Interpretatio compendiosa in librum priorem tertium vsuum feudorum. Autore Friderico Schenck ..

31쪽

Si ecclesiasticis dignitatibus insignes, seudi ab alio possessinuestituram alicui dederint ,eo tenore, ut mortuo posses γre,id habeat,tenemur eam ratam habere, si post morte possestaris seudi superuixerint: Si uero no superuixerint, successeres eorum in dignitate non cNunt talcm inuestituram a praedecesi re factam sequi,aut ratilitare: nisi in possessionem seudi, consentiente possessere,missus sitisset ille qui modo praefato sitit inuostitus. Sed haeredes laicorum quacun P praelibata forma, inue stituram ab eo,cui succedunt, factam confirmare, adimplore compelluntur.

i. Tam ecclesiastici, Φ prophani aliquem de seudo uiuentis

investire possun eo tenore, ut post mortem postesioris id haγbeat, ut hic in tex. Talis enim concessio consuetudine seudorues amissa. c. moribus. insta. si deseu. desun. coten. sit inter do. N agna. uasal. Tametsi iure Caesarco, huiusmodi couentiones,

per quas de bonis superstitis agitur, odio* S plens, tritissim

N periculosi euentus uideantur. l. ulti. C. de pact. Sed de hoc latius disset emus in d. c. moribus. Spes igitur futuri seudi a domino per inuestituram concedi potest. Sicuti & spes s iturae actio/nis per donatorem transferri. l. spem. C. de dona. Similiter Rspes emi potest, ueluti cum quasi alea emitur. Quod si, cum captus piscium, uel auium, uel missilium emitur: multoss mavis,

cum stuctus, S partus suturi emuntur. I. nec emptio. T de con/trahen. emptio. Porro spem tale de seudo per inuestituram concessam reuocare non poterit concedens. secundum Andre. de

Ysernia,S Nico. de Neapoli. Sed cogitur,u primu oblata op/portunitate, seudi possessionem tradere uas allo. Intellige quom praefatam seudi inuestitura uiuente uasallo,ita demu fieri poste, si vasallus ille filios, aliosve ullos habeat succestares, ad quos hoc seudu iure deuoluat. c.i. insta. Qui succestarcs teneane. a. Successor praelati ratam habere non cogit inuestiitram de studo uiuentis, uti praelibatu est,alicui concessam, uelut in praeiudiciu

32쪽

iudicium sui iuris saetim. Non enim praedecestar rem eam spe alicui conserre potuit, ius conserendς fictilias a stitiam pendebat euentu,qui uita eius durante,non accidit. Praesentiunan rerum Mon etiam post mortem suam gerendarum,habuit administi auonem. Ita falcem suam, uelut in messem iniiciens alionam, no potuit proudicare iuri successeris : qui inconsulte aut c ut Pontiscis uerbo utar irrationabilito quid gestum a pr e cestare,quata se suos successeres graui mena obligarit,adeo

noli cogit habere ratum, ut reuocare etiam permittatur.c.q. deprecarqs. Re. ut permutationes. derer. permir. Verum si con/sentiente possestare,is,cui seudum spe tali per inuestituram da/tum est,in realem eius possessione, uiuente inuestitore prsitato,suerit immissus, successor,o a filam est,ratuni agnoscet: inia per possessionis traditionem, iam res suam periodum, & robur irrevocabilis iuris est consecuta, a nullo amplius rei eventu de pendens, postea*ipsa studi possessio iam contradita est uasasio, ut hic iti tex. Porro at is in rebus legitime gestis, siue ince iis, siue consummatis cogit succetar praedecestaris facta probare, intraditasw utiliter nomine ecclesiae initos adimplere: a deo ut id,quod promisit certo se loco soluturum, id successorko loci soluere cogatur.c. dilecti si a. de M. compe. Sicut enim filius debita patris soluere tenetur, ita praelatus sui praedecesibytis,si pro ecclesis necessitate sint contra sta. c. i. de solutioib. Cuius tex. dispostionem extendit ibidem Panor. ut etiam obtineγat si praelatus pho sua sustentatione ora alienu conti axisset. Quasi hoc, quod in necessarios usus viis sus impedit prelatus,sque, ac pro necessitate ecclesiae impensum esse iudicetur: quum eoclesia suum prslatum alere cogatur,& sustentare, secundu notata iii c. praesentium de pignori. Et dicit Panor . se de secto conγsultum ita pluries respondisse. Quod maxime obtinet in praelatis qui longa infirmitate,& mala ualetudine presti, multis debέtis inuoluti,tandem moriuntur. Nam successeres ea soluere teγnentur secundu eum,ibide. Item si praelatus nomine ecclesiae. praedia &possessiones alicui locasset ad modicu tempus c quod sere intelligit instat decennium, secundum glos. ulti. & ibi predodio. M se. i. de reb. eccle. non alienan. in Clemen. coge

33쪽

INTERPRE. LIB. I. FEvDo.

retur succetar locationem habere ratam, nisi appareat, eam in damnum ecclesiae redundare, secundum Panor. in c. ulti. Ne prsia. uices suas, uel eccle. subasi. seu conce. od tamen non obtinet,si praelatus nomme suo proprio, praedia dignitatis suae locasset: Nam eo mortuo, locatio quoque euanuit, sicque illistare successor non cogitur. Quinimo,quod post mortem praelati locantis,conductor receperit, interea temporis, dum uac uit dignitas, id futuro successeri restituere compellendus est. Quia seuctus uacatis dignitatis, situro successeri reseruantur. c. praesenti. de osti. ordi. lib. vi. Nisi speciali priuilegio uel cosuetudine iam prsscripta legitime, seu alia causi rationabili , Hs copetant. ut ibidem. secundum Panormitanu,ibi supra. Caeterum a prophanis inuestituram, ea, qua in tex. appa ret,inuone factam, haeredes omnibus modis confirmare, & adimplere coguntur,ut hic in rex. Cuius ea est ratio, in una quo dammodo sit persona haeredis, & eius a quo haereditatem suo cepit, ut in Auten. de iureiurando amoriente praestito,in prin ci. colla. U. igitur respectu aditor haereditatis, uoluntatem de sim sti suo c ense firmare debet. l. si ab eo. C. delibe. cau. Nam ex qua persona quis lucru capit, eius L stu praestabit. l. ex qua persona. T. de regu. tu. & l. cum a matre. C. de rei uendi. augratio non uiget in successere praelati: cum dignitates ecclesia sticae iure haereditario non acquirantur. c. apostolica. q. USicin succetar, & antecestar in praelatura,eadcm persona non censeantur, secundum Bal. hic. Quare diuersa ratio, diuersum ius constituit.

si de maestitura Dudi contrairersia seris,

Exorta

34쪽

Exorta controuersia inter dominum & uasallum, de inuessitur a seudi si de eo investitum se esse legitime probet, in possessionem seudi a domino est mittendus. Si uero ei in pos oe existenti dominus controuersiam deseudomoueat, sacrametopossellionem suam desendere poterit. Verum nec possessione seu di habente uasallo, nec inuestituram probante, per domini tuo

iurandum res dirimetur.

i. Constat duplicem es la inuestituram alteram propriam,abusivam alteram. Propria dicit realis ipsa seudi possessio: Musiua uero appellatur, per quam si qu am imaginaria futurae possessionis repraesentatio, uelut si hastam, uel aliud coiporeuquidlibet dominus alicui pom i, seudi se inuestituram Leeγre dicens, ut infreti. quaesit inuesu. l. i. QuanΦhaec inuesti, tura nullam inuestito possessione tribuat.c. per tuas.& ibi glos. in uerbo, in possessione. de dona.&c. ex ore.iunita glos. super uerbo, mandatum. de his, quae s. a malo. pari capi. Cum non solo animo acquiratur possesssio, sed actu apprehensionis cora rep. l. possideri. l. in amittenda. ae de acqui. posses. Tamenius irrevocabile ad seudum a domino consequendum prici: Nam si dominus hoc pacto aliquem de seudo inuestiuerit, coγgitur omnino inuestitum in uacua eius possessione mittere: Vacuam sane, hoc est, liberam,no occupatam ab alio,remoto omni impedimeto. Quod si dominus no faciat, sed moras nectat tradedς posscssionis, cogit vasallo refundere oma eam como ditare,quam ex re laudati protinus tradita, consequi potuisset. c. unico. in s. deno. sor. sde. Et adeo quide per hanc abusiγuam inuestituram, fides diat obstringitur vasallo,ut re ipsam, de qua licta est inuestitura, praeci se, at necessario tradere ac transserre costat. Proinde, si diam poeniteat 6ctae inuestiturae, 8c ante translatione possessionis, vasallo recopensam obserat, aut quanti eius interest,rem habere, datuluse spondeat, noliberat sed ipsam studi possessione, de i inuestitura secit, tradere c5 pellendus est. c. si facta.insta. si des .desun. coten .sitine do.& agna. uasal. hoc in no obtinet,si dias de eode seudo inuestiaealtu ei* seudi possessione tradat,na posterior inuestitus prose. reL secundu Aluaro. ibi. 'si.& cocludo secundu intate.& esi.

35쪽

quarro an sit dare aliquam cautelam. per t. quotiens. C. de res uendi. qua&Iason ibi. in xi 3. limitatione. insevdalibus quo obtinere concludit. hac tame specie, priori inuestito obligatur inuesti es ad interesse dupliciter uel ad soluenda pecuniam seu do aequi ualente, uel ad seudu consimile, paris' aestimationis praeliandii. Ita uoluit Bal. in c. Inuestitura. uersi. posset etiam. de noua forma fideli. & Aluaro. in d. c. si sacta. uersicu. quet

ro quid si dominus inuestiendo & tradendo. Porro dispositio/ni huius tex. standii fuerit triplici subsistente conditione. Priama,si uasallus inuestitum se a dno sitisse legitime probarit, hoc

est, uel per curis pares, uel per breue testatu, ut in hoc rex. Dicie aut breue testatu,instrumentu publicu. c.i. quaesit inuestitura.

Breve dicitur, quia secundum Bal. breuibus sit uerbis & consependio quodam. Poterit quo p probari inuestitura per alios testes,quam per curiae pares,si dominus uasallos aut paresno habucrit. g. si aut inuestitura. ins a. quae sit inuesti. Secuda,si prius iuramentu fidelitatis dnouasellus praestiterit. C. ult. inta. de noua sor. fide. secundu Bal. hic in prin. Primo em sacramentusdelitatis pstandu est,prius* inuestitura realis fiat: tametsi fidelitate uerbalis, &abusiva inuestitura prscedat. secundu Bal. in c. unico. quid prsce. de. an inuesti. uel s. Tertia, si diis sicultate,potestate F habeat rei tradendῖ. Si em aut iuris aut Leti: inis pedimeto illa tradereno posset,utputa,quia sorte aliena sit, uel alioqui assem, q minus tradi queat, satis aequitati uidet conuere,diam praestando interesse,liberari. Arg. l. seruus. l. ulti. n de actio. empti. Vbi re alienam mihi uendens ignoranti, tenet in id, quati mea intersit,mea esse facta.& in g. ulti. cuibi notatis. lasti. de emp. et uedi. Quod & Bal.&Aluaro.hic coprobant. His ita tribus subsistentibus, uidelicet inuestitura abusua, amata per uasallu: sdelitate prsstita per eunde: & dno facultate tradedg possessiois habete,locus erit huius tex. dispositioni. ,. Si aute uasello in studi possessione existeti,dns controuer/siam moueat dic hoc seudii spectare ad se ,nec uasillo inuestitura esse facta,cotrouersa dirimet per sacramentu uasalli,iureiurando assii maturi,inuestitura se esse consecutit ut hic in tex. Et hoc comodii pstat ei possessio: modo in per annu unii,sciete domino,& no cogassicae,in possessione seudi pmanserit,de quo

36쪽

dominus dicit eum inuestitu nosuisse: Tunc . n. sine ulla testiuprobatione, solus iurabit,se, uel patre suta de eo seudo sitisse iii, uestitu. c. h.in h. infra. si dein uesti. inter do.&uasal. sis orti Aetame si diis probare uellet,inuesti turam no esse fustam ,uidetur admitti debere, no obstante annali possessioe uasalli. Vesu si inprobatioe desecerit,uic demii locus erit defensioni ipsius uasalse

- li,ita,ut eius iuramento causa finiat, ut est tex. ini. ulti. infra. de cosue. recti seu. Per que prssens t. interpretatione&supplemetum accipit. Hunc intellec tu tametsi non ponat Aluaro. in imis

qd aiunt lab is attigit Sal. hic in primo summario. QuanΦillutem no alleget. Qua de possessione falli paulo ante dicis sunt,nemo ignorabit,de legitima,bonain fide quaesita solii accipi oportere. Nec. n. quicu iuris, dolus vasalli diao auferre potuit.l. eam quς. C. de libe. cau. Nec muti est,dolu fuit quent releuare. I. uel;.uet iis. T. pro socio. Quare ut dolosa possessio ius possestari non tribuit. d. l. cim,qug. ita nec uioleia,aut praedativa. Quandoquide nemo de improbitate sua consequitaetione,aut defensione. l. itaq; fullo. is de fur. Hui congruit,

quod uoluit Innocen .in c. comtutus.dest. presby. uidelicet noesse Sciendam restitutione illi,qui spoliatus est bnscio ecclesiastico si costet restitutione de iure no esse iactedam, ueluti si possessione eiusde beneficii uiolene occupasset. Ex praemissis ita constat, uasallu ex dolosa aut uioleta possessione, nullu debere cosequi patrociiiiii. Quod & Baldus hic notauit. 3. Porro uasillo possesssione studi no habente,nec inuestitu ram factam esse probante,iureiurando diai lis sopiet,affirmatu/ra nulla se inuestitura aduersario dedisse,ut hic in text. Quan*em secundu regulas iuris comunis,cu obscura sunt iura partiti, cosueuerit cotra eu, a petitor est, iudicari. c. inter dilectos. in s.cu glos.ulti. de s.instrume. Sitcp tritissimi iuris, actore no pro/bante eu,qui couenit,&si nihil ipse psisierit,obtinere. l. q accusare. C. de sde. Tame in cotrouers*s tardalibus, etiamsi actor nihiloet de iure suo poterit iudex,si itauidet, sacramentu reo deserre ut hic in tex. ubi apparet iuramen tu dno esse deferendii. tametsi actor vasallus de iure suo nihil Mariti qd in no p tuli esse uidet,sed ita demu obtinere, si iusta aliqua ratio 8c causa iudicis ais ad hoc moueat. g.sacramentu. inse. de cosue. recti seu,

37쪽

Si vasallus,quem constit seudum aliquod a domino obtinere, ab eodem aliud seudum petat, ratione inuestiturie, quani

de hoc se prsendit recepisse, nec seudi possessone habeat, nec legitime inuestituram probet,sola domini insciatione,remisse

iuramento, uasallus succumbet.

i. Cum quis uasallus esse alicuius domini conuincit, ita ut manifeste ac palam seudu aliquod ab eo obtinere dignoscatur , Ω seudum quodpiam aliud sibi a domino deberi contendit, ratione inuestituraefisme, nec tamen illam probat, ne* seudi,quod petit,possessione est assecutus, squius ess,ut simplici assertione domini controuersia distiniat nullo praestim iuramcto,id p, ut reueretic,quam domino manifestus debet vasallus,rauo aliqua habeatur, ut hic. Quemadmodum alioqui ob reuerentiam,&patrono, parentibuSU iusurandum remitti consueuit. l. iustu randum ad pecunias. l. qui iusiurandin T. de iureiuran. Non

enim leuiter obstrictus est diao uasillus, qui Φ humiliter,Φ de Dote,ch benigne,* fideliter erga diam se habere debeat,potius ex naturalibus,& bonis curiarum moribus potest percipi, Q lege aut seripto aliquo comprehendi,ut inquit rex. in c. unico. inquib. cau. seu. amit. Quinimo non a uasallo solum,sed etiam ab ipsa curia parium, reuerenter dominum tractari decet. quae, si quid incidat conna dominum quereis,debet adire dominum, eum salua reuerenua γ competenter cogere ad id, quod ii ri&rationi Berit consentaneum. c. unico. insta. de mili. sal. qui contu. est.

Asseren

38쪽

Asserens seudum at quod per successionem, uelut paternJ, ad se pertinere, si in possessione dimidis uel alterius partis illius existat, uel pro dicta parte sua,proprietatis nomine recopensam habeat, siccp ius paterni seudi se una in parte habere 3 bet, etiari alia parte,quam no possidet,obtinebit. Idem iuris est, si at is iustis rationibus hoc seudum paternu esse probare poterit. Ue rum si de parte posses la no plene probarit, sed semiplene duntaxat,defensio ei cum duodecim sacramentalibus permitteti. Si vasallus habeat possessonem partis alicuius de eo seudo, . quod tan ateriau ad se asterit pertinere, & ius suum probet in parte possessa,etiam partes residuas obtinere poterit. Nam ille qui probat ius habere in parte, etiam praesumitur habet erit toto. Et dicit hic Bal. hoc esse speciale in seudis. Cuius ratione

ipse nititur assignare. Sed,ut ait Iulianus,non omniu,quga maioribus constituta sunt ratio reddi potest. l. non omniv. n. de Iegib. Verum ut in possessione partis seudi existens, etiam in a

Ita parte uincat,necesse est duo interuenire. Primum, v anna

li spatio sciente,&non contradicente domino,stierit in possessaone illius seudi partis,quam habre,secundum Andre.de Heta per g. ulti. insta. s de inuem.inter do. & uasal. lis oria. Alienuiniureiurando assirmet, parte eam, quam no possidet,iusta ratione ad se pertinere: Quia tametsi eam parte, quam possedit,iare paterni studi ad se pertinere probet tame ob id no censet ius suum plene probasse, quo ad partem residuam. Sed qu oniam ex probatione unius partis, ad reliquam quoin ius praesumptu consequitur: ideo hoc iureiurando suo constabilire, & confir mare permittitur. siccp toto seudo potitur, ni 3 dominus magisluc' ilenter probando prsualeret. Proslata locu habebunt, etiam si uasallus parte suam seudi, qua habuit, cum diro conautasset Nani satis est, si uasaltu ius ea in parte seudi habuisse costiterit.

ternit, siue in possessioe partis fuerit, siue no, merito obtinebit.

; nes gestin.&secula. Bal. hic in princi. Probat aut seudu esse paternu uel per curie pares, ues p breue testatu,st pares curis cosae matu. No aut probabit per alios testes extraneos. hii em quavis

39쪽

idonei, admittendi non fuerint. c. unico. ins a. de conten. in

ter do. & fide. de inuesti. seu. Sed ligc intelligenda sunt,cum agitur de eo seudo,quod pater uasalli agentis in personam suam primus acquisiuit. Nam s ageret deseudo paterno antiquo,inuestitura talis etiam per testes extraneos probari ualeret. c. uni

co. insta. qui testes sint necessar' ad no. inuesti. proban. 3. At si uasallus plene non probaret,nec constaret parte pia sessam iure paterni seudi ad eum pertinere, tame semiplene do ceret de iure suo,qd ad seudu petitum pretendit, defensio ei cuduodecim sacramentalibus permitit, asserturis eum, uel ascendentes eius de eo seudo fuisse inuestitos ut hic,&in c. unico. de conten. inter domi. & fide. de inueni. u. Cetereur si neq; seudi possessione aliquam teneret vasallus,ne p ius sibi ad seudum copetere,plene,aut semiplene probaret, dominus uero in possessione illius esset,lunc domini iureiurando lis dirimenda soret, ut ibidem,secundum Aluaro. &dodiores.

Si dominus arcem quampiam, tan* in seudum guardiae alicui concessim repetat, isque eam nomine recti nudi suam esse contendat,probatiois onus domino incumbit, quo probata te,

vasallus arcem domino restituet,nis probare poterit,se post*in guardiam suscepisset titulo recti seudi illam obtinuisse: Seddito intentione sua no probate, vasalli possessoris erit defensio Ide iuris per ola obtinet, si dias arce, ueI ad aliud repetat, ueluti Pignoris

40쪽

pignoris aut livpothecae note a se traditu illi,qui hoc pro seudose accepisse asserit. Nam si dominus pignorauciam traditione probauerit, cogitur possessor domino rcstitutionem lacere nisi probet,se postmodum rem eam, iure seudi, ab eodem esse coii isecutum. At si dominus in probatione defecerit, ita ut de pignoris traditione iacta non liqueat, possesseris erit desens',iuratori, e laudi nomine rem praefatam accepi isse. i. Dominus seudum repetens tanis in guardiam a se damni ullo id negante, & econtrario asiliente, se id iure redii seudi possidere,ad probatiois onus astringit. Intentionem suam probati laudi possessio restituet,ut hic. Idin ea de causa accidit, Ῥres ipse plane uersetur in ambiguo, nec constet,guardis ne,an ueri seudi titulo id, quod repetitur a domino, cocessum fuerit: Nam alioqui si costaret,in guardiam semel a domino fuisse coγcessum ei probatio nulla, sed asserenti, nomine proprii seudi se accepisse,probationis onus incuberet: docturo uel per curis pares, uel per breue testatu, se eius inuestituram legitime accepisese. & ita intelligendum. c. unicum. supra. deseu. guar. . Posteacp dominus probarit, se in guardiam, uel pignoris nomi ne rem aliquam dedisse, possessione ei restituere adueris rius compellit: nisi probarit, post guardis, pi orisue cocessionem , se de ea,ture recti studi a dsio investitu suisse ut hic in tex.

No em obstat domini probatio, si minus aduersarius suam si intentione probare possit. Quatast ei si iuris sit peruulgau,post

probatione sectam, &testimoniis publicatis iam c6firmatam, non posse super eode negocio ex diametro, cotrariam instaurari probatione, nec testes aliquos,eius rei gratia,esse recipi Mos: idcp ad euitandum subornationis discrimen. S. quia uero mulati. in Aulentico. de testibus. colla. .&Clemen. ulti. de testi. tamen nihil vetat, a parte aduersa nouam seri probationem, ahon super eode negocio,nec super eisde articulis quos ia pro batos esse costat sed se per novis, sua y diuersa exceptioe,pro

bationem introduce re uelit. c. de testibus. eo. titu. in antiq. Sec siquidem. C. de excep. & l. exceptione. C. de proba. R hic in tex. ubi non obstante domini probatione de guardiar aut pi gnoris titulo laeti, admittitur etiam probatio aduersarii, qua

conuincit, se postea rem eam, seudi iure, esse consecut ,