est, quam constitutio quae robur plenissimum histribuit, L. &s. n. ITInsula in mari nata fit oecupantis, It 4 22 Insula in fluvio nata, communis est eorum, qui
prope ripam praedia possident, ibis. Interdictio prodigorum modo fieri moribus dieitur , modo per Praetorem , modo lege: ideo moribus , quia moribus , seu interpretatione prudentum introducta fuit: per Praetorem, quia prodigus a Praetore causa cognita interdicitur: lege, quia interdictus manet in potestate agnatorum , ex jure scilicet quod statim post leg. xii.
tab. obtinuit, I x. n. s. dc 86 n. 3. N 87. n. Interdicta quamvis generali actionis nomine eontineantur , proprie tamen sumpto nomine ab . actionibus separantur, 486. I.
Urta inter duos de possessione controversia, ad Interdictum veniebarit, id est ad Praetorem ipsum qui interloquebatur , seu pronuntiabat verbis quibusdam solemnibus possessionem penes eum esse debere, qui nec vi, nec clam, nec precario
possidebat , dc eum incertum esset quis possideret, judicem dabat, qui de facto cognoscebat& judicabat secundum verum possessorein, 483.
Interdicto Praetor de omni possessionis eontroverissa non judicabat ledrestabat quaestio facti restabat litis aesturiatio, restabat condemnatio, ib. ex Interdicti verbis actionem componebat ΡrT-tor, huteque actioni addictus erat sudex Α, actio
autem illa erat ordinatia, 487. not.
si usta causa esset reddendi Interdicti, & verba solemnia interdicti deficerent, tum Praetor interdictum non reddebat, sed sine tuterdicto dabat actionem in tactum, ibid. eum iudicia ordinaria sublata suerunt, & omnia extraordinaria esse coeperunt , Interdicta eo-rtimque solemnia sublata fiunt, & eorum loco agi eceptum est extra ordinem ad exemplum interdictorum, ibid.
Interdicta propra E sunt de possessione , vel quasi
possessione. Sunt tamen quaedam quae proprietatis causam continent , in quibus principaliter de proprietate quaestio versatur, non de posse sone, nisi per consequentias; ut in Interdic o de aqua ducenda, de mortuo inserendo, de liberis exhibendis, 483. & 489. n. Liti Interdictis in quibus agitur tantum de possessi ne, sufficit unum probare, scilicet possessionem Is eontroversia sit non lotum de possessione. sed in de proprietate, hoc casia decisa possessiolus quaestione, ordo fieri dicitur ad domInii Sept prietatis disceptationem ι ordinarii enim aucta est , ut prisis de possessione, quam de propriet te cognoscatur, idem judex qui de possessione cognoscit, de proseietate cognostere debet; hoc casu eausa proprietatis separata est , Sc nihil
commune habet cum posscssione , 4 4. n. M Ss n. 2 in Interdictis in quibus proprietatis quaestio ver satur, sola probanda est pioprietas, non posscssio quae tantilin per consequentias venit: ut in rei vindicatione proprietatem principaliter vindicamus, pereonse' uentias possessionem re eamus . ita in Interdicto de proprietate, 88. M
unum tantum Interdictum est proprietatis , in quo utrumque proprietas Se possessio probandum est, scilicet interdictum de itinere reficiendo, in quo duo edicta proposuit Praetor: priamum , ut tueatur eum in quasi possessione, qui
hoc anno non vi, non clam, non precario vlus est : alterum, ut is qui itinere utitur , reficere
iter possit, neque enim uti potest itinere nisi re secetit, ibid. Interdicta alia prohibitoria, alia restitutoria, alia exhibitoria 489. S. I prohibitoria qiub vetat aliquid fieri, ut Inter dicto uti possidetis, ibid. restitutoria quibus restitui aliquid imo, rM . Interdictum restitutorium dupliciter dieitur, vel quod restituat opus, vel aliud quodcumque factum est , vel quod restituat possessionem, qualia sunt duo interdicta de vi, 9 n. II exhibitoria per quae jubet exhiberi, veluti eum de eu j us libet tale agitur ,aut libertum patrono, aut parenti liberos. 4yo. S.IInterdicta alia adipiscendae possessionis, alia reti
nendae , alia recuperandae , 49 . 32
adipistenta possessionis Interdictum eompetit illis, qui nondum nacti sunt possessionem , M si adepta in amiserint , eis inutile est Interdictum, 49'. F. 3Interdictum quorum bonorum est adipiscendae ,
quo Praetor suos tantum ieetabres, id est bonorum possessores tuetur, contra eos qui pro haerede, vel pro possessore rem hvieditariam corporalem possident, 49r. 6.Ihoe Interdictum quorum bonorum datur, non ut bonorum posscstar adipiscatur possessionem juris,quam jam habet a Praetore, sed possessionem facii, seu corporalem, quam noudum adeptus est, os t. n. 7 Interdictumillud quorum bonorum restitutoriuinest. 489. S. sInterdictum Salvianum de pignoribus adipiscendae possessionis, 49 I. Interdictum illud triplex, Salvianum, quasi Salvianum directum, & quasi Salvianum utile. Sal
647쪽
salvianum propriὰ dictum eompetit dominotandi ad verius colonum, pro rebus quas colonus ipse expressa conventione pro pensionibus iplius sundi obligavit, 492. n. 8 quali Salvianum directum adversus alios debitores, qui res suas rignore nobis obligarunt ex quacumque causa. ibid. quasi Salvianum utile competit adveIsus extraneos post flores, qui vel a colono res pigneratas acceperunt, vel alio quolibet modo possident, ibid. retinendae possessionis eausa comparata sunt Interdicta vin possidetis, & utrubi. 492. g. vii roilidetis vineebat . qui possidebat sine vitio,ia est nee vi, nec elam, nee precario ab adversario qui agit ex Interdicto possessionem nactus est ; non enim omnem vitiosain possessionem condemnat Praetor, sed eam quam ab adversario habeti si ab alio vi, clam . aut precario ponsideat loeus non est interdicto , 49.. n. I. M 91. S. uti pollidetis erat de possessione immobilium ivit ubi erat de possestione mobilium : uti possidetis vincebat, qui tempore redditi Interdicti possidebati utrubi, qui maiore parte anni. Sed hodie in utroque interdicto vincit, qui litis contestata tempore possitit, 49L. 3. 4qui eΠit vindicatione, potest recurrere ad Intem dictum uti possidetis, non enim pol Iessioni Ie- nuntiavit , qui rem vindicavit, 493. n. srecuperandae possessionis Interdictum dat ut ei qui ex possessione landi, vel aedium vi dejectus eu, 49 . , slaterdictum de vi duplex est ι primum est de vi quotidiana, quae sine armis fit , alterum de vi armata, quπ coactis & armatis ad hoc hominibus fit, 494.1 . IInterdicta alia sunt simplicia, in quibus unus actor, alter reus, qualia sunt restatutoria, dc exhibi istoria; alia duplicia, in quibus uterque reus, terque actor, talia sunt interdicta uti possidetis& utrubi, uterque possessionem intendit, ' .
stituit, quod dieitur esse ex lege ipsa, quasi id
videatur fuisse in mente decemvirorum,qua vis non sit expressum, I L. n.
Iter quid, iIT qui Iter habet, & eundi, & ambulandi jus habet,
ire autem potest quamvis sella aut jumento ve-- .hatur, non autem potest jumentum agere, ibid. qui Itet habet, jus habet ambulandi per eonsequentias tantum, si sertE jus ambulandi per se . constitiratur, non erit servitus praedit, ibid.
vicina millia pallum in dies singulos ab eo peragi voluerunt Iurisconsulti, qui Iter eonficit, dis. n. I Iudex supplere potest ea quae desum litigatoribus,
Iudex et contra quem male pronuntiat injuriam inferre dicitur, clos Iudex qui male judicat litem suam facit, 4O'. n. Iudex male judicat, aut per errorem & imprudentiam , aut per ambitionem & gratiam, aut per turpitudinem & sordes, 4II. n. 1 si per imprudentiam , tenetur praestare id quod revera interest, in quo aestimamici versatur religio judicis in plus vel minus; in plus, v. g. in rotam litis aestimationem condemnabit Iudex, si id revera intersit,& hoe dainnufactum se, ut in easa quo per iniquam sententiam res omnino abest, quia aleellati non potest: in minus condemnabit judex, v. g, si appellari potest, dc revera appellatum sit, hoe enim casu condemnandus non in totam litis aestimationem, sed in sum. plus factos in litem. 4 9. 4IC. n. Icum per ambitionem male judieavit, in solidam litis aestimationem tenetur, & praeterea notatur infamia, ibid.esim per sordes & pecunia corruptus judicavit, non tantum litis solidam aestimationem praestat, & infamia afficitur, sed etiam eriminali judicio tenetur, & sententia ipso jure nulla est, ibid. in secundo de tertio easu Iudex proprie litem suam sacere dicitur, quia semper & indistincte t tam litis aestimationem praestat , in primo casu improprie , non enim semper veram & inte-sram litis aestimationem praestat, sed id quod Interest, prout religio judicantis aequuin esse judicabit. ibid. si filiussam. Iudex datus male judicavit, in eam tantiim quantitatem tenetur quantam in peculio habet, sive per imprudentiam, sive dolo malo litem silain secerit, partibus enim imputandum , quae in filiumlam. judicem datum consenserunt, plectetur tamen criminali Sc extrao dinaria coercitione , succursum ei tantum in pinna pecuniaria, 4 9. & 4I . n. Asi liliustam. Iudex male judicavit, eum ipso agendum est, non cum patre, 6I1. F. L. & n. Iudicia ordinaria,& extraordinaria quid 32ci. n. 2Iudicia publiea quomodo differunt a privatis, tor Iudicia publica non ordinantur per actiones a Praetore impetratas addictis judicibus, sed per Iibellos inseriptionum legitime consectos, post inscriptionein sequitur litis eontestatio, id est accusatio 3c defensio, sOT. n. Iuridicus Alexandriae quis. 77. IOIurisconsulti stoicorrum disciplina imbuta erant,
648쪽
Iutiston pultoruin seu prudentum tria suerunt genera ; primum eorum qui leges xi tabul. Interpretati sunt, eorumque interpretationes jus illud civile quod moribus receptum sui ζ, non scriptum pepererunt ; secundum eorum qui privatim consulentibus respondebrat , terrium, qui publice & auctoritate Imperatoria signatis responsis respondebant, et iis verbum Responsa,
Ius naturale quid, roras gentium quid , , It Ius civile quid, δι
Ius naturale non est antiquius linesentium, si ratio naturalis a qua proficiscitur, inspicimur stantiquius si tempus quo constitutum, & diffini
Ius & injuria in bruta non eadit, II.&uIus naturale cum jure entium comparatum vix. iuris nomen retinet, sic nee jus gentium si eum
jure civili, ret. slas naturale mutari non potest, jus ei vile potest,
Ias eivile potest juri naturali detrahere, non immutare, ibid. Ius gentium potest jus naturale mutare tanquam potentius, ibis . Ius civile Romanorum partim ex jure Attico quod scriptum erat, partim ex Lacedaemonio quod non scriptum erat, repetitum est , I . n. 8 Ius non scriptum quod ex moribus descendit,coinpositum est exp:aeceptis naturalibus, gentium, α civilibus, 44. n. 8 Ius honoratium quid, I 6. F. TIus aliud publicum, aliud privatum : publicum respicit civitatem ipsain, privatum singulos cives,
tis privatum quod ad singulorum utilitatem peristinet aliquando publicum dicitur , si opponatur priva torum pactis, cx conventionibus, vel inparetur cum eorum privilegiis, ibid.
in confictu Iuris publies, ius privatum facile eliditur, ibid.
Ius publieum non est eollectum ex praeceptis naturalibus gentium, nec civilibus, ut jus priva
Iusjurandum. 4 et. εί seq.ex Iurejurando regulariter non datur actio, licui nee ex pacto, nisi ex lege confit trietur, ut eum libertus juravit se operas daturum patrono,quo cassi lege Papia eonfirmatur, 43 . n. 27
sed in aliis casibus Praetor dat actionem in factum ex Iurejurando, e lote qiuaesito δc fictIone adhibita i jute eivili. ibid. Iusjurandum vel praestitum est in judieio , vel
extra judicium. Si extra iudieium, Praetor dat
actionem accommodatam negotio de quo juratum est . xt si quis juraverit se pecuniam cre- ea disse, erit actio si certum retatur, si emisse exempto, si societatem feeisse 'o Gelo; manente semper pristina actione, qua potest actor ag te si mal: t om illa actione de jure1urando , nam
hoc rasu non fit uovatio, 432. n. a Tsi in judicio Iuratum est, Praetor tanquam in judicatum & consessum dat actioneni utilem indieati, & lioe casu novatio fit in iudicio litis eoit testatione, ideoque tantum agitur actione j dicati ; quae locum habet sive su flutandum d delatum si a parte, sive a iudice, 432. & 433. n.17 Ius iurandum delatum vel ab initio suseeptum est di approbatum, vel reeusatum. Si susceptum sit . is qui suscepit iurare debet, vel reserte, sive sit ab insis partibus delatum, sive ex auctoritate judicis ad petitiovem unius partis; si neque ju
rare, neque reserta velit, datur sententia, quae dieitur ex secusato iureiurando quod tamea antea Pr baverat, tanquam in consessium, 413
si lusiurandum non susceptum fuit , sed statim reis satum. olim licebat certis casibus a delatione appel:are, sed Iustinianus hoc prohibuit, divoluit. si judex omnino jusjurandum praestandum misturia vc. at. sententiam pronuntiari tanquam ex recusato, fingendo eum suscepisse εc approbasse jus iurandum, deinde recusame ut in casia superiori, in quo datur iciuencia ex ro sarcit iahoe aute datur. quasi eae remato, ob fictione, ibis si jusjurandum relatum sit, & relatum eusti is qui detuliti datur sententia qua i ex pi s noluisIamento ; habetur enim pro praestito quod antea approbatum male deinde re satur, nee est appellationi loeus, conditione jurisjurandi ab utraque parte approbata, 433jusjuratidum potest referri duobus easibus, sive ex utriusque patiis eonsensia delatum sit, sive a judice ad petitionem unius partis et si autem ex meto iudicis ossicio in siimma probationum inopia delatum sit, sine paritum interventu non potest reserri , de hoe dicitur judietate, itid. jusjurandum praestari potest, vel eoram Praetore
in Iure, vel coram. judice a Praetore dato : s e ram Praetore , praetor tanquam in judicatum dat actionem utilem judicati, vel extra ordinem judieatum exequitur; si eoram judice, j dex datus sententiam pronuntiat, & reum con
Iurisjurandi maior vis est quam pacti, postquam
juratum est, denegatur actio, quod in pacto non obtinet, 47'. n. sIutis jurandi ereeptis, 472. ,. . Mn. Iusjurandum de calumnia, εγγ. 3. Lex Atheniensem ritibus originem habet, ut Lante Iiistinianum locum habuit in qui inmeai sis. N ex una tantum parte piaestabatur: sed Iustinianus in omnibus eausis civilibus, 3c ab sutraque parte tam reo, quam actore praestan
649쪽
'U Ec TYM quid, m. s. t L. Legatum quot uplex, 123. ,. x Lesari res per vindicationem non poterat, nisi restator dominus esset Quiritarius, 41 O. n. TLegatorum formulae olim certae de solemnes erant,
eas pr imus sestulit Constantinus, deinde Constans Sc Constantius, ne periculo verborum aucupationis, testatorum voluntates impugnarentur, bid.
postea remansit diversa natura Legatorum, licet enim sublatae essent formulae , tamen iis uti licebat, sed sine periculo verborum aucupati innis, ibid. tandem Iustinianus volens unam omnium Legatorum ex naturam , definivit quibustumque verbis legatum relictum esset, lirere id triplici actione persequi, personali, reali, & hypothecaria, quam primus dedit legatario, ibid. Legatariis haeres tenetur actione persona i , ad eun do enim quasi contrabit, 37 . n. TLegata δέ fi . et eo minita exaequavit Iustin. rta tiura fideicommissorum, quae erant pinguiora,
contra quod amplius in Leguis tuit, eommunicati voluit si deiecim altiliς. quae olim io la Praeis toris tuaione nitebantur. hodie iisdem actioni- . . . L petatntur, quibus legata, dc transferunt do-imanum si i lcgata, et . n. sin Legatis hodie non rigor juris ei vilis, sed voluntas defuncti dominatur, legata non testament Lantum ut antea, sed etiam ab intestato, solo nutu , epistola, vel libello relinqui Possunt, ut εc fidei commissa, 224. P . Ia Legatario olim legari non poterat; hodie potest Iegatum relinqui ex constituti ne Iustiniani, qua legatorum de fideicomniisserum dimereniatia sublata est, 26O. n. Illim Lesari non poterat ante haeredis institutionem, hodie legatum valet, ε . n. 4 . dc 24 4. S. 3 fideicommissa post mortem haeredis, vel Legatarii reIicta valebant , sed legatum post mortem haeredis, vel legatam non valebat, cum ab haerede haeredis , vel Iegatarii obligatio incipere non possit, quae ab haerede Sc lcgata io ecepta
non est. at hodie valet, Σε . n. Irasatum relictum poenae nomine Olim non valebat; hodie valet, 14s., 36 Legare potest testator quod sibi debetur, Legati potest debitori liberatio, is s. , i 3
Legatum,a debitore creditori suo factum ejus rei quam debet, valet. 1 6. f. t Legatum dotis, uxori a marito factum valet, si rei mobilis dos sit,ob repraesentationem; nota valet si Iesatum dotis rei immobilis sit, in qua non
est reptae se litatio, II 6. dc 2 7. n. I
Legatum dotis quam virnoa accepit, nou valet si simplieiter telictum sit, ut boe modo lego utor dotem meam; secus si adjecta quωuitate fiat. v. g. uxori lego c. quae dotis non ue accepi,
Legatum rei alienae valet, ris. F. Neratius indurat primus boelem peramentum, si testator sciebat rem esse alienam, qua sententia a D. Pio confirmata est, 127. n. si ignorat rem elle alienam, non valet, excipe nisi filio, cognato, assinu coniumstaeve personae L gaverit , ptopter affectionem praefiimitur quoquomodo legarii rum nille, 223. n. TLegatarius fundi alieni , ante testatoris mortem fundi proprietatem detracto usu fructu acquirit, dein visisfiuctus con lidatus est ex laus aluerati v a l in petitione legati hoc continetur, ut
Legatum rei legatarii non valet, si pili E Iegata fit ivalet, si sub expressa eonditione eum legatarii eme desierit, reIυctum sit legatum, 13 . D. ἈLegatum rei tuae quasi alienae valet, iss. F. HLegatum rei quae in nullius est commercio , ut
eampi Martii, templorum, non Valer, 11s. 3. 4s res in commercio sit natura sua; sed Legatarius non habeat commercium, an valet Iegatum , laItem quoad aestimationein.
distingue, vel illud non habet Legatarius, quia ei
lege aliqua speciatim interdictum est, . g. OE-cialis, qui in provincia ossicii cauis versatur, praedii provincialis non habet commercium; hoe Gia nee res legata, nec aestimatio debetar,
vel non est lege prohibitum i sed Legatarii status .
qualitas conditio facit, ne commercium habeat, .g. si militia lesata sit servo,vel eunucho,qui observitatein , veIob vitium corporis militare non possunt; si senatori temera frumentaria legata
sit, quae non viris clarissimis, sed infimae plebi dari solibat, his easbus debetur aestimatio, ibid. Legatum relictum et qui commercium habet, quamvis non habeat jus possidendi valet. v. g. si quis excivitate jussit Principis in aliam ei vita.
rem transini graverit,nova colonorum adiecti
ne jus possidendi seu retinendi non liabeba praedia, quae ante transnigrationem possidebat iacivitate ex qua Oriundus erat, sed ca dilhtahete
Legatum relictum ei qui ius commercii non habet, & tamen jus pollidendi habet, non valet,v. g. Praelus provinciae vel ossicialis. praedium prouvinciale quod ante susceptam adminissa monem possidet, retinere , non alienaro potest . ibid. Legatum relictum ab haeIede qui commercium non habet,ei qui commerciu habet. valet, rapn.6 Legatum rei generalis, non valet si deustonstrari non possit, ut cum fundus legaturi valet si de- moestiali Possit, L ciam homo lagarur,x o.n. I
650쪽
Legati generalis euius est electio, an haeredis an legatarii Olian erat legatarii si legatum relictum est et per vindicationem . haeredis autem erat electio si per damnitionem hodie sublata differentia legatorum, electio est legatarii. nisi aliud testatia dixerit, 24. n. ILDgare fundum instructum, & eum instrumento differunt. 2 s. n. 27 optionis Legatum, vide verbum optio. de peculio Legato, i 2I9. F. st peculium servo manumisso testamento non betur . nisi nominatim Legatum sit ; manumisso inter vivos tacite debetur, nisi nominatim ademptum sit, 239. n. 29 Legatum relictum sub eonditione impossibili, an valet distinguitur, si haeredi impossibilitas imp uatur , v. g. haeres meus si caelum digi eo tetigerit, vel non tetigerit, Titio c. dato. hoc ca- Id non valet legatum ; iniquum enim est re
dem puniti si non faciat id quod est i in poss-bile, et s. n. 42. N Is vero Legatario impossibilitas imponatur, V. g. Titio e. do, lego, si caelum ascenderit, si non ascenderit ea Sempronio do, Iego ι valet Iegatum, pro non sciipta habetur conditio, ibid. Legati i elicti in annos singulos pensio integra adlegatarii haeredem transmittitur, si annus coeptus sit, I O. l . FILegatum partitionis. 2s . n. s. & 'Legata relicta Ecclesiis qui dare distulerint, in
quod intelligendum si jussia Magistratus con
venti fiunt, ibid. n. o Legata servis relicta ita demum valent, si relicta liberis valerent, s. n. a Legatum servo haeredis non valet, haeredi enim a semetipso legari non potest, a I. n. Igsi tes Legata petiit sine facto haeredis, legatario periit, si certum e pus, aut ceria species legata sit, et T. 14.23 si autem quantitas, aut eorum aliquid quae pondere, numero dc mensura constant Legatum sit, non perit, eum ea iunctionem recipiant, ibid.s sermus Legatus sola mota haeredis perierit, dist. vel periturus erat aeque apud legatarium ac re nes haeredem , nihil hoc casu praestat baei es; vel 'non erat periturus, hoe easu praestat aeillinationem haeres, T. n. 24 Legata ancilla cum suis natis, etsi mortua sit, pariatus legato cedunt, 238. ,. I Legatis servis ordinatiis cum vicariis,etsi ordinarii mortui sint, legato cedunt vicarii : duo enim sunt legata, nec partus ancillae, nec vicatii servi accessionis loco sunt, homo hominis non est
Legato servo eum peculio, si servus mortuus sit, et manumissus, legatum peculii exstinguitur ιι principali exstincto, alteIum quod per accessionem datum est exstinguitur . LAELegatum adimi potest codicillis, sive testamento
confirmatis, sive non confirmatis, 2 T. n. ELegatum adimi potest nuda voluntate: haee ademptio non valet ipso iure, sed per exceptionem,
si rem Lepatam testator vendidit , aut pignori dedit , valet Iegatum, si ad mendi animum non habuerit. 1 F. f. Iti adimendi non habuisse animum videtur, qui ne eessitate rei familiaris urgente alienavit; adimendi autem, qui sponte sine necessitate aliena-
spolitanea alienatione , Logatarii est probare adimendi non habuisse animum testatorem 1 In necessaria alienatione, haeredis est probare mutatam testatoris voluntatem, ibid. si rem Legatam testator alii donaverir, omnimo do , Ze indistincte legatum non valet, ibid. Legitima quid, s3. n. g. M Mέ. n. Io Legitima seu quarta non desertur a natura, sed ,
in Legitimae laxatione olim nulla numeri liber rum ratio habebatur , hodie Iustinian. aliam trientis, dc seni illis subrogavit pro numero liberorum, et17. n. I Legitimi quando fiant filia naturales, vide verbum
Lex Regia primum lata a Romulo, postea tem p re Augusti te novata, II. n. II Libertas quid est, LO. f. x Libertas duplex, una naturalis, alia legitima quaelibertinitas dicitur, LI. n. Libera mulier quae servum deamabat, libertatem cum bonis amittebat ex Senatu sconsulto Claudiano, 32 . g. I servo proprio sine libertate tutore dato, quidam Iutisconsiliti directam Iibertatem competergvolebant, alii fideicommissariam ramum, Q.
64 n. x Iustinianus decisione siua directam competere v
luit. ibid. Libertinorum olim tres status. alii cives Romani fiebant, alii Latini, alii dedititii, 16. & 17. f. 1 hos Libertatis gradus D. Augustus constituit, eo enim auctore latae sunt leges Itinia Norbana,& AElia Sentia. ut a colluvie servilis sanguinis incorruptum servaret populum, et7. n. 'Liberti fiebant Latini ex l. Iunia Norbana , qui manumittebantur per mensain, per epistolam.
aut IuteI amicOS, qui erant natui ales manu mi
tendi modi, ad exemplum Latinorum colono rum, qui liberos in potestate non habebant. nee testari poterant ut cives Rom. 16. n. O. κ
Liberti dedititii fiebant ex l. AElia Sentia, ad exemplum hostium, qui se suaque ouuua in dati