장음표시 사용
11쪽
ne modo visitandi om modo Ae forma claudendi. de aperiendios noui Cardinalis. MForma aperiendi os. At De dandis titulis, de annulis nouis Cardi, natibus. At Quod noui Cardinales non utuntur annulis antequam habeant titulum. 4r Dispens io quod retineant beneficia. At Galerus regulariter non mittitur absentis bus. Armae seruantur cum mittitur galerus extracilitam. fit
De creatione Episcopi Cardinalis: de quod Cardinalis, de quo aliquid tractatur, exit Consistorio. 62 De creati Ge Legati Apostolici de latere. 4 aDe habitu Pontificis in pronunciatione. 43 De ordine Cardinalium ad sacros ordis
Quod apud altare sancti Petri solas Papa
De nouo Cardinali veniente ad curiam si, ne galero. 43 De nouo Cardinali, vel Legato redeunte vacante Sede. 44
De eonsistorio publico, ae loco, de ordine Consistorii. De habitu. Δe locis in publico consistorio. De consistorio secreto. As
De prouisione Ecclesiarum. AsPtoni inciandi Abbatis forma. Asse habitu, oc prima visitatione Praelato, rum, cie iuramento. Qui appellantur electi. De pallio, cic quomodo traditur. U
ne publicationibus solennibus, de primo de publicatione pacis. QDe publicatione foederis initi pro desen ne Ecclesiae,& conseruatione pacis. 43
do quomodo Papa equitat in Pontifi, callibus. Asordo eum Papa equitat ad aliquam Meleatam religionis gratia, siue ad alium Io, cum . de non in Pontificalibus. 49 Qiando Cardinales debent praxedere Pontificem .de quando sequi.
De itineratione Papae qliado ad alias urbes, sue alia loca vult se transferre. AE 'Ordo intrandi aliquam urbem in Pontifi, calibus. saQuid agendum , si cum Papa adesset vitiis Diaconus tantum cum vno Episcopo, vel presbytero Cardinali. si
De receptione Principum, de primo de reaceptione imperatoris venientis ad urbe peregrinationis causa. sim receptione Regis venientis ad urbe. s a De receptione Reginae. FADe receptione primogeniti Regis. s De receptione alicuius Principis Electoris Imperii, siue alterius maximi Princi, pis. De receptione Principis non ita clari. ssDe Principe Electore Praelato. sς De receptione Oratorum , siue Legatorum Regum, oc Principum, seu rerum pub, ii carum. Is
De Concilio Generali. scm Ioeo de sedibus Conci Iii. scini habent vocem deliberativam in Con, ei liis. FIDe diuersis ossicialibus concili L ιν Oido sidendi in Conciliis. s ordo rerum gerendarum in Concisis. sane Costanciensi,de Basileens Conciliis. fg De generali congregatione in Conciliis. s sin publica sessione, de si cris precibus. sa
De morte de exequiis Reuerendissimorum cardinalium. De ossicio absolutionis circa castrum dolo,ris, crin aegrotatione, morte, de exequiis Ro.
mani Pontificis. De significatione mortis eius per Collinia oe de stilo scribendi. De bullis plumbatorum Per icecancella, rium frangendis. 6.
Ossicium Missis Apostolica sede vacante'
Lectio Epistola: Beati Pauli Apostoli ad
12쪽
LIBRI SECUNDI.TITVLVS. I. E PRIMA Domini
ca aduentiis domini. ordo serit adus quando calatur millia ordinaria. coram Papa per pra us
. uentus Papa absente. 6sDe inissa Papali in dominica aduentus. 69 De secunda dominica aduentus. 69 De tertia dominica aduentus. 69 De quarta dominica aduentus. NDe vigilia Natiuitatis Chri isti aDe vesperis vigilia: Natiuitatis Christi Potifice in crauinum celebraturo, ToDe publica compotatione siue collatione, potus in Aula a priscis vocitatus. γιDe matutiniis noctis Natiuitatis Christi Papa praesente. TaDe ordine cantantium lectiones. 74 Os laudibus di Missa in Aurora. . 7 De Milla maiori Papa personaliter celesbrante. 74 De traditione Ensis, & Pilei, cuius bene, dictione require supra in prima parte. NDe vesperis in vigilia Natiuitatis Christi. Papa in craltimi in tion celebraturo. SI DE Milla in die Naturitatis Cluilii, Papa
vesperis vigiliae Natii utatis Christi Papa absente. De Matutinis Natiuitatis Itristi Papa ab.
sente. 8ape prima Mi in Natiuitatis Ehristi Papa
absente. Sasi Papa in nocte Natiuitatis personaliter
celebrat. sane laudibus, & secunda Milti . Papa ab
sente. saDe tertia Missa in die Natiuitatis Christi.
Papa absente. IaDe die lancti Stephani. FaDe tecto sancti Ioannis Euangelistae. SI De vigilia Circunctisionis. ει eius festo. 83. De vigilia Epiphaniae Domini. s 3 De sello Putificationis Beatae Mariae Virginis. 8 De selio Purificationis Beatae Maria: Vir ginis. Pontifice absente. 8sCido di iti ibi tendi candelas. rs De die Cincium. ξίDeoiseio dici Cinerum,Papa abstrue. MSi Papa in die Cinerum celibrabit. ssDeprima Domini in Q adragesimae. εἶ De secunda Dominio Quadragesimae. MDe tertia Dominica Quadrages mse. fg De quarta Dominica Quadragesimae, quo dicitur laetare, sue Rosa. 88 De quinta Pominica Quadragesimae. 32 De sexta Dominica Quadragesimo: in res. mis . i apa praesente. 39 De officio coininicae Palmarum, Papa μνlebrante. 'o De officio Dominica palmarum. Papa ab sente. MDe Matutinis tenebrarum quartae feri maioris hebdomadae. Papa pra senter si De Matutinis quaris seriae maioris hebdo. madae , ripa absente. 91 De quinta feria maioris hebdomadre, quae Coena nomini dicis .Pa prasente. 32 De procillionibus, quae fiunt per Papa. st De mandato ficiendo. yyDe ossicio in Coena Domini. Papa celesbrante. De officio die Iouis sanetac. Papa ab. seme. ' De lotione pedum tresdecim pauperum Papa absente. HQuando Papa processionibus tantum in. teres le volet, ct publicam Indulgentia populo date. 9s De sexta selia maioris hebdomadae Papa praesente. . . pDe Matutinis tenebrarum quintae.& sexis foue maioris hebdomadae. 97 De indulgentia danda populo. 97 De ossicio diei Veneris, Papa celebrate. 37 Quod Papa hae die non sedet in sede in Camera. γ' Deofficio Ueneris Sacti, Papa absente. 99 De Sabbato Sancto, Papa praesente. ι De habitu Papae. Ioam Sabbato Sancto Papa absente. ι De Sabbato Sancto, Papa celebrante. I
De festo Resurrectionis Domini Papa M.
. lebrante. Io De communione Imperatoris . aut
Regis. ις' te filio Paschatis. Papa nsi celebrante. Io De secunda seria post Pascha. ro De tertia feria post Pascha. to De Sabbato in albis cum dantur Agnus Dei. 1 De eodem die, quando non sunt distri, endi Agnus Dei. ι De sino Annunciationis Beatae Mariae
Virginis. ω Vesperis Papalibus in Edragesima. an
13쪽
De vigilia di sello Alcensionis Domini. ios De sigilia Penteco: s . ω mutatione cap.
De die Pentecol es. De vigilia A sesto sanctissi. Trinitatis. i De vigilia Corporis Chrilli. De feno corporis Christi Papa plante. 1 De ocessione huius diei Papa absente. IOIDe festo visitationis Beata: Matia: Virginis. . De vigilia di festo Assumptionis Beatae Matim Virginis. ιοῖ De vigilia & teito Natiuitatis Beatae Mariae Virginis. log De vigilia de Dito omnium sanctorum. IosInve peiis & matutinis de ciorum&mortuOIum. DDe commemoratione animarum Papa absente. Quando Pontifex nollet absoluere. II o De commemoratione omnium fidelium de, tunctorum Papa absente. DODe vigilia, di seno Dedicationis Basilicae
De vigilia ,& festo Dedicationis Basilicae
Principis Apostolor uiri. II ODe Anniuersario Pontificis proxime defuncti. . M De Anniuersario rasi imptionis summi Pontificia. . , ι De Anniuersirio coronationis summi Pontificis. HI De Anniuersario Generali omnium sum, inorum Pontificum , re iraitialium Sanctae Romanae Ecclesiae defunctor in . ' De Missa , quae pro an abiis Imperatoris . cardinalium, ct Regum nouiter desiinctorum in Cappella dici consuetiit. Hi Oratio pro imperatore defuncto. iuotario pro Episcopo Cardinali deliin, eto. Droratio pro Rege desuncto. ria Oratio pro Presbytero Cardinale destineto. II1Oratio pro Diacono cardinale deiun,
LIBRI TERTII. Ti TVLVS. i. E REVERENIIII,
ct ptimo de licuerensita Altaris. 13 2υ. d Ita manus Pori. ti ex itemini reueremtiam iacit. II- De uerentiis, quς Romano Poluinci exhibemur. 1 ι De solenni reuerentia Cardinalium , quo, modo .& quando fiat. ι II De reuerentia Cardinatrum ordinaria erga Pontificetii. I De reuerencia Cardinalium inter se. xi
Quando assiurgunt cardinales α Praelati in Cappella. ι ΦDe reuerentia Cardinalis quando venit oricio iam incohaeto. II De reuerentia erga Cardinales. ii De reuerentiis, quae fiunt Cardinali diuina celebranti. II 'De Buba pro celebrando si per altare sancti Petri. sm reuerentiis, quae priuatim fiunt cardi, natibus. ιι sDe reuerentia Episcoporum erga cardi,
De reuerentia quae fit Episcopo cella, branti. iis
TITVLVs. II. De ordine sedendi in Cappella
Papae. Irs De illis qui stanti i Tne seruientibus armorum. III De eleticis Cerimoniarum. i De cardinale allistente Pontifici in diuinis. lII
Quando Episcopus Cardinalis assistit
Papae celebranti, di de diebus probces sonum. II 8 Quando presbyter cardinalis assistit Papae celebranti. ii sDe allistentia in vesperis cum paramentis. ligo. assistentia in Missa cum paramentis. ii sDe assistentia Cardinatis sne paramenatis in vesperis. ryne assistentia in Missa sne paramentis. a is Quomodo Cardirutis assiliens seruit in sua assilientia. Iaa.Quod Papae debent osculari manus cum aliquid traditur. sue ab eo ac, ciritur. x
14쪽
De Ptollatis. IasDe ollicio Cardi lis diaconi Euangelii
De aliis orantibus. δ' lecti iri. al
De officio Glitentium non cardinalium De quibusdam extraordinariis. de regu S. D. N Papae.114lis generalibus: de primo de Auditore De officio Sacristae.IV& Correctore. I 29 De ossicio Prothonotariorum.
De Luminaribus in Cappella Papae
De Euangelio de Epit tota graece
legendis. t 31 De habitu Protiionotariorum, Auditoris De nunexionibus in Cappella.t acontradictarunt , ex correctoris literarii De blittis, de Thiata cum triplici corona. Apostolicarunt. Tquibus Papa Utitur.
De processionibus generalibus. i 33 De habitu Cardinalium.
ad cappellam Pario quibus fit serDed itii Cardinalium , de Praelatorumnio,vel no fit: Et quado fiunt vespe
De ha ras uionem habituri. 3Dies in quibus nostro tempore Papa aut incirculis Cardinatium qui fiunt ante cardinales celebrant.
Quibus diebus Pontifices Romani
consueuerunt a Consistorio lacre De habentibus iermoticincappella Paps. to cessare.
15쪽
SACRARUM CERIMONIARUM S. ROMANAE ECLESIA I
LlBER PRIMUS. De ellectione Romam Ponti iiii. Ubi seri debeat electio Titulus primus.
lieae Sedis, RomanIs presulis Cerimonias
fices uti c5sueuerunt collecturi, congruu arbitramur ab spinia Romani Antistis electione Inchoaere, Si prius locum, in quo electio ipsa celebranda est descripserimus. Et qua uis Romani Pontificis eleetio, ubi/cuns Pontifex decesserit, secundum Gregorii decimi, Clementis quinti decreta 8c ordinationes, celebrari debe at, tame quia frequenter Romae, ubi pontifex pleruns residet Sc audientia causarum Pontifice itinerate relinqui consueuit, de in palatio apostolico apud Sanctu Petrum haberi solet, utpote in peculiari, propria sede, Io/cum conclauis. Ita enim hodie appellant,ubi patres pro electione includutur in ipso Apostolico Palatio desi/gnabimus.Is locus cotinet aulas supes riores duas, siue tres,& Sacella duo,&ita Undis firmis repagulis muros clauditur, ut ostia nulla, senestrae nul/lae nisi altissimae, exitus nullus, Introitus tantum unus supersit. Descriptio Loci ex Romani Concitatis
D Vm igitur Potificis desuncti exe
quie peragus, Camerarius Sactae Romanae Ecclesiae,& qui Apollo licecamerae praesunt,curam instruendi. ornandis locum conclauis diligenter gerant, ad quem ascensum,aditums unutantum dimittant, qua ad Sanctu Pe/trum per portam in principio primae aulae meridiem uersus descenditur. In
ipsa prima aula , quae Regia appella. tur, eo m ibi publica consistoria ρ Regibus, Regiis, legatis suscipiendis celebrari solent, senestrae portaei oes
muro, ac cemento firmentur, praeter
illas, quibus ad sacella & ad secundam aulam itur. Porta prima in principio
aulae ferreis uectibus clausuris quatuor muniatur In medio porticulum habeat, quo esculenta , dc poculenta clausis patribus sub ministrentur , in angulo ad snistram intranti camerula aperiatur pro latrinis,quae nullu extintum nullanas habeat senestram, in ea sedulo ardeant lampades,ibis cerimoniarum ministri dormiant. In sacello, siue capella minori ad dextram , quae Paulina appellata est, conueniant pastres ad diuina perageti, dc ad electionem celebradam, in maiori capella ad sinistram parentur cellulae P patribus
tot quot sunt numero Cardinales electioni interfuturi. in capite huius ca/pellae ad Dexteram intranti camerae
sunt in quibus sacrista palatii Apostolici habitat, haru prima pars quael a
trinas habet, pro conclaui reseruetur
16쪽
cetera ola muro claudantur ita, ut te,
nebrosa fiat pars il la. Et ideo ut deprima camerula diximus, lampadibus ac censis continue illustretur. Cellulat in ipsa capella maiori hine inde constiγtuantur no muro, aut materia distin
te sed cortinis lineis, aut laneis tesnuioribus separatae Eriguntur namsapsae cellulae lignis quaternis a supe/riore parte, a quibus eortinae dependent, firmantur sipsa ligna aliis lignis transuersis ita, ut locus non ma culetur,& Inter cellula Se cellula spa/tium dimittiturpalmi uel circa: famusti Cardinalium . ut primum distribu/tio cellulassi facta est, illas ornare properent, quae per litteras alphabetii siγgnantur. Inde non ordine sed sorte patribus distribuantur pridie, qua ingrediantur conclave, ut cortinis lectis &opportuna suppellectili in tempore possint ornari, locus ipse coctauis ita undis claudendus,ac muniedus est, ut aditum nultu nisi unu tatum ut dixiγrnus omnino habere possit, nemo inclusos alloqui, uidere, seu quippiam ad eos clam mittere queat, Sed aduerintendum est maxime, ne supra aut Ininfra , siue a lateribus habitationu conclauis ire stare, habitare quisqua pose sit, nec uoce, signo, sono, aut aliquo alio ingenio perscrutari quae intus
fiunt. Ibi conueniunt Carinales uacante Sese.
INterea patres crebro conueniant uel in sacristia ecclesiae, ubi exe/quiae desuncti Pontificis celebrantur: finita missa, siue in domo Domini Caγmerarii si ea est idonea, εἰ si is est ex numero Cardinalium . Nam & extra collegium potest est Camerarius. Administratio enim temporalium, ur bis, ae Romanae curiae gubernatio, uacante sede ad sacrum Colleggium , εἰ praecipue ad ipsum Camerarium spectat,& ideo apud nullum alium Cardi/nalem, sed apud eum tantu, aut apud aliquam aedem sacram si magis id ibbet conuenire solent. Deci Mus palat, cmclarus. T Nter alia ibI constItuunt quadruplices custodes futuri conclauis. Primae portae palatii custodia alicui magno praelato, uel nobili potenti, ut primum obiit Pontifex committis
tur,qui armata cohorte die noctus palatium, patress tueatur, cui ducen/ti, siue trecenti pedites assignantur. Secunda custodia est in prima porta, qua ad locum conclauis asceditur : et haec de mandatur conseruatoribus,& capitibus Regionum urbis, qui adiunctis sibi aliquibus nobilibus ciuibus porta ipsam custodiant. Tertia custodia in
secunda porta aliquanto superius dein mandari solet oratoribus laicis, siue non praelatis Regum,aut principum, aut etiam aliquibus magnis,& potenatibus proceribus numero condeceti. arta autem custodia, quae est in ip/so aditu unico cocta uis comitti consueuit Praelatis dignioribus Roma/nae curiae sex aut octo, siue sint oratos res, siue non,& si commode fieri po/test, ut alii idonei censeantur, curandum, ut ex diuersis nationibus eligans tur, ut omniu studiis tractetur, quod ad omnes pertinet. Sed haec omnia quoad custodiarum distinctionem, &custodum numerum, M qualitatem In arbitrio sunt Sacri Senatus, qui pro temporis & loci comoditate,& con ditione opportune prouidere consueuit.Custodes primae portae palatii cli
17쪽
armatis,ut primum obiit Potifex, lo/ Quae rurandia ore urbem elictis babiti esset. cum seruant, alii uero eum patres in/trant conclaue. AE terum si aliquando continger uret,ut alibi celebranda esset Pon/De ulam parta eam is,et eius clivibus: tificis electio, hinc esset sumendum exemplum,& curandum in primis, ut
ET haec quidem porta quatuor cui locus ipse idoneus, & tutus, & fideli
diximus clausuris munitur,ab ex militum manu munitus sit, deinde ut tra una supra porticulum, duabus,in/ aditus ad conclaue triplici custodia fiena porticulum ipsum etiam una. Et mari possit, tum aulam quandam ita similiter abinius idem porticu tu una: capacem habeat, ut in ei cellulae om/eustodes ipsius loci claues duas portae, nes pro Cardinalibus com e consti/&clauem porticuli retinenti clerici tuatur. Praetera ut sacellu contineat cerimoniarum. aliam portae claue,& pro re diuina,& electione celebranda clauem porticuli abinius, ita ut nes idoneum,demu aulas aliquas pro de porta ne 3 porticulum aperiri possit bulatione,& latrinas ad partes. Et ua e consensu illorum qui sunt intus, claudendum est ipsum conclave, ut ne& qui sunt extra. Aulae siue duae sint, mo inclusos uidere, nemo cu eis collos sue tres, reseruantur pro deambula/ qui,aut ad eos quippiam latenter tra.
p IN 'N'φςWm supellex opportuna
eouehenda est pro Cardinalibus de solet aliquado simul conuenire ad eorum famulis, esculenta & pocul en γea statuenda quae sunt praeter electio: ta nulla, praeter aquan εἰ confectio/nem Pontificis. a aqua secudum sa/ nes, de quae ad medicinam pertinent. erorum eanonum constitutiones fas Quae uero ad cibum & potum attinet non sit patribus aliud tractare in eon .portantur uespere & mane sngu lis claui nisi de prouidendo manifesto,& diebus. Descripta summarie loci in urgenti periculo terris Ecclesiae,& de quo electio celebrari debet eouenieti substituendo pro tempore poenitetia tarma. Nunc ad Ipsam electionem de,
rio summo,& Camerario. S. R. Eccle ueniendum est, cuius modum & origisae, si interea uacarent: non est tamen nem altius aliquantulu repetemus. inconueniens, & a maioribus nostrIs frequentatum ste, tractare aliqua, quae orti eligenti pontificii , ratio.
etsi ipsum actum electionis praeci se
non respiciant, tamen laudabile re - Τ Vsitas eligendi summi Pontificismen futuri Pontificis concernunt ,εc 1 a Christo domino de Hua tu est. Ipipsius Pontificatus religiosam admυ n. se Christus primum denominationenistrationem honestiori quodam uin/ succetare instituit dicens Petro Pa Dimittere, iacere ue ullo modo queat.
Quae in combui convehe a. culo temperant. ce oves meas. Et ea ratione Petrus
Clemente etiam nominauit: quod tu
18쪽
Ita creditur, si a Senatu ecelesiae Ro. admitteretur. Senatus autem Roma/nae ecclesiae a Petro diuina inspiratione institutus est: cu quo omnia ardua eccletiae negocia explicaret. Ad queuere ferret, videlicet collegium. xxiiii. Senator u ex presbyteris & diaconibus Romanae urbis instar. xxiiii senioruquos Agnus dei Chrissus Saluatori Apocalypsi loannis astantes habere perilibet. Hos enim Petrus loco alii stentium apostolorum post eorii per orbem diuisionem elegerat designarat, ac coligliarios Romanae ecclesiae coadiutoress at, Romani Pontiscis Hectores instituit. cognoscentes igi, tur huiusmodi denominationis formam grauiter in futuru ecclesiae pos
se nocere. Senatores non Clementem
acceperunt, sed Linum Hegerunt: &illum post Petrum pontificatui Romano praeesse voluerunt: queuis deinde Clemens decedetibus Lino,& Cleto ab ipso senatu electus fuerit. Hic
autem mos post Petrum longo tem pore fuit obseruatus: ut videlicet Se natores Romanae Ecclesiae summum
Pontificem eligerent: Ipsi autem Senatores , presbiteri scilicet & diacones urbis temporibus Sylvestri primi Pa/pae sunt appellati. S R. E. Cardinales: principes videlicet in Ecclesia:qui po- stea tepore Innocetii Papae. iiii. quod ille in concilio Lugdun. cauit pro insigni aristocratiae dc maiestatis in Eoclesia pileum rubrum suscepere Inte/rea uero orientibus cui assolet in re,
bus humanis scandalis 3c scissillis in
ter eosdem Senatores reliquus clerus
Romanus de populus ad praesentiam solummodo exhibendam in Hectione Pontificis: Sc esus corroborationem adiunctus est, inde ut plerums fit insducta violentia aut aliter qno inodo/cus, alii etiam a Senatoribus Ipisi, ad ipsum actum de ius electionis acti uetantum caperui interuenire licet passive priscis illis temporibus solis ipγsis enatoribus in presbyteris de dia conibus. S. R. E ius electicinis in summum pontificem conueniret prout patet ex concilio Stephani Papae, ichabetur in decretis. lxκix di. oporte bat cum duobus sequetibus capitibus Unde satis liquet a Petro de praesby teris & diaconibus. S. R. E in sum pontifices eligendis, qui semper fiae, mi senatores ecclesiae.&hodie& Stephani teporibus cardinales nominati. Ius igitur eligendi Romanum ponti ficem priscis temporibus ad cleru scpopulum romanae urbis spectasse neumo dubitati procedente dinde Tempore ad sedandas contentiones ac Tumultus, qui ob ea rem sepe oriebane Romani principes manus appossve runt, nemos canonice electus putabatur nisi Principis decreto esset confirmatus. Unde cum Pelagius II. iniussu Mauritii Imperatoris ad Pontificatuassumptus esset, Diuum Gregorium
Diaconum qui ei postea successit in
Pontisicatu ad se super ea repurgadu constatinopolim misi. Liberata post haec tempora Italia,ac Romana ecclesta a longobardorum durissimo iugo erepta, Hadrianus primus,ut. lxiii di. e.1 adrianus, siue Leo. iii. ut alii uolui Romanum imperium ex Graecis in Germanos transtulit, Carolums ma gnum Augustu declarauit cui electiornem Romani potificis,& ius ordina dae Romanae ecclesiae concessit. Nec multo post Leo octauus clero de populo bene uolente idem eonfirmauit Othoni primo & eius Imperio Ro/mano successoribus. Sed piissimi de inde principes cum experienti adi
19쪽
dicissent huiusmodi potestate Romanae ecclesiae 8c reipublicae christianae pernitiosam fore, illa se abdicarunt. rursums ad clerum,& Populum res rediit Ludovico presertim Imperatore statuente ais volente lxiii.di. Ego
Ludovicus .ex quo pro vera Roma
ni pontificis suprema monarchia lastius ostendenda ad id res deducta est, ut Gregorius quintus Othone iii. cossentiete imperatores de caetero a no
nullis principibus spiritualibus, & secularibus fore eligendos sanxerit: dc sic ad summu pontificem dei uices ge/rentem in terris tanquam ad eum, per quem reges regnant, supremum csiridistianae monarchiae principem Roma/ni imperii moderationem pertinere significauerit. De potestate eisionis tralla Acra Cartilabutat legio subusiam in ea seruandu:
VErum eum variis, eontrariis' vulgi seditionibus,ais studiis. Maliqn principum violentia in electione pontificis creberrimi tumultus, eo tentiones, rixae, ais etiam cruentissi mae pugnae committerentur: saepes altero per uim deiecto, alier cathedra occuparet: res Romanae ecclesiae in maxima perniciem deuenerat. Nam paruo annorum interuallo decem diuerssorum meritorum viri Petri sedem tenuerunt. Benedictus nonus, Sylve ster tertius, Gisgorius sextus, Clomens secundus, Damasus item secuta dus, Leo nonus, Victor etiam secun/dus,Stephanus nonus, Benedictus de/cimus cecius: sucetar Nicolaus secu/dus potifex maximae prudeliae, dc sanctitatis, ut talis, malis obviaret anno
salutis Quinquagesimo primo supra annu Millesimum in cocilio Later I M v S. 3
nen. sacram legem edidit, de electione Romani pontificis per fac ru senatum sacro sanctae romanae ecclesiae cardi γnalium peragendam cuius quidem tergis obseruantia ut apostolicam sedem ex maxima calamitate liberauit, Ita illam in eam, qua post ea tempora flo/ruit, maiestatem at potentiam sub lirmauit. Deinde ut schismata tolleret. Alexander terisus In concilio generali statuit ut ille demum canonice ele ctus censeretur,in quem duae collegii partes consensissent. sed vetuit Sima chus cuipiam licere pontifice adhue superstite verbo,scripto,vel promis sionibus, iuramento,aut aliquo alio modo agere de successore: transgres/sores dignitate & comunione priua uit: accusantes &cὁplices impunita/te, ae praemio afficiendos censuit. Nicolaus autem praefatus voluit Romani pontifices electionem cum delibe/ratione praedecessoris fieri debere. Gregorii XJlatulum δε ellectione.
post baee autem ne diutInae vacationis incomodis Romana Ecclesia
premeretur neue patres variis ambi/entium studiis corrumpi possent, Gregorius praelibatus eius nominis decIγmus in concilio Lugdunen. statuit Romano Pontifice vita functo Carindinales presentes decem tantum dies absentes expectare oportere, mox seum illis qui adessent locum coclauis in urbe, in qua pontifex eum sua curria residebat, simul ingredi cum vno tantum ministro: vel si patens necessit/tas fuerit csi duobus. Conclaue ipsum nullo pariete aut velamine separan/dum:in eo muni habitandum,ita clau/dendum: ut nullus postquam conue nerit, ingredi veiqueat: Neminem ad
20쪽
eolloquium adnuitendum nisi forte erore urgete & ab uniuerso collegio approbatu, dc a nemine nuncios, liueliteras accipiendas. senestram siue porticulum unum tantum dimittenγdum . quo subministrari possint, quae ad uictum pertinent . Si uero postquam patres intrauerint, intra tres dies electionem non per fecerint perquini sequentes dies tam in prandio
quam in cena uno tantu ferculo conis
tentos esse oportere. quibus elapsis, si adhuc concordes non fuerint, panis tantum, uinum, de acqua illis admini/strentur quoad Pontificem rite eli gant. Interim uero nihil de camera
Apostolica a patribus percipiendum, nihil aliud omnino agendum, nisi comuni consensu aliquid pro patrim Mnio ecclesiae necessario sit prouidem dum, Siquis ex patribus ob aduersam
ualitudinem egressus est,aut de nouo adueniens ingredi uo Iuerit re adhue in tegra, admittendum ea conditione; ut eo utatur, quo alii patres tunc utilthr. Si extra locum suae curiae Pontia sex decesserit, conueniant cardinales in ciuitate illius territorii, ubi deces sit in palatio episcopali, uel alio con decenti loco,&omnia seruent, quae
superius sunt dicta. Statuit de alia plera, Gregorius,quae ad dominos i iconclauis εἰ patrum tutelam ac secuγritatem pertinent, hortatur patres ad
electionem rite faciendam pro dei honore et publica utilitate et pactiones, iuramenta, obligatione is omnes pro ea re factas dannat ais irritat.
De Climitis pilati declaratione et additum.
Hoc Gregorii decretum Clemens confirmo declarat illud per sanctae romanae ecclesiae cardinales ua cante sede nullo modo inmutari pos/se, nee licere cardinalibus quicquam potestatis aut iurisditionis pontificalis tune exercere nisi ossicio camer rii,& maioris paenitentiarii si sorte
per id tempus uacarent pro tempo re prouidere. Pro territorio autem
di esim Intelligi uoluit hae additi ne quod si audientia eamararum 6c litteraru apostolicaru in aliquo certo loeo Pontifice moriente remanserit, electionem ibi, non autem ubi papa docesserat, esse celebrandam, nisi prius per papam statutum fuisset de curia erasserenda. Item si electionε non e pleta patres de coctaui simul, uel cessive exierint,compellendos esse a dominis,seu magistratibus locorum rursus ad conclaue redire de opus perficere. Demum absoluit 8c habilitae omnes cardinales ad effectum electionis ab omnibus censuris,dc paenis. De dementis socii limitatisne
s X tat 3c decretum ClementIs sex
ti circa annum salutis quadragesismum supra Mille de trecentos editur per quod superiora statuta limitan. tur. Quod quia ultimum est, & in fas
orum canonum eodicibus non ad/hue descr*tum de uerbo ad uerbum duximus inserendum. Clemens &c. ad perpetuam rei memoriam. Licet in costitutione a se .re. Gregorio parpa. X. praedecessote nostro super eloctIone Romani potificis edita in eo
cilio Lugdunen inter caetera cauea tur expresse, quod si eundem pontiocem in ciuitate,qua eum sua curia reinsidebat, diem claudere contingat exstremum, cardinales in palatio, in quo idem pontifex habitat, omnes conues