장음표시 사용
11쪽
ingenue in litteris uiuam, &de ipsis a uero animi mei sensu iudicem,simul habeam rationem certam,atque ordinatam,non confusam uel praeposteram in addiscendo, uelim admonitos eos, qui in Iure ciuili nonnullam operam nancisci decreuerunt,hoc meum institutum diligenter secum examinent:& si laudabile sibi uideatur; amplectantur,in eoΦmagistros ad imitandum,fibi proponant eos, qui tum in Italia,quorumnumerus aliquis es tum uero in Galli & in Germania,atque adeo circlim eat mel nunc uiuunt, ues memoria patrum nostrorum uixerunt, ut illorum satis monumenta declaratiquae si cum delectu in manibus tenere sciemus, miri&,ε scientiae,atque uirtutis,quam nobis ex illis conorauerimus,fieta
riorsignificatiopropediem elucescet D I x '
ORATIO . TERTIA . 1 mini IC dies ut uidetis adhim habet ueluti nouisiimum laboris mei: & haec oratii mi stiliabet coepi coram uobis de superiore loco Auditores praestantissimi postrema denique est futura. Quod tempus idoneum csse mihi uisum est, immo uero necessarium, in quo quaeper me restantagenda, prouidendin.,sic per me agamur, &Prouideantur ut nonnullam de suscepta prouincia Iaudem reportem:proxim ero si id impetrare non potero cum bona uestra graria, uel quod idem, hoc mihi tribuere, uideatur,atque uictos a me uos esse,c6fiteri; quod ego numquam sperare ausus sum, que uero praestitisse nunc me,senshuel quod in ea gerenda quod magis eredam negligenter sim uersatus, peritiam. potius meam detegerim, quam uoluntatem declarauerim,ita ut optabam; si quidem esiquid,ueI melius, innumera me fugerinlud saltem exorem a u bis, quod meae commodum famae arbitror, neque dignitati v strae incommodum euenturum,ut omnia,quae feci, sedulo me,atque ex uera uita fecisse, idem habeatis. In rumma,talem opinionε a me uestram,si quae est,motam uelim, sic me de commodis meis cogitauisse, ut utilitatis, didignitatis aliorum rationem nulla habuerim: quinimmo uelim ita uos existimare,illum putauissemaxi
12쪽
ORATIO TERTIA.mum mihi quaestum, si quam maximh commodis , atque utilitati
uestrae seruirem,dum hanc susciperem atque ingrederer studiorurationem meorum in iis artibus, quarum principia, progressus,dc modos comparandarum,in medio exponere quoad licuit, & efficere situm fuit in nobis,non refugi.Nam qui me inductum, atque impulsum amore quodam putarit, & cupiditate gloriae ad defendenda eiusmodi placita, fere omnia extra imigarem opimponem collocata, is in eo non frustrabitur sese,neque illi succenseam: ut etiam amem,ab hominibus haberi, &dici dum sciam, perfectos homines,& excelletibus praeditos ingeniis,quorum similis esse laboro, excitari spe gloriae. Sed si is tam iniquus esse perrexerit in me iudex,ut addere etiam non sit ueriturus, dele ri me magis rumore quodam populari, quod ad ea cum ingenio,atque industria perduci,velim ab aliis intelligi,ad quae non sine rubore nimiae audaciae sapientes uiri, atque ex doctrina clari peuetrauerui: cum. hoc ab initio nihil mihi longitis fuisset, quis exitus rerum esset futurus meme nullatenus prouidisse; erit certe, cur inclemeter huic
responsem uelim, uel quia nostram laudem inuidia prosequitur,uel; si nulla nostra laus erit; quod aegritudine animi impediatur, quo miniis adsequi posse me credat i lia,quae ceteris hominibus patuerunt,ide6q. meam industriam nullum fructum fuisse mortalibus parituram. Enimuero quando ego conscius sum mihi,mentem a me huiuimodi procul abesse, istium animum, qui nunc in me est, retinebo: simul aperiendo,atque altilis repetendo consilium meu, facile me uobis probaturum,sperare audebo. Ego a principio climad litteraru studia mentem appuli,no tam libenter, ut nunc soleo, neque tam libere in litteris uersabar; primtim quia noster animus, a labore ad uoluptate paullo momento minimoq negotio delabi solent . si in ulla aetate, in ea certe, cui ob teneritatem annoru, atque infirmitatem ingenii,ferme omnia, quae ferri non solent in aliis prouectioris aetatis,facillimh indulgentur: Deinde,quia magni referre putamus,cuiusmodi tibi magister oblatus sit,ivi in via praeluceat, donec accesserit habitus quidam usu comparatus, dc in propriam natura conuersiis,ut ab ea deduci postea sinere te, atque
in aham abduci,pro eo tibi uideatur, irasi clun pristinam tua for-
13쪽
ORATIO TERTIA.mam deposueris,& in aliam triinta igraris. Factum est autem,ut interuallo temporum,quid a uera uia,talia differret,a me licuerit cognosci: nec anni facultatem eripuerint mihi, quinis antiqua ratione recederem, nouam subirem, lautioribus longe condicionibus, . expetendam. In quocum ualde mihi ipsi gratulor, tum uero maximam capio laetitiam si,dum illa, quae didicerim , breuiter uobis commemoram,comiter ac benigne,quae uestra humanitas est Auditores praest . operam uestra polliceamini. Ego praeceptoru plenus istorum;dum agere mihi datur in hoc tetim exiguo uitae currisulo, numquam desinere debeam,libris legendis, uel praeterita, mete recolere,uel praesentia in animo agitare, uel futura,discendo, perspicere,nullumq.mihi uacuu tempus a litteris dare. quod si de aliquando,id totum ad communem utilitate conferre,ne mihi soli uixisse,dum uixi,credar: ut, ingenii princeps, ac doruina Hato iubebat,prosteriis mei patetem parentibus,affinibus,miicisi partem patriae,ceterisq. per gradus hominibus, qui sent,quiq. futurierunt,elargi ri uelim. Quod si longe diuturniorem non dici sempiternam certioremq.uitam,adde& opibus firmam,pacata, tranquillam & quieta,obtineremus,posse inducere animum,pleraque uelle cognoscere,quae intra humanum captum concluduntur, Begctim eius loco parua,exiguam,incertam, infirmis opibus, plenam
sollicitudinum, &periculoru quotidie experiamur id sperare,nedica adgredi, stilliu uideretur: at illa in addiscendo, prima ducere, quae magis necessaria sunt, dc quae efficere, & cosequi possumus, no quae uolumus,id uero tam honestu dictit,quam faetii non difficillimum apparet esse. Constitui autem,logicis artibus, quas didici,tamquam humanae uitae potiores,& magis fructuosas,adiungere philosophiam illam primum,quae uere dicitur a Cicerone dux uitae, indagatrix uirtutis,expultrix uitiorum,inuentrix legum,magistra morum, & disciplinae: alteram deinde, quae naturae uniuer1ae multiplicis,atque obscurae secreta perscrutatur. Harum artiuglutino quodam,& communione facta, reliquarum artium, & sci εtiarum;si logior uita obtingeret;mihi ratio Licilior adipiscedi redderetur. Habent enim omnes disciplinae commune quoddam uinculum,& quasi cognatione quadam inter se continent r. Haec est
mihi certa adhuc,& stabilis sententia. quae ciun mihi de s duberri
14쪽
ORAT IO TERTIA.ma omn-n,& digna sapiente uideatur,habere debet,ut dixi, e mitem illam atque praeclara ducem,libertatem ingenii; alioquin infirma atque enervata primtim, deinde uaga fiet & errans, & sine duce remanebit. Cum enim nihil ta propriu sere sit homini, quam libertas oris,& mentis, tam id,quod homin v est,amiserimus,quid reliquum nobis fit,nisi id,quod cum brutis animalibus natura commune esse uoluiti Nolimus quaesis committere,ut exuti libertate, uelut in sei uitutem nexi,nostra uoluntate aliis addicamur. Cuius. modi m entem non nostram, que nouam illam quidem,sed hominibus litteratissimis antiquissima, & in hac nostra aetate paucis, &ante Alexandri illius Aphrodisiensis aetatem qui primus Aristoteli tantum detulit, ut ei se totaim dederit innumeris planεdcunis uiris acceptam, & illorum scriptis illustratam,& custoditam iuisse,
scitote. Quorum nomina; nimirum antiquorum;ut animum quorudam explerem,qui difficiliores ad credendimi sun magna ex par te recensebo.hi sunt, Herinias Eunuchus, Hipparchus, Strato Lampsacenus, Demetrius Phalereus, Lyco, Aristo, Hieronymus Rhodius, Critolaus, Andronicus Rhodius, Boethus Sydonius, Aristo alter, Eudorus, Athenodorus, Xenarchus, Nicolaus Damascenus, Asinius Pollio,Cornutus, Lucius,Nicostratus,Atticus, Herminus, Achaicus, Apollonius, Calenus, Porphyrius, Iamblicus, Magnus Syrianus,Olympiodorus,Proclus, Hermias alter, Damascius, Philoponus, Eustathius, Plotinus, Sextus Iustinus martyr, Epicurias, Varro, Plutarchus, Lactantius;uet,ut alii, Lutatius; Georgius Ge- mistus.hi mistim Graeci,& Latini.ex Arabis, Avicenna, AlgaZel, Auempates. Atque hi omnes contra selum Aristotelem: quid de ceteris iudicandum sit,uestrum erit uidere: meumq.,ne l5gior simaequo,modum statuere orationi meae. Ruid igitur sentirem tam in logicis artibus, quam in utraque philosophia,quibus nunc operam do; quid quoque in aliis disciplinis,quibus enta me insudandum, sentire deberem,breuiter cognouistis,&dum ego verba facerem,operam uestram Auditores praestantissimi benigne praebuistis. Sed non tam difficile est diuinare,quid caussae fuerit,cur mihi silentium, sine ulla turba,sine strepitu,nimis magno cum otio dederitis : huic aetati,credo,dandam ueniam putastis,quae nondum d cimum
15쪽
cimum quartum annum egressaestam quia de me tantam φε conaflauistis,ut me dignum,in quem uniuersormn oculi coiecti essent, olim praestaturus effemὸCuius quidem insignis,ac singularis beneficii uobis,nobilissimorum,& eruditissimorum uirorum honorificetissime,ac celeberrime consessus, tuq. honestissmorum hominum
concursus,memoriam uoluntas erga uos mea,numquam aboleri sinet,scriptis etiam,si facultas aderit,iestatam relinquet;gratias autem numquam tam mirificas,numquam tam singulares agi a me, conabitur,quin loge plures meritos uos fuisse, magnitudo ipsa rei sit aperte conuictura. DIXI ἐ