Delle antichità italiche. Parte prima quintaGianrinaldo Carli Appendici di documenti spettanti alla parte quarta delle Antichita Italiche

171쪽

16s APPENDICE II.

possessionum, notum facimus tenore presentium universis stsingulis, quod cum supradicto Consilio nostro X lc aditione animo deliberato, & ex certa scientia dedimus & concessimus, ae damus δέ concedimus tenore presentium praefacto Nicolao Gravisi qu. Vanti de Pirano pro se , dc heredibus suis in Pheudum perpetuum , ac iure dc titulo Pheudi perpetui Castrum

εc locum Petra pilosae in partibus Istriae sit uatum cum reditibus, introitibus , proventibus dc territoriis , dc pascuis , juribus, pertinentiis , dc omnFbus jurisdictionibus ad ipsum Castrum , seu ad nostrum Dominium ratione ipsius Castri quomodolibet pertinentibus , hac tamen conditione, quod introitus, reditus, Ecproventus ex nunc declarentur, Sc limitentur esse duc. I s o. singulo anno, computentur in suprascripta provisione diae. 4o ipsius Νicolai, dc heredum suorum, ita quod habeant dc reincipiant tanto minus de provisione a Camera nostra Iustino. polis, quantum est ipsa quantitas due. Iso in anno, δc re siduum dictae provisionis recipiant ab ipsa nostra Camera Iustinopol,s secundum formam deliberationis nostrae predictae d nec sibi Zc heredibas suis provisum suerit de aliis possession, hus acl equivalem iam residui diet et provisionis. Declarando i men , quid idem Nicolaus Zc ejus heredes custodire teneamur, Ec conservare dictum Castrum Petrae pilosae omnibus suis e pensis ad honorem, statum. bc obedientiam nostri Dominii regi pro aliquo ea su gueriae aut alterius novitatis nostro Dom

nio videretur pro securitate status nostri assumere custodiam

dicti Castri, teneantur idem Nicolaus. dc ejus heredes consugnare ipsum Castrum in manibus nostris absque prejuditio tamen Pheudi suprascripti , remanentibus tamen reditibus , in ventibus , jur xl, , pertinentiis dc jurisdictionibus dicti Castri φήi Nicolao ερ heredibus suis sicut superius dilum est: Η ἀtamen declarato quod finita dicta guerra, bc eessantibus no vitatibus illis, Dominatio nostra teneatur dc debeat ipsum Cas-

Mura restitues , dc consignare prefacto Nicolao, de heredibos

172쪽

quis Si vero Dominatio nostra deliberaret dictum Castrum re

tinere, eo casu teneatur Solvere S reficere eX pensas factas per

ipsum Nicolaum S heredes suos in reparationibus, & lab reriis dicti Castri , remanentibus tamen omnibus aliis suprascriptis concessionibus , provisionibus, & conditionibus in suasi mitate, sicut superius dictum est . Teneatur idem Nicolausti ejus heredes pro recognitione , & honorantia Pheudi dicti Castri Petioepilosae dare nostro Dominio singulis annis adsestum gloriosissimi Protectoris nostri S. Marci de mense Aprilis cereum unum ponderis librarum decem pro Ecclesia S. Marci. Verum sicut ipsum Castrum habet sub se aliquas Villas, vel subditos ad ipsum Castrum pentinentes ex nunc declaretur ac declarandum esse intelligatur , quod jurisdictio Sanguinis, de criminalium, & appellationes causarum civilium ad Potestatem,& Capitaneum nostrum Iustinopolis pertineant, qui in rebiis& casibus criminalibus, & appellationibus causarum civilium sit & esse debeat superior cognitor, & decisor. De suprascripto autem Pheudo perpetuo dicti Castri nos ipsum Nicolaum

per se & heredes suos cum modis δc conditionibus suprascriptis solemniter investivimus , ac tenore preSentium inveStimus . Ipse autem Nicolaus pro se dc heredibus suis verae fidis litatis, vasallagii, dc obedientiae in manibus nostris solemne praestitit juramentum . In quorum omnium fidem dc robur praesens nos

trum privilegium fieri jussimus, δc bulla nostra argentea pendente muniri.

Dat. in nostro Ducali Palatio die Io. mensis Martii, ind. III. I 44o. Franciscus Alariga Cancellarius .

173쪽

rro APPENDICE II.

I tiera dei dete di Gn. Mauro at sodesta ec. dei Fritili, es Iuria, perchὰ secondino mcolo Gravisi nella Dya dissidati ec. , anno MCCCCLXIII.

Christophorus Mauro Dei gratia Duae Venetiarum &c. uni versis δc singulis nobilibus dc sapientibus viris de suo mandato Potestatibus, Capitaneis , Rectoribus , ostitialibus quarumcunque Civitatum, terrarum , dc locorum nostrorum Palliae Forijulii δc Istriae, ad quos presentes advenerint salutem, &dilectionis affectum . Inspecta fide, & rei militaris experientia strenui Nicolai de Gravistis Marchionis Petrepito se delibera viis mus eundem conducere cum bono Ballistariorum numero. Idcirco vobis δc unicuique vestrum efficaciter mandamus, ut eidem Nicolao debeatis omne auxilium dc favorem , ut celeriter sicut optamus Ballistarios ipsos conducere possit. Dat. in nostro Ducali Palatio die XIlI. Iunii Ind. XI. I 63. Christophorus Mauro Dei gratia Dux Venetiarum &c. nobi- Iibus δc sapientibus viris Leonardo Calbo de suo mandato Potestati dc Capitaneo Justinopolis, Sc successoribus suis salutem& dilectionis asscctum. Audita supplicatione istius fidelissimae C munitatis nostrae, in qua continetur elegisse egregium fidelem nostrum Ficolaum de Gravis iis Marchionem Petrepitosae cum heredibus suis de consilio suo ei ctionem ipsam dignes ct im , de de viro bene merito Sc nobis fidelissimo presentium literatum nostrarum tenore approbamus ,& ratificamus: volentes ut dictus Nicolaus cum suis heredibus uti de gaudere debeat omnibus ossit iis de beneficiis istius Comunitatis, sicut faciunt alii de didici Consilio. Nos autem literas nostras facientes in actis Cancellanae vestrae ad futurorum memoriam registrari, dc registratas presentanti restitui.

Dat . in nostro Ducali Palatio die XXVI Martii Ind. XIII.

MCCCCLVI.

174쪽

THESAURUS AQUILEIENSIS

ALTRI DOCUMENTI CAVATI DAGLI ORIGINALI.

176쪽

Estratio dat Codice intitolato Thesaurus Aquilejensis, seritio da Antonιo Belloni, Cancelliere dei Patriarca Masualdo estotente iacitentico neu' Archirio Az Alcipes vatoae Udine.

Anno MCCCLXXVI. A d laudem perenemque gloriam omnipotentis Dei ejusque

ictum eratae Genetricis Mariae sub cujus vocabulo & protectione S. Aquilejensis Ecclesia ejusque Patria in libertate prospera de . . . . tot licius triumphavit & triumphat atque ad honorem &laudem B. B. Mart. Ermagore & Fortunati ejusdem Ecclesie Patronorum totiusque Celestis Curiae , nec non ad memoriam comendabilem atque perpetuam Reverendissimi in Christo Pa. tris & Domini nostri Domini Marquardi Dei gratia S. Sed is Aquilegiensis dignissimi Patriarchae qui bonorum cunctorum disponente Auctore ultra Patriam famosam Almini per eum a tenaci manu Goriciae Comitis sortissimumque Petrepitose Castrum in Histria ab occupantibus multis propecumque exempta terram quoque notabilem Portusque & raptorum redempta manibus loca , dc jura plurima Ecclesie prefate recuperavit & steliciter acquisierit &e. In primo namque Scrinio sunt privilegia Apostolica Summorum Romanorum Pontiscum de concessione potestatis iacte

177쪽

Domino PatrIarche, Sc successoribus suis super Episcopatus XVII. sei licet Polens. Tergestin. Iustinopolit. Parent. Peten.

In secundo . Renunciatio facta per Gradensem Patriarcham de Episcopalibus Histriae Villa Mors ani de pluribus aliis Villis& Bonis bie. Et instrumentum de certa sententia lata inter Episcopum Polensem dc Capitulum suum . In IV. Emptio Belgradi & Lucinici δc de multis mansis in Histria concessis Domino Comiti Alberto solum ad . . . . annos in II CCCXLIII. In octavo. Pacta 5c conventiones de jura super multis terris, castris, bonis, juribus, & jurisdictionibus Aquilegi ensis Ecclesiae que Veneti tenent, seu occupant in Histria de alibi . Et certi processus contra Venetos auctoritate Apostolica facti occassione dictata terrarum dc Castrorum per eos Occupatorum . Et pax illorum de Tergesto cum Domino Nicolao Patriarcha. In VIIII. Compromissum, et certe Sententie Arbitrarie 8elate inter Dominum Patriarcham de illos de Duino bc de Te

gesto Vigore quarum inter cetera mercatores transeuntes non

debent compelli ire per ante Burgum Duini. In XI. Sunt Privilegia dc Jura Imperialia ae Regalia , in Donationibus, concessionibus . Si Confirmationibus saetis D mino Patriarch. Sc Aqua legiens. Eccles. de regalibus, omnium Episcopa iuum Hystriae . In XIV. Privilegia imperialia δc Regalia super jurib. jurisdictionibus &c. eum Regalibus Episcopatuum & Abbatiarum 3c sanguinolento Dominio atque Dueatus Hystriae Scc. Et quaedam Sententia lata per Dominum Maynardum Comitem Goriciae contra Iustinopolitanos. Et jus de Ci tro Solis in Hy,tria, dc qualiter Polens. tamquam fideles Leciesie obtulerunt lib. re introitum Domino Patriarche ad civitat. bc cambium D. Patriarchae cum Tergestinensi Episcopo de Ecclesia S. Cane .uti ultra ISOn-

178쪽

ΑPPENDICE II.

tἰum eum decimis omnibus vini, & monte in Mugia ejusque Territorio. Et emptio S. Georgii in Hystria cum jure . . . . de T.lynie & sacramentum s delitatis prestitum de illis de Parentio Sc. ceria testificatio super juribus Iustinopolis & de honis datis Domino Patitarcha Ostro Pinguenti. Et Piaeeeptum

factum Piran. ut nullum Venetiarum reciperent in Potestatemper Dominum Raymundum Patriarcham . Et instrumentum de certis juribus teriarum Hystriae dc eerta Sententia contra Po-lcns. Et de castro Bu Diui in Hystria donato Ecclebiae Aquile-giensi. Et emptio Domini Patriarchae a Tergestino Episcopo de locis Morauae & Geminiensi. Et instrumentum de jure, quod Dominus Patriarcha habet in Turri de Castro Polae. Et certa Confirmatio cujusque Sententie Friderici Imperatoris inter D minum Patriarcham & Justinopolitanos . Et declaratio super Potcstatem eligendo , aliisque juribus ibidem . Ae certe declarationes jurium Aquil ejensis Ecclesie adversus Polens. Iubi in politan. Parent in. & alios de IIystria. In XV. Et insuper de donationibus, & confirmationibus Marchionatus Hystriae & de certis Sententiis contra Iustinopolitanos & Polen, es . Et qualiter Iu,tinopolitani Lb certas ossen as fuerunt per Dominum Imperatorem pronunciati proscripti , & de mansis viginti regalibus in pluribus locis Hy, imae nominaiis Domino Patriarche dc Aquilegiensi Ecclesie donatis,& quod nullus in Hystria vel alibi in Patriarcham possit Potestates vel Rectores eligere, sive collectas aut nationes aliquas imponere absque voluntate Domini Patriarche, ac de confirmationibus de plui ibus Potestatibus electis in Parentio , Pira-no , Pola, Iustinopoli, & Montona, & de donatione regalium Polae. Et privilegium de terra Mugiae donata Aquilegiensi Ecclesiae quod etiam in libro Aquilegi ensis Capituli reperitur. Et

instrumentum de certis . . . . debitis annuatim per illos de

Pinguento illis de Petra pilosa. Et de donatione Castri S. Syri ei in Hystria. Et emptio ipsius ville pignorate. Ac donatio

179쪽

Castri seu Loci de Risergnano in Hystria cum omnibus pertunensis & juribus bc Rotulus certorum reddituum Adignani, de locorum ibi prope Hystria re etiam instrumenta publiea XX. super confirmationibus Potestatum in melioribus terris de locis Nystriae. Et donatio quarte partis Curtis Mugiae. Et de Mi initano seu do Ecclesie Aquilegi ensis . Et emptiones domorum in Pola. Et de deeima Mugiae. Et de Castro Salis. Et certa statuta & pacta cum paysanis in Hystria secta per Dominum Patriarcham . Et certe conventiones inter Dominum Patriarcham& Rectorem paysanorum Hystriae. Et certe obbligationes illorum de Montona super adimplendis certis promissionibus factis Domino Patriarche & certe promissiones pro illis de Iustinop li. Et qualiter illi de Grisign. sunt ministeriales dicti Patriarche. Et de donatione Castri Veneris. Et qualiter ille de Mimiano dedit totam suam mansnatam Ecclesiae Aquilegiensi 8c deterritorio sub Castro Veneris, assignato Domino Patriarche. In XVI. Et investitura Petrepitosae jure Feudi.

In XVII. Et de Molendino in Hystria coacesso Iosepho de Prato jure Foudi

CAPITULUM

De fetidis Domini Paιriarche O A υδ Ecclesie O eortim recognitionibias specialiter in Patria Fori lii O 6tis confinibtis

Μ ai Νυs filius quondam Hermani de Pinguento rezognovit habere ab Ecclesia Aquilegiensi medium molendinum sub Pinguento, & medium mansum in Pinguento jure, recti, Sclegalis Feudi. Item jure Feudi habitantie Castri Veneris quoddam Eximon domorum in Castro Castroveneris. Item medietatem

180쪽

tatem quorumq. mansorum & medii in villa de Cirpan super Carstis. Item medietatem quinque mansorum & medii in villade Cabilagiana super Carsiis ut de iis constat publico instrumento scripto anno Domini millessimo trecentesimo. Signato ....

D. Massus dictus Forella de Castro Pota recognovit lia..here se simul pro indiviso cum suis consanguineis Dominis Petro & Nicolao de Castro Pori ad rectuna & ligate nudum ab Ecclesia Aquil. villam Rosani, villam Turdiglani & Tabellionatum Pota & quod nemo potest exercere exercitium Notariae in Civitate Pota & ejus distrietu nisi fuerit primo per

eosdem presentatus in . sive comune dictae Civitatis ad dictum ossicium exercendum. Item quod aliqua charta venditionis alicujus rei immobilis, aut testamentum sive alterius ultimae voluntatis non auditur in jure, nisi fuerit manu unius ipsorum roborata, & de hoe constat publico instrumento anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo nono. Signato

. . . . I a Q 2.

Petrarcha de Μugia recognovit habere a dicta Ecclesia Aquil. ad rectum & legale pheudum habitantie quoddam sedimen domorum in Castro Castri Veneris introitu portae ad manum Sinistram. Item quatuor mansos in villa oren superiori. Item seX mansos in villa ValZach. , quatuor sero assentatos & duos dissentatos dc de hoc patet publico instrumento scripto anno domini I 3OO. Signato ....

Federicus in villa de Pas in Histria confessus suit habe. re ab Ecclesia Aquil in nudum dictam villam de Pas eum suis Pertinentiis ut patet instrumento publico scripto anno, domini

Mu,altus quondam Visini de Castro Veneris recognovit habere in seudum rectum M legale a premissa Ecclesia Aquit. in villa de Picdris ultra Hontium unum mansum, & in Villa de Flumicello unum mansum. Item jure laudi habitantiae unum sedimen domorum in Castro Castri eneris. Item in villa deo Z