장음표시 사용
3쪽
MEDIC. IX. DISSER ΤΑΤΙΟ ΝΑUGURALIS MEDICA CONSENSU ET AUCTORITAT GRATIOSISSlM MEDICORUM ORDINIS
AD SUMMOS IN MEDICINA CHIRURGIA ARTE OBSTETRICIA HONORES
EX OFFICINA C. F. OH R. MDCCCLXVII.
4쪽
7쪽
D morbis qui dicuntur Malariae, imprimis se febribus intermittentibus antiquissimim se dicinae auctores scripserunt jam Celsus typi quotidiani, tertiani, quartani hemitritae isci sentiam habuit. Accuratius quidem in morbi Hus studio Versati sunt, quum Chinae rogiae corticem contra febrem intermittentem remedium esse experientia comprobatum esset. Lienis in febri intermittente mutationes jam a prioribus scriptoribus observatae sunt ad opicam morbi naturam et ad constans lienis incrementum, quod febris causam esse censuit, animum primus advertit udouard. Recentioris aetatis seriptores non solum in morborum, qui dicuntur Malaria, causis, sed et odo, sed etiam in eorum therapia funditus occupati sunt maximi autem momenti observationes thermo metri ope factae Sunt.
Morbi, quos descripturi sumus, eadem causa creantur, quam iasma palustre vel Malariam dicunt, quod quamvis penitus non notum sit tamen non eodem modo quo Variolae, Morbillorum Typhi virum in corpore infecto denuo generari neque ab aegroto homine ad sanum transferri scimus. Ita non accidit ut febres intermittentes a salubribus locis ad eos auferantur, in quibus antea numquam evenerant. Qua de re febres intermittentes non morbi contagiosi aut mi asinatiui contagiosi sed morbimiasmatici dicuntur. Atquo Malariae virus virentium putredine producitur plurimaeque regiones, in quibus morbi illi inveniuntur, palustres sunt aut humidum locorum naturam habent. Quo diffusiores et fr0quentiores paludes eae sunt, eo Crebiores graviore Sque morbi. Summo valetudinis incommodo sunt paludes in planis regionibus, quarum fundus impervius et argillo Sus est paludes, quae minime profundae sunt, ab aqua marina aluntur, dubia aquae copia excellunt, cum virentibus putrescentibus impletu neque plane X siccatae sunt. Deinde morbi illi nascuntur in locis demissis, qua inundata et limo obducta sunt, in solo aqua subterranea madefacto, in fossi aquarii putrescentibus, in cellariis humidis, si secessarius calor adsit. Summum doleotationis habent quae Pettentios er X pertus est, morbos illos frequ0ntis sitne oriri in iis locis, in quibus
8쪽
In regionibus illis, quos descripsinius, commoratio prope palude is Sas, praesertim si in turrae solo dormis, prope arbores frutice Sque et plano loco summo detrimento est. Neque non solum paludum halitus, Sed etiam aquae palustris potus maxime novius esse videtur. Exempli causa in a Vibus, quae aquam ex locis palustribus
hauserant, febres intermittentes ortae sunt.
Vonti spiritu ot 0rflatu morbi causa vel in remota loca sana importari potest. Antii tempus non minia in ii regionibus quae a gravibus quam in iis quatia levibus acutisque febrium intermittentium formis tentantur, magnam ad earum ortum vim habet. Ita nostris regionibus obres intermittentes certis anni temporibus longe frequentissime accidunt inter Februarium et Septembrem, potissimum mensibus prili, Maj atque Junio. Neque minoris momenti ad singulos morbos sunt diei tempus et quotidiana coeli mutationes. Nam ineunte vere si imbres violenter fusos longae siccitates sequuntur, morbi frequentiores sunt et vespertinis temporibus viri illius quod Malariam vocati vis gravior esse videtur. Restat denique ut singulos annos febrium intermittentium frequentia et vehementia longe di Screpare commemoremu S. Quaevis aetas febribus intermittentibus obnoxia est frequentissime quidem ea se primis adultae aetatis annis accedunt. Singulae febrium species pro aselut inter sedisserunt, nam febris intermittens regularis raro puerili aetate et post uetatem quinquagesimum oritur. In sexu virili, qui morbi causis maXime eXponitur, frequentiores Sunt quam in sexu muliebri Febribus intermittentibus maxime ii corripiuntur, qui bona valetudine utuntur. Sed effusae contentiones aliaeque Vires, quae corpori nerVos fragunt, in certo vivendi modo ac lege peccata, perfrictiones opportunitatem tantum augent, ut multi, qui diu impune Malariam subierunt, tum primum febri intermittento afficiantur, quum vires noXiae, quas Supra commemoravimus, in eos ingruerint. Inter momenta, quibus ad febrem intermittentem opportunitas augetur, morbi illius perfunctio semel aut iterum facta maximo conspicua st Corpus ad Virum accommodaro intelliges, si multos, qui ei ordiu X positi erant, non febri intermittento, s sed caeli exta febricarente et cum lienis intumescontia oonjuncta affici cognoveri S. Quum quae tortem afferunt, plane in gnota sint, ne rationem quid ein, qua virus illo efficax sat perspici exspectare debeS.
1. Malariae iri estissis iiiiiiiiis nulli runtque i gans ruin vitia oriri sient.
A. Constitutionis vitia. 1. Febri S. Morbi illi semper fero cum obri conjum ti sunt, quae quidem optime puriSSimeque in febribus intermittontibus 1 0gularibus rodentibus levibusque in loci temperatioribus deformata est Cujus obris propria notae sunt intermissio, Paro XySmorum rho thmus et febri ad sedent rapidus nitorum euioris graduum ortus ite minus subita
9쪽
defervescentia, ut inter paroXysinos, a quibus febri incipit, temporis spatium intercedui, quod febri curtit. Nec saepe fit ut notae illae lari obscurentur febri sub continua et febri subintrante, speciebus illis, in quibus recen ParoXySmus oritur prius quum antecedens finitus est. Neque raro intermissio evanescere videtur in febri stiudo continua, quae cum gravi morbo cerebrique Symplomatibus conjuncta quamvis continuae febris speciem prae se ferat, tamen aliter longe sese habet, id quod thermometri ope facile demonstrari potest. Denique euiuit, ut apJreXia non pura sit, caloris auctu uno supra legem gradu tenente febris remitten8. Restat ut paro Xysmorum et intermissionum rhythmum multas arietates praebere Otii memoremUS.
Atque constantis febris intermittentis puro Xysmi per octo ad deceni horas durant set secundis diebus recidunt vel ut accuratius dicam, quadragesima HXta vel quadragesima octaVa quoque hora Rhythnius tertianus). Cujus typi varietates saepti multis Xterni momentis, aetate Corporisque institutione complicationibus et diutino 1umrbo motae sunt. Ita non raro fit, ut paroXysmus Singulis diebus adtim hora redeat, febris quotidianus. Rariores quam febres quotidianae, Sunt febre quartanae, quae quidem quartis diebus interjuctis, Septuaginta duo horis accedunt, febres, quintanae, sextaria ete , in quibus paroXysmus quinti aut SeXti diebus redit, aut doniquo febres ubi singulorum stadiorum intervalla majora sunt. Int 0rdum fit, ut singulis diebus duae febris necessiones observentur, febris quotidiana duplicata, aut primis diebus duae, secundis diebus nullae, tertiis duae te , flabris tertiana duplicata Neque raro febris singulis diei us, sed diversis horis accedit, ut primis, tertiis, quinti neque minus secundi S, quartis, seXtis, octavis diebus febris accessione eadem hora appareant aut ut primis, tertiis, quintis diebus majorsim gravitatem praebeant quam SecundiS, quartis, alii diebus, febris tertiana duplex. Do inde primis diebus duae accessiones, Secundis una observari potest, tertiana duplex duplicata, aut primis diebus duae, Secundi et tertiis nulla, quartis duae, Quartana duplicata, aut priniis una, secundis una, tertiis nulla, quartis et quintis una, sextis nulla, Quartana duplex te. Saep si ut febres paucis horis anteponant ut o Siponunt. Plerumque febris nascitur a sensu alicujus quasi frigoris; mo aegroti per dimidiam aut totam horam vehementer frigore jactantur sequitur Calor morda et sudor. Pluribus jam horis antequam aegroti frigore tentantur, corporis calor paullatim nonnullis decimis gradus partibus augetur. Pleruinque postquam calor ad 30,5 310 R. auctus est, frigor incipit. Dum frigus durat, calor in remotis corporis partibus ad 22 fere et plures gradus decrescit; sed in trunco augetur, minus celeriter quidem quamant frigus hora dimidio 1- R. Calor in trunco ad 31,5 aueto, perpetuo uccresccns is et in autem et e Xtremitates distunditur. Nunc caloris sensus incipit. Per id studium utor ad 32, 5 330 aeci se scit, altius, o Celeriter Dio lente, et Summus fit, tum singulis gradu partibus decrescit, iterum augetur, dum summus fit,
10쪽
et nunc plerumque, Saepe Si calor decrescere incipit, sudor erumpit. Dum aegroti sudant, calor decrescit eoque ad 31-30,5 ' decreto sudor finem habet. Plures horas post sudoris intermissionem calor ad normam rediit et ad 2 ' et amplius decrescit neque prius augetur quam die febri carens adest aut novus paroXysmus oritur aut valetudo lati restituta est. Arteriarum pulsus frequentia Varia Si neque tamen puroXysmi vehementiae ro spondet. Per frigus arteria Saepe tactu dura est per calorem pulsus tenus fortisque saepe dierotus per Sudorem minia plenus autuque mollior fit se paullatim ad
Satis constanter eum febris paroXysmo conjuncta est invalida valetudo, veh0- mentes capitis dolores tremor horrorque, saepius per frigus omitus, aurium Sonitus, vertigo, Xultatio nerVosa cerebrique commotiunculae per calorem, magna sitis per totam febris aecessionem, deinde euralgiae aliaque nervorum vitia, Hyperaemiae Ut EXsudationes, lienis tumores oriri solent. Urina per frigus pallido, per calorem Saturato et Subrubro colore est, per sudorem et post eum sales uricos deponit Chloreta Dormalia aut minime minuta sunt. Quaecunque tam sente urinae in febribus intermittentibus partibus scimus, imperfecta sunt. Multa denique in paroXysmorum decursu varietate observari possunt. Interduiti
enim adest frigus neque calor, saepius frigor deficiente calor et sudor aut solus sudor, deinde sensus tantum alicujus quasi frigoris. Neque raro inter frigus et calorem aut inter calorem et sudorem plurium horarum spatium intercedit, ut proxima stadia secundo domum die insequuntur. Febris dissecta. Denique studiorum ordo plane inversus est, ut sudorem frigus et calor Sequantur Febris inversa.)2. Caelie X in.
CacheXia constitutionis morbus est, qui quum continua viri illius vi tum intestinorum degeneratione creatur et qui unae uitam multo rurnqlle organorum Vitia, Oedemata, membranarum Serosurum pituitariarumque, USculorum, nerVoriam morbos
adducit. B. Singulorum organorum morbi. Singulorum organorum morbos nunc exponere liceat, Neuro Se S, saepissime Neurulgias, Hypercineses, Hyperaemias, organa pigmento referta, EX Sudatione acutas, EXti 'uvasuta, alius mutationes. Ac primum Hrebriani et medulla spinulis interdum nudas, Saepe maXimas an omnlius praebent, tunicarum in edullaeque hypernem iam te VeseXSudatione Sero S RS, cruentus serosasque et gelatinosas I nervis saepissime Trigeminus Neurulgi afficitur. Oculi bulbus ut conjunctiva hyporaemia se inflammatione corripiuntur coryga morbo ineunte invenitur; Epistaxis, Brone hilides et Laryngitides frequente sunt Puti nonum 3 90raemia se, neu monia se Pleuritides arne sunt.