장음표시 사용
51쪽
uis ex illis nonnulli, uti Servius & Isidorus I x. reis petito duarum nomine, Appianusque v. omnino is ciat, Phetnicus a & Ericula, quod ab Alaliis distent, seclusis. Oritur discrepantia ex eo, quod parvos, veluti scopulos omittunt, & ex illis una Ruleanellus noviter vi ignium e mari emersit, uti mox dicam. Decem Ego cum scopulis recenseo, quibus, si Phiniacusam di Ericulam addideris xii. erunt. En singularum hodierna nomina : Lipara, Vuleanus , Lis sa Data , 'Salinae, Strongotii, Panaria, Basilugur, multam lus, Dattitur & ex Seuiteri mappa Tilanavis habetur, ultra Alicurim,& FHicurim. Vetusta vero vo
euotes . Huisanelli ex antiquis meminit nemo, & PINnii aetate, aut paullo ante enatam tradunt. Cur vero Lycessam, & Heracleotem, quae mediae inter alias j-him Primae Eusthatius & Ptolemaeus meminere; Heracleotem in Insulari Itinerario descriptam nihiloia minus videmus, uti Cluverius advertit. De Naturae dotibus, propriis in locis fusius- disseram . Ignsvomas emero ex illis duas esse, Vulcaniam, & Strongylem perientia hodie satis demonstrat. Uparam incolis frequentem , nonnullas pene steriles, quasdam colonorum industria ecundas, omnes denique montosar. AEΤNA Mons celeberrimus, altitudine, extensione, ac naturae dotibus inter Vteros Europet facile princeps; dictus ab AElna nympha, si Poetis credimus , Briar i Cyclopis, ex Demetrio Ces1tiano filia, aut Coelo, & Terra orta, iuxta Alcinoi fabulas ; vel demum Sileni testimonio oceano patre ; sed rectius
52쪽
ex Gretco vocabulo AISEIN, ruod est latinis Ardere Cluverio, Natali Comiti, Valguarnerae, aliisque scriptoribus appellatus. Ab Sarracenis vero, qui dia Siciliam vexarunt, Gibel, seu Mons , de Siculis subinde milibellus veluti Mons Monti m. In ortivqinsulae latere, ac ejus pene medio, solus, absque alterius montis conjugio ad um pass. u. Christophori Clauii relatu, qui quadrantis ope illiinv dimensus est, i Perpendiculariter elevatur, ampli rabi us ad ,
Passi M. c. per gyrum extensus, quas abluit, μd ortum Ionium mare; ab austro Catanensis ingens planitie & Symethus Fluvius ab occam ambiunt, lodg-u Atractu ab aquiIqne colles definiunii. Ejus sunt aspera juga passim e alicubi leviter declives tumuli, necqΥ,
latae planities latera compingunt, quae tamen emi nus intuentibus conice consurgere ad summum us-Me yerticem videntiu , proprius vero consid a
acervum potius exesarum rupium , Colliumque conis
fuso ordiqe assurgentium repraesentant. p . . Haec eadem porro latera tres in regiones dividuntur. Suprema enim fieri libus utpote arenis, & Ω-3eis molibus constans, ac nive insuper pςrpet , pa cis exceptis mensibus occupata, in*cundae audit. Media opacis roborum, cerrorum, abietum , fago rum , quercuum, Pinarumque nemoribus obducitur;.
humiles frutices juniperos vel maxime, Bolanicis sa-τis notos, quibus enumerandis vix pagina sufficeret necnon cryptas spatiosas & profundissimas contine . inferior denique vineis, oletis, pomariis , omnisque generis arboribus , Mitarum venis copiosissimis, vi cis , castellis, opi dixtis i ac si vitatibus, omnis pςr cire cui tum latr&tanta copia instruitu uti naturet speqctaculum vocari possit, perpeetuumque merito haberi queat
53쪽
queat viridarium Ab hujus porro regionis extremo 'in austrum ad supremi verticis summitatem xxx. serepasse M. numerantur;ab ortivo Tauromenitano littore, ubi acclivior est ascen su s xx. totidemque ab occidente , ex amnis symethi ripa ; a Randatio denique aquilonari opido, ejusque finibus minor intercapedo, ad xiv scilicet pass. M. computatur. Jure hinc a Seneca Trag: Venex Sieuius, a Pindaro Ode r. Pythrcitumns Coelestis 3, inter montes Typheus, sive Gigas ab Silio dicitur. Quocirca potior Siculi liatoris pars ex eo cacumine, summo cum oblectamento prospectantibus sese objicit. sed jam de fioc vertice aliqua raptim dicamus. Patet ille per gyrum tibia minus quam ii . pass. M: in
cujus medio crater ingens erat, crepidines variet latitudinis ad aliquot passiis habens. Hic, qua caurum mons respicit, tumulo noli ardui ascensus extumebat ubi 'os maximum, seu caminus erat. Anno enim ela-
plo facies haec verticis minavinci
quippe. ignas vi,ad orientales crateris oras eruiupens biceps est factus, e cujus centro flamma, fumusque ad hane usque. diem se effert, unde & elatior monu ipse evasit. Interior porro fornax sulphure, aliisque mi nerat ibus exundans, vi ventorum accensis, insignis magnitudinis lapides, montis scilicet viscera, cineres, immensos sumi globos, flammas, ignitamque demum materiam egerit, non raro absque murmure,
sed horrifico qpissime boatu, & tanta proximi aeris,& remoti etiam concussione, uti consternatis mortalium animis, mons ipse ab imis ruere videatur. Igniseetero ubi abundaverit, craterem totum complens, oris disruptis, modo ex uno, modo ex a Itero latere
hucusque essi uxit ; paucis vero ab hine, nonnisi ad
54쪽
. hibernum ortivum sole in viam sibi, cursumque aperuit . Excrescente per vices materia, inferiora latera diffinduntur, enormis liquefactorum lapidum congeries egeritur, qui vastitatem subjectis campis Cata- . inam usque, & alibi per circuitum inducunt. Ηqc sunt incendia illa, quorum historias scriptores non pauci promunt , & FaZellus accurate Decade i. & Ego in Additionibus ad nostra hete tempora literis consignavi Novissimam e summo ore aquarum eruptionem, quibus ingens orientalis, meridionalisque lateris vallis completa, quaeque calidae &sale insectae per rimas subinde, hiatusque montis absortae perierunt, accurate descii piam habes ab eruditissimo Josepho Re- cupero , peculiari opusculo, in quo etiam & igneos vomitus, eodem ferme teinpore egestos exposuit; . Elapsi vero anni & decurrentis incendia, unde biveris tex Atana, uti innui, effectus, a se di versus omnino apparet; idem Recuperus brevi evulgabit. Modum hic excederem, reliqua ad illum spectantia etiam per
tacompendium memorando; teruntur enim omnium.
manibus libri, quibus celeberrimi hujus naturae spe-Qaculi dotes recensentur .
AETNA Opidum vetustissimum, Ins quoque
appellatum, de cujus situ variant opinione Sicula - . rum rerum Scriptores. Ad Μastatim, in orientali cognominis montis latere locavit cum Ferrario Faxellus.. Circa meridionalem plagam , ubi S. Nicolai de Are- . na Benedicti num Coenobium , Cluverius. Carrera supra Paternionem, loco, quem hodie Civitam appellant. Cum Adrano confundunt plerique Geographi, civesque Adranitae id mordicus substinent; Ego. .utem conjecturis agens, ubi hodie S. Mariae de Li-codia, S. Benedicti institutis addictum, Monasterium Tom. IV. F sedet.
55쪽
sedet, locatam Ponam alibi in notis ad Faetellum protuli, Strabonis testimonio vel maxime innixus. Eius sunt verba lib: 6. Propinquum Gπturipis es opiώ- Ium Atana, excipiens eos, ct id ceos, qui montem Atanam volunt asendere; hinc enim in artum sese mons aιtouere incipit. Est porro Licodiae collis conistra Centuri pem, inde mons sese in altum subi igit.& vetusta aetate fortasse ex eo deducebantur, qui ada tnae verticem evadere cupiebant; quamvis hodie aliud passim iter e Catana ascendentes teneant. Α tonini porro Itinerarium habet: Centuripe AEt nata
xviii. Catina xii. Tabulae vero Centuripe inins xv. hinc transpositas numerorum notas apud Antoninum
putarem, legendumque: Centuripe AEOna xii. Catinaxum. Quae sane distantia sic emendata Lieodiensi Monasterio omnino congrueret ; quamvis Cluverius contra in Tabulis errorem deprehendat, seque Strahonis textu tueatur , Catana abesse is nam stadiis Lxxx. scribentis. Thucydides lib. 6. Reversi Atheniem
set navibus Casanam , cum omnibus eviis ad Centu
ripa Opidum Siculum prosecti suπt, quo quum ex eo ventione intrassent, abierunt simul incendenies sex tes Desentium ct 'bleorum . Gua olim Inessa dicebatur ; Ager hinc Inessensis, magesque ad AE. nam
spectabant. Hybla omnium fere scriptorum calculo, aut ubi hodie Paternio, aut in proximo tumulo ad Paternionis occiduam plagam stetisse creditur. E Centuri pe idcirco Athenienses Catanam revertentes, subjecto igne In essensibus, & Hibi eis segetibus, eodem serme itinere per utriusque opidi campos ducebant . Quum igitur sit Licodiae ager P a ternionensi conterminus , uti Hybla ad Paternionem, pari rati ne fuerit Inessa ad Licodiam statuenda.
56쪽
- Qua occasione, quove tempore Ineta in AEaenara migra Uerit, Diodorus lib. o. habet : Hiero Θracu norum Rex Naxiir, ct Catane Uur ex urbibus staeiectis, novos urbibus ineolar imposuit; ad v. hominum M. e Pelφοπnes coulens, totidem gae e Sstra si adis fiscens , Caianamque mutato nomine AE am dixιt. Et paullo post: Dueerius in Sicilia Sicularum Duaimoias citane ob ereptum Siculis agrui infensus asma in eos my et; at quum aciem Catanenses ore nerent , multis devicti presiis , tondera citana excesserun , urbemque nunc in iam, prius Enaesam vocitatam occuparunt . Catanenses liuelligit hic Historicus novos ab Hierone induetos colonos, antiquis civibus ejectis, qui inessam, sive, uti appellat, En nesiam migrantes, ab mina, quam reliqu2rant, denominarunt . Sed clarius Strabo rem explicat. Pri OI ata
ινα in solus Οιιπὼ amisit, deductis e3 aliis ab Hyerone Θracusarum 7 9: anno colonir, qui Catanae etiam nomen in Amum mutavit. At sub excessum Hier uis citone ei posuiwinis reversi, ingahinos e eeerum . AEunenses cedenter loco, Aeffsn , quae in montanis est Atamae, inbabitandam occuparunt, eique ues Pnsnamen imposuere, di to a Cata na flariis Lxxx. V, que authorcin Meronem pronua clarunt; Quis cet-teio, quave aetate, his gessis vetustiore, luessam condiderit, incertum. Extabat quidem Phalaris tempore, ab eoque Inessam occupatam dolo, an stratais gemmate prodit Polienus, uti in meis ad Faetellum Notis retuli . Servilis belli tempore extabat adhuc; Apud insinam quippe desectores diu se continuisse passior tradunt Hiilorici; & Adranum proximum optindum occupasse conjecturae suadent; Ser vorum hinc opus utraque Ciciis at creditur , quarum altera sub Te m. m. F 2 Adrano
57쪽
Adrano, altera sub Licodia ex ruderibus cognosci tur, uti suo loco expendam . Tullius in Verrem - nensem agrum cultissimum dixit, & caput esse rei frumentariae. Diodorus, qui Augusti quo scripsit -ι- nam perseverantem aperte innuit lib. I 4. Dio sius, ait, Campanis, qui Catanam lucolebant, persuasit. utioidum, qui nunc Pocstur Atana, commierarent ,γγd munimentum id esset validissimum. De Atana Romana Itinera, illudque Antonini loquuntur, ejusque distantias veluti extantis opidi designant: Sed qua aetate defecerit , yprodit nemo. Duo exhibentur ejusdem AEinc numismata, & vulgaria quum sint, ac obvia prae aliis, longe, lateque illam commercia exercuisse evincunt. In quorum uno Caput spicis coronatum,. Cereris, uti reor, effingitur , & Cornucopia; in alte- ro Apollinis radiata facies, & in postica Miles armis instructus hastatusque repraesentatur . Utrumque epia grapham habet Al TNΑΙΩΝ. Perperam nonnulli i
cum Enna confundunt, ex imperitia locorum . in
AETNOSIA Fagello eadem ac init na , qui Dis . dorum allegat; verum hic Enn siam olim Et nam vocatam assirmat, quae aliis dicitur In Ecta. Quoa in i summo eollis clivo olim tan a steterit, uti ex fa-
buloso Grophone tradunt, putidum censetur menα , dacium.
S. AGAΤHA Messanense Municipium in septentriones ad oram maritimam, a Faro opidulo haut i procul, cujus erat iuris. Ecclesiam habet hodie eidem S. Virgini & Martyri 'dicatam, in qua sacramenta a
incolis, qui cum Faro censentur hodie 24IT. a Sa . cerdote administrantur.
s. AGATHA Municipium nupra Catanam ad vicum de Sattiailr, ejusque Parochiam spectans, cum
58쪽
sacra aede cognomine. Vocant aliter a Valentis, quod gens ejusdem vocabuli ibi sedem habeat. S. AGATHA Turris specula non incelebris tu aquilonari insulae plaga post Ortandum promontorium, vulgi voce S. Agali. Casale appellat Massa, quod circa turrim humiles sint casae, cum Ecclesia & Sacerdote, ad opidum in proximo situm colle,S. Philadelphum spectantes . Tormentis turris, sive Arx instruitur ad Piratas arcendos, tuendasque celebres nutis dinas Novembri mense suinma vicinorum frequentia. ibidem quotannis habitas. n.
AGATHYRNUM Uetus Opidum , quibusdam
Agathdirna in Agatis mur, in aquil ari insulet regi ne inter Alaesam & Tyndaridem. Des 1llius originet
Cluverius lib. a. eap. d. Tanta , inquit , fuit Agathrr- ni vetustas, uii ad Troiana te dira primordium ejur prisci retulerim mortales. Authorem enim illud ha- huisse .aeoli filium Agath mum Diodorus tradit. De situ opinionum est discrepantia: nam alii perperamistatuunt ad Pactas, Marius nempe Niges, & Ricci lius. Ubi S. Philadelphus sedet hodie affirmant illi, quos Faetellus notavit. Ipse ad SMartini campum vetusti opidi ruinis occupaIum aιΘrnum recognoscit. Circa Pilainum, sive prraemonem opidulum locant plerique, quos impugnat Maurolycus. Ex Agathdimi ruinis S. Marcum originem traxisse Cluveis rius docet; Denique ab eo Ortandi promontorium
traxisse nomen opinantur, qui congruentius cum
Fagello tenui meo judicio loquuntur; est enim ad . ejus ortivas radices navium statio, sed insecura, in promontorio Arx, de qua dicendum ; collis promontorio adhqrens rudera, aquςductus, lateres, & veteris
habitationis reliquias servat complures, de in planitie
59쪽
nitiem illius vertex extenditur, large patente S. Martini a FaZello appellatam, unde totius pene septet trionalis littoris amqtiissimus est prospectus. Celebris cetiero inter Siculas Civitates in thyrnum est Ptolemaeo, Straboni, Stephano, Pli ..io,. Silio, Diodoro , Livio, Polybio & aliis. Silius enim inter Marcelli Consulis auxiliares illius populos enumerat. Alii ex Agathdirno Levinum, Consulet quoque, primo bello Punico consecto, I v. hominum M. secum transvexisse scribunt ad agrum Brucium,Rhegiumque opidum nova colonia augendum. Hi porro fuere ex omni colluvione mixti, exules nempe , obςrati , capitalia ausi, quique Maiorni per latrocinia di rapinas vitam tolerabant; Hic quidem numerus nostri opidi frequentiam satis arguit.
Consisse C ut Oriani. AGRILLA Fluentum de Agrδ. oritur in collibus , qui ab Argeno promontorio, S. Auxit bodie,
Messanam usque protenduntur,&Tauromenitanarum saucium pars sunt. Hyemali tempore tenues servat aquas, quae pluviis ita augentur, uti haud difficulter tranari possint, aestate vero exsiccantur. Ejus sunt fauces, neu ostium post Savocam ad septentri naIes promontorii S. Alexit radices, ubi vicus cum parochiali sacra aede, de quo inserius: Ceduntur cim ea ripas lapides subnigri, quibus utimur ad scalasia nobilium palatii . . AGRILLA Valiis. Raeterii Comitis Privilegium Dioecesis Messa non si , describens fines, hos ab Aerilla valle initium sumere , ait,&per maritima Tauromenium usque tendere , indeque Mestanain pertingere. Quum itaque hujus urbis Parochia in
meridiem & ortum inde iacipiat, ubi Mascalis opidi
60쪽
ager ah Λcensi dividitur magno torrentis alveo etianenses inter rupes. Vallis haec Agrius ea prorsus videtur, quam alveus idem efficit, formidanda, pi viis temporibus aquarum vi ita exundans, ut tra- jectum tenere audeat nullus.
I AGRO Opidum supra Argenum, vulgo Forisiis. Vide suo loco. ALAESA Urbs vetus de ceIebris , aliis Halas. Septentrionalem insulae oram, haud procul a flumine ejusdem appellationis, hodie Pitinei, occupat, ac in agro ab AEde S. Mariet de Palatiis nuncupato sedet, cui Thusa ad D. circiter pass. in occasum in is bat reeens opidum. Fazellus , qui Alaesum amnem eodem in loco fluere fatetur, eruitque ex veteri inscriptione, quam refert Gualterius; Alaesam urbem nihilominus ad Caroniam xii. pass. v. inde dissitam eonstituit; quod eidem Gualterio , aliisque nauseam omnino movet ; Constat enim, vel a fluminibus proximas urbes, vel ab his flumina potissime vocabulum sortiri. Magna aliunde diruti opidi vestigiata
loco a me indicato, occurrere, fatetur; de ADtr ruinas esse censet, Ptolemaeo memoratae. Uerumenimvero Geographum Aisor, non Aistae meminisse ex variis codicibus constat; nec ex veteribus alius Aleia,
tam nominat; Mendosum idcirco Fazelli sui sie exemplar t dit Cluverius. Anceps animi aliunde ille, , his verbis concludit: Post hanc urbem postratam ad iactum lapidis ostium fluminis Pitinei sequitur, qui Ahesiis in tabula marmorea vocatur , a quo si haee urbs Naesa est, nomen, veluti de pIures Ilias a pectis 'ximis fluviis, adeptam fuisse , arbitrandum. tera iam novus eductus lapis in praedicta de Palatiis