장음표시 사용
2쪽
nouo ineunte anno,biciamin Menam.
autore Plutarcho iusticia, legis est unis: Lex autem principis opus: Princeps uero D E I simulachrum admiγnistrantis uniuersa,perquam recte salubriter mihi facere uidentur, qui de legibus, cognitione I iuris, con
scripta monumenta principibus dedicar iris consueuerunt, inclyte Heros, moecenas unice uene
rande. Utpote qui suam uelut opisci materiam suggerentes, non de principe tantum, sed de omnibus etiam qui principis re uiatur imperio,mereantur bene: simul & dispensantes seu Biosa cum industria,talentum sibi concreditum, diuinitus quo uberrimam pii laboris remunerationem consequantur: Cum enim ad iusticiam erudiunt multos diuiniloquo teste propheta quasi splendor firmamenti, quasi stellae, in perpetuas sulgo hunt aeternitates. Proinde hoc identidem animo reuoluens mecum, posteaquam relicti illa seneboe, qua me superiore lustro. dicundo iuri,apud auditorium suum Imperiale, Caesarea probiacerat maiestas, uitς priua ,ocio laxiori essem restitutus,haud temere aliud ,uel prius,uel antiquius duxi, linoris opportu nitatem,rei longe preciosissimar,talibus literarum stud is man/cipare, uuibus tum aenulitius stemmatis honos, gloria* a mae
3쪽
χ p i s T. N v v c V P A T, loribus suscepta, per me quom ψ posteros transmittatur: tuna etiam aliis suppeditetur copendii, ususin nonnihil, uel ad Reia publicae munera, uel ad tribunalium subeunda osticla,momentum obtinentis. Equidem ab ineunte aetate, semper in animum induxi,optimarum literarum, S priecipue legalis philosophiae nostrae disciplinam esse titulis omnibus caducis speciosiore, noin marmore,aut aere,sed monumentis sempiteria ae gloriar inciγsam, generis stemmate clariorem, diuit is Croesi opulentiore, honoribus ac lascibus sublimiore, cunctis deni extrariis, floris,caducis, evanidis rebus quantumuis personata quadam, umbratilio secatae beatitudinis specie, imprudentum persti in gant oculos praestantiore, solidiorem, ac stabiliorem: utpote citius duetu ac nixu mundus subsistat,reges regnent, mortalesessiciantur immortales,qui corporea soluta copage, coelestibus i Mntur,uelut sydera, in firmamento coeli, perpetua suimes Haritate. Immortalitatem quippe no fortunae bona,non rerum humanarum prpsidia,no fluxi splendor fistigii, non imagines, no collossi,non statuae, no pyramides, non arcus triumphales, non alia deniss sumptuosa hoc genus monumenta, sed diuini humani iuris tribuunt disciplinae. Harum enim gloriam nulla uetustas,nulla temporum iniuria, nullam penitus obliuio abolebit: Illa uero inter laudantium ora evanescunt,omnibus casibus,omnibus semper obnoxia ruinis. Qualia meditatione reru impulsus statui & ego, o ingenioli modulo,talentulo* con credito,quippiam conari, progignere, in medium p proferre: quo mihi apud summi,omnis boni dispensatore, utcuno ui tae transieta constet ratio,pariter ad alios scatebra literar a quaepiam usus c modico licet alveolo promanet. Qua de causa a teneris unguiculis, iuris uti ius studi js innua itus,& mox a prisma lanugine,iudicu subsell0s collocatus, utpote in cosilium in saris ante annos undecim, quod secretu uocant,uiuente inclyta heroina margaretha, Diui maximiliani filia,accitus,qua dam ad forensis palaestrae exercitiu iurisch dicendi normam cosenta nea duobus libellis congessi: non quide ex ullo glossematu coglomeratore, sed ex ipsis purissimis sontibus iuris ciuilis ab Im. Peratore Iustiniano,perm limpide repurgans. cum enim uiderint lausendiis causiis meandros inuolae,miris p implicarita
4쪽
H labyrinthis, mihi uero assidue apud tribunalia considmdun
esset,relegens totum ciuilis scientiae Corpus, locos qsdam communes,quibus ceu diario uterer,uelut indice rerum s 3ius agitanda; concinnavi: no ex Speculatore illo, ut nuper sciolus quidam, titulos duntaxat submittens oculis,no rem ipsam,le luonis, iudicη libri pendio trutinans, deblaterauit: sed ex ipsis iuris utrius penetralibus, textib in ipsis: adeo ut ab hoc ho minum genere, qui pro suo more,adhuc glandibus uescuntur. frugibus repertis,non uulgaris mihi etiam sit calumnia metuenda, textualis simc ut aiunt & non disputem ad partes, ut ipsi solent,purissimum iuris gurgitem, perenni* dulcedine flumintem, coeno, ac illuvie scedis lime conspurcantes. Porro & iuris Conclusiones trionullas, quibus litigatoiu controuersiae in Auditoriis Principis diremptae fuerunt,copendiose in libellum redegi. Nym omnes , quas multus rerit usus suppeditauit,uno tepore,in unum cogere uolumen, operae fiterit prolixioris. Pro
dit igitur in praesentiam Tomus Conclusionum Iuridicam promus: Reliquis c si dexter aliquando sit Mercurius: imo si Deus
coepta nostra secundet) caput qΤ suo rupore exerturis. Postremo cu inter principeshmannates,creberrims apud consistos um Imperialis Camere cui sere quadrimis,iudicis loco primi summi momo seudalium caulatu lites suscitarene, perspicua quadam & copendiosam, minime p ambitiosam, sed uelut proprio Marte in seudotu usus,alioqui dissiciles, tricatos,ac tortuosos, interpretatione sum aggreuus. HOc.n. malui, Φ noua quadam ordinis excogitata rati , seudate materiam copleeti, id ne messem ex semere aliena mihi uiderer coparasse. Quu post alios, Bartholomaeus qQ Baraterius,c5summatissimus iuris utrius* proses Ar,eam insumpserit opera,ut librum laudoin resera marit,ac in breue reduxerit opusculu, Duci Philippo maris dono qndam oblatu ut in prstud's seudom comeminit Iason:prodierit hisce dieb.mihi ante has lucubratiora no uisum,In usus seudotu Tas 3 Iurecosulti exim 3 copendium quoddam, &dilacida breuitate,& ordinis elegantia comendabile. Videbar ita mihi precium operae saetiarus, si iuxta receptum ordinem titulorum, eam iuris partem pro uirili illustiandam susciperem, qua uix alia, uel utilitate patet latius, Ut rerum pondere praecellen
5쪽
tior existit: ' ote,quae non plebeis, pullatae ν turbae, sed ma gnatibus, principibus, ipsis* adeo regibus leges praescribat,no de rebus uulgaribus, sed ipsa rei ς summa: n empe qua Principis sertunas possident, ditioe uniuersa, ius omnibus sere per
sacrum imperium terris, hoc secuto,beneficη seudalis iure censetur. Ad hunc conatum natales mei inuitare etiam me uidebari tur: quos ex uetusto Raronum Imper' sanguine constat proflu/xisse. Calcar etiam subdebat ipsa rei indignitas, quod rem tam sublimem breuibus regulis adstri fiam tam confuse, tam ab ieela, tam adulterine, tam inconcinne traetatam ne dixerim, an raptata iactatamo sursum, ac deorsum a glos litoribus uidere. Nam, ut alios omittam, Atuarotus ille, qui inter laudoiu cometatores uidetur praecipuus,quantam uoluminis parte implet cotinuationibus,diuisi6ibus viminar 3s,casuum positioibus, liters ut ipse ait Nxpositionibus Quibus uelut infantibus cibu prs mansum in os inserit,no minus ridicule, Φ Wdiose, certe n ullocu seuehi legetis. Quot insuper exoticas, nihil instituto cosentaneasqugstiones,uelut obtorto collo, in rem seudalem contorquere Quoties cu deliris glossatoribus delirat, θέ c ut in prouerbio est hircu mulgeti supponit cribrum et Quoties corrupte, itra iudicium, textus iuris profert, citatUr Quoties umbratica pro ueris, suppositicia pro natiuis,supertiacanea molestia repe tit,&inculcatcUt interim taceam, quam crassa Minerua barbara , ac subuentanea loquentia per asperos, accolas agoses an fraeliis led orem circumducat. Quanquam no tam homini, Useculi iniuriae haec uideantur imputanda. Nam quod ad ipsum attinet quantum uel industria,uel ingenio potuit,seudorum iura explanatiora reddere miduit:prout illius aetatis pingue iudicium permisit. Verumenimuero reis: serensium mole pressam, praelibata, quae inceperam,opera, lites ex litibus, rediuiua sem, per pullulatione nascentes, ad periodum perducere non sine hant. Ita tandem Ecclesiasticae meae uitae restitutus, quam hadimus maiore cum literarum , quam sacerdotiorum seu fhi, iam annum aetatis meae trigesimum agens tercium,exegi eiuras quondam inchoatas, non humani solum, sed diuini etiam
iuris ut breui, auspice C H R I S T O, apparebit, ut/
6쪽
On absolui. Ex quibus, ceu gustum aliquem liteArii prae beiidndustriae, Libri usuum seudorum prioris Interpretatio/nem: Et de hs , qui in iudicio uersantur: Deo aetis ciuilium iudiciorum,Libros duos, quos sori pros innasmata libuit appellare,quum uelut prima sint tyrocinia serensis militiae: Item Viridarii Conclusionum Iuridicarum Tomum primum, Celsit
dini tuae, uelut primariae meae erga eandem obseruantis arrabonem, dedico, consecro . Cui enim, hoc seculo, potius mea studiorum desudet Oiscina,quam ei qui nostro in orbe,studioso/rum, doetarum y omnium sit Moecenas, asylum, ac praesidi/um singulare e qui eruditionem omnibus ornamentis existi/mans praestabiliorem, praeclarissimae indolis filium tuum , Auraris Principem, serma conspicuum, ingenio prscellentem,eloquio disertum,ita curasti bonarum artium erudiri disciplinis ut magnis in re literaria progressibus factis,non alieno sed suopte nitens praesidio, uelutque suo Marte, Latinos quosvis autores non intelligat solum,um umetiam iudicio, cens ς' submittat O parentem, omni aevo, perenni laudum praeconio celebran dum,qui non solum amplissimas opes,florentissimum patrimonium,& longe late patentes ditiones, sed literariae etiam pose sessionis nunquam intermorituram haereditatem, stio Principi relinquat: Qui cum genus per se clarissimum, studioim gloria, omnifariam uirtutis splendore illustret, quid esse queat tam
augu m,qd de ea sibi polliceri non possit orbis Sed quemadmodum'de Carthagine dixit Salustius,sierect de huius Herois laude, pauca dicere,praestiterit. Iam uero, hoc memorabi/le,q, coniuge q* tuam, clarissimis ortam natalibus siminam, praeter alia sexus ornamenta, literaist etiam stud Js condecorari
conspicimus Quae suae in re literaria institutioni, Ludovicum Viuetem, Hispani sanguinis uirum, & doetissimum philo γphum, & eloquentissimum praefecit oratorem: Quo moderante, insignis Heroinae, roseo ab ore, iam uerba Latina, poetam uersus, rhetorum ornamenta, sent tuae philosophoim, ceu neetir 8c ambrosia destillat. Que si, ut coepit,huiusmodigonisse ornare perrexerit,haud vano duehis prssagio, plane auguror
sinunt,ut Hecubs Priami,Creusae Aenes, se emisiae mavis.
7쪽
Monimae Mithrydatis, Amssa: Darii, Ariadnae Minois, Porλtiae Bruti, Plotinae Traiani, reliquisq; laudatissimis siminis, animi, naturae, moruml dotibus , haudquaquam sit cessura. Praeterea hanc dedicationem uel ob id mihi suscipiendam e istimavi, Q non solum inclytas tuas ditiones, iusticiar, iurisque norma adminis res, sed te etiam ipsum, in omnibus publicis, priuatisΦ negociis, legii rationi submittas: Tum demum una cum Agesilao illo Magno, uere, iusteq; ducem imperare existimans, quando & legibus, & magisti atibus paret. Quo fit, ut praeter alias tuas innumcras dotes, summa cum prudentia sapi/cntia coniunctas, maximi te sectat maximus & inuictissimus Imperator, planeq; apud maiestatem eius, haud alio consistas madu, quam uel ob prudentiam singularem, quondam apud Philippum Macedoniae regem, Antipater, uel apud Darium Perseiu regem, Zo rus ille, ob incredibilem morum integri/tatem. Huic em rex sic fuit asseditis, ut oblato malo punico praegrandi, tantum optarit Zopyrorum, quantum inestet in eo granorum. Quam uoce de Celsitudine tua, merito Imperator q*noster C A R O L V S poterit proferre. Superest igitur Clarissime Heros, ut huc seudalem partum, reliquas secturas no/stras addictissimo sane ex pectore prosectas, ipse multis seudoγrum beneficηs Linigeratus, simul Sc iudicum in territoriis tuis, principis loco, habens subsellia, aequi, bonio consulas: ime in tuorum album reseras: ac inseri, ut quae benignis sine recepit, liberaliter aliquando praestet,commendatum essicias. Quod si hanc aeditionem Celsitudini tus no displicuisse animaduertam, operam navabo, ut quae eius generis adhuc abdita delitescunt, in luce aliquando, nonihil, ψ haec iam sint,prodeant comptiora: Tamevi seudorsa res eo sint prognatae seculo, ut no aeque Latini sermonis puritatem,ac aliae iuris paries, recipere uideantur. Bene uale Heros inclyte, idem pincompa
rabilis patrone. Traiecti, ex aedibus nostris, Anno restitutae Salatis, supra milesimum quingemesimum
8쪽
Quandoquide de seudis mussit renostri est instituti,operae precium erit dispicere,qui nam sint illi,quibus seudi cocedendi permittitur lacultas. Primo igitur Oim in conseta est ecclesiasticis dignitatibus, titulis os insignes, eatenus seuda largiri posse, quatenus id eis antiquitus tribuit consuetudo. 3. Proinde ecclesastici, qui antiquitus no cosueuerunt in se dum dare,si quid dederint,iure non subsistet. c. i. insta. i.uel abb. uel abbatis. uel do. plinis seu. da. non pos. Antiquitus autem intelligo, id ante huius placiti seudalis emanationem obisenuit: hoc em adverbη uis ipsa fateri cogit, derivati ab antiquo, O ab ante & aeuo deductum Varro docet. ItaΤ hunc textum, ad eam seudi concedendi reseredum esse consuetudinem, quae ante sodalium placitone, Vinanio Pontificis prohibitoris costitutionis promulgatione,in clero, obtinuit, nemo dubitarit 'de qua insta in d .c. i. ubi etiam statuitur,res,quae seudi note dari no cosueuerunt,a clero deinceps cocedi no posse utpote qugdominio,titulo,s uictu* peculiares sint eccles 3s. Attamen con
9쪽
suetudine, seudi dandi facultatem ei acquiri posse, non obstante praelibata Urbani prohibitione, Iacobi a Beluiso sententia
est: modo, ut Aluarotus ait, a rerum spiritualium c quarum capaces no sunt prophani seudali concelsione temperetur. Noua quippe consuetudine usurpari nequit, ut in posterum deci ins ecclesiasticae,seudi titulo,laicis concedantur. c. quamuis. de c. prohibemus. de deci. Verum enimuero, prae alam Iacobi opinionem, ea sensus uerborum cruditate prolatam paulo accuratiore stomacho concoquendam fore, quiuis recte putarit. Equidem tex. in d. c. i. inse. cpisco. uel abba. nulla usus circu/iuone,palam decernit,iure non ualere, si quid in seudum detur ab ecclesiasticis. qui antiquitus Bliti non sunt in seudum dare. Cuius probabiliter ea sit ratio, q1 rcs ecclesiatu, diuino cultui mancipatae, non debeant prophanis usibus applicari. Nam omne quod Domino consecratur, siue fuerit homo, siue animal,sive ager,uel quicquid semel fuerit consecratii, satustum sanci rum efficitur Domino: Rad ius pertinet sacerdotum. c. nulli liceat. xq. q. ri. Igitur quod semel dicatu est Deo, ad humanos
usus transscrri no poterit amplius. Regu. Deo sememicam. de regu . iur. lib. Ui. & c. mancipia. de ror. permuta. R secunduleges. semel res sacra facta ,stmanet sacra. Insti. de rer. diuisio. l. sacri: res. uersi. locus.& T derer. diuisi .l. in tantu. l. facta aut. f. de contra. empti. l. aede sacra. cu similibus. Qua de causa nee
cosuetudine estici posse uidet, ut huiusmodi ecclesiarum bona, diuino cultui dedicata , per seudales cocessiones, Pontiscis de, . creto,Placitocpseudali Ohibente,prophan is usibus applicent: utpote qupradice habeat uitiosam, S cccles s gravamen progignat. ita P non serenda. c. i. de consuetu. Mala em consuetudo
iiii abest, ut pullulare debeat, ac coctrinari teporis lapsu, ut etiaceu pniciosa corruptela sit abisscteda, uitada, Z citius radicitus euelleda. c. mala.viii.dist.& c. i. de his,qus se. a malo. par. capta Vbi nec iureiurando consuetudinis firmatur obseruatio, si in ecclesiae dispendium redundet. Non enim, ut ibi inquit text. iuramenta, sed potius periuria sunt dicenda, quae contra utilit tem ecclesiae & sanctorum patrum ueniunt instituta. itaq; cum talis consuetudo ,quae ad alienationem rerum ecclesiae dicat ruinuitar, rationi repugnet, quo pacto recipienda fuerit, quae
10쪽
ratione non sulcier c.ad audientiam.&c.cu uenerabilis. de coli iactu. Aut quo passio tantu obtinebit momentu, ut aut rationΦuincat,aut lege' l. penul. C. qussit lon. consue. Aut eitati preiudicet,& legi c. cum causa.de senten. & re iudi. Notimoror, si obiiciatur,ecclesiasticos ipsos,res ecclesiaist in peiores usus ali
uando profundere, Φ si in seudu dene. Quandoquide seruus
omino suo stat,uel cadit. Ad Roma. c. xiiij.& c. nimis. de Iureiuran. Et nos no quid fiat,sed quid iure sat,inquirimus. Porro
ruan* per l, ,quae superius 1 sta sunt,etiam antiquam inse
andi consuetudine,ante Urbani prohibitione recepta ,uideae explodi merito debuisse,cu per eam quo u ecclesiastics possessiones diuino cultui dicatae, humanis iteru usibus applicent. Ta, men Pontifex priscu illu,longo seculo inueteratu inlaudandi more, &si canonicae obuiante diicipling, maluit cu aliq ecclesiarum dispedio tolerare, ψ cu ecclesiastici status perturbatione reuellere. Altas quippe radices iam haec Terat cosuetudo: Sc lati/us erat propagata,* ut extirpari potuisset,absque multitudinis tumultu, S proceRr,nobilium I stemim,pariter 8c comotione. Qui iam uelut l, editario iure,ecclesiam bona, seudi titulo lonso annoRr temporum obtinuerat interuallo. Nam 8c hoc a, quitati,prudelis p canonicae peculiariter comuit, ut si multit do a minus probata cosuetudine averti nequeat,cu uenia suo in penio relinquat: ne sorte prior existat, si a tali cosuetudine pro, hibeae. c. ulti. iiii. dist. Cum . n. ide morbus plurimos occupa, uerit, egre salubris potest esse correctio. c. no potest.xxiij.q. iiij. Et in ausis,ubi per graues dissensionii scissuras,no huius aut illius hominis periculu, sed plurimoru hominu timetur strages, detrahit seueritati,'&syncera potius charitate subuenitur. c. ut constitueres. so. dist. D in summa ad multinidinis abusus solet conniueri,si commode corrigi Sc emendari non possint. c. commessationes. xliiij. dist. ix. q. i. c. ordinationes. de tempo. ordinan. c. q. Quod tamen suam recipit interpretatione, ut in V DRID A RIO nostro Conclusionu Iuridicarum, nctu. xciij.
Tomo.i. Veterem igitur camerinam mouere noluit Pontifex: sed ut ecclesiae rebus consuleret, in futurum nouas inseudatio