장음표시 사용
1쪽
Conise , a con Cryo, quasi fumi portare, et u lammen trageti,inulta signiscat,propter uarius cons rendi causas. Quare ex eo,quod adiungitur,solet usi humiius uerbi lectoribus apparere. I. constrae in publicum,Schate sumen tragon.Vnαde,qui pecuniam sic contribuebant, collatores dicebam tur. E t collatio appellari cosueuit indictio, I ndicere en uir, G denunciare.L Libertim . De operi liberto. Qua de retrastini tit. c. De collatio.aeris. De collatio, donat.De coliatio. *ndo. Uca. De indictioni. Vnde legitur Idach baeo. Vir'rtomus Iudas collatione am,duodecim maelia draginas argenti nulli Hierosolγmain. II. constrae dotem,uel alia bona, VuidereInbrengen. Vt. c. Decollat. bono. . f. Eod. tit. Hic titulus inquit Vlpianus mam'tini habet aequitate. Quum enim Praerator ad bonorum pol flesionem contra tabulus emanciparitos adimitat, participess faciat cum his, qui fiunt inpori testite bonorum paternorum consequens esse credidit,ut sua quoq; bona in medisi constrati qui appctat paterna. III. con're manus, con esigna, Vuidere nander H I I. consere pedem,antiqui eleganti metaphora diceribant pro eo,quod est, propius accedere ad causam: cuius oppositum est Fugerescopum controuersitie , sicut nunc fre litigatores faciunt in iudicijs. Cicero pro Plancio: Non possim pedem constrae ut aiunt aut propius acae .cedere. Commentatores uenire ad punctum cause dicunt, Oaberetu dersacb huminet'. . V. constm rem in arbitrium alicuius. Et conne in ali
2쪽
quod lepus,heimgebeii,ue eben. VIpian M.f Destonis salib. Quaesiti est inquit apud Iulianum, an stonsatalia sint ante duodecimum annι ,si fuerint nuptiae colitaritae hocs,dilatae in id tempus aetatis:non laut Accursius conrnmnis itur, re uera celebrata . Idem Vlpianus in I. Si res aestimata. f. De iure doli. Sed si ait ante matrimois nium magis cit,ut in matrimonij tempus collata eu don tio uideatur,atque ideo non ualeat. VI. constro beneficium, constro honorem, constro iti
VII. conferre est in comparationem deducere, geger sonander balten,uberlagm. Dicimus enim,constro te ita I aut cum isto. Hierondimus in prooe. Paralip. Quendam autore,qui apud Hebraeos in admirationibus habebatur, assumpsi, Cr contuli cum eo auertice ut aiunt usq; ad extremum unguem: Cr sic confrinatus, ausus sum ac re,quod iubebatis VII l. Proxime accedit, quod conferri in pauca, dcciapimus pro concludere breuiter, quae dijusius uni dim. Plautus: Nunc uerba in pauca construm. Eo modo loquimur hic de collatione. Nam primum pontificios aliquot canones conserendos duximus legiabus Romanis, ut aequitus elucescat. Deinde, in pauca his collatis,aliquot adhciemus regulas, ex quibus eruditiores si uoluerint) conciliandi utriusq; iuris media quaedam elicere poterunt. Quod er nos uilias data oportunitate, Iulius conabimur.
VErfima sane omnium philosophora distinitio est:
nullum esse commodiorem modum ad cognoscendus a s re
3쪽
οrori disterentiis, er ex bis proinde res ipsas, quam si
inuicem constrantur. Sic enim quae iuxta see ponuntur ut uulgo dici solet magis elucescunt. Saepe item, quae prima fronte diuersu cuipiam,aut etiam inter se pugnare videmtur:ea si constras per singulas caussaram circumstantias: aut nulla erit in esctu diuersitas, aut talis,quae cociliari potesta Cim unus. in princ.f. De alimen. Cr ciba.legati Quam ob rem prudentifim legislatores, cum degrum vioribus rebus dubitassent , in utram stituendae uideretur sententiam semper ad conferendi formulam conjugere solebant. Unde Novellis Iustiniani Constitutionibus etiam collationis nomen inditum reor: quod ueteres ibi leges
constra er eas aliqua ex parte mutet.
I nterim nulla unquam vi orationis adsequi uel cicero ipse potuillici utilitatem,quae ex vero conferendi usu,cum
in scholis,lt in iudicijs er publicis co ultationibus prorificiscitur. Contra,quam incredibilis sit pernicies, si conis
ferendis opinionum naenijs grauetur Iector, Cr plerunsis pefimos errores pertrahatur. Ecce enim, si videre cupias grauitatem antiquitatis indisciplina ciuili, quam Iustiniatim caesar veneranda nubis solet appellare: confer eam curastud s totos foro posterioris seculi:breuiter tamen, ex quatenus ad summa rerum capita pertinet. I tem,si mundi huius uicisitudinem
Crinconstantiam expendere placeat: confer regnorium ac populorum conditiones nouis cum licteribus. Et tam
intelliges,nullam hodie propemodurm ese nationem, quae ueteres suis kdes inconcussa teneat sicut chronographi latius explicui, inter quos auunculus noster diligens anmtiquitatu obseruator Albertus Crantetius, Vuandali
Saxoni ac Dacia mutationes descripsit. Huills
4쪽
Ηulas collationis umbram secuti Doctores quidamtainime mali, libellos de dii rentia iuris ciuilis ex canonici
scripserunt:quorum unus Bariolo adscribitu mihi tamen
ualde ob Ialbum titulum sustinus. Nam multa ibi frigide
construnt stiri quasi antinomiae quaedam: quum nulla de remans inter utrunq; ius conueniat, si circumstititias reaeris 1pectemus. Porro,non stitim pugnantia seunt, qMae ad
Utuntur itaq; ad hoc duntaxat huiu modi tollatione hisce temporibus causidici, ut contradictionem excitent in fro. Si quis enim adducat pro sua intelione rationem regis unius uel alterius huic titim respondent, eam obtianere in 'ro ciuili,non autem canonico. Sic enim loqui solent.Aut cotra: Si decretum Pontificis allegaueris: audies ab aduersario rum esse ciuile,quod obstruet Ieges, noticationes. Et princto perniciosus, nedum inutilis stirilis Uiu,qui dissensionis materiam parit. Tum etiam laminpadem Cr oleugm uidentur perdidise illi, qui sic tantum tra lare maluerut disrentius iuris ciuibs Cr canonici,ut multas recensierent atq; diaerfas functiones,nullu interim Uam addentes boni er aequi: perinde atq; si faber multa praecidat tigii nullum tamen coaptet instructuram,quae eommoda sit ad habitandunt. Itaque de uero confrendi usu sic accipe. Primum, retinenda semper est breuitas, ne quid mediocritatem excedat. Deinde, in locis ex iure cotitatis perpendi oportet autorem, ex illius consilium, hoc est,quis,ob quam causam, cui, qua de re, Cr quando stio tuerit tale ius. In his enim consistunt Cr aperiuntur tibistitim circunstititiae negocior . Quae quum diuerse sint:
nihil est mirandum,si de quibusdam Deciebus uarient issciuile σ canonicum Tam ex collatione sic facta adis 4 parebit
5쪽
apparebit tibi lux quaedam mirabilis, ad inuectigandam fmulium negociorum aequitatem , silue in scholis, sitis in iudiciis, siue in consultationibus uerseris. Porro haec ei hexercitatio, quam inculcare oportet studiose iuuentuti: non ad altercationem fori , sed ad concilianda iuris pro
cepci,quae eode pertinent tandem. Nam, si bene cirriculasticius , multo certe rarior interius ciuile Cr canonicum est antinomia, quam uocistrantur quotidie in tribunalibus. Quorum ommu ut exempla uideas, accedamus ad collatiou
6쪽
URE ciuili non compromittitur cim iuramento. Aucten. Decernimus c. De urbit. At Ius pontificia no prohibet tala iusiurandum. c. cum tempore. Cr c. Ex parte. eod. tit.
II. Arbitri ad pusticioriis caum electi, non solum des picione, ob quam recusatur delegatu3 iudex: uerum eratiam,si allegatio nem recusantis legitimum copererint, de toto cognoscunt negocio, quod coni uertitur, ut in LApertfimi. c. De iudici canones uero, praeter filiciori ius causam nihil permittunt arbitris. c. Susticiossis. De incidetegat.c.Legitima.De appellationi.lib. VI. Actio. I. Ex pluribus er diuersis actionibu3 in personam, pooto iure ciuili unus uis idem conueniri apud diuersos iuri dices. ij. Crij. f. Ex quib. caussιn posse, i. eat. I. Nulli. C. De iudicit. cognitio. CT I sequen.f.De Iibera. caus cano. nes autem aliter stituunt. Quia nonnulli Der crip. II. Sine actione nullum procedit iure ciuili iudicio Quod nonnulli adeo uerim existimant, ut etiam nomen adtionis sit exprimenta. j.s De eden. Insti. De actioni. in princ.l. Item 1 hs i.f. Negociorigestor. Praeterea dolaetus est habendus,qua actione conueniatur aduersarius. DuobM.f. colonus.f. De iureiuran. I. Habebat. f. De
7쪽
ro IVRIs cI V I L. ET in iactio.l 1.f.Arbor fur caesa.L cum filiusI Vari'. st Delegat. . canones auton remittunt istim inuectigaritionem, qualid intendatur actio: contenti, ut simpliciter exponatur iudici fleti . c. Dilecti flij.De iudici. Nisi t inen actor maluerit subjicere nomen actionis. Sic enim inri
posit. Sed pro licto no bene perpensit quid sit actio, acti
onus causa, actionis nome: quid costrat ad usu fruenere certa actioius stecte. Adde l.f. c. Si per uim uel alio modo III. Iure ciuili ex pacto nudo non nascitur actio. I ris genti .s. Quinimo.f. De pact. l. Legem. c.eod. tit. At Pontifices uidetur ex limplici pactione actionem d
rccandicante. De testiment.Doctores putant, codictiorinem ex caussa locum habereineti . q.q. .c. Iuramenti.Et xij. q. q. c. QMaecunq; suffragio. IIII. In iudicio actionis in rem, misys in posesionei trex priore decretootitim fit post For: ideoq, non proprie potest dici caussa rei seruandae missus: quanquam ut uomcant) coimtabiliter. l. Si quis emptionis penult. c. De praescript. trig. unno. canones uero ante annu non Actauiit in v posJessore,sed custode duntaxat bonori . c. paristoralis.Deostici ordinari.c. contingit. De DICI conratum. cf. De eo. qui mittit. in possesscua rei seruan. V. Ex diuersis actionibus,ture ciuili una est eligenda.L . Haeredes. s. De pluribM. fFanulierciscud. l. Non est norium. f.De actio. empti. Canones autem pernatiui pasta
multarum action- cumulatiortem c. Querelam. De elemctio .c. Dilectus.De cape .monacho. Et c. cum ecclesia.
Absens Quatenus absens vel ob necessium causam vel lucri
8쪽
PONTIR COLLATIO. rsui gratiast restituendus, leges eleganter distinguunt. I. ulti.f. De in integ.restitutio s.f. C. Ex quib.co maioAC via. c.De procura a Necnon. CT L Seder sis ues Exquib. causimio. canones autem simpliciter reuocant id, quod aliquo sine contumacia absente fictuam est. c. c
Accusatio. I. Frater non accusit fratre de magno crimine quia lex prohibet eum impietatem. At canones pernatiunt de h. resi. c. L iteras. De praesiumptioni. II. A ccusatore non probante,reim etiam si nihil praediis teri absoluendus est. Q ni accusare. C.De odend. I. scia t. c. De probationi.At canones etiam ad purgationem
urgent accusatum ex aliqua caussa friectuste itum. Vt
exiit Tit.Depurgatis. vulgari. Et De purga. canoni.c. cum dilectus. Quanquam etiam Ieges intersi decernunt
III. Accusandi uel denunciandi necesitatem, seges nomni imponunt,sicut nec agendi. c. Vt ncin.inuit.age. uel accusa. cogat. Sed canones urgent clericos ad denuncia unda sacerdotum scelera. q. q. Fq. c. Quaproteris. q.j.c. QuisquiLEt v. q. v. c., Probatur item in c. causam. Qui
Accusatio mutua. Pontificii canones de mutua accusatione simpliciter
stituunt: uod condemnaim de crimine infra, non adramittatur deinceps ad accusandum neque eum, a quo fuit ac situ tres alium. Isq.f. c. Qui crimen. t .sXI. c. Nemgandaaeges uero Romanae sequuntur aequitatem,consim deratis circinistini Aquas eo, quod requetes admodum sunt alias duximus ostendendas.
9쪽
IVRIs cIVI L. ET I. Accusatus potest uicisim aduersarium futim accusare de crimine praeiudiciali, dum pendet iudicium.I. I. c. Deh qui accus non post Et ij.s .c.Prius. crimen autem praeiudiciale dicimus,quod perimit a cusationem prior si iudici, ut, si quis accusauerit iniuriam
rim reus uero uicifim proponat accusationem legis Corneliae de sicarijs. Accedunt I.f. CDe ordes iudicisae Adulterii accusatione. C. Ad Ieg. Iuli. de adulteri
Rationem adfri Barto Ius in I. Is qui reus. f. Dep blic.iudici. Quia accusatio praeiudicials habet uim ex ceraptionis peremptoriae. Sed exceptio Hremptoria, potest semper opponi in iudicio ante sententium. l. Si maritus sit. s. Praescriptione. f. Ad Ieg. Iuli.de adulteri. Ergo liacebit talem accusationem mutuum, quandocunq; ante 'nem iudicii proponere. II. Accubitor potest per reum mutuo accusari de crimine,quod contingit propositum in iudicio crimen : Vt, si mulier adulteri j a marito reusam, rumsus accus et mari tum lenocinii l. q. s. Si publico.l Ad leg. Iuli. de adulter. III. Accusans non potest in eodem iudicio reus scri de crii ne, quod neq; praeiudiciale est,nes propositam criαmen contingit. Is qui reus. f. De publici iudici. constita
tutionibus enim inquit Vlpiunim obseruatur,ut non rem latione criminum , sed innocentia reus purgetur. I dent probatur in I Rcum criminis. C. De procurato. L Libo tus. s. i ii quaestionibus.fAd municipa. I Reuest De murineri.CT honorib.I., c.Dereis ponulanae Si uxor. s. I uri dex.f. Ad Ieg. Iuli de adulte.
Illi. Qui fiam aut seuorum pers quitur iniurium is mismet si reus sit factus,potest tamen in eode iudicio aduersariri istium accusare.I. j. C. De calumniatorii Neganda. CDe RS,
10쪽
C.De bis,qui accusa. non poss. Hinc est,qu)d qui regulatariter accusare prohibentur,ut in I. Qui accusare.σιρφHi tamen omnes inquit Marcellus) fictum iniuriam exequantur,morte sue propinquorum defindunt: ab accuri satione non excludutur. Accedunt l. Qui iudicio. f. eod.
tit. I. Propter insidias. c. De his,qui accusa.non possEtLq. in s. c. in quib. caus colo.uel censit. V. Accusator potest uicisiis pendente iudicio,reus fetari ab accusato, qui suam uesctuorum iniuriam persequiatur,citra omnem distinctionem: utrum pistr accusans μαam quoq; uel alientini publico iudicio intendat laesioneni seu iniuriam. I is dissiliunt Otib edus,er Iacobus Baiaduinus, quos Bariolussequitur situs sic obseruari cori muniter cosiuetudine n l. I s quireM.f. De publici iudici. Allegant l. Qui cum maior. Si liberim. De bonis Itis berto. Et I Si quis ingrauescentcs. Vtrum autem. f. De Senatusc. Sγllania. Improbat autem Bariolus opinionem Accur j, in I. Neganda. C. De his, qui accus non poss. Vbi adducit LAfiduis. c. Qui potio. in pigno. habean. I ii duabus enim
dotibia ait I ustinianus) ab eadem βubstantia debitis, extempore proogatiuam manere uolumm: Volens inde
consequentiam ducere, quod Cr accusans suum iniuriam, uideatur potior in iudicio, quia prior. Sed primum GuαIicinam de Tutaria restondet,infirmum esse argumentu, quod ducitur a causiri ciuilibus, ad criminales. Deinde Bariolus addit hanc rationem disrentiae:quia in I. Afio duis, aliquid aufertur alteri per mutuam petitionem. Hic
Mπo unusquisis suum persequitum inter sic ex illati sibi
iniuria. Ideoq; nihil prohibet, utrans accusationem uno eodenis iudicio dirimi. Nec ob