장음표시 사용
31쪽
quum musculus ventriculorum in restitutione est absoluto autem tempore restitutionis in musculo ventriculorum, praesto est sua portio liquidi ex nervis contractioni apta, interim restituitur musculus auricularum hoc est interim auricula rursus impletur sanguine; jam igitii mutatus ordo rerum , non in fabrica nervorum, aut musculorum, non in ulla alia
utroruque dispositione ; sed in solo tempore influxus liquidi per solum . aitaxum sanguinis ad auriculas, ut proposuimuS.
at corpus animalis, tela ipso initio generationis cinir uterum cou staret
partibus, quae essent eodem modo di postae, atque perfectae, o eadem ratione operantes , qua sunt of generationem, extra uterum I motus Cordis ingeneratione intris uterum nihil haberet admirabile , aut d esumes motu Cordis post generationemo extria uterum si Pero partes non e istut eodem modo dispoista non aeque perfecitae, noueadem ratione o rantes ingeneratione cinir literum, ac
post generationem erextra uterum; frustra esset qui leges,
crinItramenta motus, quo mo vetur Cor post generationem extra uterum mellet inquenire in generationes intris uterum, in illo motu, qui malandus quiadem spergenerationem, in illum motum, qui futurus est motus Cordis post generationem c extra aterum ἰ sed in generatione is intrὰ uterum , adhuc non est talis VI magis secumdum rationis leges sentire se profitentur . asserunt, ex iis, quae in seminibuS plantarum patent oculis, deducendum esse quid sit semen animalium, quod oculis subjici non potest. Et quum videant, aut videre sibi videantur, semina plantarum nihil aliud esse, quam illas ipsas plantas quae ex iis seminibus nasci,germinare, proVenire, Poduci, generari dicuntur ita ut nihil sit in planta, quae producitur, quod ptius non fuerit in semine, quod producit;& planta dicenda sit solum semen majus, vel in majorem magnitudinem extensum semen, planta minor, seu in minorem 'agnitudinem contracta; nihil disserat semen a planta, nisii quantum differt a minori majus & omnes partes, quae continentur in planta, contineantur in semine Minutrisque sint ejusdem ordinis, ejusdem perfectionis, ejusdem operandi modi, sed in planta producta majoris molis,& vis in semine, minoris de deni-
32쪽
que nihil aliud sit generari plantam ex semine, quam semen crescere, seu extendere magis Omnes suas partes. Hinc constituunt etiam in seminibus animalium, rem eodem modo concipiendam esse, semen eorum dicendum, atque existimandum nihil aliud, quam parvum corpus animalis Constans ex omnibus,& iisdem partibus eodem modo dispositis, persectis, atque operantibus, ex quibus constat ipsum corpus animalis, quod ex eo semine nasci generarique dicitur & hoc generari corpus animalis ex suo semine, nihil aliud esse, quemadmodum in plantis expossitum, quam semen in singulis suis partibus, ex minori fieri majus, extendi, ampliari, inCrementam sumere, in majorem magnitudinem dimensionem, extensionem venire. Haec sive vera, sive falsa sint, nihil interim disputo sed considero, quid contingat, si tanquam vera ponantur. Sit igitur semen animali nihil aliud, quam parvum animal perfectum in suis partibusu sed ita minimis, ut
antequam per generationem in majorem Olem Veniant, culum propter
parvitatem fugiant sint tamen eodem ordine dispositae, perfectae, atque operantes in sua tam parva parvitate, ac sunt postquam Venerunt per generationem in magnam illam magnitudinem molis, quae jam non ulterius Uemen, sed animal dicitur dabitur igitur in semine etiam cor, sed parVum, de quasi corculum idabuntur etiam auriculae, sed parvae, quasi oricillae;
dabuntur etiam nervi, sed parvi, quasi nervuli atque ita de caeteri partibus, parvi musculi, parvum cerebrum, parvum liquidum nerVorum , ParVus sanguis , parva pia mater, parva caetera Omnia singula tamen . inter se disposita, perfecta, eodem modo ac ordine, quum reSpostulat, Operantia, coperantur, quum sunt majoris molis. Veniat igitur iam ingenenationem semen; quoniam generari ex hypothesi nihil aliud est, quam semen crescere, lenire in illas operationes, in quaS nondum Venerat, antequam per generationem extenderetur: generatio animalium fit in iis sacculi S, quOS, ut uno nomine complectamur loca omnia, in quibus varia animalium generae suis seminibus producuntur, communi uteri nomine significare possumus. In utero igitur, te ab ipso primo tempore generationis Corpus animalis constabit ex partibus eodem modo dispositis, persectis, Noperantibus, ac extra uterum S post generationem. Quare dabitur etiam motus Cordis in utero, & vel ab ipso primo tempore generatiQ-nis eodem modo factus, quo fit extra uterum& post generationem. Quare motus Cordis intra uterum, in generatione nihil habet diversum a s ipso, quum post generationemri extra uterum fit sed ex demonstratis mox motus Cordis post generationem, extra uterum nihil habet admirabile, quum ex iis pateat necessitas illius alternae, perpetuae contractionis, Screstitutionis inmitsculis auricularum MVentriculorum posito igitur, generationem nihil aliud esse , quam incrementum seminis, semen nihil aliud esse, quam parvum animal motus Cordi intra uterum, i in generatione nihil habet admirabile, aut diversiam a motu Cordi post generationem c extra uterum, ut proposuimu primo loco . rut
33쪽
Sint autem secundo falsa haec omnia, quae supposuimus falli oculos observatorum asseramus .frustra esse, atque ridiculam omnem industriam minima tentantium quum illa ludere noSmille modis possint, Stin fallaciam perducere: iupponamus semen esse , quicquid libet ad arbitrium pro cujuscunque homini genio, atque opinione; ut opiniones omnes ad unicum summum genu redigamus sumamuchanc positionem . superiori contrariam, nempe semen non esse parvum animal, quicquid deinde constituendum sit semen esse, dummodo parvum animal non sit. Quoniam semen ex hac hypothesi non est parvum animal perit igitur aliquid
quidem constans ex partibus sed non ex partibus eo ordine dispossitis, non eodem modo perfectis, atque operantibus, cujus esse deberent, si constituerent semen, quod esset animal quare in semine, aut nulla dabitur pia . mater, nullum Cerebrum, nullum cor, nulliti liquidum nervorum, nullus sanguis&α aut non eodem modo operabuntur, quo Operarentur, si semene et animal aut non erunt ejusdem perfectionis aut non ejusdem dispositionis quare leges instrumenta motuum, quae contingunt in semine, quod non est animal, quum ex ipso fit generatio, non possitnt e eadem , quae essent in semine, si semen esset animal plane frustra plane inanis esset ille , qui in semine, quod non est animal, quaereret, ut inveniret in eodem illa, quae inveniri non possint nisi in semine, quod sit animal. Similiter igitur ut mox, quoniam generatio ex hoc semine, quod supponitur non esse animal, fit in utero in hac igitur positione seminis, in generatione Mintra uterum puel non dantur partes vel non eodem modo operantur puel non sunt eodem modo dispositae, aut perfectae, quo sunt post generationemi extra uterum sed solum intra uterum in generatione dantur illa corpora cu motus, quae abire possim in partes animalis, & motu earum post generationemri extra uterum; non dum tamen sunt neque illi motus, neque illae partes; sed quid mutabile, & evasurum in illos motus, ct in illas partes. Non igitur dabitur cor in generatione&intra uterum, non auriculae, non pia mater, non cerebrum, non liquidum nerUorum, non sanguiS aut si dantur, non erunt eodem modo perfectae,
non eodem modo dilpositae, aut operantes; sed erunt solummodo quiddam mutabile, Mevasurum in Or, tuc. in motuS earundem partium. Quare fruitia esset,i plane inanis ille, qui intra uterum S in generatione quaereret Cor, motum ejuS, ut inveniret illum eodem modo fastum, quo fit extra uterum post generationem quum, posito semine non esse animal, in generatione Mintra uterum illa non contineantur in , quae sunt continentur extra uterum' post generationem. Quare patet secunda ParS.
34쪽
Moles corporiss Dis , qua cohaerent partes ejus in generationeis intra uterum es tam minima ; ut licet omnia alia in generatione, in ris uterum δὲ abere dicantur eoden modo, quos habent post generationem
eκtra uterum concedendum equidemst, molem illamo cohaesionem , ingenerationes intris uterum , plurimum disserre os Uams generationem, extra uterum Uicquid ponamiis esse semen ; erit semper illud admirabile, & quasi humanum captum excedens. Si etenim uniuscujusque plantae semen esse constitua plantam .
ipsam cum fmgulis suis partibus, sed minianis ipsa
contemplatio minimorum faciet, ut demum animus sentiat parvitatem, quam concipere debet, ad hoc uir plane sibi fingat parvasi extensiionem, cujus esse debent singula partes seminis. si semen est tota planta esse debere tantam, ut nullam ejus imaginem propte exiguitatem habere possit, quae ipsam exacte repraesentet unde parvitatem illam concipere non poterit Finge etenim exempli gratia semen pini manifestima est plantulam, quae in Illo semine patet oculis, esse minu tra versi digito longam au imam partem triuaci vix quantum arenae majusculae granum amplam; qua circa ramos amplissima est, Vix amplam quantum granum mihi Gnis mole harum dimensionum concipiendum est quicquid trunci, quicquid radicum, quicquid ramorum, quicquid frondium, quicquid fructuunt, quicquid florum, quicquid seminum producit pinus per totam illam i mensitatem annorum, qua ViVit quod equidem sit a tente consideres, obrui intelligentiam tuam statim senties hinc quidem magnitudine rei illinc parvitate Vivit enim pinus per secula, Manni singulis radices agit,ue ramos,& tondes, fructus, fores,in semina, Mest eius ipsa arbor procera, iit notum est undeshoimes illae extensioneS simul ponantur, in quas venit per totum illud immensum tempus, quo vivit; veniunt in immensum quiddam. intelligentiam hominis superans propter immensiitatem. Quod si ut intelligas aliquid, ab hac immensiitate te revoces ad semen in te
transseras quid in illo non inVenieS, quod non te obruat propter alterius rei immensitatem , captum tuum similiter excedentem Immensum est, in quod venit vivendo pinus, immensum corporeum ubi tamen continebatur immensum illud corporeum, si pini semen est tota pinuS continebaritur scilicet in illo corpusculo, cujus altitudo Vix quantum transversus digi- tess crassities hic quidem quantum arenae granum , illic quantum milii gradum . Jam Vero Cogizatione annitere, Mintelligendo attinge, sit potes, cu)us
35쪽
exiguitatis esse debeant particulae illae in tam parvo semine, quae debent eme principia corporum immensorum reda equidem, ad quam ignificandam nihil omnino sunt, quaecunque omnia simul conjunxeris ad rationem si gnificantia est enim illa prodigio similis, divina prorsus Mincomprehensae. Quid autem existima: cessare hic admirationem propter parvitatem rei, si semen est tota planta' quantum falleris Licet enim hucusque admirationem maXimam Concipia propter parvitatem, quae attingi intelligentia non potest quid si addam , hanc ipsam parvitatem, ad quam stupes, esse
quiddam maximae extensionis, si comparetur cum aliis minoribu Corporibbus, quae Ontineat ad usque numerum inexplicabilem, minora semper, C minora ex ordines quid, inquam, si addam, hanc ipsam parvitatem, ad quam stupes , esse quiddam maximae extensionis, intra quod datur aliud minus; intra hoc secundum, aliud tertium adhuc minius L intra hoc tertium, adhuc quartum minus atque ita deincep ex ordine, non ad usque decem, aut Centum , quorum unum alterum comineat minus semper ex ordines sed ad usque numerum centenario majorem, millenari etiam, eum denique, quem nesciue possimus, qui sit ultimus 'em equidem, quae mentem movet audita solum, nedum concepta, eamque e statu suo quasi deturbat, non credis Rem concipe paucis, planissimis verbis. Si id men est tota planta continet igitur omnia semina, quae planta producit adeoque in unico semine pini continentur omnia semina, quae pinu per totam aetatem suam producit, quae sunt immensum quiddam sed rursus unu-
quodque ex his seminibus producit suam pinum, Producentem ipsam sua semina, inuquodque ex his tertiis seminibus producit suam pinum,
Producentem sua quarta semina, atque ita dcinceps ex ordine progrediendo per numeros, quorum nescimus, qui sit ultimus in tamen si verum est semen esse totam plantam fateamur oportet in semine illo, quod posuimus tanquam primum,contineri omnes parte , ex quibus tanquam ex principiis debent provenire omnia exposita semina, mi aes expositae pinu immensae magnitudinis, Mii mensi numeri quae equidem non solum Concipere, sed ne verbis quidem exprimere satis possum. Si autem e converso, ut ab hac incomprehensa magnitudine, & parvita tete subduca , Pona semen non .esse totam plantam quam adi mrabile est illud, quod nasci dicimus quod gigni , quod generari, quod produci, quod germinare ' si enim illud attente perpendas, excutias, terquiras intime obruetur intelligentia magnitudine rei alio denomine; quod in semine incredibile videtur, hinc quidem propter magnitudinem extensionis immensam, illinc propter parvitatem ejusdem nihilo proximam si idem senien est totae planta , si e converso nihil plantae semen est, sed solum quiddam in plantamn itabile, naud ma gis incredibile videatur, non solitin extensionem immensam arboris ex fere
nulla extensione seminis deducendam esse sed totum corpu arboriSCum . Omnibus seminibus, quae generat, deseat deduCLeX semine , quod Don in
36쪽
dd non sit fere nihil arboris, sed sit omnino nihil illius arboris, quam producit. Quare vix quicquam video in lata universiitate rerum, quod magi perspicue nos admoneat imbecillitatis intelligentiae nostrae,i magis clare demonstret dari aliquid humano captu majus, quod haec prodigia percipiat,
Deum nempe Opi Max. Conditorem rerum, qui per incomprehensam fa- bricam seminum intelligere nos voluerit, quantae sit sapientiae, potestatis consilium suae mentis, atque industria suae manus.
Ut igitur ab abstrusissimis hisce, implicatissimis me expediam , de neutra possitione ero solicitus: sive semen siit totum corpus, quod ex illo producitur sive sit quicquid aliud velis, sumam quod est evidens non soliam in seminibus plantarum, sed in seminibus animalium omnium, quotquot observata sunt hactenus. Dico igitur, quicquid supponere esse velis
semen, evidens esste, molem illius corporis, quod semen dicitur, Vim, qua partes illius cohaerent invicem in generatione, intra uterum esse minorem mole corporis ex illo geniti, S extra uterum post generatiq-nem positi, minorem Vi qua hujus ipsinis geniti, & extra uterum post .generationem possiti partes cohaerent inter se invicem: adeoque evidens
esse genitum, a semine saltem in hisce duobus differre, mole scilicet,&teneritudine corporis, licet omnia alia eadem esse supponere libeat Moles illius corporis, quod dicitur semen statim ab ipso primo tempore generationis intra uterum sit continue se ipsa major, major es dum major, ac major continue fit, semper magis, ac magis perspicue mutatur, ser-mat illud corpus, quod dicitur generari ex semine quousque tandem
perducta ad certum gradum magnitudinis ex toto mutatur formationem absolvit illius corporis, quod ex semine generari dicitur; hujusmodi corpus ex semine genitum, ad illam determinatam molem perductum semine majorem, quum naturae necessita exigit, excluditur ab uteio exclusum autem non cessat statim crescere, immo vero in diversis animalium generibus per diversa temporis spatia incrementum protrahit; in his per annos, Mannorum decades in illis per menses, aut dies; ita ut vix sit ullum genus animalium ex iis, quae haes enus observata sunt, quod excludatur ab utero tota sua magnitudine grande, ultra quam extra uterum extendi ulterius non possit Excipienda tamen veniunt aliquot eorum in sectorum genera, quae Olant, ela excluduntur chrysalidibus, muscarum nempe non unum genus, Maureliarum, seu papilionum . sunt enim ex iis non pauca, quae per totum Vitae suae spatium persistunt in eadem magnitu dine corporiS, CujUS sunt, quum erumpunte sua chrysalide. Quanquam equidem neque hic earum aureliarum, muscarum ortus quicquam Officit propositioni nostrae licet enim prodeant chrysalidibus, chrysalis est vermis stupens, rigidus vermis autem e semine formatus fuit .semen Verme minus. quare etiam musca aut papilio prius posteritis pependit a
semine, quod se ipso minus est. Ex his igitur patet primo, molem illius
37쪽
corporis, quod semen dicimus, intra uterum Min generatione constitutam, non sollim esse minorem corpore, quod ex semine generari dicitur,4 constituto extra uterum & post generationem sed esse etiam minorem se ipsa intra uterum, Sc in generatione constitutam quum intra uterum per generationem continue augeatur. Insuperque patet, proportionem , qua major est se ipsa extra uterum I post generationem possita, non cessare, statim ac excluditur ab utero; sed potrahi per totum tempus, quo potrahitur incrementum post exclusionem. Addendum igitur aliquid de hac ipsa proportione 4 ut magis evincatur res nostra, comparabimus molem seminiS, quae datur statim ab ipso primo tempore generationicintra uterum, cum mole corporis, in quod abiit, statim ac excluditur; cum mole corporis, in quod eadem moles seminis abiit, non statim exclusum ab utero, sed postquam pervenit in ultimum suum incrementum, protractum per totum illud spatium temporis, quod natura propria permittit. Id autem totum praestabimuS, non eX currendo per omne genuS animalium, quod fieri non potest neque per plurima, quod est immensae Operae sed rem evincemus in homi-.ne LMquod maxime jam in usu omnium est, in gallinaceis. Atque ut hinc exordium sumamus, deducam in proponam quiddam observatum in ovo, quod est mille de nominibus stingulare, 6 ad mille pertinet; quorum unum est praesens haec nostra res Nemini ignotum est, haerere ad vitellum cicatriculam, ut appellant, quae nihil alitidest , quam amnium pulli, seu sacculus continens liquidum quoddam sui generis cum ipso vero semine, seu cum illa mole corporis, ex quo generari dicitur pullus dissicillimum est sacculum illum tractare, taut non diffluat liquidum, de cum ipso diffluat corpus seminis, seu corpus futuri pulsi est enim tam tenerum, ut plane diffluat albumine liquidius Nobis igitur est opuS non solum tractare corpus illud tenerum futuri pulli; sed vel ad examen trutinae revocare 4 pondus ejus deprehendere unde diversiimode tentata res ac tandem incidimus in admirabile quiddam, quo factum est, ut non solumquid ac facile tradiare potuerimuS, ac ponderare corpusculum illud futuri pulli sed sese objecerit oculis quiddam aliud etiam nobilius, inexpectatum Sc vix credibile.
Ovum igitur, quod incubatum non eXpertum fuerit, per elixationem concrescere cogebamuS; ac tum detracto putamine, membraniS, atque alDuminibus, quaerebamus ad superficiem vitelli amnium pulli, nihil tale deprehendebamus inquum res videretur Omenti maximi, re repetita millies, pullus ad superficiem vitelli nunquam inventus AngebaLur igitur animus; perlustrabat etenim diligenter etiam albumen ad contactum Vitelii positum, L nihil ullibi cicatriculae obiervabatur quare tum est in Viscera vitelli, ac demum in ipsa media parte ejus depIehensum spatium globosum, magna ex parte Vacuum quod reliquum est plenum semiconcreto quodam corpusculo candido , non diffluente quidem, et lummae teneritudinis, quod suavissimo quodam sapore Iapit, si gustetur rem Perstringam
38쪽
paucis; neque enim est h1c locus de hac admirabili observatione suse dissere- . ullus, qui ante elixationem occupabat superficiem vitelli, in elixati ne se proripit cum toto suo sacculo ab eadem superficie, & se abdit, ac se re- Cipit cum impetu in centrum ejusdem vitelli, Mevaporat liquidum tenuissimum, quod sacculus continet, quod est purissima lympha igne non concrescens, sed evanescens qua proinde eVanescente, relinquitur illud spatium subrotundum maxima ex parte vacuum; quae superest moles seminis, seu corpusculum futuri pulli durescit per lixationem quantum potest, labit in tenerrimum illud candidum,suis partibus levissime cohaerens, implens, quod est reliquum illius inanis spatii. Oh autem vos, quicunque estis in rognatomica, thysiisio oechanica versati, exponitote mihi problema hoc: qua nempe ratione fiat, ut pullus cum toto sacculo sui amnii statim ad elixationis impetum si e divellat a superficie vitelli, Mad ipsam mediam partem ejus te sistat; hono estote animo, neque dissidite auctor enim vobis sum rem confici plane posse sed confici non posse nisi opera vestra, qui remechanica instructi sitis. Quantum autem vos operae pretium manet, si inveneriti: Si etenim hujus unius facti necessitatem intellexeritis; ex ea d ducetis necessitatem fere totius interioris Vi partium ejus, motuum, mutationum, in qua Veniunt; quorum singula, explicari satis non potest, quanta contineam, quam sint singularis artis. Sed haec obiter; jam ad
Ρostquam igitur certus observando factus sum, ejusmodi corpusculum candidum in centro vitelli post elixationem positum esse ipsam molem seminis mutandam In pullum ponderavi saepius, illam ponderare semper deprehendi semigranum circiter tritici Ponderabam etiam liquida omnia, quae implent totam avitatem Vi & pendent illa circiter uncias duas grana scilicet tritici mille centum quinquaginta duo, hoc est semigrana duo millia trecenta quatuor quare moles seminis pendens semigranum est ad molem omnium liquidorum implentium ovum, ut unum ad duo millia trecenta. Quatuor Ver e liquidi&oVum implentibus fit corpus pulli, qui excluditur ex ovo, eisdem liquidi absumptis in formationem sui; perinde, erit sumere pullum, in quem eadem liquida abeunt. Quare,quemadmodum moles seminis est ad molam liquidorum ovum implentium, ut unum ad duo millia trecenta quatuor ita erit ad pullum, in quem eadem liquid abeunt in eadem proportione uniuM ad duo millia trecenta quat or, pars nempe sati minima . Et quum vitellus non absumatur , sed excludatur cum illi , in abjicere Veli illa trecenta quatuor, sumi poterit moles seminis tanquam pars bis millesima pulli, quum excluditur Quod si velis demonstrationem rei adhuc magiSexactam; antequam Vum foecundum incubatui eXponaS, ponderabis tum expectabis quousque excludatur pullus, ponderabi pullum ablato prius vitello &collatis inter se hisce omnibus ponderibus, subductisque calculis, invenies semigranum
39쪽
num seminis, quae pars sit totius pulli producti ex liquidis ovum implent bus hic si in horum ponderum administratione contingat aliquid inexpectatum fiat scilicet ut invenias pullum eis majori ponderiS, quam siti pondus liquidorum, ex quibus compositum est existimato te habere argumentum certissimum, quo constituere possi tuto, aerem immisceri corpori pulli ipsique pondus addere atque ita pondus pussi reddere 'majus, quam sit pondus liquidorum ovum implentium, ex quibus componitur . Sed haec fortasse nimia de mysteriis abditissimis generationis, explicandis suo loco nobiliuS. od si pullum aliuς ovi sinas vivere, I ponderes ad ultimum terminum incrementi sui invenies pariter , qua ratione se habeat semigranum seminis ad Ocum pullum , non solum statim ac excluditur; verum ad totam. ejus molena, postquam venit ad suam ultimam magnitudinem naturalem.
Res non absimili progrediendi modo conficitur in homine Moles enim seminis in ovis humanis non est major mole seminiSin gallinaceis. Vaenim mulierum, quum excidunt in tubas uteri, sunt globuli non majores globosis spatiis, quae in centris vitellorum deprehenduntur post elixationem in iisdem ovi continetur pars liquida,&pars veri seminis. Et si vis hanc partem semini esse majusculam : pone pendere non semigranum, sed granum tritici erit igitur moles seminis ad uncias duas cujuscunque corporis, ut unum ad mille centum quinquaginta quatuor Vel, ut largiamur etiam aliquid amplius abjiciamus illud sesquicentenarium, quod ex millenario superest, & dicamus molem humani semini adunciaS duas cujuscunque Corpori esse, ut unum ad mille Mad libram, ut ad sex millia; Mad libras duodecim, ut unum ad septuaginta duo millia Cuju autem est ponderis foetus humanus, quum nascituri diversi ponderis diversi foetus sunt qui ab illo pondere deficiant per duas, quatuor , odio, duodecim etiam libras; sunt foetus graciles, qui pendant duodecim libri miniis quare ut hanc inde
qualitatem ad aliquam regulam redigamus compensemu minora pondera cum majoribus δε sumamus medium quoddam pondus 4 constituamus foetum humanum, quum nascitur, pendere libras duodecim erit igitur semen granum pendens ad ponduS foetuS, quum nascitur, 1lt unum ad septuaginta duo millia, pars scilicet satis minima expedia jam totum tempus, per quod protrahit incrementum suum foetuS, expecta scilicet supra viginti an-DOS ac tum rursus pondera tum pariter pro di Versitate hominum invenies diversitatem ponderum, ita ut sint qui pendant, aut rarissimum pondus trecentarum librarum aut aliquod medium inter ducentas, trecentas aut aliquod medium inter ducentas, centenaS raro qui pendant pondus minus centum librarum. Igitur etiam in hac inaequalitate ponamus hoc ipium pondus centum librarum erit granum seminis ad centum libras, ut unum ad quingenta sexaginta millia, abiecit Spaucis libri , quae supersunt, pars scilicet maximae exiguitatiS. Ex ovibus omnibus patet, quantium di&
40쪽
rat, saltem quoad molem, moles illius corporis, quod semen dicitur intra uterum, in generatione positum, a mole illius, quod ex semine dicitur generari, consideratum post generationem & extra uterum quam illa moles ad hanc comparata sit exigua. Et quemadmodum hoc evicimus in animalibus per comparationem ponderum inter semina, ea quae ex seminibus producuntur ita sit velis hanc eandem rem evincere etiam in plantis pondera plantarum semina pondera plantas, statim ac ruperunt e fossiculis seminum pondera easdem postquam sumpserunt incrementum suum sed olite nimis otiosum, plane ridiculum, si ponderare velis totam aliquam pinum, aut abietem cum ramis omnibus, atque radicibus sui l quum oculis pateat moles minima seminis, S moles immensa arboris,
inquam pusillitam illud abit. Abunde igitur ex his omnibus patet, quicquid
suppona esse semen ipsius molem intra uterum, in generatione constitutam effeminimam , si comparetur cum se ipsa mutata in illud , quod nasci ex semine dicitur, S posita extra uterum post generationem quod in prima
Per vim cohaessionis intelligimus illam vim, qua corpora quomodocunque conjuncta separationi ressistunt L asseIimus esse evidens hanc resistentiam in corpore , quod dicitur semen in generatione, intra uterum constitu tum , esse multo minorem illa , quam exercet illud ipsum semen , postquam abiit in id , quod ex semine generari dicitur MVenit extra uterum post generationem id autem patet partim ex expositiS, partim ex exponendis non ita multis. Considera enim foetum jam exclusum, eumque tracta, preme,
distrahe, pulsa, constringe divide etiam, atque divelle per horum sim-gula intelliges, quantum tactui tuo resistat; quod caput rei est, videbis equidem subito foetum illum non solum non diffluere ad instar liquidi, sed veluti fulcire se ipstim, sustinere consistere denique,' non dilabi , sed satis insigni firmitudinis gradu partibus suis haereres quin etiam deprehendes facile alium duritiei gradum in ossibus, alium in musculis , alium in cartilaginibus, in ligamentis, in adipe, & reliquis sed ri invenies liquida, corpora scilicet vi quicquam ressistentia divissioni, nec ipsa tamen aeque debilia D seque dilabentia sed alia magis, alia minus haerentia suis partibus, ut maxime viscidum semen , miniuS hilum , minit bilem, partem purpuream sanguinis, urinam, serum igne concrescenS, quae alia sunt plurima. At vero quid invenies, quum adhuc intra uterum est, S generationi vim patituri profecto, ut exposuimus, sit ab ipso primo tempore generationis semen tactu eXamines, immo ero etiam oculis, vix a vero liquido differt;
tam facile diffluit ex se ipso, tam facile divellitur in suis partibus, per
quamcunque etiam maxime debilem vim tentetur; ut nullum in ipsinis partibus discrimen discernere possis, ex quo arguas,alias ex ipsi respondere ostibus , alias musculis, alias ligamenti. c. sed quicquid illud est, quod semen dicimus, est in omnibus suis partibus uniusmodi, vix ullam cohaesionis vim in