Ioh. Mich. Langgut ... In illustr. dn. Henrici De Cocceii Prudentiam jur. publ. animadversiones cum illustrantes, tum emendantes

331쪽

dubium votari potest. s. 22. Tertia tandem conpentione cujus tabulas exhibet schilter. in niu ad Concordata M. Gese man. Insit. Dr. n. cum Duar. Comanem. de sacr.

Gel minis adtextap. m. δ .seqq. unde etiamnum Episcopos a Capitulis electos, qua tales, Papa cons nat,&Imperator, quantum ad territorii jura regia duntaxat, investit. 2.persceptrum quod ceu regium insigne a liquorum sacerdotum superbiam animique improbitatem evidenter arguit add. g. . . t . . . . . majorem messioremque partem imperii jus nimirum confirmandi se investiendi Lacerdotes, cum jurisdictione in persena res ecclesiasti- eas, perfore. h. e. an infirmandi Praelaicis eces saejus ita quidem videtur, quantum ad munusiacrum. Sed cum hoc istorum feeulari ossicio. ar. sime cohaereat, secundum F. h. c. Praelatos ejusmodi, feloniae vel perduellionis reos, per Imperii proscriptiovem utroque simul excidere,necesse est Ceterum imperatores jure Patronatus, 4editus ecclesiarum vaeantium in fiscum regium cogendi Easque, Sacerdotibus , quibus eligendi us competit in electione discordibus ordinandi, quod, velut potestatis Lictae partem, post memoratam 9.aa. h. c. trans actionem aliquamdiu continuarunt,

pridem depulsos esse, in conseta est, per cap. ac

inst. cui jungatur. Lehmann. Ly. Chron. vir. c. o. salvis tamen etiamnum illis luribus ecclesiasticis, quae infra g. r. σε. d. c. aa recensentur. 1. quin in utrumquest dum post dicta F.aa.

332쪽

aio ' A pCAp. XIIX. 8ECT. . . e. transactionem tertiam Imperium non blum jure Saerorum sere destituitu , sed Pontifici inlu- iter in causis ecclesiasticis subest, secundum Ani. D. a. adma. c. r. cujus potestati sacra tamen postea ducentis jam seculis Proceres, puriori ex hine religioni addicti, nuncium miserunt, .as.

sqq. h. quibus add. arti . ibi Si viet stupsci. Fim novi . I. vindicare musitu his tamen Henrla, v. successores fere abstinuisse magisque sacri vel xis imperii reliquias, Animadv. Lis h. gomem ratas, ad verius Pontifices vindicasse, ex . . . .aa apparet cui jungatur primis Lehmann. l. 1 Chron. Spis c. r. . Nec contrarium ex allega Aventino, ceu scriptore novo, facile prcibatur. 4 expeditione sis J quam secula undecim iam coeptam, de dehinc ducentis amplius arinisco Itinuatam, arcanis Papatus Rot an rationibus connumerat&il astrat Pusendore . A. D. B tro in Histor. praecip. Euro'. rem abh9.14. Impaeresimis qua scit.hae profana magis quam crate dolent conL M. c. . dc ibi A. tiimadu I. Ag Las concoMata quad- quorum sutum exhibetur inse , to c. a. ubi Animadv. Eu bama generi Gulosior nee iniustior quandoquidem omnis homo in proinde haereticus etiani, uri naturaris, quo fidei canetimonia prinemitur, particeps est.

i. clade ista Varnens yma ingens Christian

333쪽

istis fidem perii .

F. VI. Imperia cauo in aereis Gan licorum quod tamen hi vix concedunt, dum, poli instauratam puriorem dractrinam, jus sacrorum in territo. viis suis sibi solis asserunt, Imperatoria potestate, cui ante Henricis renuntiationem id cohaesit, secundum Animadu ad F. o. b. c. inde exclusa, pers. yy. h. e. ωg., c. aa. it. g. δ. c.32.2. pace primum religiosa quanquam enim hule transactio Passaviensis de anno Fit anteces-st, ea tamen induciis armorum, quam perpetua religionis paei, propior viaetur. Ceterum summa hujus pacis anti coeptae,&dehinc anno I 648. multum auctae exhibetur intras. c. sa a Schilurem mi edod pace religiosa uberius exposita F. a' risuperioritati, e territorii add. in SI. h. e. c g. s. c. r. item Compend jur. Lauteris tit de jurisdict. p. m. ias ibi: Hodie , Struri μὰ cis ad F., M. ιε. Quare insigni tepfaliuntur, qui in Statibus Evangelicis, quibus N bile, immediati hactenu pates habentur, pete. u. duplisem characterem, unum Episcopi, alteiarum territorii domini, confinguiu, cum tamen isti Status Episcopi nec stu, dum munere sacros abstinent, neque ad id,vela subditis sa imperio. diliguntur; nee esse velint, quia praeter jus Epist pale Metinpoli a nam insuper, imo Papalem, , e supremamin independentem, potestatem interristoriis& dis ictibus sitis sita: vindie nt, jure dioeco- uno piscoporum longe superiotem. add. Ani-W4 madv.

334쪽

matri add. g. F. c. a. Unde 3 hoe sequitur. Consistoria statuum Evangelicorum ad iudicia rona seu secularia referenda esse, dum ista eum

lii unm ea lademque causam istae suem . quae

vulgo sublime territorii jus audit, agnoscunt, mmnesque auste, in diseeptationem forensem v nientes, judicia profana sequiintur, per Animae t. ad . h. c. neque Principes profani iudicium ecclesiasticum , a seculari distinitum, eonstituerel valant, secundum Logicorum regulam: Falis usa,talis minus. Excntibus etiam de civitatum immediatarum, quarum paucissimae Consistoria a judiciis seculatibus separata, habent, institutori dicare licet. Ceteruat ne a sola jurisdictione cruminali nodis solo se di vel subseudi, Patronatus, Filialitatis ilexu, sed a sola territoriali superiorita te jus aqrcitu tri4 reformandi pendere,certum fi

a. is intem quo pertanς cultu extςrnua seu decorum ecclesiasticum, in plerorumque EvaM gelicorum tetris per ordinationes ecusasticas

sirier Drdiiungessὶ definitum . nulla ratione

consiqnsus subditorum baibita quod om i tu dicietum add. g. . b. e. Animadu ibid. i. i. non consensim has subdisis neque enim,ut externa r. ligionis, ita interna etiam invitis iubdi

tis obtrudi queunt siquidem ista imperio externasu civili cogi nequit, si1ve in inllectum , potentiam quippe necessariam, libertato destitutam Ostv si tatim revictas cruat quanquam La gaud I

335쪽

libertate paenisque pariter ac praemii civilibus in diversa tactitur, virtus tamen, imperio interno seu consilio duntaxat bnoxia, per S. I. Us. b. c. Se Animadu ibid. omnem coactionem externam respuit, hacque aceedente in jus seu ossicium boniciUis, a Christiani munere longe diversum degenexat. Deinde homines in societatem civilem coierunt, ualutio ternae, non internae causia, quippe quae etiam extra istam utcunque obtineri potest. vid Animad. ι. - . t. e. 17. ivsendor fis his turristionu Christ. adiit. cipia. f. s. sqq. Adhaee conservanda paci publica sive externae ossicia justitiae stricte intellecta sussiciunt, nee ad id virtus seu justitia interna necessaria est. Nec ossiciti religione vinculum reipublicae contineri prout docet Hugo Grotius I. a.d junbe .c paci c. o. f. a. .s d posendo . l. . de osse. hom Er eis. c. q. g. st id enim per accidens fit, non per se. Nec vera sed false religio est, quae propter pacem ellternameolitur, vel ad status publici rationes exigitur, accommodaturve. Hinc gravisIime contra oficium

peccant principes, invitis subditis religionem aptiori diversam obtrudendo add inprimis Animadv. . - . M. h. e. item Grol. l. a. de jur. belbespae. c. o. I. at seqq. fert. t. lit. λ ad 6. I. c. t. 7. Pufendom dejur. t. cs gent. Pufen- dors de habitu religion Christian ad vitam cista

ltiten eum vindisiis. 4. destruere praesentin reipubi flatum Quae V i t me

336쪽

tamen ratio violenta religionis reformationi hoo Ioeo a Nostro opposita parum adariuata videtur Praeterquam enim quod ecclesiae reipublicat sta tus oministeri non debet ab iis, qui adversis subditos territorii sui, in religiem reformianda, violentia vel occultaves aperta utuntur, facile ob tendi potest, per ejusmodi imma tionem religio inem ad conformitatem xeduci, proineisque prinfentem reipub statum nequaquam deletiorem reddi, sed e contrario validiorem constitui. uarioi Iam mae magnum exerriplum aliquid inuo uitatis habeat, id tamen utilitate publica in poste. rum penseri, quod tales novainresui perioritatis territariaEs omni jure sibi conoesium existimant.

Quapropter argumentisi siupra g. h. a. c P. h. c. in

mediam allatis, gis insistendum esse reor, quibus

potest in qua tamen nihilo secius religionis nova. tores ecclesiae Romanae dediti se fundant, sicubi iis, territoriali superioritate, per violentam seligionis reformationem, subinde abutentibus, veka subdi.

ris si iis, vela religionis repurgatae inperii ordini bus, occurritur. Dicunt enim , eodem territorii re, cujus obtentu antehac Evangeliei, Lutheroisicem praeferente, Papales tenebras e terris uice inulerant, religionem a se innovari. Quibus t men recte respondetur cum Autore nostro, mo.

ilium reformandi Evangelicorum ab eo, quem post confectas paeis mestphalicae tabulas ecclesiae Ito.

Manae .cii adhuc sistraruiit, tunso distata intervallo,

337쪽

Sram DPERi1 MELEsi AsriCO. 3rs vallis, eoque talionis uti locum neutiquam darii osse, quando hi religionem alienam subditis fiuix

vi obtrudunt, qua isti contra omni tempore abstinuerim , per g as. h. c. . 2. inque rei norma est o quae itidem, quantum adjutium & bonorum ecclesiasticorum exercitium, servanda est quandoquidem haec non mirunus, quam ple religionis utriusque ustis, in eo stata linqui praecipiuntur, in quo dictor Ianuarii die

armi 1 1. steterimi. Quamobrem Romana reliis gionis consortes in terris Evangeli orum nec sacra, nee templa, nee sepulcra publica, nec res, nec reis ditus quo se unque, qua ad ceIesiam spectant, ha . .

beant capiant ve, quae dicto die ibi non possede. runt de vicissim. 3 -riptis ρὶ quod tamen, velut eoactionis specie , naturae religionis Christianae adversari videtur, per F. r. a.' π q. h. e. ubi Animadv. Goseis erino sive Romanae, sive novi strat puriori reIigioni antehae adhaesierit aliter atque antepaeem estphali eam, ubi quidem Praefatus sectae Pontificiae deserto beneficiosio cadebat; sed non ieissim, quod tum ad Resen inam ecclesiasticum spe stare ieebatur, per Recessi. Imperii

g. 32. armis ringtonom premoveant, odramen religioni seu virtuti ejusmodi vi cogi nesciae oppido pepugnat, pers. 1.2. Nact h. , quia

bus jungatur Animadv. a. ad L. 3ε. c. ω ad , s. h. c. Sed nihilominus hic religionem intu

338쪽

An P. XIIX SECT. Lim promovendi modus olim praevaluit, ubi nihil turpe habebMur, quod ampliando inpeti , ecclesiastico conduceret. 1. 33 esneque in tremi Myriuo sed staditos regni Germanici indisterenter omnes, leumediato seu immediatos, cujuseunque sive sacrisive profani ordinis,olim Comitiis interfuisse,Noster pronunciat inst. . . e. ao. supra o. c. r. Quin hodieque in terris mediatis status sunt, ut Comites Waldecet in Hassia, Comites, nunc Prin-c ipes, Sch aizburgici cum civitatibus liberis Norurus o Muthusa in Thuringia, cicci jure sus fragandi in Comitiis in suo ordine gavderites. un

de quod hi de jure piscoporum reliquorura ecclesia Praelatorum in Comitiis suffragandi M. gulari dicitur, idoneo fundamento destitui vi

detur. . . . ,

2. neque insti juris Germanicii cujus iurista menterras Stavicas Omnes, tam orientales, qu/m septentrionales, dudum participes factas, ex quo

uimirum vel armis subactae, vel sponte Germano rum imperium subierunt, Animadu ad .st 13. σνίτ.μ . . c. s. it ad s. uis. c. i. abunde ostendi. Quare non est, quod quis pro ure pucoporum singulari habeat, quando, verbi gratia. Ohe Six Episcopi, Pragensis&Olornucensis, jure Comitio rum aliquando usi leguntur apud Hettium de rem νato Rom. German. Imperii er regni Eobemigismi sect. a. . .' I. s. 4 ol opussul Muo . N

339쪽

etantinus, Rigensis duo Magistri equitum Boruiasiae&Livoniae. Verum nec inde jus suffragandi Episcoporum singulare a Nostro assertum probari posse puto, cumin Sabaudiae Burgundiaeque Du

catus cum urbe Bietantio, olim regno Burgundico innexi, in civitatem Germanicam recepti dicantur

vero nullum Principum ecclesiasticorum secula rium discrimen, quantum ad civitatis Teutonicae jus deprehendo, sed omnes aequaliter hoc gaudere censeo, quotquot regni Germanici regimini tu . blieo inserti sunt dum&terrarum Stavitarum Principes, leculares non minus quam ecclesiasti ei, jure Comitiorum, hodie praesertim fruuntur, per Animadv. a. ad 6. h. de illorum pariter ac horum quidam extra fines Germaniae degentes ejus juris participes habentur, secundum Animadv.f. a h. g. hodieque in terris mediatis Status quidam seculares immediati reperiuntur, olim plures, et Aniam ad v, t. ad h. g. cui jungatur Animadu ad . . . no rapte jincipit iis Quod tamen Cleri. is assertum f. h.D. intimi ,σβ. s. e. s. ubi Noster Clelieos non qua tales, sed Episcopos, qua

Principes, Abbates immediatos, qua Comitum jure gaudentes, ad Status Imperii refert. Quis

340쪽

quam enim Clerici pridem ante, quam supellam late territoriali aucti, consultationibus publici a d. hibiti sunt, eum ob litterarum peritiam , qua praeseeularibus ordinibus pollebant, tum veto pro pter hominum profanorum, qui vulgo laici audi.

unt immodicam superstitionem , mi hi Sacerdotum artibus quasi vincti tenebantur ἔ alii tamen Clerici, quam qui corpore civitatis Teutonice comprehens, nec olim regulariter ad suffraganis dum in negotiis Regni admissi sunt, nec hodie ai. Imitu turri quando peregrinoxa consultationibus procul haberi, ratio Mutilitas publiea postulat, Quare Germanos etiam,ut hodie,ita olim non , nus, idem hoc institutum servasse, probabile est. g. 6. Olim cum sicilicet Episcoporum o testas intra mi inus sacrum adhuc terminaretur, nec, ut hodie, eum territorii jure eonjunctuin esset. Ut enim tum jus territoriale nolis secularibus tinci.

pibus Comitibusque competiit i ita rursus Epi seopale' Sacrorum jus ab isto quippe separatum, ad Episcopos&Regem spectavit conL Animadri

ad F. Io. b. c.

F. tr. 'hiepiscopo in Papaedmperio civili,

quantum ad officium Episcopale, in Getarianis saltem, exemti, per g IK aa. h. c.

2 appellatu ad Archiepscopum de ab hoe porro ad Papam, ad quem praetermisso etiam A chiepiscopo seu Metropolitano, jure Canon eo provocatio fieri potest, per c 'st.2 . e .X. mella aeri juris rationem pandit Desset. l. a. Drotem. Iur. Camri aff. quae Quin etsi sedo