장음표시 사용
51쪽
tionibus, non semper eadem electionis forma seruata fuerit, nonnullas hic ab anti- . . quis seruatas sorinas recensere placee. Triplici igitur via Romanos, & uniuersalis Ecelasiae Pontifices electos, seu creatos . suisse, apud Christianos serietores inuenio. Prioia suis per Institutionem . .
Secunda -hSubstitutione mi et 'Tertia per viam Electionis Institnlunis seu Constitutionis via, ε Bema semel tantsim seruata fuit in Terris 1 Christus enim Dominus, Dei Filius, Summus Sacerdos, & Pontifex collatis Gavibus Rem Ccesorum ligandi, atque Bluendi Beato Petro, & Successoribus Pontificium tradidit, suosque in Terris Vicarios instituit, ut ex Innocentij III. verbis innotescit,aesum, φ. M a dum ait NMis. auram in Beato Petrosunt oties Christi eommissa de paulo inst . ---,-m Donetinus dixis adPatri , ,inis Petro dixit ad Suere, res ipsas quodcumq1 sta eris Izail. . in elisere. Eimietanus h haec habet. Comunctis ouum Papatus in Petra, nii Petri primi mammiso immediaia m tutumTnomia. xo. mos est a Deo,sed ab homine, in patet, quia hoesis peγQuctioram hominum ere Atque
Substitutionem vero a Beato petro introductam fuisse nonnulli affrmant, dum Gisia. morti proximum agnosceret; conuocatis enim , qui tune Romae Christi fide s. . . '' aderant, sic evius est. e Clenum tanquam quilinia spraeste noueris,singuos,' prout poteris, iuva, utitiis Hissa, qui xgulorum onus, e 1cisitudinempora ἡ a. O .vic ras . Et latius habes. d Atque prosequitur Mandos e sit ens, hae substitutione ea sθε. viam iuisse Luetum I. in perloham Stephani Diaeoni anno as . Sed fallitur Mana . in NM. 3 3. sius,primo in tempore, quia Lucius anno xx creatus est Pontifex,Ciaccono, lijsque secundo quia stephanum Archidiaconum non substituit in Pontificatu Lu- , quamuis illi successerit, sed omnem potestatem EceIesiae, dum ad passionem --. x3. Pergeret, eidem Stephano dedit; quod etiam antea fecerat Cornelius Papa. ut Ba- . f in am-ι D . ronius f seritat. Et comprobatur, q uia si in Pontificatu substitutus suisset Stepha-a--nus, statim a morte Lucii Pontificalia exereuisset: constat autem post dies 33. nempe . Set '' =7 -ς. Aprilis Ponti fieem fuisse renunciatus, ijsdem Baronio,& Ciace. ammantibus. at, L . Et ita etiam intel figenda puto , quae Russin. g &Ρlatina δ Rripserunt, a Liberio ib. io. . scilicet in exilium pulso Felicem II. in Pontificatu nubstitutum fuisse; nam hie licet, invito LM a non sine Diuinae iisntia inter Christi Marenes reponatur, est cathalogo tamen ' sontificum expungendus, tanquam schismatiens erit, ut ex Ciaccono, i di Bar ε vim liquet his . x. - Deniquo hanc substituetidi iae Pontificatu Successbris serm=iIublatam fuisse 'multis Summorum 'Pontificum sanctionibus comprobatur, Hilaris . in Romana x ann tam 3 Synodis anno-Platina, di Ciacconus in vita scripserunt i & retulit Gractanus t. V . 7. alias multas Sanctiones . ι . s. e. s. Et Iicῆt tea Bonifacius Secundus in Romana synodo anno sa r. in Basilicatas i. ' ' Beati Petticeis rata, ut E Gothorum mani bire Romani Pontifieis eligendi usurpatam licentiam redimeret, vigilium sibi in istificatu sit inituisses,&Sacerdotumefiictgrapho, ac iuramento roborasset; attamen eodem tempore iterum Synodo - . - - a Congregata, quia contra Canones hoc fictum silerat, ipse Bonisecius reum se eo
, sessus est maiestatis , & chirographum in praesentia omnium Sacerdotum, R Cleri, & Senatus hicendio consumpsit, et legitur in vita huius Pontificis, & apertius apod
. Et quiniuis non desuerint Scriptores assimantes, Pontificem Romanum pos insu essorem sibi nominare, di subvitaere, eo potissimum argumento steti, eet epistola scisicet Clementis ad Iacobum Hieroselymitanum scripta, qua se a Beato Petro adhuc vivente in Episcopum electum stribit, his verbis a Gratiano n retar.
mea, repentὸ eonsurgens in auribus totiso Eulsae bo protulit merba. Comisistis. i. Smnn Ferru Ui σια- , quibus vata 'nem δεοι praesenset , ax prebeva manu mea, repentὸ eonsurgos in auribus totius Eulsae bo protulit merba. Clementemo vi . . eam. hunc Ejis stum vobis ordino, cui soli meap dieationis, O doctrina eathe antiaris. 4. rv. per trado be. Contraria tamen sententia , non posse Pontificem bstituere Su T-- --. cessorem, vortor, dc magis recepta est, ut Ialὰ tradit Iulius Lauor. o 8t anto
T, M.-. idem . scripsit Gomesius . p nimo nec Beati Petri substitutio in Amis. q. 1.-s personam Clementis sor ita est essectum, nam immediata post Petrum Linus, exi M. Osuina, . de Cletus Romanam habueruntSedςm. Qum ab eodem Clemente Sacerdotibus, de Ciero
52쪽
Clero persuasum in ant, ne Successores hoc exemplo ducti, tanquam summi S cerdotii haeredes dicerent. Morsra enim cui Diuus Hiemiremus a ait Amissa Dei, eui faeis adseriem Deus siquutus est init utique Sueres res Frincipatusfilio uos favio, er poseris propriam ruinquere dignitatem .sed extranetis de alia Tribu Aui- ναμ I ES U S, O taremus, Prine tum in populos nonsanguini deserendum esse, sed vita erc. Mortuis vero Lino, c Clem, tunc uno Sacerdotum ore Clemens Christi Vie ius,&Beati Petri Sueeeor elotur, ut si ibit gloss b videns in no Clemens, quod hoe serperniciosum exemplo, quddasiquis Abi et geret Suere rem muneiauit Papassi, er ti- electisunt Linus, eo mortuo, electus eri Clitus, quo mortuo , de Uuit Clemens electus see. Alia ad rem scribit Comestus . e Atque hinc collige tertiam creandi Pontificis viam, quae est electio. Atelectio in genere sumpta est rerum, vel persenarum delectus, ut Tolos ino a pluet. Haec autem ratione formae in tres partes diuiditur, nempe Pre inspirationem Spiritus Samai. Perviam compromissi. Per viam Scrutinii. Serutinium vero quandoque solum sussicit, non raro etiam aeeesse indiger, ndicemus insta habes Innocentii III. Sanctionem e has tres formas compreh entem. Ins, stamus ordine, di primo dicamus. De electione per viam Inspirationis, quae fit, quando communi ser absique vitio,sed sancti Spiritus impulsu omnes in unum consentiunt; prout in electione Fabiani Papae anno salutis 238- testatur Eusebius sin haec verba. POLI Anteγi mortem aiunt Fabianum vina eum aias ex agro mmam commigrasto, i, apsa edimeasse Amielli ;mbi Diuina, ct Gneresuralia laetiente , ad Cleri adminis ratisnem mirandum in modum euectus es: nam eum omnes stat res ea a defigendi eius, qui EpiscFatum xereret in Ecelesia, conuenissent, ct musti de mustis iussiribus, e praesaris viris ad illud munus obeundu- idoneis est isseent, qud n Fabiantis, qui tum Idrtὸ rario erat, nemini in mentem venerat, de repenti tamen Colambam δ sublimi deuolantem , quae similitudinem Spiritus Sanctisuper Saluatorem insperio Columba defendentis, repraesentare videbatur, eius capiti infeci e memorant i aepropterea populum oniuersum paritis Uno Sancti Spiritus inflari commotum, maena eum alae itate, er insanimorum eo Fnsu eum dignum eo Dignitatis gradu aeeLamasse, er ab Me mora abreptum istum in orae Pontificia eostoe e. Haec Eusebius, quem refert, eiusquὰ verba rescribit Baronins. g Et ine Iectione Archiepiscoporum Rauuenatensium per annos arq ab electione Aderiti anno Christi so. usque ad S. Seuerum , qui anno 3o electus , Diuinitus praedixit, amplius Columbae mysterium in ereandis Rauennalibus Epistopis expectandum non esse . Hanc formam, inspirationis scilicet seruatam suis. se, testis est Rubeus. θ Haec autem inspirationis via quandoque expressa est, uti Fabiano Pontifice, & Episcopis Rauennalibus per apparitionem Columbae , ut dixi mus; quandoque vero presumpta, quando omnes uno ore consentiunt in aliquem , de non conitat auctore ruo factam, sed praesumitur propter concordiam omnium, ut Matthaeus de Boiis i tradit. Et hoc, omissis aliis, in electione Eugenii III. Sanet rum Vincentii, & Anastasii ad Aquas Saluias Abbatis ex ordine Cisteretensi im a Diuo Bemardo designati,contigisse Ciacconus, A aliiquὸ testantur. Nidemine Iectione Gelasini V. ante Pontificatum Petrus de Murone dictus, ex Platina, & aliis assirmare possumus; Coelestinus in Pontificatu ideo appellatus, quod Coelitus missus esse diceretur. Uerum ad aliam sermam, quae per Compromissum dicitur, accedamus. Haec autem seruari solet, quando pIii res idonei eliguntur, in quos vere omnium certo modo potestas, di facuItas transfunditur, ut post multorum Pontificum Sanctiones, I Grego: cij xv. m nouissimam habes, quae post Caeremoniale Romanum n docet mam. & praxim in hac re seruandam . Et quimuis Matthaeus Boiis o dicat raro hanc sormam in usu deducendam, quia sapit naturam transactionis, quae in spiritu libus pr ohibetur; ρ Felinus ρ tamen hoc speetale esse in electione Romani Pontufieis testatum habet. Et per compromissum in sex Cardinales ex decem, & octo, qui tune Uuerbii aderant, suadente, & enixd rogante S Bonaventura ordinis Minorum Generadi Ministro, Theobaldum Mehidiaconu Leodiensem Xalen. Septembris I 27 I. electum fuisse,& Gregorium X. appellatum ex Platina, ν & melius ex Pan uiuo LME a notum:
53쪽
notum eidemqu8 eonfirmat Iulius Lauon a addens simili moso in eadem Civitate Viterbii anno salutis ia6s. Clementem IV.& anno I 316Ioannem XXII. electos sui Dis. Verum de Ioanne non satis liquet: nam quae Platina in eius vita scribit, Duorii fidem minuunt: narrat enim Putina, & Volaterranus , confirmat, post longam 23. Cardinalium dissensionem , Lugduni tandem Ioannem XXII. electum Bisse, nec unquam in Italiam venisse; ερ Ecclesiasticae Ditionis gubernium per Legatos Uminis strata, ex historicis, & Constituti ovibus ab eo promulgatis,& infra suo loco citandis, e liquet.Sed sorte Lauorius de Ioanne XXIII. qui etiam XXII. appellatur, intellexit tverum neque hic interbii eIectus suit, sed Bononiae, neque legitimus iudicatus; nam in Constantiensi Concilio una cum alijs duobus Pseudopontificibus, Gregorio is u1 tXII. & Benedicto XIII. depositus; in quorum locum die Sabbati pridie Kalen. Nouembris in publica sessione Ao. anno 1 I . habito decreto, per omnes Nationes prbato, ut qualibet Natio eligeret sex honestas personas ecclesiasticas,& religiosas, ac in sacris ordinibus constitutas, quae una eum Cardinalibus praesentibus in Concilio pro hac vice tantum intrarent Conclave, haberentque auctoritatem una cum Cardin libus eligendi futurum Papam, & qui a duabus partibus Cardinalium , dc a duabus partibus ex deputatis cuiuslibet Nationis eligeretur, ille pro Summo Pontifice habe retur , dc teneretur: die igitur lunae 6. Idus Novembris eiusdem anni I i . Otho de Columna Agapeti filius S. Georgi, in uelabro Diaconus Cardinalis, Romanus PQ tifex renunciatus suit, qua die S. Matrini Episcopi natalitia recolebat Ecclesiaan eius que memoriam, & reuerentiam Martinus huius nominis V. appellari voluit ;quamuis III magis, quam V. dicendus esset,na duo Marini, non autem Martini fuerunt, ut obseruant Ciaeco n. d N alii. Ac de Ioanne XXIII.qui XXI&XXII. quoque dictus est, Iu Iium Laum. intellexisse, patet ex verbis ab eo relatis, nempe hunc Ioannem dixisse, Papa sum ego. metiam restre C 'uxus e videndus, sequutus Ioannem Villanum, de alios : vide quoque Sansouinum, gSed accedamus iam ad tertiam electionis sermam, quae Scrutinium dicitur, qua que magis fietquens, ut usu recepta est. Hec autem ceIebratur, praesentibus omnibus, qui debent, volunt, δe possunt eommode interesse. Cardinales tres de Collem sumpti, singularum vota secretὸ, 3e sigillatim diligeniar exquirunt, in scriptis red vi in communi promu Igant ι his peractis, collatione habita, ille demum censetur eleetus, in quem vel Omnes , veI duae ex tribus hartibus consentiunt, ut Matthaeus Boiis h docet, ae decem δε octo substintialia huic se ae recenset, quae tamen non omnia in Scrutiniis Dominorum Cardinalium sunt necessaria r sat enim est seruare, quae nouissime Gregorius XU. i sancitiit, de san. me. Urbanus VIII confirmauit;ne distant ab iis, quae in Caeremoniali Romano A sub Leone X. compilato leguntur: Malia multa congerit Iulius Lauor. I ex eadem Gregorii Decimiquinti Sanction ,
Verum si per viam Serutinii electio perfici nequeat, tune Purpurati Patres, qui in serutinio suffragium non tulerunt, per Aeeessimi Pontificis electionem perficere u lent . Quid autem sit Aeeessus, de quomodo fiat, ex eodem Caeremoniali Romano, Gregorii XU. Sanctione, de Iulio Lauor. locis citatis satis superquὰ cognosces. Illud autem ignorandum non erit, Accessum ad eum Cardinesem fieri non posse, qui in Scrutinio unum saltem suffragium non tulit; neque ad eum, qui ab ipsemet Cardinali aecedere volenti in Scrutinio nomina tuu ibit. m Hinc etiam collige dissere tiam inter Scrutinium, fle Accessum, ut persoIum Scrutinium perfici possit electio, nouautem per solum Accessum,quia hic supponit Scrutinium praecessisse; non enim datur Accessus Cardinali, qui nullum in Scrutinio suffragium tulerit, ut diximus, de aduertit etiam Mansred n dum ait, Accessum habere locum , praxedente Scrutinio. Aliam quoque viam per Adorationem dictam, quandoque seruatam in electione Romani Pontificis scribentes referunt: verum haec, si Scrutinium praecessit, mim A cessu eoincidit; si vero sine Serutinio fiat, ad eam fiormam,quae per Inspirationem dicitur, reserenda erit, ut Caeremoniale Romanum o obseruat. Patet igitur ex hucusque dictis, Romanum Pontificum electionem per initia nascentis Ecclesiae ad haee vlque tempora processisse per viam I nstitutionis, Substitutionis, Electionis. Electionem vero ratione formae in tres partes diuisam suisse, per Inspirationem, vel quas, Compromissum, Scrutinium solum, vel Scrutinium, &Accessum simul.
54쪽
possem hic nonnullas Armas, ut tempori, loco,& occasioni satisfieret, nec non uniuersalis Ecclesi necessitatibus consultum esset, in electione Summorum Ponti iacum seruatus res erre. Veriam ne verbis potius , qtiam rebus inmere videar , satis esse existimavi, ad striptores, qui hanc rem luenienter tractarunt, cupidum lectorem remittere Mandosius a enim sexdecim varias elactionis sermas enumeratrat Iul. Lauor. b pinguius hanc rem prosequitur, di alias indicate videri quoque poterit Panuinus. ς . edam vero de auctoritate Cardinalium Sede vacante, hie addere non inutile ni; potissmium ex Pij IV. d & aliorum Sanctionibus desumpta. Sciendum igitur est, Eminentissimos Cardinales in iis , quae ad Pontificem viventem pertinent,nullum ius, vel auctoritatem habere,ut est Clementis V. e responsum, Pii 1V f Sauctione confirmatum; additis insiper. Gratiam, aut iustitiam facere, iactam vero ser Pontificem mortuum executioni
De Statu temporali Romanae Ecclesiae, neque de pecuniis Camerat Apostolicat,vel Datarii ex quauis causa, praeter exceptas, disi ere nequeunt. Camerario, Thesaurario, Datario, Depositari ArcisS.Angeli Castellano,alijsquEOsfietalibus, ne Sacro Collegio, casibus quibusdam exceptis, obediant, in Δι 6. lubresectionis poena interdicitur. Pecuniae vero Sacro Collegio seluendae erunt: Decem millium ducatorum sem-ma, in parentatione defuncti Pontificis eroganda. me non pro victu familiae Pontificiae ante Conclauis ingressum, ae etiam post, per Camerarium, & Priores ordinu m describendae . Pro eleemosynis Sede vacante fieri solitis, ob quam potissimum causam Cardinalis Camerarii officium non cessat, ut dicemus infra . Pro regalibus Populo Romano, Magistratibus Custodiae Urbis, de Conclauis . . Pro defensionς Terrarum , delocorum ecclesiasticae rationis, eorumque securi'- te. Quas quidem expensas Cardinales pr sentes per secreta suffragia ordinare de-hen itaut maioris partis sententia, quod statuendum erit, obtineat, si vero ultra praevicta grande aliquod periculum imminere,cui Cardinalibus omnibus praesentibus, vixta Gregorii x g ordinationem, aut saltem duabus illo tu partibus celeriter occurrendum videatur, tune sacrum Collegium iuxta maioris partis sententiam per secreta suffragia pari modo obtinendam, oportunum adhibere remedium, necessariam parare impensam possit, & valeat. Quaesitum est, si mrte Ponti sex eligatur, qui nedum a 'elaui, sim absens ah πι- Grit, prout non raro contigisse constat, an sacro Collegio permissum erit demnare Legatos, ut nouum Pontificem ad Vrbem perducane, & necetarios subministrare sumptus,ex redditibus Camerae Apostolieae percipiendo pinnissa Hi N. stitutione non obstante Et affirmative respondet Gambar. h quia hoc ad honorem electi, de utilitatem Sedis Apostolicae fit, de ideo ad Papam, & Apostolicam Sedem expensarum onus pertinet. i Et idem dicendum putat Iulius Duor. st in similibus casibus, ex quibus per subtractionem, ac denegationem necessariae impensa retardari posset electio noui Pontifici - ρο ν HGubernatores quoque Urbis, tam Vltra, quam estra pontem, aliique ps Ecclesiasticae Ditionis re imine officiales creandi, eadem serma, per secreta quippe suffra
Et eum sacra Collegii auctoritas a Summo Pontifice pendeat, vi lcripsit etiam Mansred. m multa prupterea Sede vacante Cardinatu us denegantur. Canones condere non valent; hoc enim ad Pontificem pertinet, eoque mortuo, ad Cardinales non transit, ex Manstedo . nollegium Cardinalium quamuis Pontificem eligat, Cardinales tamen creare. nequit; immo nec iam creatis insignia conferre, neque os claudere, vel aperire, neque Episcopos creare, seu creatos confirmare valet, teste Iulio Lauor. o Uerum Iacobatius p posse Concilium ex magna necessitate Cardinales creare , quoque extra Curiam ipso inuito mittere, nec missum a Papa reuocare Cardinalibus Sede vacante permittitur, ut Speculatori ρ placuit; Iacobatius y t
men, si magna instet necessitas, posse ait: tu vide Zabareli. L . Hac autem ideo Cardinalium Collegio denegata purantur, ne si omnis potestas
55쪽
penes ipsium Collegium redacta erit, nullam deinceps Romani Pontificis eligendi
curam gereret, quamobrem haereses. scandala, de uniuersalis Ecclesiae exterminati Orici pollent, ut Mansredus a scribit: aliam quoque rationem ex Iul. Lauor. bcognostes. πEx bidi usque dictis satis probatum puto, quod initio pollicitus sum; ossicium,
quippe Cardinalium Sede vacante circa duo potissimum versari, ut mortuo Pontifici tunus solemni ritu ducatur, & nouus praescriptis legibus eligatur. . Haec vero electio cum temporibus retroactis tam aperto, quam cIauso Conclaui 2Iida putaretur, ex Iacobatio, e &Mankedo; d hodie vero ad validitatem electionis requiritur, ut Conclave sit clausium , ex Gregorii XU. Opp citata Saninione.
o Et hanc Cardinalium inelusionem, quae Conclave dicitur, sib Honorio III. primo inuentam suisse scribit Ciacconus. JAt quoniρο super huiusnodi Conclauis clausura quaedam accidere potuissent , exeIectionis in dubium reuocari posset, san.me. Urbanus VIII.ut om-f -.- - is, qui dubitandi ansun tolleret, hanc Sanctionis partem ita intelligendam esse edixit., s Aperi aeuuctra, eaquΘ, Muu fiat λι-εntum pre Caeremomi tim Miginrtim δώσ..is NM-ρωσω in totum, vel inparie .sertum is secto reperiatur Comiae ,
d. ,- . tamen clausum, dipro clauso censendum, di habendum , qtisad electioras o 'inratιm, donee de consensu duartim partium Cardinaliam praevientium perneret suffra apertum esse declaretur. Qitoniam vero in sepe citata Pii IV Constitutione is statutum est, ut tres in dinales antiquiores, ex quolibet ordine unus, addito etiam Cardinali Camerario. vacante Sede, reliquos Cardinales congregandi, & in Congregationibus occurrentes necessitates proponendi , de ut Conclaue ex omni parte claudatur, curandi ius habeant; sciendum est, horum trium Cardinalium officium tertia die pos Conelaiauis ingressum expirare, & alios tres in ordine sequentes tertio quoque die una cum Camerario in eodem ministerio succedere. i lEx Cardinalibus vero in Conclaui existentibus nemo ab electione, nec sus iis, k- Vt vocantὰ etiam excommunicatus, & eeelesiasticis in G. Δὰ., - nodatus Censeris excluditur, k ut dicemus insta latius, ubi de priuilegiis Cardina 4... s. 16, sermo rit. Declara tamen praemissa non habere Ioeum in Cardinalibus se his ι , -- ιδ maticis; hi etenim in Conclauinon sunt admittendi, ex Iacobatii I sententiata M. - .in 6. quam reserti & sequitur Manfredus . m 'taeiuditur etiam ab elactione Romani Pontificis Cardinalis, qui Itim in Diaeo natus ordine constitutus non sit, ex praecitata Hi IU. Sanctione, sistatuimus etiam iridis .is,ia quam qui clam Sminionem a Sisto V. partiar confirmatam habes. n Verum exeluar hae locum habet, si Cardinalis Pontificali priuilegio munitus non sit, ut est Gre . G-s.so. gorii XV. deelaratio. o autem Cardinalis, eui nondum clausum, Se apertum fuit iuxta ritum,& remonias Ecclesiasticasὼ habeat istum in electione Pontificis, scias,hanc dubitatio nem exortam Lisse in eIectione Innocentii Vm vaeante tunc Sede Der obitum . Sixti IV. aderat enim in Coclaui Cardinalis Ssortia, qui cum in vita Pontificis no dum Romam venisset, non fuerat illi apertum os in Consistorio; verum Patres tune deereuerunt, ex eo quia non praecesserat alia caeremonia claudendi os, nee erat illa clausum, dum Ponti sex diem clausit, permissum, N licitum esse dordinali S reliseut & aliis, votum habere; vi resere Io. Buz Broccardus unus ex Caeremoniarum Magistris, qui tune aderat in Conclaui, ει omnia, quae in illo gesta suerunt,sigillatim, summaquὰ diligentia scripsit. Sed numquid conuentiones inter Cardinales in Conclam exissientes saetae neeecario seruandae sint a Pontifice postea creato; Abbas Panormitanus, p si conuenti nes contra Ponti fietam Dignitatem sint, Iicde iuramento roboratae, ad illas serua -siore rati non teneri ait, cui assentiuntur Barbat &Mandoc Fallit tamen coneluso. si postquam Pontificiam assumpsit potestatem, easdem conuentiones ratas habuerit'& iti reiurando confirmauerit, ut Card. Tuscus f probat; & in Gregorio X1 1.serva' tum testatur Nati t & alii multi: hic enim cum in Conclaui iurasset, se renun- elaturum Papaeui, quando id Ecclesiae bono cede ret ,& hanc quoque promissionem in Pontifieatu confirmasset, a Cardinalibus in Concilio Pisano conne tis a Roma
na Sede deiectus,&geta pereumurta, im id ud curata ruerunt. Smuis
56쪽
NOTITIA CARDINALAT CAP. XIII. 39
non desint Scribentes, qui de validitate iviis deiectionis ,& an Concilium pissis congregatum necessam habuerit requisita, dubitent, ut videre est apud quaeum. a Uberandi tamen reos a carceribus eoneetam esse Cardinalibus Sede vacante , ex antiqua, & im memorabili consuetudine, & consequeliter ex titulo maescripto, misia A legioqui acquisito, assi at Mandos h Pomponii I. C. responso e fretus, dum ait, Ductus aqua, cuius orio m omm exemerit o tonaetitisti lora habetur: quod etiam exemplis comprobat, & Francisci Soderini Cardinalis Volaterrani nuncupati lapplicem libellum sacro Collegio vacante Sede porre mim afferta hic enim ab Hadrimo VI. initio sui Pontificatus unicὰ dilectus, eundem postea mutata sortuna iratum sub stinuit; interceptis enim huius Cardinalis literis, quibus Gallorum Regem ad ins rendum Siciliae bellum commonebat, eum in Hadrianam Molam coniecit, Et in ea cerem trusit, preeiosa supellectili in fiscum deuoluta; δ vivis autem Pontifice erepto, Cardinalium omnium voto E carcere liberatus, cum aliis in Conclaui ad noui n-tificis Clementis Uri. electionem intersite , Ferdinando Vghello a teste: supplex vero libellus a Mandosio relatus ita coneipitur. Remrendi i Domini mei Coismo dissimi humilem inmmodationem. Arbustineae praees ab irato,di informationibus Dctis vulis Dominissatis emistare de innorantia meas per obiurisper eor, δε inimicosp si sunt ,-de iure, er onsuetudine in omnibus ob eruata me esse res xandum, exeso Cardiniais de Columma , ct de Sabellis, qui diis detenti ex causa usa malefiatis, ipse obitus die XVii IV. fuerunt Iibreati, er exemplo omnis a m morum, quibus temporibus i iis ea Nero aperiuntarer liue usque libet Ius, cuius rescriptum iuxta petita emanauit, te diximus. Hodie tamen pro similibus,& aliis grauioribus delictis, etiam pro aere alieno in summa notabili, non relaxantui rei, sed ut magis cautE custodiant , d Turris Nonae, Fc Curiae Sabellorum, alijsquὸ carceribus in Hadriani MoIem transportantur, ut vacante Sede per obitum Clementis octaui, Leonis XI. Pauli Quinti, Gregorii xv & Urbani V m. seruatum vidimus, fidaqu8C vculata testamur. i λ
De O cio S. R. E. Carrinalium Romano Pontifici a Lyendo.
SVperest, ut ossicium Cardinalium , assistentiam Romano Pontifici exhiben
tam respiciens, enodemus; cuius origo a Platri e relata ita se habet. Ante annos octiassent Romani Pontifera a rauiora negoria is Pisanda eqxebant concilia, quae nationalia vacabant, id I Daliorum Episeoporum; quibus ta-
men Conriti s etiam Presbyteri Guru ales inter rant, ut ex Diui Gregor Synodo fanarit: in ια enim pos vise omni nomina, Urbanorum etiam Presbγterorum L aitώμ. Sed auctis Messa eWibus, e ins peraces ne temporanis Priseipatus, πανι Pontifex in singulos viri in s adimioribus egere; Episcopi vere tam sepe exineari non poterant, ea propter Conrilia pautitim omiua sunt, totaquὸ res ad redinalium Senatum reaiacta ety. Me matta. Ex quo Senatores Patres amplissi--, & Patritii Ecclesiae a Mansredo g nuncupantur; qui sicuti Senatores, 3e Patritis coram Caesareamin ita etiam Eminentiss. Cardinales coram Pontifice, ex magni Constantini Imperatoris Sanctione, B totiusquE Christianae Reipublicae adminissationi inuigilare debent. ἐ- Atque hinc colligunt Doctores, Cardinales esse in quasi possessione , ut Pontifex x siae ipsorumconsilio ardua non explicet; quod Abbas, aIliquε multi scripserunt i Deciano h relati. Veram Romano Pontifici non assistunt Cardinales per modum determinationis, sed ministerii, & consilii,eorumque vota non dimnitiua, sed constativa sunt, Palmito teste. I Nec mirum igitur, si multa Romani Pontifices sine
Cardia alium consilioe expediunt, quia de honestate tantum, non ex necessitate illud exquirunt,ut Mataedus m obaeruat. Immo non valere consuetudinem, ut Papa hon possit sine consilio Cardinalium ardua statuere, quia esset praescribere contra supremam potestatem Papae, testatur Abbas. n Vetiim si m is apertam huius questionis notionem habere cupis, Baleotium o consule, qua post multa concludit;
57쪽
Apostolisangoria maturaeonsul trone decernuntur.
Etenim cum ad Romanam Sedem nedum ea, quae ad Fidem , Religionemquἡ Α pertinent, deserantur, a sed aliarum quoque caularem quaestiones, & dissiculi tes deuoluantur c est enim sedis Apostolica velut arbor illa, quam apud Danielen vidit Assiriorum Rex Nabuedonos, ad cuius ramos aues conuolabant, & sub cuius umbra reliqua quiestebant animalia) ideo Summus Pontisex, a quo velut omnium Caput . de Praesul euncta suo ordine disponenda sunt, partitis causis, non uni omnia, sed singula singulis, ut omnes cooperatores existant, ει tanquam aquae ductus, ex pluribus dispositis Cardinalium Congregationibus, negocia ibi discussa,& examinata pro suprema manus impositione adeundem Pontificem deserantur, ut Moseonio b placet. Vt autem haec veritas magis elucescat, omnes Cardinali unita congressationes explicabimus insta. Cardinales vero a Summo Pontifice ad consilium adhibiti, illarum rerum , quae tractandae sunt, cognitionem habere debent, ne casu, aut imparati, sed optimZ Uinflaueti accedant i nulIo enim pacto cui Diuus Basilius e aio negliyntes esse oportet eos, qui Deo placere cupiunt, in cognoscendi ac pertractandis iis,quae ossicii eorum senti & magis ad rem Diuus Bernardus d ad Cardinales Curiae scribens .
Agite cinquin pro Deo, quem tenetis ,pro D nitate, qua polletiι, pro potinate , quam aere Hist quibus verbis aptissimὰ indicat, hoc esse Cardinalium proprium.
ut pro communi bono excubent aduersus haereses, vitiorumquὰ cunctorum arm
ras acies instactae Christianae virtutis propugnaculum se ipses exhibeant, de ob hanc potissimum causam datam eis dignitatem, fle potestatem, qua pollent, agnoscant ἔquam nisi huc reserant, talento in terram a seruo nequam abscondito, & defosso, e cuius culpa tenebris exterioribus fletu, & midore dentium aeterno vindicata sule, 'comparanda erit. Neque committendum, ut cuiusquam Principis gratia, siue au- Cctoritas Cardinalitiam eripiat libertatem: qua in re Alphon sum illum Borgiam postea Calis tum Tertium magnopere laudatum accepimus, qui ctim ut Aragonensis Alphonso Regi subditus esset, nunquam tamen illius gratia se inclinari, aut flecti passus est quo non debebat; quin etiam cum is aliquando instaret, & urgeret, ut ad Basilienae Concilium, quod sine Pontificis auctoritate fiebat, sese conferret, libere, ac Brtiter recusauit, immo vero Regi persuasit, ut Neapolitanum bellum, quod ille aduersus Eeclesiae Dignitatem gerebat, omitteret. Sicut e contra non vjdetur aliqua
nota carere Franciscus Cardinalis Soderinus, non solum quia c ut dictum est supra IGallorum Regem ad bellum Siciliae inserendum literis commonuit, ex quo in Hadriani Molem, & in carceres coniectus filii, sed etiam quia, ut Iouius f scribit di- ί.cere 'litus ecit; nihil homini petenti excelsa , & praesertim in hae aulae milvia. Dreranti, vel vla melius, vel expedirius esse , quam duabus omnino sellis sedereis. Sed mittenda sunt haee, ut ad institutum redeamus, ad ossicium quippe Cardi natium, in assistentia Romano Pontifici ad Sedis Aponolicae n mia exequeoda j consistens. Cuius causa Cardinales a Romana Curia a se, nisi I ationis causa A .no debent; simplex enim Cardinalis in Curia residens cuiuis Cardinali Legato quoad honores prauertur, ex Gomesis g sententia, & scribit quoque Cassaneus. b Quama
obrem Cardinales in Romana Curia commorantes propter assistentiam Papae in a ministiatione uniuersalis Ecclesiae, i suorum Beneficiorum residentia excusabantur, eodem Gomesio i teste. Et Cardinalem impetrare posse quemcumqire Epitcop tum, de nihilominus non in Ecclesia sibi commissa, sed in Urbe residere debere,fcri sit Mandos A Uerum ab hae Mandosii sententia cauendum est, quia secus in sacroia ' sancta Tridentina Synodo I sancitum Iegimus; Cardinales scilicet ad Epistopales nEcclesias regendas electos, in ipsis Ecclesiis, siue Dioecesi commorari debere, neque. illinc abesse perinisiuin, nisi causae ab ipsa Synodo excopiae concurrant; quae addit insuper, nisi consecrationis munus intra tres ineiases recipiane., ad fructuum percepi rum restitutionem teneri. m Et ob hane poti Simam rationem dixerunt multi, non
esse Episcopos ad Cardinatatum promouendos, neque Cardinalibus Episcopales Ee-elesias conserendas i nam si ratione Cardinatatus in Romana Curia residere debent,
ut Summo Pontifici in administratione uniuersalis Ecclesiae assi sunt, ratione autem Erist
58쪽
. F piscopatus in Erelesiis, siue Dioecesi sibi commissis persenalit8r residere tenentur, manifesta restillat repugnantia, di i*i bilitas utrumque munus adimplendi, Bar thol. Caran ra a tesse . Eoque magis urget argumentum, quia Episcopalis residentia ρ Iure Diuino procedit, ut in Ecclesia , legitur in haec verba. Rectorem teposuere, euram iEorum habe. Et plura congerunt Caraneta, e Anton. gan d N alii: Pontifex autem Ius Diuinum immutare nequit. e Certa igitur vidctur esse concIusio, non esse Epist pos ad Cardinatatus Dignitatem prqmouendos , nec Episcopales Ecclesias Cardinadibus conferendas τ qua de re si plura eirpis , Bartholomaeum Caranetam consulata, . f Quibus, Saliis argumentis ad praemissa confirmanda adductis, & adducendA re pondere nititur Rodulphus Cupere, g nempe Cardinales in Episcopos promoueri posse, nedum ad Episcopales Ecclesias CardinaIatibus unitas, sed eriam ad Epistoia palma Cardinatatibus sit iunctas, quem vide, si lubui. Quomodo autem Cardinales 4 Romana Curia abe e valeant, docuit Rota apud Veralium. 5 Vbi vero Cardinales a Summo Pontifice ad consilium adhibentur, liceat illis, ut B par est. secundum Deum, δι Conscientiam libere, ac impune loqui qtuodcumque senserint. Si quid in Consistoriis, aliisu E Congregationibus contra uniuersalis Ee-Hesiae bonum, vel honorem proponi, resertiquὸ audierint, sine peccato acquiescere nequeunt, apertaque fronte impugnare tenentur. Eiqiramuis Mansredus , i alii- per eum adducti scripserint, Cardinales non teneri ad Consistorium accedere , si pro comperto habeant, rem ii. iustani ibi tractandam esic : Palcottiis fi tamen contrariam sententiam veriorem dixit, teteri inquam accedere, eorumque suffragium palam. libere proferre. - Quae vero in Consistorijs gesta, dicia, vel narrata fuerint, vota quoque, veI susa gia, quae in odium, praeiudicium, siue scandalum alicuius redundare possenti scripto, aut verbo, vel quouis alio modo nullus Cardinalium sub poena periurii ; N ino Q dientiae referat, ex Lateranensi Concilio sub Leone X. I : . . Multoque sortius, si super aliqua re indictum sit a Romano Pontifice silentium, alimus vero Cardinalium arcana contra Pontificis praeceptum promulgauerit ,uie- dum praemissas, sed utae sententiae excommunicationem, ab ea non absoluendus. nisi ab eodem Pontifice eum expressione cauis, & in mortis articulo, se incursurum sciat, ex eodem Concilio, siue Leonina confirmatione. m Immo & laesae maiestatis erimen incurrere Carditiales, secreta Sedis Apostolicae promulgantes,testatur Gigas; n R ex hoe capite absolutum fuisse Franciscum Mariam Urbim Ducem ab homi et dio in personam Francisci Alidosii Cardinalis Papiensis sommisso ; hie enim Cardinalis Bononiae , atque Eeclesiastici exercitus Legaeus Ducibus GaIlis eontra Romanam Ecclesiam hostilia arma mouentibus Summi Pontificis, & sacri Collegii seereta nunciabat; ex quo malestitis reus effectus, licere sibi Franciscus Maria putauit, dis licto ense in illum irruere,ut Carolus Ruinus, o hac de re conliaestus respondit.
m Cardinalium Congregationibus DI tum est supra pluribus in locis S R.E. Cardinales ad hanc sacrosanctam,
& eeelesias icam Dignitarem ideo promotos esse, ut Summo Pontifici in administratione uniuersalis Ecclesiae tanqtiam Senatores, & Consiliarii assistant; cum autem ad S. anctam, & Apostolicam Sedem nedum quae adridem, &Christia nam Religionem pertinent, deserantur, sed etiam aliarum quoque ea uiarum quaestiones , & dissicultates disquirere, cognoscere, ac terminare pertiuneat; ideo Paleotio teste p singulis hebdomadis , vel saltem bis in mense Cardin Ies omnes coram Pontifice Maximo conueniunt, quem quidem conventum Consistorium vocant, de quo primo loco dicendum putaui. 'ν - saer.
59쪽
m tam ono. Consistorium, e Clota tori a placet, est locus, ubi Princeps ad audiendin causis, Ze iudicandum sedebat; huic opinioni lavet, quod teritur in sacra P gina, b ibi. Atiud Marsupe liumsuum monsi omnia ιν contra octiam
do sevi etiam subscribit. se Lucas de Penna. eorum Iacobus ther. d Consistorium vorat laeum , in quo qui sint in Conmlio Principis, consistunt; & hunc disserre ab Auditorio aliquatenus putat, nam in Consistorio Principis 8e publieat res, de priuatorum tractantur, in Auditorio autem causae tantium agebantur, 3e Princeps sententiam dicebat, ut apud Ulpianum .' e 8c in utroque Consistoriani Comites consilium praebebant, maxima culmina Dignit tum consequuti, Cassiodoro teste f in Ermula Comitiuae primi ordinis his verbis. Spectablatas Hara, er Consirioris nonro dignissima, qua inter Illustres ιη ,Διών. Et alibi. g Hoe intur laudabile pνaiudicium sententiam gratiosam, multiam δε- meristam a duoderima indictisne Caneellarum Mi dems attribuit, ut Con σκω nomisereta Meli integritatem dias cte. Obus in locis, sicut etiam supra st Cassiodorus videtur Consistorium pro Auditorio Principis userpasset Iacobus autem Guther. inter hos Consistorianos Comites aliquam ponit disserentiam; nam aliis C sistorium Principis ingredi iacultas erat, aliis deliberandi; alii etiam Gerunt Comites ordinis primi in Consistorio, alii ordinis primi intra Consis orium, ut ex Romanis inscriptiovibus liquet.
Memmio Vitrasio Orfito. V C.nobilitate adhibesque ad exemia plum praecipuo , Praefecto Vrbi, Proconsuli Auicae, Comiti in Consistorio Ordinis primi
Saturnino Secundo V.C. Praesidi Prouinciae Aquitaniae Magistro memoriae Comiti Ordinis primi Proconsili Africae item Comiti Ordinis primi intra Consistorium.
Comites in Consistorio multis negociis interesse poterant, ut si Legati adirent Principem, de audirentur; si Princeps de causis priuatorum cognosceret: ει quod Guther. de Regio Consistorio obseruatinos de Pontificio dicemus, puta in Consistoriis , quae vocant publica, quibus praeter Cardinales Advocati Cotas oriales, aliique multi in ipis Consistorio intersunt. At vero qui intra Consistorium sacrum sunt,' hi arcanis Principis interin me . . - . - ruerunt, in eontubernium Imperatoriae Maiestatis adsciti, ut Spartimus i loquitura ει hoe in S.R E. CardinaIibus hodie apud ncri veri Mari certissimum puto, ut ex insta dicendis manifestius fiet. Constat enim duplex esse Consistorium, alterum priuatum, publisum vero vite- Erum: publicum vocant, quod omnibus commune est, non selum Cardinalibus , sedae ι. et .Lab aliis quoque Praelatis, priuatisquὸ viris, siue clericis, siue laicis, ut Clementis V. Aiamin. verba demonstrant,dmnait. Prafatis itaque Nunts 1laeno is, aseum non- m ma tia eonDitutis, ae feon m iacti tenorem mandasi Auinios, obi itineeramas eum nostra Curia residentes, in publico ConsMoris, in quo erat Praelatommer asiorum tam elerisors,quam Iaiorum non modica multitudo ere. Et in his publicis Consistoriis ut plurimum Sanctorum Canonizationes praefiguntur, Principum ora tores audiuntur,Galeri rubri,aliorumque insignium nouis C inalibus assignationes fiunt; Legati quoque de utere ex Legatione ad Urbem reuersi hic solemni pompa recipiun-
60쪽
recipiuntur, ut ex Caerei non tali Romano a liquet: & alia ad rem narrant Samens b&vestrius, e ubi de Advocatis Consistorialibus agit. Meretu vero Consistortu constitititur ex Romani Potificis pr sentiaiastantibus ta-tummodo S.RE. Card. vi ex eode Caeremoniali Romano . d Etest notandu , qtiod quamvis Papa in cubiculo,uel alibi cu Cardinalibus conueniat, de cum illis loquatur, votumq; petat, no tamen hic discussa,& pertractata determinatione habere dicuntur, eu proprius consultationis locus ex antiquo instituto sacrum Consistorium esse censeatur, tanqtia Congregatio Congregationum,ut est Cardinalis Palmiti e sententia. Quae vero in priuatis Consistoriis pertractentur,summatim reserre placet.Praemi tendu tamen erit,in hoc Sacrosancto Senatu,cuiuis alteri uniuersi orbis supremo, &eminentiori,unam quamque Prouinciam, Regulariu Sodalitia, gna, Regesqu8 omnes suos habere Patres tutelares, quos Protectoros vocant, quorum munus est, ad Episcopales,Archiepiscopales, Metropolitanas, Patriarchales Ecclesias, nec non Monali eria, de Abbarias, quas Consistoriales vocant,clectos Summo Pontifici, & Purpuratis Patribus proponere; Ecclesiarumque statum, cuius nempe valoris,quas habeat - praerogatiuas, an electio ad Capitulum,Ciuitatem,Prouinciam, Regem,vel alios per tineat,breui compendio referre;nec omittuntur alia quaecumque ad Cultu m,Fidem,
Religionem, Christiani gregis pacem, ad conseruandam ne dum spiritualis, sed temporalis quoque Romanae,& uniuersalis Ecclesiae Ditionem pertinentia,ut Tholosanus,1 aliique ab ipso relati testantur. Cardinalium quoque creationes, Titulorum, siue Ecclesiarum assignationes optiones,oris obsignationes,& aperitiones, Legatorum de latere electiones hic quoque sunt, ut in Caeremoniali Romano, g εο nos diximus alias. Imperatoris quoque, Regum , aliorum ud Principum depositiones csi necessitas postulabit in & mperi j, Regnorum, ac Principatuum collationes Eminentissimus hie Senatus decernit; quae quidem res cum grauissimae sint, de mantia stam , exploratamqui necessitatem expostulent, idcirco Summi Pontifices, nisi prius expositis ilia Consistorio rationibus, & consentientibus Cardinalibus, tam magnam agitare m C Iem,& aleam iacere non atalent, Belarmino b teste . Quod etiam obseruatum fuisse a Gregorio In i in depositione Friderici II. a Paulo III. K in Henrici VIII. Angliae Regis; a Pio V. I in Elisabethae eiusdem Regni occupatricis legimus; aliaquὰ multa cognosces ex Mansiredo, in dum agit, de vocatione DD Cardinalium per D. N Papam facienda in promotionibus Imperatoris, Regum, aliorumque Principum, atque illorum priuatione,Wdepositione. Verum si Cardinalem Paleotium nlegas, nil ultra de Consistorio, de officio DD. Cardinalium inibi praestando, rebusquo tractandis inquirendum existimo. Quo tamen ordine Cardinales in Consistorio sedeant, ex Caeremoniali Romanoo in haec verba cognosces. Seeretum Consi rium relebratu in auia asiqua μώρν
omnel remotiori Cameram Papagalis, quae est in Vaticano, appellant Sedes Pomiis alis parieti adhaeret in mediis uetit a sol nis thalamo, aut gradibus , Eabellum D bab.t magnum, suis quos Pontifex tenet pedes,er aliud paruumere quod ad maius asonditur . Scabella propedibus stu sedibus Cardinasium ante Ponti em orantur infrma qκadrata a dextfa,ct Vonte ent Episeopi,di Presbyteri tio ordine onus pos alium . PHον usoporumprimus eri H Pontissem einde inivit asis, Da me
prire Diaeonorum primum iuxta Papam istis et locum, adν deinde sequuntur: vir miu Presbyterorum proximus eis Ultimo Diaconorum,inser quos nemo Cardinalium serit. Pontimis Sedes aureo panno Hi ornata; beua Cardinalium nrada' ni ,sed picta rubra colore, eum armis Papae. Locus inter sedem Papae, edi flabelia Cardin sitim tapetis Herni eonsueuit: ultimus Diaeonorum tintinabulum inu eam panellam retinet, insignumfaciat eus fibus Confissorii, si Pontifex, aut Patres ab eis aliquid Velint. In angulis ante faciem Pontiscis scabella duo bim inde remouentur, quoad E omnes eonuenerint, ut inde tanquam per osia intrent Caria Mes ad sedendum ; eum omnes eongregati M. illa duos leua restituuntur in locumfrum. Pontifae se tronuneiaturus in Mausolae Praelatos, eonsueuit exire paludatus, ct mitratus; inalys negocis3 eum suo mcteto, er paruo ea putio, qu uis hodie raro, nisi in prineipio Pontificatus , exeat cum pluuiali, ct mitrar alij omnes praeter Cardinales exeluduniatur, eum tractare incipiunt Cosmorialia. Duofereti Cubiculari quos fortasse
antiqui Comites in Consistorio appellabant pro foribus Con tori, exeubant eum fuis cappuli1s super eouum inversi,vt praeso to ignumstat. Pontifex negotia in- eambentia in Senatu proponit, deinde per ordine ententiai rogat; quisque surgens F α senten-