장음표시 사용
41쪽
QUAE. DUCIT. IN. AGRO. ITEM IDEM. MONUMENTI. ITER ADITUS . DEBETUR . HINC SECUNDUM . MONUMEN.TUM. AFINIAE. TYCHES. ET INDE SECUNDUM. MACERIEM EUCARPIANA M. IN UA. OLLAR SUNT. ET. INDE. RECTU USQUE. AD . . AMPUBLICAM. CAMPANAM
Ex parentibus liberos, non autem ex liberis parentes ostendendos esse, erirareque eos, qui pueri, aut etiam infantis Patrem, Avum, aut Proavum scribunt , ignorat nemo , qui in bonis auctoribus vertatus si . Clarius enim , illustriusque parentum nomen , quam liberorum esse consuevit , nisi filius ad eam propria virtute gloriam pervenerit , ut maioribus suis Leem praetulisse videatur. id quod M. Catoni , qui se Uticae interemit usuvenit . qua de re diserte a M. Tullio Cicerone libro de ossiciis tertio seriptum est. M. inquit, Ca
do postulat , ut unde quis ortus si , non ignoretur , & prior si Pater, quam filius. Quam scribendi consuetudinem Romani vel in primis secuti sunt , ut est videre in veterihut monumentis, in Tabulis Capitolinis.
M. VALERIUῖ. H. F. VOLUSIN. CINCINNAT P. SESTI Us. Q. F. VIBI. N. CAPITO A P. CLAUDIUI. AP. F. M. N. CRASSINEt apud Fulvium Uesnum lapis est perantiquus valde antiquis literis nota. tus, qui nuper inventus, & effossus est extra portam Capenam:
MARTEI M. CL UDIUS. M. FCONSUL . DEDIT
CAPUT XXX. NImius mihi videtur in Poetis exagitandis Iulius Caesar scaliger, in Hyperis
critico . Lucanum in orimis nritat , quod Poema de bello Civili Pharsaliam appellarit. plura enim bella. N pluribus in loeis a Caesare cum Pompeio, Pompeianilque gesta ante & post Magni necem prosequitur, Corfiniense, Brundisnum, Marsiliense , Dyrraehinum . Hispanicum, Asricum, Alexandrinum . Ego indignum esse Lucanum censeo, ut contra veterum sententiam a quoquam accusetur : Pharsalicamque optima ratione inseriptam puto , quod eo Bello de Pompeianis partibus, deque universa optimatum caussa actum si, quod &Cic. testatur , qui . victo apud AEmathiam Primpeio , neque reliquias belli , neque spem sequi voluit inanem . Cetera squidem hella ad hoc unum praelium , tanquam ad caput, reserenda sunt. uare se ipse Lucanus exorsus est: Belia per ae Emathios plusquam citatia campos,
42쪽
ytisque disium satiri canimus Ac sane papini Sta ij judicium, doctissimi Poetae, eeteris praetulerim. is de ingenio, earminibusque Lucani libro Sylvarum secundo multa honorificentissime scripsit, quae ad hane rem pertinent:
Liberto ου gravem pia Catonem, Et gratum pomi rarate Magnum
Tu Altisaei sistas Canopi De sis pius, o PMro emensa Pompeio Ghis altius sepulcram. In Lucano item damnat Sealiger dieendi genus, quo usus est libro xx. suid pioris miseri Ba sus cuspide Murri Transactus 'Latine, inquit , Stalister disemus , stilla prodest Basti eum transactum e piae bissep Ego, num Latine tit dictum, non quaero. Utinam tam Latine sciremus, quam Lucani servus . Illud eerte dieo , eadem orationis forma Ovidium usum esse in Penelopes epistola Dd misi qvid preris mesris disiecta ueretisII M pReliqua per otium persequemur.
Flauram per numeros fieri , nemo est paullo in literis exercitatus, qui non sciat, cum dictioni, quae numeri unitatis sit . verbum numeri multitudinis adjungitur, ut, Turia mune I pari in s sera se a. Viri aen. lib. s.
Para calidos latices, abenis andantia summis Expediam . m. . Illud autem non cuivis obvium est , ut ad idem nomen eollectivum nume. xl lingularis, duo reserantur verba, alterum singulare, alterum plurale. Exempla ex Vergilio petenda. lib. AEneid. I. c, vestiri magno in moti eum sepe coorta es Seditis, sae t que ammas agnotiti via us IJamque faces, o sexu volunt e stiris arma minorat, Tum etate gramm, ae meritis I forse virum quem Conspexere, sient , . ariectisque auribus ad sant. Vides primum, dici, Ignositi via tis μοι, deinde, conspexere, sunt, λβant. Eadem quoque figura usus est in seeundo aeneidos :Pars Rupet iantiptae donum existati Minervae, Ea molem miMantur Equi Et paullo infra, sunt, qui eandem figuram retinendam esse contendant: Undique misendi sis a Troiana --ntus orcumfusa ruit: certiscitque thurire eapta.
43쪽
Ua sint Lunae silentia, facilius ex Papinio Statio. Poeta Vergili studiosq-mo, disces, suam ex Grammaticis. is enim lib. Thebaidos fecundo, de ' Mercurio, talium Regem ab inseris reduce se, sc inquit:
Hae γ tune suseis moliaeo Deus obstus umbra Exsilia ad superos, infernaque nubila vultu, os tit, tatas afflatibus ora serenat. Inde peν Arctui , medique suntia Lunaias a supra, populo que meato sopis obitus sili stis agebas equos .
CAPUT XXXIII. INgeniose a Vergilio dictum Quinctilianus assemat. DemUAM Iapsi μν senem,
aen. lib. 2. e , Equi lignei altitudinem exponere voluisset. Valerius autem Flaccus, ad ostendundam arboris proceritatem, alia ratione usus, admirabile ingenium suum declaravit libro sexto: . Densis haud usquam, nee cessis axititit unus Sittia trabes, s saeque prius rediere sagitta,
boris is summum quam permenere cacumen.
Sed & Vergilium imitatus videtur, qui Georgicori secundo se inquit rubi aera mincere summum. Horis haud uuae iactu misera sis ιι , Et gens alia quidem sumptis non ιarda pharetris .mduare a) Lunam silentem esse comperimus Plinii, nonnullorumque aliorum aucto. xitate per id serme tempus, quo est in coitu, hie autem , in nunc ait locum Frid. Gubman. Politianus e2istimat Mi. steli. c. i . tunam stirium pro minime tum lucente sumi , tametsi illud plane non neget lunae coitum omnino ηblegandum , conspicuumque propterea inde vult seri quo potissimum tempore ea.
pium sit ilium . id nempe, quod Lesches vetustissimus apud Graecos Poeta designat; quo Auctore pleno luna orisbe Troia capta emitur , illudque Mar. tiali, Valerio Flaceo, & Statici probatur, di per siensia luna nox intempera perhibetur: hie tamen ingeniose iam, eis producantur non ita sunt certa, ut omnem tollant di stultatem. videndi Interpretes plerique apud eundem Tau, man. , qui virgilium explicant de Plenilunio, quod hne veris paullo ante 'l-stitium anno Mundi 1 6 . capto Ilio addicunt, Politianum nulla ratione secuti, jure an immerito ipsi non dicimus, erudito lectori libenter ausculta. turi.
44쪽
CAPUT XXXIV.s Ervius ad illud Vergilii lib. mneidos g.
- tam muti viauasset citabus urbes.
proprie Viduare ad Urbes relatum, quae generis sunt taminini . seripsit; Hor . tium Iero abusive, 3e satis incongrue, genere masculino potuisse , libro' primo Carminum: r
Rigis potis. Servium, Silii Italiel, viri gravissimi , 3e in arte Seendi exeseitatissimi
auctoritas refellit . . lib. I. ad genus maleulinum Viduandi votbum retulit: 'ossit viduus leti, fructra te prodistis ελ. Viduus, translate; pro Exsina accipitur. Capua Mundν Ruma, Dei matarum coliatὼ.
CAPUT XXXV. Romam Orbis eaput dictam . in Claudii Rutilj Nuniantiani adnotationibus
nostris multis auctoribus probavimus: Qui dominas arees, ct captit orbis baber. Eo etiam spectat, quod apud Ovid. lib. I. Fastorum inter legendum, ut . Irt, notavimus r u Hic, ubε ne Roma ess, orbis eam , arbor, er herba, Et paveae pecuara, o casa sera fuit. Et Metam. Is. Iam Pe captis rerum Ramanam intravero aeriam. Horatis er Otadia iacis collatus ἀC A B V T XXXVI inae de Mereurii laudibus Horatius seripsit me ro. lib. I. eadem sere mi. usta Estru uiae. ζ' s ru quoque dicendi genere uterque
-- superis Deorum, Gratui ιρο - α Ovidius autem Iritas er armorum stiperis, M. e Deorum. rmire, alato. quo pede empis iteri.
7- Ο ς nitida quoque I te patisra , o didicit eiate lingua darente sequi. Horatii er Claudiani Dei collati.
CL udunus in vI. Honorii Consulatu ollaridit, re non ingenii solum viribus clx tum, sed optimorum quoque Poetarum liatione assidua, ad Poeticum E decus,
45쪽
deeti, & gloriam pervenis e. Nam ita Horatj ornamenta universa, quae de nave quassa, & nausiasa congesta lunt ode l. lib. I. suam transtulit , ut nihil aptius, elegantiusve fieri posse videatur. - quaIιs piratica puppis , astis infensa freιιs, scelerumque referta
. Remigibus, se os metiram debιns Ara Orba gubernactis , antennis siticia sisti s , Itiuibrium pelagi vento laesa ν, Cr u a, Vasato iunciem paenas Iuttura profundo. Horatius sero Naias, referent in mare te nota uestis: o quia ars p θνιιιeν occupa
CAPUT XXXVIII. Μ Are semper agitari, fluere, nunquam stare . suapte natura . 8c re ipsaeonstat fle a philosophis proditum est. Quamobrem sunt, qui Vergilianum illud, Eclog. I. non satis prohent: Cum placidum ventis saret mare SEneea lib. Naturalium V.Vergilii locum interpretatur, ita tamen, ut a rei natura non discedat r se tranquesum, inquit, mare dieitur, cum hiato commme.
I eis. illis non suis, sed succini Ieratre, o duri. tranquitium est quia nee Me, nee, Neitim rapit. Sie est in vetustissimae impressionis libro: ae mihi magis placet, quam quod in aliis legitur, Et .isi tranqmutim , quιa nee hue , nee itio impertim
V Ergilium lib. AEn. vi I. eadem comparatione usum in Amatae Reginae suis rentis, S per urbem; fine ullo aut Regiae Majestatis deeoro, aut Matronalis personae pudore, discurrentis, expositione , quam Tibullus de se extulit lib. I. Elea. s. notavimus . Illud certe discrimen esse animadvertimus , quod apud Cariniam lib. Institutiomun Grammaticarum primo, est legere. Nam Tur bonem
46쪽
bonem a vestito, quem Turbinem a Tibullo, dictum doctissimus Grammati.
Ad quem locum Servius. en , ωt Carmen , a Catullo is EIum, scribis: sed a Carisii lententia dileedit: & locus omnino mendosus mih1 videtur. .et hi laetis a Ciaudiano Myessus
CAPUT XL. CLaudianus merito Vergilii mentem habuisse dictus est, oui Vergiliani Ma.
jestatis non sententias lotum admiratus . atque imatatus eli, sed verba etiam,ia ieendi genera eleganter reddidit. In Rufinum porro, Eclogae primae illud seliciter expressit Vergilianum: De mea, quondam felix perug, ire Opedia: Sie Claudianus: I - . . . De nisi quonaam socia. si una vis venesi A in amori fuisse δε eredita.
CAPUT XLI. V Enes eas insectatur Horatius, & irridet; Canidiamque sibi insultantem, sic
loquentem Deit: Plorem artis in te nia habentis existim pAfranius autem. vetus Poeta, optimo algumento veneficia non eam habere vim, ut misere quampiam depereas, aetitisti me, & suavis i me probat: Si ptipat lamines ritim m.ntra capi,
nes habereul ntinc amatores antis.
Formam di Obsequium Gl certi plurimum potuisse in Pamphilo, Terentius scriptum reliquit:
Seu tibi moriarea suis in rebus omnibus. Hare duo eoniunxit οὐ idias in Hus niter Moribus, o fomis renesti latis amor. Quibus stine artibus si uxores in viros suos uterentur, nullae omnino alter cationes intest eos exorirentur. Illudque profecto contingeret , quod ad conjuga lem Llieitatem Horatius pertinet/ praedicat:
47쪽
Hae recte Ethnicos sensisse constat. Certius autem nos Christian; eredimus. nullam cogendi vim habere venuficia, inanemque esse daemonum operam ad eo tua pellendam animi nostri libertatem, quod illustri lane exemplo S. Martyrum Cyapriam & Justinae redditur indubitatissimum. E phratis Vergilii Loetis. Servias represensis .
ΡRoprium pro diuturno, dc perpetuo, Vergilius usurpavit, lib. v I.
Visa potens, superi, propriis hae s donis stigena. Eadem plane significatione hoc ipsum verbum A. Hirtius de bello Astico ex.
tulit: Quia premitim inquit οὐ iam heliantibus Distina re Mise non demeruis. Servius ad illum sexti libri versum, Wopriis rina . Perpertia significare cum docuisset, sententiamque suam exemplo confirmaret, ad illum primi libri loeum se contulit rsutia miti bis septem pristanti ramore Misba, suarem, qua firma piacbo. mis, Deiopriam Conntibia itingam Irasiti, pro iam e dicabo. sed tamen in explieatione eius longe aliter sensit. Propriam enim ige; reo dictam seri hit . ut adulterii suspicionem removeret. Quare aut Servius sibi non constat. aut locus eorruptus est, & interpolatus: quod di verius puto. Equidem non adulterii suspicionem, sed divortii summotam, propriae vocis adjectione, cre
diderim , estque repetitio, sive expositio eius, quod disium est: manalis tu ams siti. Quae repetitio, & expositio perfamiliaris est Vergilio. ειν picti Gisia . . iueo ium. Claudiari Ioeus Gualtis.
Expressit iurulenter Claudianus illud Vergilii Georg. a. Pictosqua Gaureos la . Qui se libro in Ruffinum primo seripsit rMembraqua in feris Ratifer μnxisse Gelonias. . . Recte igitur Servius ad Vergilium Resas interpretatur sagmaris halerias. Metili uetis a cutigiana expressus.
V Erborum. ut diximus, Vergilianorum obseruator diligentissimus. atque imi. tator Claudianus suisse videtur; quibus sua Poemata, quasi luminibus quibusdam, is) Uberiora de Pictis Gelonis Tauta man. hie proseri . Virgilium se exponens M Notat plagam mundi Septentri is natem . sunt autem Getia. Scythiiis Populi Turneb. I. χρ. 23. de quibus,, & 3. G. v. 45 I. picti dicuntur ζ velis quia maculas habent: ut Cic. a. Cisis de Barbaro quodam notis Threiciis ca-- puncta meminit . vel quia veste uteis . hantur versicolore : uti de iis Solin. is C. I9. Gelon. δε ιο λι- silas se sebi , o equis temtaa Derina . Vel . is quia Dcasa an caνidiam corpore p. amis ι--ν, ut vicini ipsorum Agaibui.
48쪽
husdam , respersi. Bis in usum suum convertit illud libri AEneidos p=imi: Tanta ne vos generis tenuit Mucia messi ΤDe bello Gildonico: Tanta ne detinctos rentiis fricta M. is ΤEt de bello Getico: Tanta ne mos, inquis, Gei et suticia i A. Ε, gis prici I risi uti collati.
CAPUT XLV. NUmeros, vocesque Vergilianas expressit Statius lib. Τheb. I.
M si si diis aυes, Ohιdamque canum vim . ad illud lib. aeneidos quarti respiciens: Mussitque ruunt equites, o odora eanum vis. Vergilii Ioetis e tieatus. Prudenti collatus, Semius, o Tumebus reprehens.
ΡRudentiux aduersus Symmachum videtur Vergilium interpretatus , qui fieseripserit: Me nisis raris,lais doctis tis iati misi
nisi ν exsine os sumtae moderamine virgae In lucem remeasse isnimus, Golia isti Iura remnasse, sursum semiantιbus umiris r. 2 atius damnasse neci, penitusque latenti
Ivim inse Chao. Vergilius vero sic, aen. lib. 4.
Tum Uetam eapst, hae an mos ille morat Oreo
Pulientes, alias sti, tris a Tarsura mittis me somnos, adimitque, di lumina morte νω M. Τurnebus lib. Adversarior. Σ4. cap. 26. Servium hoe loeci reprehendit, qui Nessui, exposuerit, elauit, perturbat; eamque interpretationem ineptam dicit; ae suam ipse affert longe ineptiorem, voluit enim Maronem respexisse ad veterum Romanorum consuetudinem, qui mortuis in rogo collocatis oculos domi a similiaribus clausos aperiebant. Quid, quaeso, commune hominibus cum diis esse poterat λ Num vero, quod erat cognatorum ossicium ad Mercurium pertinere opinatus est Τ Rectius, petendam ejus loci . ci verbi expositionem a Prudentio, dixerim, qui, repetitione elegantissime usus, Res at, esse, ab inferis exestare , testatur. Resignat, enim fumina, est repetitio, sive exegesis, & expositio ejus, quod praecesserat, A dimit somnos. Ante ne an pos sus mimum eolio Mum D aries υum .
ADiectiva praecedere semper, nunquam subsequi substantiva nomina oportere
amicus meus putat; aliter si fiat, earmen esse humile & ineptum affr mat. Hune ego scrupulum exemtum ex adolestentium animis volo . Quare si ciendum est mihi, ut totam hane adjecti υorum subsequentium rationem optimo rum Poetarum confirmem auctoritate, afferam igitur in medium versus aliquot squi mihi sese primi obtulerunt, lib. IEn. s. Tom. IV. F D
49쪽
ει μυ-e aisimis Entelium Muci passus acertis infra: -- malo suspendis ab alio.
suum s solus avim eiti dejecis ab alto. -- pellore summo. -- cνeta Labνrinthas in aha . Ecl. 7. -- in montibus aliis. Ecl. 7. Maiorisque e titit altis is monilius tim is . Statius lib. Silvarum tertio, de Coma Earini. -- quos mole nova patre inei itis urbis Exulis. Verg. Ecl. g.
-- quisquis amores . a metuet Alces, aut experietuν amaros. Ecl. 44-- s is fisa eo tae digna. - caelo Minisi ιυν alto. - caelamque profundum . Ecl. I. - lapis omnia nudus,
Limoseque palus obducat pissiua itineo . his inter stamina nota , Et sontes seros frigus captabis opacum . Georg. 4 ιυιο siue sonantes. Ecl. I. Florentem tbsum, o salices carpetis amaras . a Unde super miridi: sunt nolis mitia poma,
. tia ' serratumque, herbas eourunciis Mentes .m mecum raucis tua Am mestigiis iasis Sole sub aruenti resonant arbusta eicisD. Arba Istuso earint, metania nigro Ieguntuν .Lae mihi non es te no m. vin frigore dest. Pan primus ealamos cera conjungere plures.
Immens operis esset, quae apud Latinae linguae optimos auctores ea de re exstant exempla hue congerere. Illud tantum adiungo , ex his paucis constare , ordinem in collatione adjectivorum observari non oportere. Die
50쪽
LIbenter iacio, quod a doctissimis viris factitatum scio, ut eiusdem sentenatiae locos undique collectos sub uno sere aspectu statuam . sie enim fit, ut multorum sententiis, quod volumus, Deile contequamur. Scriptorum beneseici fortium virorum nomina vivere; contra vero, extingui, & aboleri, Poetarum praesdio destituta, Horatius elegant illime disseruit, libro Carminum 4. Ode 8.
Sed & Tibullus carminibus aeternam comparari famam dixerat, libro primo , Elegia quarta: Cum ne purpurea es Nis ramis r Ormina ni s M,
Ex humere Pelopis non nituisset ebur. suem referent Μιο, υλα, dum robora relus, Dum ellum selias, latim Gebes amnis aquas.
Lucanus libro nono idem sensio O sacer, o magnus vitum Iabor, omnia sato Eripis, Iis Anas monatibus aemum. Et paullo infra: Venturi me, teque Iegent, Pharsalia no seris V set, ntilio a ebris damnahimur aevo. In eandem sententiam omnes eunt Poetae, quibus assentitur Cicero: is enim pro Archia se inquit: Plena exemploram vetusὶ as, qua iacerent in tenebris omnia , is si titerarum lumen arae reri . Et in Da e N. si Ilias exstis set illa , irim tumulus , qui corpus ejus ramex erat , nomen etiam obruι det. loquitur de Achille, & Homero. Seneea uero epistrila ad Lue ilium xxi. oratorum quoque , & Philosophorum libris eam .vim esse testatur . Zis Idomenea inquit, nosset , nisi Dieurus ,I- vi sui, hi ιε , in salsis p omiser Aur Misssonus, o sui rapas , o Regem ipsum, ex quo Nomenes titultis perabo ur, obhvis alto sup est. Nomen Mitiei perire Cicerin s epistilis non stativio iubil tui profuisset Gener rippa DMνius Prouener , o Drusus Caesar Pronepos I intra tam maena nominis raemetur, nis Cisero tuum aperuisset. Profuisa supra nos isti sucio remporis veniet , pauca ingenia caput ex fierent , midem quantioque itinritim abi tira osti oni νεέη nt, ae se diu findieahunt. suod ΕΡ- sumi amico suo potuis promittere, Me tibi promtito, Lucitius habet apud poseras gra