장음표시 사용
11쪽
propitae tantum originis causa inter se disserunt, eum etiam esseetus misceri queant. Ex quibus eonsequuntur conatus ad omnem dulcedinem nobismetipsis comparandam, vel ad amaritudinem
Revera cum cujusdam delieati cibi nobis idea
exsuscitetur, salivales glandulae commoventur, ossaliva repletur, et linguae papilla quodammodo erigi videntur pari modo cum prope sit gratus quidem odor, Dares ad illum excipiendum di- Ialamus dum contra cum ingratus sit, nares oe eludimus, et inspirationem aliquantisper retaria
Quaelibet neruorum etio ad gaudium compa randum, vel dolores vitandos adlimitatur, ut de ceat niciorum ordini, et saluti, et si circum- seipti sunt limites ipsi, simplicibus tunc desideriis sive appetentiis tantum afficimur, quarum es
sectus sunt actiones omnos quibus dolorem it re, gaudium nobis comparare, et praeeipue pro prii cor eis, si specie tum Physicae, tum G ralis, tum intellectualis salutem se trahe caram Is Contra cum motus violentiores excitantur, et deo, ut omnis psychica et animalis vis eodem tendat tunc animi passionibus sive pathematibus sic vocatis conficimur. Passiones orgo in quodam sensu violento consistunt, per quem homo a Passione captus, extra communes limites impellitur, et uno tantum sensu Oxcruciatur Passiones ideo utpote praeternaturales effectus eruat retinendae, eo quod ipsae me ex Praetematura .
12쪽
libus ausis de divatae sint. Et re quidem vera quaelibet passio semper, vel ab immensa causae excitantis vi tiginem ducit, sive ab omnino Do-ν , et insolita impressione, quae majus gaudium, aut dolorem excitat, aut tandem auctam sensi bilitatem significat, quae etiam Hii Potest amo rho, aliisque causis, cum incitationis vis relativa major sit. Cum superiori loco appetitus a passionibus disis junxerimus, quidam Phyriologi et Philosophi passiones quoque a Pathematibus decernunt Passi ne inquiunt illi in quadam proelivitate ad ali. quas assectiones comistere, dum pathema tantum Iocum habet, cum assectiones exsuperent ipsius animi vim et corpus quoquct patiatur. Ex quibus non ita facile est intelligere, itomodo nonnulli desideria a cupiditatibus, a passionibus assectus distinguinit. Et in Letitiose i perihus adamussim passiones a pathematibus secerni legimus. Nos generaliter animi assectus, et appetitus tam quam primum modoratae impressionis assectum
consideramusci passiones vero, aut pathemata veluti secundarios effectus, et se e reae Nonem con tua excitantem causam.
Si da sed harum eo assectionum sermo sit, et de earunt natuia, obseuia profecto quaestio est. Diei Galenus . animi passiones esse veluti dot res quosdam solius animi ν. tu Putant cum Passiones ad animam proprie pertineant, earum sedent in solo cerebro extare. Alii tum veteres, cam recentiores varias sedes Passionibus variis
13쪽
3 donarunt, irae puta in capite, virtuti animi ineorde, metui in gangli semilunari Elc. Iuxta
Bieliat in vita tantum organica Passiones Esi dent, et carum Uectus semper a vita animali absunt. Falsum autem esse arbitror, sensum et cerebrum nil in quibusdam animi perturbationi bus pati ut Parisiensis anatomicus existimat; quia immo et sensum, et cerebrum summa agere vi in iis aecumstantiis videtur. Et re quidem veratus communium passiolium perpendamus, us quam plurimae aliae derivantur, amo et, et odii, necesse foret, ut sola sensi-1,ilitas organica in iis alliceretur, seu ob simplicem suavium rerum deam, vel ob tae sium gravium sensationum. Sed homo, et animantia percepta impressionis renovatidae lacultate praedi, et absentium rerum imagines revocant, gaudio, vel dolore jam a sederunt. Et quod reapse cerebrum et sensum 11 animi facultatibus, et perturbationihus, agat perbello in mermannus declarat Indolentes homines, ait ille sive omnino dementes sero nihil earum commotionum sunt apaces Illi conita qui vivida sensibilitate, ceteri imaginandi vi et ponderandi pras ., summopere eommotionibus animi obnoxii sunt, ex quo consequitur, ut summa ingenia in maximas passiones irruant. Tandem ipsume Erehrum quoque in passionibus physice pati,
Paralysis tethanus e lusia, amyIeaia, delirium, imbecillitas, Et cetera demonstrant, quae mala saepe varia pathemata consequuntur.
14쪽
Ex quibus omnibus patet quam difficit no dineam impossibila sit sedem, et originem uniuscujusque passionis determinare, et cum ipsa ad
omne nervosum systema se extendat, supervaca
neum os illos es eius tum in uno, tum in alia
ter nervos centro Ponere, et Originem in uno, impressionein in alio statuere. Quapropter passiones omnia tria vitae centra assicere merito dicemus. At in passionibus adamussim tria ne vos centra sive Tecta, sive ad actiones impulsa eodem tempore videntur. hysicus amor
animalia ad speciem propagandam compellens, organicam vitam in primis excitat, sed omnibus patet, quomodo animalis vita sive intellectualis consentiat, ita ut in brutis ipsis aspiciamus physicum amorem acultates Cerehri percellere. Εκ quibus omnibus statuere OsSUmuS, Cere-hrum in animantibus persectioribus atque majora ganglia in ris, qua ad infimam classem pertinent, constanter allici variis in passionibus. Quomodo vero Passiones in cerobro, vel in gangliari systemate excitata ita se dissundant, ut omnia systemata, ad quae ipsae pertinent, ad actionem uno sere temporis momento progrediantur, relatio atque vincula declarant, de quibus docemur. Iuxta latis Bicha nervorum apparatus organica vitae praepositus peculiare systema firmat a systemate cerebrali omnino disjunis et um Is apparatus a nervorum serie inter se per
plurimos Plexus gangliaque conjunctorum construitur, quae quidem illud a cerebro sejungunt
15쪽
15 tali modo auetor illo duplieem gangliorum eo iaxtituit eatenam ad spinae latera positam, circulumque ellipticum incietatem, qui a superiorieeputeali gangli suPerius, atque a coccyge gangli in serius finitur. Anatomici evidenter nobis declarant, appara tum illum cum primariis nervosis centris ommunicare, nec non cum ipso cerebro per multiplices nervos, quos cum claris: Rei medios ne vos vocare possemus, et qui ab eodem auctore tamquam catenae cujusdam fila considerantur Et revera ganglium cervicale cum erebralibus nervis, et praecipue cum quinto et sexto terebri nervo, cumque ervicalibus superioribus immediate communicat. Secundus ramus quinti paris non tam cum primo gangito nunciat conjungitur, quam in facie cum ramo primo ac terti ejusdem nervi, et cum iaciali nervo anastomose innumeras init. Tria ganglia ervicalia cum omnibus cerebralibus nervis iunguntur, ne non cum non Pare
sive loquente eum glosso-Phar3nge cujus quaedam fibrae eum illis primi ervicalis ganglii eo iuncta in superiore colli parto gangliformem nodum rishero emciunt, a quo innumerae fibrae externam Carotidem ejusque proPagines compIectuntur. Deinc Ps ab ipsis gangliis cerviealibus oriri videntu nervi seu Plexus cardiaci, qui Cum vago nervo tenuissima, et multiplicia retia omPonunt Vagus ipse, et nervus colli deseem detis nervis Phreni eis surculos impertiunt, et cam
16쪽
Isreeurrentibus nectuntur. Hinc nervi cordis, pulmonum, a nos, pha nos, linguae unum quodammodo plexum constituunt. Communicationes omnium spinalium nervorum cum colli, P ctoris, ventrisque gangliis notae mmnibus sunt. Cum phrenico ne, vo hepaticus plexus miseetur adeoque per hepar sureuli perrepta ut ab ipsomet phrenico prodeuntes. Coeliacus tandem Plexus centrum nervorum repraesentat, cum quo et vagi, et oesophage inervi rami coeunt. Ex demonstratis consequitur, sensibilitatem esse Proprietatem omnibus animantibus vita Praeditis communem.
In animantibus duplex hujusmodi proprietatis species, non perceptiva cilicet, atque perceptiva. Hoe ab unius nervi sive a Pluribus centris nervosis pendet, atque ab eorum devolutione ducitur. Sensibilitas pereeptiva Scit, ut animal cum externis rebus, et cum se ipso communicet, sese ipsum de propriis necessitatibus moneat, et adactiones compellat, quihus sibi ipsi possit opitulari. Hoc ex duobus generalibus sensibus, gaudio scilicet, doloreque derivatur, qui earum actionum excitationes proximae sunt. Ex huiuscemodi actionibus ad corporis onservationem, optimumque statum appetitus, desideriamve repetendum est verum cum ultra
17쪽
17 progrediantur, passionum pathematumqtae causa
Animantium tantum propriae passiones sunt, quibus plantae omnino carent, ideoque a pei ceptiva praecipue sensibilitate pendent. Quamobrem et animalium vitam in primis, et vegetabilis vitae organa assiciunt, ideoque organicas inter et animales actiones aditum constituunt.
Tali modo cum amplissima passionum origo sit,
eoque magis, quo major facultatum numerus consequitur, ut in homine praesertim raro una sine alterius commixtione eonsiderari possit Gis. dem ex causis eadem oritur dissicultas, cum passionum essectus distinguere conemur. Verum sicuti a praesentibus causis, sive a praeteritis, si vo suturis pendent, idcirco ire earum classes con-atituimus. I. Res praesentes, quae animum gaudio, vel dolor assiciunt, eum violenter quoque e mino-Vent, et praesertim cum gaudium, et dolor repens sit. Ex quo admiratio, et Stupor terror, ira derivatur.
a. Re sublata, sola memoria impressionum, quas antea animus perceperit, eum percellit, bre- I, diuue, juxta diversam rei indolem, diversum que animi statum quapropter prima illa passio excitatur, et diutius extat, atque hinc animus ipse aut ad hilaritatem, aut ad maerorem impellitur.5.. Tandem cum futura praevidemus, et ga dia doloresve imminentes sentimus, spes vel timor locum habet, vel desperatio oritur, si ma-
18쪽
18ximum dolorem, nulloque modo reparandum sua
re prospiciamus. Hos quidem affectus imaginatio praesertim, et Phantasia auctiores reddunt. Nonnulli passiones in proximas symptomati- eas, et sympathicas distinxere quin Proximae sunt, cum priori classe multis characteribus eo- parantur Symplomatica fiunt, cum animus,oster longo etiam a re distincta, et existente, sed a physicis causis commotus ita eundem statum ducitur, ad quem eum internao, extema qa res existentes ducereat. Si ex M. quidam sermo ad iram excitat, odor voluptatis sensu animum replet nota secus ac si symphonia cum ad mollitiem, tum ad impetum, tum ad virtutem animi, tum ad iram nos compellat Sympathi eae denique passiones faciunt, ut aIiorum conditione per moveamur, quemadm6dum pietas ob aliorum insorium nos dolore assicit ira iram parit minae timorem injiciunt indignatio, abiecti contemptum Scit etc.
Alter passionum ordo a varia rerum cum no-hismetipsis relatione dimanat hujusmodi asse-etus aut passiones in subiectivas, et objectivas distinctae fuere. Λd priores pertinet superbia, ni mi seilicet usipsius existimatio, ambitio, sivis immoderata Iaudis honoris gloriaeque cupiditas,
pudor a laesa suimetipsius existimatione ortuae etc. Ad subjectivas vero passiones resertur audacia ab evidentis perieuli despicatione derivata. impudentia, quae animum ad aetiones intelleetui corporisvo viribus superiores excita ete.
19쪽
Λ passiones sive essectus objectivos invidia pertinet, quae ab aliorum selicitatis molesta sensatione derivatur Zelotypia quae in timoie alicujus rei speratae, et amittendae consistit odium, contemptus et c. quae omnia a nostris relationia Ilias eum aliis hominibus i untur, nostrae felicitati adversa, seu sic judicata, sicut opposita avias amorem, amicitiam, venerationem etc. --duest. Ne passionum dicisio est omittenda, in animales scilicet, et sociales. Ita homine enim passiones aliquae sunt ceteris animantibus communes. Animales sunt passiones, quae ad corporis latamen pertinent, uti pavor, ira, maeror, odium etc. et ad specie conservationem, ut venere desideria, violentiora facta, elotypia sobolis amor, violentus furor, cum nati in periculis verseu- tuae etc. Ad sociales passiones spectant ambitio, avaritia ultio, atque idem venet eae cupiditatis incre
Ab effecti hus denique in duas classes passiones distingui possunt, idest in gratas sive oblectantes, in ingratas si e dolor asscientes , prouueas vel obIectamen, vel dolor comitatur, ac in deprimentes, quae vires, et vitae energiam tollant, vel deprimant Passiones exeitantes a philosophis appellantur illae, quae voluntatem vehemente ex citant, eamque ad vehementiora onsilia impellunt, quae animam extollunt, activamque, et o
tontem effetant. A philosophis, patholosisque
20쪽
vero excitantes passiones Praesertim nuncuparitui quae actiones organicas aptiores reddunt, gaudium scisi et virtus animi, spes, amor, etc., 'et deprimentes eae quae vitae motum opprimunt, si cuti timor, maeror, odium etc.
Hujusmodi divisiones passionum aliquam Philosopho , summam medico utilitatem praebent, qui passiones ipsas veluti totidei morborum causas considerat, ideoque ipsarum est perpendendaeognoscendaque Origo gradas agendi modus et c. ut de effectu pathematis uniuscujusque medieus certior sit, et tum ad physica, cum ad psychica remedia onfugiat ad eundem essectum superandum. Quapropter ni edico philosopho utile admodum erit agnoscere, si quaedam passio aegrum
torqvuiis, et a qua niorhus duxerit ortum, a praesente, vel praeterita, vel sutura causa pendeat ex eo nimirum quia cum praesens sit violentius a gat, mitius vero si praeterita, adeoque diversam 1ortasse curve methodum exposcat. Ira ex gr.
ab odio, aut a gelotypia sucilius exardescit, cum passionibus illis recentibiis excruciamur, quam
Idem de Passionibus illis diei potest, quae ad
nos propius spectam, et hypochondi lata exsusci tant, organa quaedum lente profecto, at tamen afficiunt, puraeque potius physicae, quam morali cedunt, ut exempli causa mania ab eviratio-rae, et similia socialis contra Passio quaelibet,
et subjectiva Psychleae liberius curae cedit, quod ea sit origo, ut intellectualem praecipue sensibi-