Gerardi B. De Van Swieten ... Commentaria in omnes aphorismos Hermanni Boerhaave de cognoscendis et curandis morbis. ... Tomus primus septimus A paragrapho 321. ad 593

발행: 1761년

분량: 377페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

241쪽

earpora fiunt illa tempore, dum menstrua

primo prodire incipiunt isti etiam postea,

quando essant in e laetis . observationes omnium sere Medicorum docent, irca il- ud tempus in utero movariis saepe ab in .sarctis vasis seirrho natos suisse Mammis autem cum utero tantus eonsensus est , ut , simulac impediatur sanguinis uteriri liba Ea excretio, incipiant turgere, uti in gr

uidis mulieribus patet is in puerperis, quando lochiis cessantibus , vel minutismnitum, mammae attolluntur lacte turgidae r Ideo non mirum erit , euante fluxu menstruo consueto mammas astici , illa.

rum vasa distendio scirinos nasci . te

etiam frequentissime observatur , irrhos ab aliis aulis natos circa hoc tempus a seri mole is sepe in ea rum mutari. Pulchre hae notavit Hippocrater M- eram Morbis Lob. II. v. e Tom. VII. q. n. dicens e Conclusi aeteri memse ad mammas reminMnt. Postquam autem enumeravit plurima symptomata , quibus deceptae mulieres se tune gravidas eredunt, inbiungit sequentia : E in mammae erebreis

eis a Mea munirer, medam quidem mmnia quaedam vera minora . Haec autem minime

venta fuerunt . Ex quibus omnibus satis patet, quantum ad scirrhum producendum. vel augendurn , si praeexstiterit, possit tace, te tonsueti fluxus menstrui inatio.

v xc HsMORRHOIDAM ,Luxu atrabitarius humor, uti patebit postea Capitulo a Melancholia, saepe soleat avi poni versi abdominalia viscera, cibi plu, rima , satis mirabilia mala facerea nihil Dp -- , sed Iemper uariora fiun , o exsilii reiat eano nastumae . Ex propriis observatis tonclusit Dionisiis CC- rations de Chimetis Demon'. p. dig. IJ J. ex viginti mulieribus , quae cancro laborant, quindecim hoc malo affiei intra qu Magesimum quintumis quinquagesimum aetatis annum additqne se in itinere per Galliae provineias in singulis sere urbibus plures hoc morbo affectas vidisse in comnobiis semper aurem circa modo letum

aetatis tempus vel, si in iunioribus curis reret malum, menstrua sanguinis evaeuatio

deficiebat in illis. Imo a retentis vel pa eius fluentibus menstruis glandulosa alia

corporis loca in tumores artolli, docuit Hester C--ent. . in Lil . III. Coae. Hippocri num. o. p. g. 346. dicens , se imo anno vidisse plus quam ducentas puellas, quibus medio vere, non satis exeunte uine menstruo, tumores in inguinis , Lebantur. Et in illo casu , cujus mentio in Commentariis praecedentis par r

phi tacta fuit, sana haetenus mulier circa quadragesimum sextum aetatis annum subito lappressis menstruis, aegrotare incepit; et postea in t adaver Melenterim , Pamcommodius videtur, quam per Haemorrhoidalia vasa renacemis iam piceum sere

sanguinem dimitti . atque hoc in melanaeholieae temperiei hominibus frequenter o servatur . Unde Hippocrate s ριον a. Sin VI. --. . pag. op llaudavit Flae. morrhoides . si melancholicis contingerent oUhi ergo atrabiliaria materies, soluo morrhoidali fluxu evacuari consueta , hoemporessis retinetur pertinacissimis obstruactionibus in locis glandulosis pnHucendia occasonem dare potest i uti paulo ante aeadem hae paragrapho dictum suit

sΕ , MATERIE . Nisi constaret numerosisi simis experimentis , vix crederetur, etiam

in tenuissimis & limpidissimis corporis nostri humoribus haerere materiam, unde duinis satis potest crescere calculos. Lympida tenuis urina, per minimas fistula re num a sanguine secreta , toties calculosi eoueretionibns Originem dat non tantum, ubi in misi , reteribus , aut vesica st gnat ollecta, verum etiam ipsis renatius, qui aliquando toti calculosi inventi tum runt . Plurimos calaulos renates vidi exiscretos, qui pedunculos habebant .v4bua fistulis enalibus inhaesisse videbantur dum resiqua tuorum superficies globosa apparebat. Ex glandula sublinguali calculum edarium vidi. In ipso at ominis cavo, quod

tenuissimo exhalante rore tantum madet,

ealculi invisti sunt . In cerebri substam tia Win maeibus sere corporis locis, deprehens sunt a ut postea in calculi hist ria huius dicetur . Si ergo similes concretiones ire loca glandulosa fiant , pertunaeissimi nascenta stirini. Variam autem duritiem in alculis in cor ore humano natis observare licet ' aliquando nrisssimi sunt, ut in vesicae calculis imprimis alervatur quandoque longe molliores & riabiles, uti imprimis tu: il Ii , quam bilo concrestunt, imo albos snabiles gypsum

stra

242쪽

hre reserentes , tum pulmonibus excretos vidi in in Commentariis praecedentis ,ragraphi ex Paris observationibus constitit, glandulas mesenterii scirrhotas sypsean ateria turgidas inventas fuisse. VITA T isTis. Dicetur ostea in Com. mentariis f. opo in morbis melancholicis mirum hoc observari . quod nempe atrahitis in sanguine praedominans , omprimis iam circa viscera abdominalia haerens. miram anxietatem - moerorem insuper hilem producat, cuius taedio violentas aliquando manus sibi inserunt miseri, Sed non hoc tantum, verum etiam quod validi animi affectus, . in rimis moestiria, fimilem materiam in sanguine producant, Win viseerum abdom manum valis figant. Cum ergo vita tristis atrabitariam mat riam producere possit, patet ex ante dictis, quod de cirrho dare originem valeat. VIous Du Rus. Inter causas Melancholiae recensentur L Iop3. etiam cibi aust ri duri, terrestres, sicci, diu assumti, imprimis si simul quiescatis torpeat corpus :vinde literatis toties pertinacissimae fiunt in visceribus abdominalibus obstructiones, dum ornibus & piscibus sumo, sale . aere imdutatis, sabis pisis c. utuntur equemtius interamque mentem acriter , corpus vero minime exercent latent hi semper

magno suo damno experiri , durior haremessorum illisi relinquenda esset mollim-ma autem olera, lactucam inlybum, ebeorea ci sapientum ventribus amica esse, una cum teneris iuniorum animalium casenibus &α Dum serinosis,rudis nec sermeris istis pauperum infantes vescuntur , miselsis abdomen in tumorem attollitur, tenet lis visceribus insuperabili lentore infarctis. fructibus austeris immaturis avide in mestis rusticorum pueri similia mala patiun*x, . . HAEREDIT. IA ham Pht i sim , Epi-lepsiam, Podagram, ex parentibus In pro ten transire, suaestis toties exemplis o stitit idem de pluribus aliis morbis sorte verum est . Tales autem morbi haerediatarii, si non penitus incutabiles, saltem ab omnibus Medicis curatu dimillimi habeatur Solebat hac occasione suis auditoribuadicere Celeberrimus Auctor, quod familiam

novisset, in qua omnes emo aetatis termino fiebant icterici tandemque , nullis mediis cedente malo, udropici peribant. In cadavecibus, s quae incidenda Medica libenter concedeb- . ut funesti huic miliae mali causa detegi, postea curari

vel praecaveri posset DinveniebMur hepar scirrisum 4 486. T Ffectus cirrhi nati, Meunis aucta mole vicin , ea prςmere , cun primere laedere iunctionem stirthosi in vieinici in ineammati nes, suppurationes, gangraen s paralyses. Irophia . phacelos , sterilitatem , δρο m dimetiem, volvulam, muta similia mala prodiicere, quae ex natura ficio laes,in compti nentis, saeue deduci queunt.

Pars cirrhos augetur magnitudine sed ius avum arctare & comprimere possvnx hoc fiari nequit, quia vasa Pitium scidi haeserit omni deglutitorum in 'entriculum τ adjacentium angustentur: iis, ali transitu impedito, post Tantali pinnae quando comprimantur integre . Ideo imet e per menses toleratas, inevitabilis a causas obstructionum, quae externa vaso tequitur. Sufficiet ergo generales fontes nisTum compressione illorum cava arrunt indicare, unde seirrhi nati stellus e Maiumerantur etiam sciretho tumorra vide possunt singularium autem malorum qu S. λ. num. i. Innumeri ergo illique a cirrho ut causa sequuntur in corpo penitus diversi risectus seirrhi esse possunt, humano , omnitis a functionibus paritum, varietate partium quae in scinian in aste latum laesis pendet . Quaedam meo

Quruerunt, diversis unctionibus vicino ex praecipuis euumerantur hac parograpno. Fum , quae a cirrho increscente compta. 4M FLAMMATION UPPURATIONI sis anuntur. Sic cirrhus ab exterua causa in ANORAENAs, PHACEL , In --rpore euchymo natus , mammam occv iacinflammatiqpis causis agebalus ciciun pans, saepe in seram aeque senectam inno suit omnes obstructionum cautas an μ.uus manet ubi idem malum in eispha mationem sacere posse sed, uti modos xx vicinis Partibus, quae tumentisv ctum sui , ante Mucia obstrue num.

243쪽

quae exteriis compressione vasa arctarent, etiam cirrhus numeratur adeoque haec res patet . Natam autem inflammationem

sequa possunt omnes eius effectusci ademque suppuratio & gangrae in sphace lus. Notandum tamen in cirrho exqvisitoin confirmato suppurationem nunquam fieri , sed quidem in partibus vicinis ascirrho tumente compressis . Praeterea in Commentarii g. 23. . ex Observationibus Hildani constitit , a tumore cirrhois venam cavam comprimente illo in loco,

ubi in binas Iliacas finditur , in utroque crure Gangraenam natam fuisse ; quam celus sequebatur ad gentia ascende iis

mors.

PARALYsts. Ut fiant motus musculorum voluntarii , requiritur liberam commercium inter cerebrumis musculos per ne vos si ergo cirrhus nervum ad musculum tendentem in toto itinere a cerebio

ad musculum usque alicubi comprelserit, erit musculus ille paralyticus is Si jam ingens truncus nervosus ad partem quandam corporis tendens a tali causa comprimatur, erit perseeta paralysis illius membri. Dum subar illa res glandulae , cirrhosae factaeis tumidae valde premunt vicinos truncos nervosos, patet ficile, inde paralysim vasti posse . Vidi in muliere sexagenaria

dextram mammam totam cirrhosam,

dein glandulas sub axilla dextra admodum tumidas pariter induruisse ; unde primo ma- ximus dolor in toto brachio dextro , dein Itupor Mincipiens paralysis. Sirnul in colli dextro latere glaendulie rumidae admodum durae erant, & frequentia auim deliquia sorte a pari vago intercotali m,usdem lateris compressis ATROpHIAs. Dietum sui in Commen-riis . 16 i. quod, si arreri major tota sic discindatur , ut postea nullus amplius Tanguis ad partes suppositas venire possit, tunc omnia illa, quae ab hoc trunco vitalem sanguinem accipiebant, emori, ubi

to omni vitalis liqvidi influxu simulque norabatur ibidem, duplici modo hoc fieri 'vel enim stagnabant liquid non amplius

propulsa motu saligninis arteriosi , e corin

Num Debantur lamde putrida, lenta Gangraena fiebat vel humores in partibus sup positis relicti , propria contractions vaso.

rum transibant in verris, quae musculorum Mic morum turgentium ope humores rece

ptos cia versus revehunt sic omni liqui. do orbata vasa collabuntur, latera collapsa concrescunt inter se, partis moles minuitur quot iste , donee tandem arefacta mnia Mum iam sere reserant isti ibidem miro casu probatum fuit . Facile patet, eadem mala fieri debere, si cirrhus sua mole arteriam ad partem quandam corporis tendentem compresserit sic , ut omnis

sanguinis tinnulus inpediatur. STERILITATE. In ultoque sexu sterili.

talem nasci posse , si organa genera ionidicata in cirrhum incluruerint, sic ut inde illorum unc io aboleatur vel depravetur, nullus dubitat Testiculos v. g. in vi. ris cirrhescere posse , plurimis observatas constat . Verum cum in mulieribus plures

adhuc requirantur conditiones, omnino necessariae, ut non tantuin suscipiantur hominis primordia , sed in utero haec possint

retineri, severi, ali ad persectae maturitatis tempus usque facile patet, longe re quentiores eis sterilitatis causas in sexu foeminino . Oblervata ain docuerunt, sci rhosos tumores, vel in ipsis partibus genitalibus nato , vel in locis vicinis ortos,niole sua omnia vicina comprimentes, frequentem satis dedisse sterilitati causam . Inobesis mulieribus inentum crassius factum

utero compta mere, ut genituram suscia

per nequeant , notavit θυοσates ienatura tileeris cap. 9. Om VIL p. 6po. si uterorum os durum fuerit, aut cierin

vix, quod immissis digito deprehendi poerem, sterilem ore mulierem, nisi curetur, in eodem loco monet. Indisiis autem cadaveribus patuit saepe, sciolios hie latentes fuisse sterilitatis causam . Sexagenariam, Τronam , quae bis nupta sterilis semper sum

rat, ineidit Hildanus f Obsere Chirurgis Centur. . Obsem. s. pag. r. J, ut sterilitatis causam inveniret; vidit scirrhum circa orificium uteri, qui instar annuli collum matricis cingebat , sicque claudebat eius aperturam, ut styli acies vix immitti posset ita alia muliere, quae primo puerperio ureri inflammatione compta fuerat, de postea sterilis manserat , invenit post mortem cirrhum, ovi anserini magnitudine ante orificium uteri sic locatum , ut omnem aditum versus uterum prae luderet, tamqne pertinaciter adhaerentem, si nullo

modo avelli potuerit obid. Obsem. 66 Vaginam uteri totam sciri bosam vidi,

244쪽

1 onini suo ambitu adeo tumentem , ut vix styla admittere posset. Saepius etiam observam in illis mulieribus, Quae steriles

vixerunt, circa illud tempus , quo menstrua desinere consueverunt, cancrosam na

se uteri diathesin, quae enormibus doloribus , acri sanie exstillanto is prostas-stina , vas varicosis redditis c dein er sis, Haemorrhagia malignitatem suam satis manifestat . Ex quibus omnibus patet, scirrhum merito inter sterilitatis cautas

censeri. PARTUM DIFFICILEM . Ut uter scelus maturn exeat, cquiritur , ut eius orificium, vagina liberrime expandi possint. Si ergo partes illae induruerint scirrno, vel in vicinia similes tumores nati e presserint haec loca , patet sicile , partum dissicilem, imo saepe impossibilem omnino,

scire . Verum quidem est , raro cirrhum tam cito in magnam molem extendi, ut, si non laeexstirerit ante conceptionem gravidi raris tempore natus adeo multum nocere posset, dum scelus excludetur i. deretur aurem cirrhn in utero vel vagina natus sterii statem inducere debere, unde etiam inter sterilitatis causas in observationibus modo allegatis numerabatur . . Observara tamen plurima docuerunt, mulieres gravidas saetas suisse , licet parva admodum, imo nulla sere, apertura fuerit, per quam semen uter cavum ingredi potuisset, unde non semper absoluta sterilitas sequitur, licet magnus etiam cirrhia haec loca occupaverit : sed semper tunc erit di ficilis partus . Historia Medica plurimos casus habet , qui, o dicta confirmant spaucos adduxisse suffciet mulier triginta

octo annorum primi para . oriebatur inter partus dolores, neque potuit in lucem prodire scelus. In cadavero Celeberrimus Lirine invenit matricis collum obturatum substantia glandulos , quae utero cohaerebat, parvis hine inde foraminulis per

His pag. s. 66. . In muliere quadragenaria primi para cerus mortuus non nisi magna dissicultare potuit educi, ob nimiam pelvis osseae angustiam . Post tres menses aterum impraegnata , circa partus tempus per biduum summis torquebatur doloribus sin ulla oris uteri dilatarione . Distractis rudi satis instrumento , cum speculum utc-ri deesset, vaginae uteribus , cicatrix con.

ctet ori fici apparuit clamque scalpello

illud discinderet Chirurgus , invenit cartilagineam iure nritiem , omnem ambis riun apertur uteri pluribus incisonibus

dividere , ut aliqua dilatatio fieri posset. Eductus sui sic Chirurgi manu scelus moris tuus, Willico misera haec puerpera ebre acuta , dolore pleuritico respiratione impedita correpta sui ; unde post vigintiquatuor a partu horas periit L Medicis Efram Tom. IIι pag. 3ι7. c. . In cadavere sceminae, quae post partus dolares petis dies rustra toleratos mortua fuerat, invenit Hudantis Obsem Chirurg. Cent. I. Obsere. 7. v. a. uterum lacerum, &caput infantis in cavo abdominis haerem. Horuin malorum causa erat cirrhus , qui capitis scelus magnitudinem aequabat lare& sua mole impediverat , ne foetus exire

potuerit.

VoLvu LuΜ. Causa quaecnmque intestinatem fistulam in quodam loco ita an3

stare valet, ut contenta, motu perissaltico propellenda ad anum usque , transire nequeant. terribilem hunc morbum producere poterit, unde tunc cedo nectaculo omnia, inverso motu peristallico versus vem tticulum redeunt post summas anxietates, vomitu excutiuntur. Ubi inflammatio tale malum comitatur, saepe subito lethale est sine hae autem diutius hominem affligit. Observati fueruntis cirrhi, in te sua arctantes , vel, integre obturanter intestinatem fistulam , huic morbo origianem dedisse. In cadavere hominis, qui per aliquot annos dolore fixo continuo sub hepatis regione laboraverat, tandem gravissima passione iliaca exstinctus fuerat, iii venit Hildanus f Ibidem Obsem. 6 r. p. o.

scirrhum jam exulceratum in coeci intestini undo. Notabilem casum , qui modo dicta confirnint , vidit Celeberrima Boe haavi u. Festivus tu nobili sanuli puer, ea si podiis sertatis in glacie currens aestu

bat, dein calente ab no motu corpore traham ingreditur, qua pater vehebatur seque mansit per horulam aeri satis rigori expositus Paulo post dolorem in abdomine sensit, o deinde languit semper. Incmpit post aliquot septim avias tardior fieri

alvus , tandestique sere integre supprime batur Appetitus manebat satis bonus, sed singulo sere triduo post diras anxietates eiis bos toto hoc tempore ingestos revomebat.

Post

245쪽

nuia enormiter dilatata apparebant ne locum obstructum sic contracta , ut Proincessus vermisormis magnitudinem vix s

perarent.

Praeter illa mala, quae hae paragrapho

enumerata sunt, plura alia similia a sci

rhis nasci possunt , qui in aliis corporis

parribus haerent Dolores fixos chronacos, a cirrhis ventriculiis panerearis, iam in cancri malignitatem vergentibus , ortos,

legitur . Hepatis cirrhus immedicabilem saepe tenerum is lethalem postea Hydr pem produxit . Illa , quae hactenus dicta fuerunt, suffieient, ut demonstretur, plurimos chronicos , illosque pertinaciss os, morbos , cirrhis, in corporis interioribus latentibus , originem debere . sequitur iam ut de stirrhi Diagnosiis Prognosi agatur.

Ubi in internis partibus orporis eir muro corporis motum, vel post cibum iam rus haeret, facile detegitur difficilius co glori copia assumtum , augeantur haec misenoscitur , si in partibus internis lateat . a metato concluditur, scirrhum in pulm Lucem tamen obscuris his easbus afflan ne natum esse, qui , mole sua angustans de sequentium attenta consideratio vasa aere , difficilem respirationem facit, Causc. Sic v. g. causa praedisponens ad & compressis vasis sanguineis impedit , nostiris generationem est atrabiliaria san sanguis corde dextro expulsus liberrime per guinis spissitudo in humoribus ; in victu au omnes arteriae pulmonalis angustias tran- sera terrestria erassa diu sumpta absque va sire possit; unde aucta per motum corporistidis orporis exercitiis in animi affecti sanguinis velocitate , vel crudi chyli a bus moeror diuturnus . Causa vero efficiens glori copia sanguini venos dextri cordis est . . contusio, inflammatio non resolu mista , incipit obrui pulmo rac augetur co et nec in suppurationem conversa , men d dextro resistentia , quam omni respira struorum vel naemorrhoidum consuetus flu tionis auctae molimine superare vel invitus xv subito suppressus , labes haereditaria nititur homo, tales angustias passus . G-εce. Si onstet , tales causas praecessisse, tens in pulmone vomicae, comprimens par merito cirrhus metuitur te vicinas , similia quidem efficiet, sed Errro . Scirrhns semper laedit Metio augebitu increscente puris copia haec an nem partis, quam occupat saepe etiam tur xietas, donee vel sustocetur aeger , vel mbat actionem vicinorum , quae aucta sua pio abscessu liberatur lectica febricula, mole comprimit. Unde si causae , seirrho hujus morbi semper sere comes, latens ta- producendo prae, praegressae fuerint,in si te malum indicabit satis . Ubi autem stiriagna laesarum iunctionum doceant, partium rhus hie latet , omnia diutissime manent quamndam usum quem in sanitate habe in eodem statu, saepe per plures annos,bant, turbatum esse, vel & omnino abo sine ullo incremento perstant hae mala. litum diuque in eodem statu maneat sine PΗκNoΜENIs . Haec sunt in scirrho, exin notabili incremento morbus , augetur fir terna partes occupante, tumor, durities,mitas Diagnoseo , qua cirrhi praesentia doloris absentia : sed ubi interius latet, determinatur si v. g. si post acutum pe hae phaenomena sensibus saepe detegi in Horis morbum , nee hianda re Iutione, nec queunt ' unde tunc soli effectus cirrni Ius benigna suppuratione , sanatum, maneat cem in tali casu affundent.

dyspnoea, di tussis sicca, atque ad mini Loco Arrxero. Dictum sui in Con

Post varia remedia tentata , sed frustra moritur puer, cadaver lustrandum conceditur Medieis, qui in eonsilium vocati, dum in vivis esset ne . diversas circa morbum hune habuerant opiniones . Sciris rhum latere praedixerat me a ius 'ineunissima tantum remedia solventia inam es cibos, a quibus minimum cecum alis

uiuarum colligi solet, commendaverat V mitoriis excutiendam esse pituitosam saburis

ram, in intestinis stabulantem is illa o smentem , concluserant alii Mediet, persuaserant parentibns aegri sed ab illis

assumtis omma mala augebantur . Aperto

eadavere inventus ruit scinis , leo intestinum comprimens prope illum locum ubi ultimus ejus finis intestino colo inseritur. Ante locum obstructum intestina te-

246쪽

mentariis . 484 circa loca glandulosa ste TLΜνRRiE GRI . Atrabiuria nempe, tuentissime cirrho nasci , re imprimis si tu scirrho producendo maxime favet, ut uidum glandulosa fabrica secretiam , sua in Commentarii g. Us dictum fuit: enis natura facile inspissetur , uti v. g. lae in ius signa in semeipticis recententur , domammic unde a levibus etiam causis scita quibus postea in Capitulo de Melancholia rhi hic nascuntur . latius dicetur.

tato maligni isti, Messestiis c 486. Sunt per se innocui , evadunt motu inetis

In Progno determinatur laetIis dissiculisve euratio scirrhi per Diagnosi cogniti ut etiam illa mala praevidentur, quae a functionibus laesis cirrhoiarum partium,

vel vicinarum a tumente cirrho compressarum , in eorpore fient Prognosis ergo ex iisdem sontibus petenda erit . ex quibus agnosis deducta sit. Longe enim v. g.

difficilior erit eura cirrhi, qui ab atris laria an uinis spissitudine ortum duxit

quam si idem malum post innammationem remanserit. Longe alia metuenda erunt, seirrhus magnis vis adiacens illa con presserit sua mole , quam si in mamma aciem haeserit, vix nociturus . nisi in eam erum degeneraverit Omprimis autem in Prognosi attenditur ad durationem aut ejus eliactus varios. Ut enim patebit lo post , recentem serrrhum curari posse

plerumque magna spes affulget si per amnos haeserit , indomabile malum est , nisi exstirpari possiet. flectus autem scirrhi tare tantum variant ob diversitatem partium quae cis rho laborant , vel a tumem eius

mole comprimumur.

scirebus vero, cum indolens rumor sit,

non adeo multum nocet ex sua natura,

nisi tali in loco situs sit, ut vicim comprimendo insignes emporis unctiones tu bet. Si in amniis per viginti annos anuis sine noxa cirrho haesi e novi ro eonstitit observatis, etiam in interiori bus corporis illos linituisse absque insigni sanitatis detrimento. In homine sexagem rio, post lapsum ex alto mortuo , Dure Academ de Selenens an I7- μ' pag. io. invenit totum uentem petrefactum, neque tamen de ullo malo conquestus fuerat homo ille & sanus satis atque hilaris se per vixerat . Sed parva debuit suisse moles illius lienis, eum tantum unciam utram tum premere . moin Hippoctates me Allectiombur cap. m. ni. Q. ac de lienosis agens habet sequentiaci Progreses vero temporis quibιsdam morbus in bis pem degenerat, ct contabescunt. Ouibusdam

vere fine i suppuraturi, o G sani fiunt a

mbusdam etiam durus in magnus exissense senescit . Oritu autem morsus, quando σfebribus, malis euratione litis aut pituita vel utraque in lienem re uerint, diur-nu quidem affectis est , non vera icthalis Tamen si consideretur cirrhi indoles, Mistit satis, plurima de nasci posse mala,

si motus humorum per vasa incitetur, quacumque demum de causa hoc fiat. Haeret enim, scirrho liquidum coagulatum valinspissatum, sive in selIiculis colleEtum , Gue per labricam intricatissimam vascularem partium dispersum illud ergo tanquam mortuum miners ibi corpus concipi potest i sed vasa hoc liquido immobili mpleta, vel solliculi eodem distenti, in suis

membrarus habent vasa vitalia , per quae angustata, a concreto hoc cirrho illa comprimente, dissicilior humorum transitus est qui tamen adhue fieri poterit, ubi pacatus est vitaIium humornm motus si ver pecsebrim v. g. augeatur circulation celeri- as vascula haec viralia, undiqu a sti rhois concreto compressa , non inerun1 dilatari, ut eodem tempore maior per illa

suere possiet liquidorum copia hine fiet in his obstructio , fit, urgente velacior humo

rum motu, inflammatio . Cum autem a

valido tunc attritu in vasis his angustatis calor nasci debeat satis mclidus f vide μῖ8a num. 6. I sequetuc brevi putrefactio eoaereti thus seirrho ovideri. 8 . n. q. Ws. ,- omnia illa mala, de quibus instea in oneri histodia motur. Patet erorati , -re ex propria natura

scirrhus , aucta circula

247쪽

s CIRRHUS.

V saepe vitari impos aeternum metum parit.

Quis enim Medicus taetere queat vel in Proprio corpore , ne aliquando incitetur humorum motus Animi assectus, quos vitare nemo orest, natos vero compescere vix sapientissimi valent , augent saepe inmaniter irculationis impetum bel it tem videri sto num . . . Diaetae errores fatis etiam leve hoe efficare adi quando mosint. Motus corporis musculares aucti indem modo nocebunt. Sed nunquam imp trari poterit ab aegris, ut tanta cum cura haec omnia vitent , cum indolens cirrhus semper sere negligatur. Licet autem sumina etiam sollicitudine ad omnia haec ab tenderetur, quis ulla arte cavere poterit, ne epidemicis morbis grassantibus corripia. tum, vel externis laesionibus . contusione v. g. aut similibus, arta tetur mitis hactenus scimthuc Praeterea cillae niurationes , quaei turaliter corpori accidunt , cirrhum ia

cancrum convertere valent . uri v. g. men

strui fluxus cellatio in stoetis mulieribus Ovide g. 49 s. h. Patet ergo , dum cirrhus in quadam corporis parte haeret, aeternum adesse metum pejoris mali cum nulla a te vel prudentia vitari ossint omnes cause, quae benignum scirinum in pessimum

cancrum minare valent

Nde Curaturas notet a Scirrhum, si recens, benignus, loco idoneo stus, nondum perfecte durus, in

homine euehymo , tentandum emolliente, resti vente medela quo sum acidi, vis mercurii imprimis spectant.

In cirrho curando summa prudentia mpus est, ni iniquo hic temere tentandum scum commissi errores postea corrigi nequeant. calamitosissima mala sequantur perversam sciri hi medelam medicorum orgo QChirurgorum animis semper o versetur salutare monitum Hippocratis di

centis iri ibas ancri orinnis , illas niscurare praesae curari enim citius pereunt, non eurati ero mutium tempus perdurans.

Hippocr. Aphor. 8. I. Tonti tax aia7eto Scirrho enim malignos invet ratos hoc nomine vocasse videtur Hippocrates, qui tam actis irritantur a remediis

applicatis is in cancrum degeneram exuris ceratum . Priusquam ergo ullum reme

dium applicabitur cirrho , sedulo examinandum est, an spes r illum resolvi posse hoc autem cognoscetur, si scirrhus haheat sequentes dotes. RECEN . Tunc enim concretus humor

nondum liquidissima parte distat , in

massam non reHlvendam amplius abivita raro adhue in cirrho recenti tota Iandulae subsantia affecta est , unde maior opportunitas erit per vasa pervia huc adducendi solventia remedia , quorum major etiam emcacia erit in concretum, quod nondum in calculosam sere duritiem ua sit . Si ergo cirrhus per hires iam, men se in quadam parte corporis haeserit, amsusta resolutionis spes fit perest . Optime

hinc dixit Aretaeus. De Curat Morbor. dirarum. Lib. I. ap. q. p. g. 28. descirrhis lenis agens et orientes vertere, istipe incipientes solvere porret Monui tamen ibidem, non adeo faciles esse limrum cirrhorum resolutiones. BENIGNus. Quamdiu indolens cirrhus est neque nimis magnus, nec durus a, inodum , neque integumentorum color mutatus merit, nullusque pruritus neque calor major in illo vel eius vicinia emtitur, benignus dicitur . Contraria si , tineant, tunc malignus vocaturri uius λ a postea enumerabuntur num. . huius paragraphi.

dicamenta commode applicari possint in manibus accessus deriirci ut , si sorte praeter spem aetenus benignus cirrhus a re mediis applicatis irritaretur , tolli integre ferro posset. Unde requiritur, utin adsinteonditiones sequenti huius paragrat His

mero recensitae. Noranu Μ PERFECTE Du Rus . Saxea m

nim illa sere durities, wpraerupta scabradi superficies scirrhum confirmatum indicant

248쪽

lcia Inus.

a lenissimis elim solventibus remediis ardenti exponunt,in pei lateant : sic enim apρlicatis talis cirrhus in nrajorena irrati brevi minuitur tumor, nec fit luppuratio grutatem degenerabit brevi. Debet ergo tuino talis pressioni utcumque adhuc cedere posse aliter enim metuendum est, vasa cum liquidis coagulatis sere concre. visse in massam irresolubilem I CORPORE U HYMO . Cum enim in Commentarii g. 48s dictum uerit, caco- sed tota vita manet indomabili Nihil et pulchrius est, quam partem scit rhoram vapor aquae teptui exponereb: de die , dein mollitur perfricare , ac postea imponere Emplastrum aromaticum. imprimis additis gummi serulaceis , ammoniaco, galbano sagapenois similibus.chymiam arrabitariam cirrha produceudis qualia plurima in offlatius prostant . Fo quam niaxime savere quid juvabit multo menta & catapla nata ex similibus narata molimine solvere impactam vasis materiem , iisdem usibus servire poterunt in Materi si hae soluta, ab eadem causa similis ob Medica ad hunc numerum talium formu-hructio brevi renascetur Si v. gr. acri larum exempla liabentur . ac methodo scorbulo putrido sanguinis massa iniecta suo per menses continuata amniarum scirrhosiit, pluredinis hic adeo noxia magnus me recentes me saepius curasse laetus recordor tus erit, una emollientibus oesolventibus remediis tentatur cirrhi resolutio. Tot cautelae requiruntur, ut absque pe

requiruntur, ut Glqtl

i,cuis scit rho medela fieri possit. Fraud mlenti Agyrtae, delirantes aniculae, nimis Lepe imprudente; Chemici, dum suis arcanis temere confidunt, contemnunt pericula, quae Plurimum profuisse etiam vidi, aponis Veneti in lacte factam solutionem adeo spissam, ut pultem tenuiorem resei et spongia exceptam is loco cirrhos applhcatam, superimposita vesca suilla oleo petasticata

Fum acidi, Mimprimis sermentatione ignorant; magnis promissis deceptosio ex vegetabilibus parati, aceti nempe, i mines in summas miserias praecipitant rimum profuerunt in cirrhis resolvendis. Ubi ergo omni biis rite perpensis aluit, Apud Galenum Meth. Med. Lib. XIV. e. s. scirrhum resolvi adhuc posse qumram tunc m. X. Dag. 3aῖ iam hujus remedii usus

com urendaturri voluit enim mollientium applicationem interpolari debere usu illorum , quae cirrhi materiam attenuare incidere valent atque inter incidentia prae reliquis laudat acetum . In tendi numin ligamentorum cirrhosis indurationibus cu- aceto acerrimo candentem lanidem medela requiritur sola certe emollientia, quae vasa laxaent; solventia, quae sine

magno motu excitato undere valent concretos humores, conducunt. Dixerat quidem Aret res ibid. igni similibus remediis ad cirrhosam duritiem lienis molliendam utendum esse, sed statim commendat irrigationes ex aceto, oleo, melle, unguentariae glandis pulvere inspergendum i het is mollissima laudat catapla rata. Alia occasione g. 4o6 mentio facta fuit regulae practicae, quam Galenus de cirrhi curatione agens Method. Med. Lib. XIV. cap. q. Tom. X. pag. 372. ω Meth. Med. a Glaucon. Lib. II cap. 6 ibid. pag. 99 habet D cit enim : uia s quis e

menter trahentibus, dissetitientibus medicamentis vaci areo Iet, nec iis , quae humectant, eat ac tint, mollia ae liquet, huic Paveis primis Mus egregie processisse curatio videbitur . Caeterum, tio de lectu res-Lt, erit insaniasile. Siquidem toto, quis in eo era tenuium partium, discus, quod reliquum est, velut lapido Oncretio inquet trrandis pyriten , vel eius desectu molarem , exstinguebat, supra calidum ascendentem ex aceto vaporem eici ines & ligamenta scimrhos dimoveri curabat hoc facto, iterum emollientia remedia applicabat Metuebat tamen, ne ipsam tendi numis ligament rum substantiam vapor aceti, nimis diu uel saepe applicatus, laederet. Sed in lienis vel carnosarum partium scirrho tu tuin ejus usum dixit. Imo composita' viedam ex aceto medicamenta se excogitasse monet, atque A in moniacum Thymiama, aceto dilutum ad uti crassitiem, lieni cirrhos impostum, persectam sanationem attulisse, absique ullo alio remedio , dicit Pulcherrime autem momuit alio in loc Metb. M Had Glaucon. Lib. II. eap. 6. sid. 7I Veritas huius rei toties apparuit in lactan laxantium usu mollescere quidem cirrhum tibus millieribus, quae tumores in mammis sed non decresceres: me licamentorum vis natos, ut suppurata Onean vitent, prunae ro quae aceto constant, applicatione ejus

249쪽

molem insigniter mirmi Unde alternum nani horum auxiliorum usum coninae at Imo Galenus orbis ea intereum acetiosum in viseerum scirrhis curandis laudat, monetque in lienis cirrho externa rem dia sola non susticere, verum etiam requiis validissimas potiones , ex cortice radiis eum apparasis Scolopendrii, myricae stadicibus e ramulis in aceto es oxyme. Iste decoctis. Recentiorem observata etiam salmarem aceti usum in cirrhis resolvenam probant, sive in vapores resolutum partem alluat sive omen i vice adhibeatur, fiet denique Gummi serulacet mistum emis plastri forma applicetur parti cirrhois. u omnibus fere officinis obtinuit, gum

librae addatur mei media salis eardui benedicti, stipitum fabarum , vel fimblis cujusdam 'alisque mixtura re vel qua re de die uncia dimissi sumatur. Ani, quis iam laudatus filii similium usus CL

uerem sarmentorum viriumque edi i emrum condit aris e sedis vitiis me ri ex aceto rtienis tumori cum resecreonta, acero Gnerem sarmentorum ad lienis remedia aceto

eo persum valere dixit Minis NMtur. Lib. XXIII. Proclem pag. 388. h. a datur etiam sulphuris accens vapor , ad pariem cirrholam determinatus; sed cum pulmoni infestus sit, difficilius adhiberi poterit. Etiam aceti cognita vis, qua iam guine- di luit, majorem spem curati mi ammoniacum, galbanum, opopanacem, ni in talibus casibus facit, eum sulphuris sagapenum aceto diluere, dein olo depurare a sordibus admistis , remque leni igne iterum exsiccare. Haec aurem praeparatio non anm instituta fuisse videtur, ut ab heterogeneis admistis mundarentur hae gummi , verum etiam ut acerrima aceti pars difflara inter inspillationem te- uiis aquosa, illis gummi uniretur, sicque augeretur horum remediorum me et , qua conerem dividereis attenuare valent. Unicum ex Hildano casum adduxisse sumciet Observae Chirurg. Centii et Isa. Iuventis robusta matronae, dum insantem lactaret, sinistra inflammatur tamma sedata inflammatione , tumor durus remansit, inrimis remediis is acidum , imprimis si meracissimum fuerit, sanguini coagulum inducat. Da argenti vivi efficacia in obstruetimnibus reserandis diem fuit in Commemtariis f. 3s num in cirrhis resoluvendis saepe ejus usus profuit, tam externus, quam internus; sed tantum in scirrho benigno Mincipientes: Ubi enim in lapideam fero duritiem conversus est, malignus fieri incipit, nullum omnino a sortissimis eriam mercurialibus praeparatis, neque ab ipsa salivatione, argento vivo exiscitara levamen exspectari potem quini

lius exacerbantur. Omnia, , aucto hum rum motu per hoc remedium, cirrhus etitius in cancrum mutarur solet cum --

fra tentatus a mulierculis QEmpiricis tu scirrho resolubili applicari Emplastrum vocatus Hildanus infantem ablactari assit, dein mmmam quotidie inungi curavit li-nimento , quod inter alia bonam copiam summi ammoniaci in aceto scillitico dis- toluti habetet, simulque bis de die emolliens cataplasma applicuit hacque methmdo, dato per intervalla leni purgante, durus ille tumor integre resolutus suit idem- sibi in alio simili casu successisse as

de ranis enm mercurio , cavendo tamen,

ne imprudenti eius applicatione excitetur saepe periculosa salivatio unde simulae aegri aliquem dolorem vel tensionem circa gingivas sentire incipiunt, auserendum est Emplastrum, locusque, cui adhaesit, saponis lixivio sollicite depurandus. In bub nibus Venereis scirinosis resolvendis hoe Emplastrum pulchre prodesse solet. Cinnabaris accensi vapor, sulphurisis argenti vivi conspirantibus viribus prodest sed si, pe subito salivationem excitat. Internum remedium nullum sorte magis estica habetur, quam acutum sale alcatino purissimo saturatum vel si vini Rhe

a Si non cedit his, si locus, situs, vicina mobilitas, eonditio mali, robur

valetudo aegri permittunt, oeyus erro integre eximendus est. Ubi vero , omnibus illis adhibitis per quam ut tollatur, ne relictus Cancri aeteris vlures septimanas, vel & menses, nulla fit num metum faciat. Praestat autem cito

leuthi umminutio , nihil aliud superest, hoc mere, quia diutius relictω talis scir.

250쪽

rhus olet augeri mola, saepe vicinis Pota accresceres; unde postea longe difficilior erit ejus exstirpatio ramo aliquam do penitus impossivilis Accedit, quod

saepe soleat malum propagari ad vicinas glandulasci tuneque plures cirrhi exstirpandi forent , ut integra fieret curatio. Raro enim in mammis stirrhi maloies non resolubiles diu haerent, quin lalandulae subaxillares assiciantur simili malo. Vidi

sic in muliere, cui ab externa contusione mamina cirrhos facta suerat, drequenti applicarione servidi sere spiritus vini in

lapideam duritiem conversa , non tantum

glandulas subaxillares, sedis totum eo l. tum peditis, humerumque eiusdem lateris, penitus induruisse. Nunquam tamen satis inculcata poterit Chirurgis, ni de cirrho exstirpando non cogitent , nisi certissimi fuerint, illum integre tolli posse. Si enim vel minima eius pars residua maneat post exstirpationem, brevi in cancrum degenerabit uti toties unestis Exemplis constitit Antequam ergo scirrhi exstirpatio concludatur, equentia erunt consideranda. Cus. Debet esse talis, ut manubus Chi turgi e instrumentis facilis detur aditus . Quis enim de cirrhis internis ossendis eo rMe auderet In ipso tamen pudoris sinu enatum cirrhum, pugnum R. gnitudine aequantem, membrana crassa ac densa obvolutum intus album testicularum virilium substantiam reserentem, a

dexterrimo Chirurgo resectum, absque ullaissione vicinarum partium vidit Tu ius Obsere Meta. Lib. III cap. 74. q. 2 a Jm vidua quinquagenaria, quae vc elicissi. me a tristissimis malis imminentibus liberata suit cum abscissa hae moles non o stura jam indiuia cirrhi in carcinoma mgeneramis haberet. SITus vlCINA. Imprimis considerantur ratione magnorurn vasorum, quae in sci rui vicinia haerent, cum tunc magnum Pe

ticulum ab horum laesiona immineatri utis si glandula subaxillaris vel armis tolli deberet. Neque tamen in difficillimis ratibus casibus exercitati Chirurgi de eram is constitit fidelissimis observatis, prudenti manu etiam in his locis cirrhos tolli posses. Licianus ibomat Chm m.

Cent. a. Obsem. 79. q. so. in muliere se irrhum jam cancrosum mammae abstulit;

Lmulque debuit tres alios tarrhos, ib

axilla eiusdem lateris haerenteς, tollere,

quorum unus ori magnitudinem aequabat.

periculosam tamen hanc operationem seliciter perfecit ligatis vasis ad scirrhumilium majorem subaxillarem tendentibus, metuendam hic haemori hagiam vitavit Parotidem olandulam , uti submaxillarem, scirrho a factas, a peririssimo, dextere

mo apud Haganos hirurgo felicissime ex.

stirpxtas vidit Abrahamus,atu notavitisque in absolutissima de cirrho dissertati ne quam ad gradum Doctoratus a piram scripsit defendit eadem die, qua misgnu Bom a. ius avuncatus ejus obiit, quod exstirpata glandula Parotide nequidem opus fuerit vasa arteriosa ligare, sed immissa spongia adstringenti liquore ebria compescebatur Haemorrhagia quae sponte post

octavum diem , pure subtus prodeunte, excidit. Ex quibus patet , quantum exercitata manus etiam in periculosissimis eambus valeat. M IMTas . Antequam cirrhum sereo eximendum esse concludatur , debet prius constare, illum versus omnem directionem mobilem esse , neque auidam parti accr rem Nisi enim integre tollatur, minim etiam pars cirrhi relicta in Cancrum degenerabit quam teriissime, uti omnes o servatores testantur omnis autem gland

la haeret in tuniea cellulosa 5 eum illa naturaliter mobilis est quaquaversum imber ergoe scirrhus prehendi digitis, dein sursum deorsim, ad latera moveri si iam in omnem directionem aeqtiali facilitate cedat, mobilis est, neque partibus surpositis via ambientibu auhaeret. Tunicae cellulosa quidem illi undique acererit, sed illa absuue ullo danmci , moin sine in gno dolore, inde separari poterit, uti st, tim dicetur. Aliquando accidit, cirrhum quidem serim Z ad latera satis mobilem essu, uti in amen eius superiori a

ti accrevisse, quia noscitur suile quia

in tali casu cutis elevaricii equi in hoc lo- eo : orerit tamenin tunc tolli cirrhus, simul rescindendo cutis partem , cui M. crevit. Sed timessem ne main olnus fieri

debebit is turpae eris ob utim perditam cicatrix Corum Tio, t. Ut nemps cirrhus si

litarius sit vel alii, adstit, resolvi possint, vel etiam erro eximi, si pug sum rit. Quid enim iuvare v. g. scirinum A

SEARCH

MENU NAVIGATION