Interpretatio compendiosa in librum priorem tertium vsuum feudorum. Autore Friderico Schenck ..

101쪽

kesse potiorem: cum natura pater Sc filius,eadem este persona Pene intelligantur. l. ulti. C. de impube. N aliis substi. Imo ut Cario

dicit, una caro probetur est e pater&stius.c. contradicimus. g. hac automate. XV. q. iij. Et una perscina reputantur,secundum glos. Primam. in c. super eo. de testi.& Peli. in c. Lin h. colum. de magi,

stris. Vbi citat Ludo. Ro. in l. i. ff. in ius uoca. ut canta dicentc, in pater cui comissa est legatio, terit substituere fi liii. l. scicdum. l. legati. T. delegatio. quasi persona filii sit persona patris: Ru patris, tanΦ uox iiiij cii. g. ei qui. Insti. de inuti. st ipli.& filius personam patris repraesenta l. i . l. aut si unum.urescii. si sit si ius. n. de coniun. cu eman. libe. Et nepos succedit in locu siq. l. si nepotes.st. de colla.bono. Quare filius primogeniti mortui, una quodami odo persona cum patre existes,ius primogenitura', id legis Sc cosuetudinis benescio, pater eius si no actu, at habitu & potia conse cutus seerat,obtinebit. Quemadmodii querelam inossiciosi testi meti,ilicet n5prinaratam,sed spe habitam a moriente patre institicostat trasmitti. l. si quis situ. C. dei nostici. testa. Ubi rex. sed nos, qui oes subieetos nostros et filios,et nepotes habere existimamus, assectione paterna, Sc imitatione secundu quod est possi bile, o comodis prospicientes, iubemus in tali specie eadem iura nepoti

dari,qug filius habebat: Et si prpparatio laeti non est ad inofficiosi

querelam instituedam, in posse nepote eande causam Proponer tali tex. si bene perpendat, meo iudicio, no patu congruit presenti qugstioni. Cui adstipulat ius diuinu 8c canonicis,irmittens primogenito,ut etiam uiuente adhuc patre,ius primogenitvrs, Ruendere,&cedere possit. Gene. xxv. &xxvii.&c. st pericul u. m. I L& in c. ulti. .item opponit.Hq.q. i. Si itaq; ius primogenituraece di poterit,uiuente pati e,etiam ad hamede transmitti poterit. Quodem ut nostri aiunto est cessibile,est quo ad haeredes transmissibile.argu.L ex pluribus. fi de administi a. tuto. cum similib. Sed ante diem clauso uesper componet impo quam omnes rationes huc tendentes in mediu proferre potum. Quare haec res suo tinore prolixiore habuerit indagine. QuanΦ non me lateat,quo distinctois faedere dissideres opini scirca hac questione ciliare conens, Alex.& lason. in l.is potest. st de acquirili edita. Porro si uxor regia uno partu gemellos Uat,primus maternu egrediens uteN,patri in o

102쪽

r gno succedet. Ita siquidein Esau ius habuit primogeniturae, cu ius primo egressi planta pedis tenens manu, subsecutus suit Iacob,

ut Gene. xxvij. At si constare non possit, uter prius in luce prodi, erit, Ioan. And. in additionib. Specu. super rubrica. de seudis. uersi. llic interpono,qd historia dicit in subieeti specie, si seudu diuisonem non patiatur, dni ossicium fore ut magis aptum & idoneuprsserat. Quod si pares sint dotes utrius*,gratificationi locum L. re, ut cui magis collibitum fuerit,seudia concedat id* multo in ablegatione iurium cos at. Bal. uero in l. in quibus. circa s. C. de secun .nup. uoluit, ψ si regi alicui eode partu nati sint gemelli, nee constet,uter sit prior,uel posterior,patris electione fore huic,an illi successionem in regno permittat.argu. illius. l. in s. Quod didia obtinere poterit in eo regno,quod iure seudi non obtinetur. Alio/qui enim non patri, sed domino huius rei arbitrium copetere dixerim iuxta superiore H. And. sentencia. Postremo,cum dictet cothsuetudo,primogenitu regis in paternum regnum succedere debe re, et quispiam h abens filios,regnum aliquod consequatur,ille primogenitus qui patre iam ficto rege,natus est, ad successione redini uocabi . Non aute ille,quem ante regnum susceptum genuit, secundu Bal. in l.imperialis. l. his illud. uersicu.8c ideo.C. de nup.

ris filiv. K de senato. contrarium indicare uideat. Sed plate i. sena tor. C. de digni. ut recentiori standum esse pbabiliter dici poterit.

In alijs seudis,quae no sunt illaim dignitatum, de quibus in superiori l. habeε,succedunt filii, uel nepotes ex eis. Quoiae si aliquis sine masculo descendente hora ede obierit,transuersales Rcollaterales,si in ab eo, qui seudum primus acquisiuit, Originem ceperin r, ad successionem admittuntur. ,. Dum hic tex. mentione sicit capitanei non de eo accipi debet, qui seudum dignitatis a principe obtinet: ueluti dux, marchio, uel comes,qui proprie capitanei regni dicuntur. Nam si de his intellis geretur, hic t pugnaret cum praecedente, nisi quis de eo capita/

neo ditina esse existimet,qui a principe quidem de plebe uel esse

103쪽

qua plebis parte inuestitus,dignitatis tarne laudia nullum sit consecutus. De quo in c. unico. uersi. qui uero a principe. in ka, quis di ca. dux, march .comes. Poterit ita hic tex. de eo capitaneo intellMgi quia duce marchione uel comite laudum consecutus, proprie appellatur maior ualuasor. Nonnun* etiam capitarietis dicitur.

i. Ad successionem laudi paterni, primo loco admittuntur descedentes in infinitum. Quorum aliquo sine si ins uita senictio, seudi portio,quam possidebat, ad collaterales transscrtur, idin benescio illius, qui primus seudum assecutus est, a quo origine & genus duxerunt ut hic,&insea, de succ. Mi. uel gradi. succeden. in ficu. g. i. Successio autem horum collateraltu porrigetur in infinitum, qualido scilicet ille qui seudum primus adeptus fuit, hoc in descenden. tes suos posteros nansmisit. At si non in descendentes, sed in collaterales suos c quod ex pacto, aliom modo seri poterit, ut insea, des a.deno. benefi.inuesti. c. i. transinis isset successo septimo gradu circumscribenda Bret,ut latius dictum est,in s. hoc quocp. pra, de his qui seu da. s. Et l, ,secundum Bal. sunt memoriae cona mendanda, cum possint quotidie accidere in successionibus comitatum & principum, quoru maiores, elapsis aliquot seculis, seuda a principe sunt cosecuti. Nam iis c deficiente comite aut principe in linea dire sta,deserenξ ad agnatu collaterale, a cetcsmo gradu distantem, modo genus & origine duxerit a primordiali inuestito.

In seudo nouo frater non succedet Mitri, sed ad dominum decedentis relabitur portio nisi aliud paetim inuestiturae permittat. Sisemiliter in seudo no succedunt filiae nisi pacato hoc conuentu fuerit.,. Paetiim eius est efiicaciae, ut id, quod lex non dictat,seri per.

mittat, ut hic. Contractus enim legem ex conuentione accipiunt. l.

i. i. si conueniat. T. deposi. Et nihil tam fidei congruit humans opacta seruare. l. i. si depac. Quod intellige nisi tale sit pactu, quod

iure merito improbetur. l. iure gentium. l. praetor ait. T de pact.

104쪽

n nec conuentio cotra bonam fidem contraq; bonos mores sit

sequenda. d. l. i. g. illud non probandum est. st deposi.

A it ritus s.ccedat uxori inseresecto.

'xoici maritulin seudo non succedit, nisi de eo specialem obtinuerit in uestituram, sed si ius ad materni studi successionem exae quitate admittitur.idw obtinet etiam in successioe seudi capitanei, uel maioris ualuasoris. ut supra, tit. prori. g. Capitanei,imo&minimi, ut infra patebit nu. iij. i. Quan* desciente parentum,liberoire,et propinquorum coniunctione, uxori succedat maritus. l. i. C. unde uir,& uxor. Tamein bonis seudalibus ab uxore relictis, ei successio non datur: nisi de illis,uiuente uxore, tanquam de seudo proprio 8c recito stinue stilus. Tum enim inuestiturae eiusmodi uirtute, succedet. Diuer sum igitur,si tanquam deseudodotali inuestitura accepisset. Nam ea, soluto matrimonio, careret nomine, Reflceiu, utpote dote adhaeredes mulieris, si qui essent, redeunte ,secundum Nicolaum

de Neapo.&Bal. in benescium materniseudi, filii masculi succedunt,modo tamen sint legitimi. Naturales enim licet atqs in rebus matri succe

dere uideantur. l. si qua illustris. C. ad sena. Orphicia. A seudi tamen successione penitus arcentur. l. naturales silii. insa ,si de se . desun.conten. st inter do. Ragnatos uasilli. 3. Licet ex sine huius textus indicetur,diuersum essem sit is minimorum uasallorum, ut scilicet in seudo non succedant,tamen quurecentioribus nudorum olacius, successionis adaequata sit ratio. g. R qina. supra ,de 's,qui seu.da. possint. et c. i. de succes.seu. iuxta εseudu a minimis ac maioribus ualuasoribus, sine culpa auferri pro

105쪽

hibeatur,ut supra,denatu. seu. c. i. parta iter succedendi benefioo uasalli quo minimi seuentur.

Hic titulusvrorsus est antiquatus. Nam eo iure, si iam utimur, seuda minimorum ualuasoRr, sicut &alia qudibet, adimi non pos

Ita ν Nin ciusmodi seudis successioni locu esse, nemo dubitarit. supra de succes seu.c. primo. supra,qui seu.da. posita l.& qina.

Quibus modis is amittarier, Titulus XVlL

SI CAPITANEI, VEL MAIORES VALVASORES QUI HODIE VOCANTUR CAPITAN Et LICET lMPROPRIE DICANTUR MI NORES SENIORES IN BELLO Dihli SERlNT: VEL Si CREDENTiAM AD EORVM DAMNUM SClENTER MANIFESTAVE-RaNr, Si VALVASOREs SENIORUM UXORES ADvLTERA-vEMNT,Sl SCIENTER SENIORES ASSA LlERiNT, VEL SlMDLES CULPAS COMMSERINT,BENEFICIO CARERE Debent. Vas allus dominum suum in bello deserens, uel secretii sibi eo missum scienter in detrimentum domini manifestans, uel cu uxo re diat adulteriis comittens, aut scienter dominu assilire uel similes culpas patrans, seudi benescium amittit... De uafallodiam in prdio deserente, Rassiliete, uxorem eius corrupente,satis dictum est supra. in c.i. qui b. mo. seu. amit. Quare hic iam de reuelate secretu diai nonihil attingenduest. Et quide os.secuda hic adstruit, ob sola secreti dominici manifestatione, vasalluseudo priuandu no esse. Sed ita demu, si ea manifestitio ..ehi sit animo kaudulento, eao in diat vergat detrimentum. Qua glos. hic approbat Aluarotus. Proinde si ex ea reuelatioepiudiciu 'dno no cocilis, aut si non animo nocendi vasallus diat secretii estistiat etiasi damnu subsequat, huic poenae locu no esse, Aluam. indicat, ueluti si laudes diat celebrans,per imprudentiam concreditum secretu rei alicuius adnostrenue go Us,aut alio pa sto abs stolo

sibi effluere permittat. QuanΦ em mani sestando peccet,dnm Is

106쪽

dat,tamen animo nocendi id non faciens, seudi iacturam minime sustinebit,secundum eundem. Maleficia enim uoluntas Sc propo situm delinquentis distinguunt. l. qui iniuriae. ff.de sur. Et crimen tunc contrahitur,si & uoluntas noctat intercedat. l. i. C. ad i. Cor. de sic. Et non nisi dolo malo hillam comittentes, crimini subiugatur.l. nec exemplum. C. ad i. Come. de fit. Prpterea fraudis inter, pretatio semper in iure ciuili, non ex eventu dutaxat, sed ex cosilio

quo* cdsideratur.l. si audis. is derem. iur. Sed quo pactio per imprudentiam delinquens sit puniedus, uide in VIRIDARIO Conclusionum iuridicarum,Tomo t. Conesu. xxi. Prssata tame inter pretatione recipiunt, ut ita demum obtineant,si no ex tam stolida crassa imprudentia estutiantur, ut ad dolum ac staudem quam proxime accedere uideantur, secundu Ia. de Bel.& Aluaro. Illud

autem constat,reuelantem secretum hic no puniri, si damnii ex ea reuelatione domino non irrogetur. ut hic,& in c. unico. infra, qualiter iura. de uasal. do. fide. Quod Bal. notandum dicit. Qui etiam inquit, hoc secretu appellari,quod dominus non uult sciri. i. Tum demum uasallus,in dominu delinquens,poena assici debet, cum scienter deliquerit. Diuersum igitur,si ignoranter nisi ut Bal hic. inquit, imoratia esset crassa,&supina,qus appellatur,tare uel intelligere debere.l. quod te mihi. T.de reb. credi. Ac si certupeta. Ne enim supina ignorantia serenda est,si tam ignoranus i. nec supina. ff. de iur.& sac. igno. Porro si vasallus imoranter, cum domini uxore rem habeat, si ignorantia crassa Sc lupina non sit,seudo haud fuerit priuandus, quia adulterium sine dolo malo, haud committi ξ.l. penul. T adi. Iuli. de adul. Et si dubitetur, pru/dens an sciens hoc commiserit vasallus, cu testes haberi nequeant.' per iuramentum ignorantiam suam probabit.c. si Ieditam mariti. ibi glos. in uerbo , per securitatem. xxxiiij. q. h. Item horum simili/itudine inseri Bal. rem habentem ignoranter, cum sacra moniali, non puniri de stupro tan* cu moniali perpetrato. Non em contepsit disciplina, ilignorauit moniale.l. si ignoras. T loca.&coducin Vasallus similes culpas his in tex. expressis,comittens, seudopriuabitur. Nam similes culpgsimilem exigunt poenam, secunduint. Ad hanc similitudine diiudicandam, mente fuerit coplectiendus tentia g. sed quia.insta,quar suit pri. cau. bene. amit. Qui sie

107쪽

habet.Sed sanatura nouas deproperat Uere Armas, potest multis modis contingere, ut aliae emergant causae,quibus uideatur tu ste adimi posse seudum: Ideom iudex solere,& discretus,& aequitati obsecundare sellicitus, cuncta subtiliter dispensans prouideat, si qua Lerit antiquioribus causissimilis,seu maior, ut proinde sciat, utrum beneficium sit amittendum, an nihilominus retinendum.

Conti ouersia laudatis inter capitaneos Imperatoris iudicio dirimetur: Inter minores autem uasallos exorta, per curiae pares, seu iudicem curtis desnietur. Si de Hido inter capitaneos,hoc est, duces,marchion es, comites, alios* ab Imperatore seudum obtinentes, contentio exoriat, solius Imperatoris erit cognitio,ut hic.& infreti,de l. Cora. in prin. Si uero alii vasalli de seudo inter se controuertant, domini iudicio controuersia finietur. Sed lis inter dominum & uasallum orta percuris pares,a domino subsidelitatis debito adiuratos terminabiLIta dictit ius noui uim in . penul. insis , de prohi.seu.alle. poetaede. Verum enimuero per quos iudices, seudales contentiones cognosci,&iudicari debeant,diuersa,&pene repugnantia inuentuntur seudorum iura,qus hic sectionibus quibusdam conglomorat Nuarotus. At cum fietii non sit ficile, tam diuersas scatebras in angustum alveolum contrahere,multa hic in medium prose/rat, quae genuino stadui textuum usquequa no congruunt, utilius uideor mihi Leitarus,si lige suo, ut inciderint, loco tractarim.

Hic g. per noua iura abrogationem accepit: cum nullam seudi parte sine drii cosensu iam alienet uasallus. insis,de prolii. seu.alici per Lotha.& insta,de prohi.feia. alici per Frede. Et si serte alienet, non expectata morte alienantis, sed protinus ad dominum reuer

tiusiue is,in que ficta est alienavo,bons fidei,sue mais fidei sectit.

108쪽

g. callidus. rnfra de prohi. seu. alle. per Frede. Nisi a nati ali qui ita salii alienatis superestent. Nam ad hos,si paternum luerit, excluso domino, deuoluetur,ut de hoc latius dictum fuit in l. hoc quom lupra, de successseudi.

CONSTITUTIONES

Ex hac rubrica colligitur secundum Baldum , Imperatorem Non sexistentem, legem posse promulgare generalem, urbi&orbi. Nec immerito , cum mundi dominus existat. l. deprecatio. n. ad i. Rhodi. de iactu. Legem enim ipsius omnes agnoscere de bent, in uniuersa ditione, & qus ascendentem uidet, & quae des cendentem solem, &quae ex utro est latere. ut in Auten. ut om nes obediant iudicibus prouin. l. hμ considerantes; ut haec pro lixius a nobis tractata sunt supra, de seu. March. uel duca. uel co mi. Uerum Baldo refragatur, iuramentum imperatoris, de quo in c. Tibi domino. lxii j. distinc. ubi dicitur: Et in Roma nullum placitum aut ordinationem faciam, de omnibus quae ad te, aut ad . N Omanos sti nent, sine tuo scilicet Pontificis Romani consilio. SI Q.VlS Ex Mi LITVM ORDl NE DECESSERlT, I DE FEVDO INVESTt TVS FUERlT, UT CONSTsTVTVM HABEMUS, OBSERVETUR DE BENEFICIO,&SUCCESSIONE,&CVLPIS. Si VNUS lNCULPATvS FVERiT UNA DE HlS NOMINA TlSCVLPiS, UT HABEMUS INSERTUM, OBSERVETUR PERCON, WiTVTIONEM DOMINI LOTHARli IMPERATORIS, QVε EST CONSTITUTA TEMPORE EVCENII PAPAE ANTE IANUAM BEATISSiMI PETRI APOSTOLI, IN CIVITATE ROMANA , PER LAUDAMENTUM SAPIENTUM PAPI E , AT p MEDIOLANI , MANTVT, VERONAE, QUE BRENUS ALIAS HΥBERNUS, VOCATUR, ET PARMAE, LUCAE ET PISE,ET SYPONTI,&MARCHIONvΜ DUCUM , VEL CAPITANEORUM, ATO VALVASORUM MAlORVM. Imperatoris Lotharii ardita constitutio,de consilio sapientum,tra flans de successionibus, & culpis, ob quas seuda uasalli amittunt ab omnibus debet obseruari.

109쪽

Vasallo decedetati succedit si ius, aut s non extet, ex eo nepos. Frater aute uasalli habenti filium no succedit donec is si ius in humanis agat: Tametsi eo mortuo, ad laudi successionem uoce ,. Hic tex. de seudo antiquo,& paterno accipi debet,quod inter fratres diuisione ficta, partitum fuit. Nam in portionem fratris nosuccedit si iter, donec supersint descendentes. Sed illis sublatis, finiter, alique admittuntur transuersales. ut hic in s. &insa, de sucinces. Hi. uel gradi. succeden. in seu. l. i.

Frater in laudo nouo n5 succedit fratri, nisi per inues itura a Mohoc sit permissum: aut nisi seudii de comunibus bonis, sciete diro, sit acquisitu: aut nisi fratribus simul cohabitantibus, utriusque nomine,& dfio sciente sit obtentum: aut nisi in proelio aduersus h stem pro dno pugnantibus, comuni impensa & periculo sit partu. i. Tametsi in seudo antiquo fratre succedere fratri, dubiti no st,

ut infra, de succes. sea. uel gradi. succeden. in seu. l. his uero. Taid no obtinet in seudo novo, ut hic in tex. nisi in quatuor casibus hic memoratis. Necessariu aut est, ut Libatis casibus,dniscima in. tercedat,idw ne inuitus aliti, b que uoluerit,uasallu habere cogat. Quare si dno ignorate equis N armis comunibus aut comuni sis tru pecunia seudu obtineat, comune no siet, sed ad unu durarat,noetia ad alteis: pertinebit. c. unico. in Di,de sta. de no.benes inuestia

m Dudo sine cuina non amittendo. Titulus NXI.

110쪽

Vasallus sitelegitima causa cognita, & culpa conuicia, sevisssuo priuari no debet. A nolente aut prstare seruicia debita, seuducodictione, causa data repetit. De quo in l. ulti. in s a, si quib. cau. seu.amit.& in c. licet uasallus. insta, si de s . defit n. con. sit interdo.&agna. uasal. . Eeudum adimi non debet vasallo nisi legitima subsime causa. Non ein ex omni causa, ex qua opinio uasalli gratiaξ beneficiuamittit. Nam & tape deierat, S beneficiu nihilominus retinet, ut inquit rex. in l. illud em. insta,quae suit pri. cau. bene. amici I alis ita ν causa sit, necesse est, qus iudicio parium, legitima silerit comprobata: ob quam merito tanquam indignus & ingratus, seudosit exuendus. ut insia, de contro. seu. apud pa. termi. c. i.& inis, de proh i. seu. alle. per Frede. l. penul. Porro si post culpam commissam, uasallus domino fuerit reconciliatus, pollea seudo ea de causa priuari nequiverit,a u. t. si uxor. q. ulti. in ii. E. adi. Iul.deadul. Faciunt ea,qugnotantur per glos. ulti. l. R. Insti. de initi. Ad conuincendam autem uasalli culpam, ob quam seudo silpriuati dus,quin F temum sum mar atqν integre opinionis opus est probatione. c. i. inis, qt testes sint neces adproban. seu. ingratitudia

Iasallus seudum suum alienatis,aut dni uxore adulteras,uel ea in pugna deserens,& cu eo si potuerit,no laborans, seudu amittit. i. Si vasallus seudu sine diai cosensu alienet, eo priuat,ad dnm deuoluendo,ut hic in rex. Quod intellige,si seudum sit nouu. Nam antiquia, 8c paternum seudum alienatu ad proximos agnatos relabitur. f. hoc quo . supra ,de succes. seu. Si erum uxore diai rem habeat uasallus,seudu amittere meret Et licet hic tex. disponat de concubente cu uxore diat, eo suastite: in Aluaro. hic. post And. de Yser.& Nico. de Nea. ide obtinere c5tendit si hoc fiatdno mortuo. argv. l. apud Celsum. l.aduersus.

T de doli inridi me. excep. Vbi patrono sema est reueretia exhibE