De alteratione, concoctione, digestione, praeparatione, ac purgatione, ex Hippocratis et Galeni sententia methodus ... / [Donato Antonio Altomare]

171쪽

dic praecipitiataphorisnao nono secundi tibi iubet,ubi quisl iam corpora purgare oluerit, ea prins pra paranda esse: non est idem concoctio praeparatio no tibi ipsis aptior iiiiii isti aduersantur,quare ambae se itentiae vera sunt. Ad haec non est dicendii, Hippocratem praedicto aphorismo vigesiamo secundo primi libri, quae fieri non valent, pracipere. CH mergo nec in morbis, quia multitudine fiunt nec in hi quae a mala seu praua qualitate dependent,aut in abde periculo sis locis gignuntur natura ip

COrum causa concoquerevaleat,iar prius ab e qua premitur velut sarcina quad m,purritante medicamento leuetur, tun potius succum et nec pronus eosdem morbos superare valebit. conso in uest,in eisdem mor bis aphoris inim veritatem no laabCre,ci indixit concocta medicari,aiec de eisde morabis Hippocratein voliti e prolea re sentemtiam ed tantum de his, quorum materia a natura ipsa concoquia euinci possit. N quandam asserunt Galeni autoritatem,quarto de sanitate tuenda, luxis cipit:at si in eodem homine reliqua ea dem sint,caeterum in lapsi, corpore anguisbnnus exiguus sit,crudi tumores plurimi, huic nec angi r smittendus, nec alui dele

172쪽

r ETH onus eiiodec. Cui responsum volo,primo Cale num eo loco non de morborum curatione, sed spontanearum lassitudinum loqui, in quibus corpora nondum sensibiliter laria sunt,nec a solitis muniis impedita: nos autem perpetuo de ipsorum morborum cura tioneverba facinius. Secundi quisnUn percipiat, eam autoritatem extra propositum esse:cum Galenus supponat,in eodem homine sanguinem bonum exiguit esse, crudosq; litimor plurimos: quo casu nec ipse sanguinem mittere, aut purgare auderem: imo praecepto eiusdem libro duodecimoniethodi medendi, in crudorum humorum copla,praecipue cum oris ventris ossensione,nec sanguinis missionem,nec Purga

tionem praeciperem,cum eas non sus inepte

nec serant tertio quis adeo imbecillis erit ingenii,ut non percipiat Galenum,per cruodbs humore plurimos pituitosos volui se in ligere:cu paulo superius dixist et, novocabulo appellare licere,vel crudum sucia cum vel pituitam,quae ex nondum perstio sanguine gignitur eiusque innumerae sunt particularcs j entia , ut ipse retulit. Cum ergo iri ulta copia crudorum humo rum,hoc est pituitosorum, in aliquo reprariatur corpore sanguisque in eo bonus ae exiguus sit:nulli in dubium velliet,nec sania sui nem

173쪽

guinem mittendum esse, nec aluum deii ciendam:at si tenues sibiliosi fuerint, inter initia euacuandi sunt,eiusdem Galeni praecepto,libro quos purgare oportet c. praecipue si eorum multitudine,aut praua qua litate, concoqui ac euinci ab ipsa natura

non valeant.

Arei autoritas est Galeni eodem ii bro,Quos purgare conuenit, quae talis est: qui vero lati mores aliqua parte corporis consederunt,neque ullo alio auxilio, neq;medicamento prius moue di sunt quam concocti fuerint:cui breuiter dicamus, verum esse quod Galenus praecipit si tumores qui in aliqua parte fixi sunt,crassi, frigidi, ac vi scidi fuerint,non autem,si tenues liliosi, eorum multitudine seu mas qualitate,aut utroque modo inses antes: qui vere crudi appellari non postulat velut nec proprie coe i,cum a natura fuerint euiis i. Vel clarius dicendum est, Galeni sententiam veram est se,ctim medicus certo sciat,iraturam eos succos,qui in aliqua parte fixi sunt ac consede

runt posses valere concoquere, seu uita

ceret hi enim neque ullo ali 3 au Ilio,neque medicamento prius mouendi sunt, qualia concocti fuerint,segregati,ac praeparati, ut

supra,cum de digestione conco Aione, de praeparatione verba fecimus ostensum est:

174쪽

at si percipiat,aitificiosa quadam com triara naturam ipsam prius iuccumber, quam eos succo concoquere possit nudus equi- dena verebitur,eos in morborum principio purgare, Hippocratis oraculo itastructus, cum morbi inchoant, si quid videtur mota

uendum moue: tale etenim purgationes, non tantuni ut isti asserunt,concoctio nemnon impediunt,imo ipsi opinilantur,ex tan leni inente in commento praedicti aphoris .in vigesimanoni secta di libri: si naturam

eo tempore no admodum euacuationi ad iutrice habemus,maius tamen ex hisce puragationibus,quibus 'quando oportet,nOxiorum humorum euacuatione aegris co modum comparatur, c ina ex hoc motatem euitemus)quam incommodum,ex ali

quorum forte bonorum uecorum simul eductione: si Galenus libro primo de arare curativa ad Glauconem,in exquisitae tertianae febris curatione,parim purgantia medicamenta probaret, liceti haec quoque probet,non propterea dicendum erit, pura Sationes eas non esse probandas in praeditactorum a nobis ni orborum aliquo: haec

etenim febris ad summum in septem perio dis praefiniri soleti causam et eius natura ipsa, praesertim si a medico parum fuerit adiuta, Leite: concoquem, separare,ac expellet.

175쪽

potest quorum neuti uni l)Criacere valet in praedi si is morbis,si iunca eorum into tia, cum oportet,pra ante medicantento non exonerctur. At mox obiiciunt dicent Ili non tantum in morbis,in Hibus a teria turget,verum Min his, qui ex multi tudine aut alii qualitate aut loci aliquo

satis periculoso ignit, 'tendum sit circa initalia medicinis purganobus non raro,ut Hippocrates praecipit aphorismo vige imo ct orto prinii libri sed crebro eis uti dei, remus,cum sa piis me ii morbi gignantur.

Dicimus nos ,raro,imo perquam rarissime, in principiis morborim acutorum ei me dicamentis purgantilbus uti debere,quae tra pore Hippocratis usu erant: cem ea valde calada x stentia. proptere, sebrem augeo rent:hatig enim causam reddit Calafius in eo mi nemo praedicti aph jsm , cur raroi utendum sit iii principiis acutorum morosorum medicunentis purgantibus. At si ta lia reperiantur, ut praetor id qui d febrem non angeant, deliciter purgarent ut sunt nonnulla nostris teirporibus approbata ac eci perta de quibus supra mentionem feci

. . muS:ndicio cur ei utendum non sit. in his acutis morbis,quos supra narrauimus, cum tale nocumentiim non ante uni ana est er sociaec eorum ratio.

176쪽

Aria cratio est, qued medicamentum materiam diminuens,cum imbecille admodum sit, atque adeo crudisti umoribus ac copiosis existentibus,eis praeualere no pol sit,alias a debiliori in sertius fieret actio, quod itaturae impossibile est,ideoque illos

tantiim mouet, non educit. Cui dicen dum erit,nos non adeo imbecille medica mentuni purgas,in morborum initiis pro bare,via luei sus copiosos litam Ores praeua

lere non possit verum adeo valens sit, ut humorib iis ipsis praeualere possit,ac eoru par ten aliquam purgare:nec adeo crudis ac copiosis succis existentibus illud praecipimu3, cum hi, diximus perpetuo, prius concoquendis praeparandi ac demum purgandi sunt:verum in siis crudis ac copiosis humoribus,tiiter initia illa probamus,qui non vere crudi,sed quia nondum uicti ab ipsa a tura sunt improprie crudi appellari inerentur,ut est ipsa flava seu pallida bilis nec di

cendum erit aduersus eos quoque,si copio si sint,medicamentum praeualere non posese: nam ut ais eruimu ,licet hoc medicamentum inita oratiun ac diminuens esse debeat, tanten artificiosa quadam conieci ura tanta quantitas adhibenda erit,quanta possit aduersus eos humore praeualere,ac eoru pararem aliquam educere, eam videlicet quam pron

177쪽

promptius siexpedititis educere valet, chmmon aequaliter,&eodem tempore in totam redundantis humoris molam egat quod quidem medicamentum materiam dimia ilia S,utero gerentibus si febre corripian- tur ex vitiosis succis, Galenus in commen o

apta Orisini quinquagesimiquinti quinti li- hri approbare cuiq liquet. insuper mediccementiam ipsum purgans,efficacius ac valentius est , ut trahat quam trahatur, aptiora enim ac ad hoc esticaciora sunt purgantianaedicamenta autoritates Caleni tertio de simplicium medicamentorum facultatibuβ. hcum ait esse impossibile,v debiliori in fortius fiat a stio ,miror equidem tantum virum,ctam Galenus tertio de simpliciunt medicapientorum facultatibus velit, que minus calidum a magis calido calidius euadat:& quod magis calidum, minus calido contra astidiatur. libro tertio de temperamentis est,acutissimum serrum manifes 3 obtusius fieri,si toto die ac nocteniolliis mam cera incidas ut quod patiatur ab ipsa

cera agit igitur id quod debilius est in id quod fortius Galeno autore in praediistis

locis. mira eorum ratio est,quod si cum crudi adhue sunt humores,eo purgatione dimouere tente .nihil auxilii natura ex m

178쪽

cies:edii rilpsa post Ancocti Ovidii secemat,ac pcist secretionen excernat Vipatet G lina in conimento aphorismi vigesimista cuncti primi de quarii libri Cui rationi ex praedi tis resposio patet. Nam licet parum aditio dum ipsam naturam adminiculatenita ab alias cuia noti nistari irata a purgante medicartienti, auxilietur,tamen ex lac irem humorum purgatione,in praerelictis mori, si ubi oportet, maius sequitur commodum, cuna mortem euitemus(quae uideri eam lecta evitari non posset quam incO Uinodum,quia a natura parum aut nihil auia xilietur seu quia quorundam forte bono stum humorum simul cum eis e luetio fiat. Em asserunt, aliam noxam adri uiusmodi purgatioties necessari tequii, Mum iudicati inesconcoctiones i ab eis sua pediantur cateniq; natura auxilia tollati tur illudq; probare tentant,autoritate Hip pocratis quarto de rationevictus in morbis - aetatis. Cui pariter ex praedictis liquet ire

s sponsio:nam eo tempore purgationes tu dicta,ac concocition perturbant,quo naia tura ipsa maxime concoctioni vacat,ac tu dicia terat:at cum in initiis morborum nec

iudicia et persectis e radictiones abri La vatum stant ea a purgantibus messicanae imo

179쪽

h n oble opitulantur, lici, te Galeno inhonimento phorismi vigeli in in otii secundi libri leon coistiones citius eueniant,nielius est circa principia euacuare,quo mino rem iam faciam materiam faciluis possit natura concoquere morbo autem consistet, te,cum iam natura concoquit, superfluuiii

est evacuare qua de re valde absurdum est, ac Galeni die is maxinie pugnat, licere,pia rgationes in morbonim initiis cum med covideantur coctiones ac iudicationes irripedire S si Galenus in commento praealictagati textus, quarti de ratione vieius in morbis acutis dicat purgationes coontrarias XL stere coctioni liuinorum intelligendu est, si propita ture tempore, quo natura Qxime eo octioni vacat id autem est trans a sto uniuersali principio: nam eo tempore ab his ni otionibus, quae a pharmaco fiunt celsare debemus, praesertim in summo vi gore, cam corpus vehementer moueritesii angant,exemplo assiimpti atque deuotiui

in ventrem alimenti,quod ut optime con coquatur,a caeteris motionibus cestare coriapus debet,ut soli cococtioni vacet, di imbecillis fuerit secultas diacoquendi eo tenapore aliquo externo auxilio iuuanda est, ut Galenus eode loco praecipit.Vel dictum

Galeni veritatem habet in morsas, in qui

180쪽

bus lamma inest cruditas,ut ipse exponit in

commento praeallegati textus in quibus nec ipsi,nisi post concoctionem ac praeparationem,purgatione probamus,ctim fianti ex si igidis crassis,ac lentis humoribus, ut diximus. At si quis aliter eius dicta expone re tentabit, cum in commento aphorismi vigesiminoni secundi libri contrarium sentiat,in eius dictis pugnantiam soluat pol Io: quanquam Galeni dii aliter intellige re seu exponere deprauati sensus ac teli cius sit. IVVM quandam ratione in medium a terunt, quae talis est: sit in initiis febrium purgantia medicamenta extubentur,aut sebres ipsae sunt diutinae aut acutae si diues nae,per concoctionem aut per abscessum finiunt:quare non medicamentis purgantibus,praecipue in initiis curari debent. Si acutae licet excretionibus finiant illud a sanen multis modis esse poterit, aut sangui

nise naribus fluore,aut sudoribus, vel o mitibus paucae vero sunt quae per ventrissolutionem iudicantur:ctim itaq; raro natura in febribus de acutis aliis in Orbis, ventris deiectionem efficiat pro eorum cura

tione raro etiam hanc ipsam purgantibus medicamentis medicus procuret qua de re noxia est, se res fere omnes alui deiectio