장음표시 사용
221쪽
quando primum in hanc urbem docta sit, quamq; nuIum apud Majores nostros auctoritatem habuit, statim x de curiis. Referam necesse est animum ad eam diis seiplinam, qua usos e ise eos Oratores accepimus , quorum infinitus labor & quotidiana meditatio, scin omni genere studiorum exercitationes, ipsorum etiam continentur libris. Notus est vobis utiq; Ciceronis liber, qui Brutos inscribitur, in cujus extrema parte nam prior commemorationem vererum oratorum habet) sua initia, suos gradus, suae eloquentiae veIut quandam educationem refert, se apud Q. Mucium Ius ei vile didicisse,apud Philonem Academicum, apud Diodorum Stoicum omnes philosophiae partes penitus hausisse: neq; his Doctoribus contentum, quo rum ei copia in urbe contigerat, Achaiam quoq; AZ fiam peragrasse, ut omnem omnium artium varietatem complecteretur. Itaque herente in libris Ci-eeronis deprehendere licet non Geometriae, non Musicae, non Grammaticae, non deniq; ullius ingenuae artis icientiam ei defuisse. IIle Dialecti eae subtilitatem, ille Moralis partis utilitatem , t Ile rerum m rus causasq: cognovit. Ita enim est, optimi viri ita exmu Ita eruditione, ex pluribus artibus, & omnium re-rom seientia, exundat S exuberat ii Ia admi Fabilis et quentia NeqQ Oratoris vis & faetitias, sic ni caeterarum rerum, angustis & brevibus terminis eluditur: sed
is et Orator, qvi de omni quaestione pulchre &Ornate,& a d peri vadendum apte dicere, pro digni-
inde rerum, ad utilitatem temporum, cum volu-
222쪽
1 8 QVAE s T ro CH. ptate audientium posse. C M.I. Sphara civit. c. M. p. ID. vel Regum Natos sub severiorem disciplinam as voeat solemni sibi lepore: Filius Regis, ita fatur Au- thor, eum ab ipsis ineunabulis regno sit destinat , Omni cura ac diligentia enutritur: ardenti studio Pa.
rentum ad castitatem vitae, ad veram gloriam, ad prudentiam rerum instituitur. His modis 4nstructus, mortuo Patre, siceptrum religiose tener, honore tanto oblato non intum eicit, regnum ut jus se iam legibus defendit. o quam piandum esset lut Reges suos Regulos sie hodie instituerent. Natura
movet, prudentia jubet, Resp. poscit, ut sic insti
tuerent. Indulgentia nimia est nostrorum stem po rum,libertas nimia. Quanta, DEUS honei est mollicies in educatione Procerum i Quanta lieentia morum lunde multum operae educationi impendendum est omni, praeprimis Nobilium: ut juvenes Rei p. utiles quandoqi futuros, ceu plantas, curemus, fovea
mus, & disciplina recta gubernemus. Illa namq; homini optimum ad senectutem viaticum est. Aristo t. apud Diog. Laertium lib.s. Vis.Philoseph. p. ara QVReducatio ut felicior sit & celebrior, domi quemqVsuae nobilem educandum sciscit Curae de Arcan. Pruae civit..c. n. p. aga. Nam multitudo semper est eonsilio ac prudeatiae inimica. Eodinus lib. 1. de Rep. em p. au. Nec is in magnis viris habebitur, qui ex errore imperitae mul titudinis pendet. Cic. b. I. UfT- p . T. Lit. E. Proinde
educationi filiorum suorum Nobiles Viri multum operae dicent: Nam
223쪽
IIla laus est, magno in genere, & in divitiis maximis Liberos hominem educare, generi monumentum αses. H.M. in Milit. Gloriose Act. I. M. r. v. Lon Ios:
AEn Nobilis peculiariter sit instituendus res
Ontem & radicem esse probitatis, recta imbutum esse institutione, Plutarcb. in lib. desistit. lib. r. T. a. pag.3 censet. Huc collineans L s lib.s.Di i. ZEUL Epist. ao. pag. 3 UIn fidelem operam nobili informandoknecessitati junctam, non magis desiderat, quam ab insermante exigito Ιdem: olfaciens M. Antonius Philoso- Phus Imperator, de quo notavit In Capitοἱ Ta. Hi l. t pag. Io Io . DI. X qvo Castel. lib. I. de U. Reg. cap. Ir. p. 3G
Ipsum Viginti usium fius . Praeceptoribus cum ita Instrumentalibus disciplinis, tum in Philosophia,
rum denique in Jure Civili: ut, quam unius ingenium &industria non posset , plurima tam juncta acrimonia & dexteritas perficeret : hos sibi imitandos
duim stitit Nobilitati imperatorem potentissimum, phi-Iosophum perfectissimum , Musagetam munificentissimum. Hi storiam inculcandam esse Nobili credit Lipsius loe. eit. num Senatus consulto Dominorum Publicistarum& Philosophorum id statuerit, admodum dubito. Etsi Cnim juxta generalem commendationem Dan. Hein=LOrat. Io.p. Go. sp.GI. My. in Historiae Praestantia Pohia Her
224쪽
dirunt : Rem etiam publ. Moderantibus necessariam cognoscat L .sib.a. Epist. Quaest. Epi'. t . p. a. . iisq; rei vel ut breviarium laudet Cornelium I acitum Naud Miu Bibli Erub. POM. pag. V . Us: tamen, qVia Plataria. de oracul. Defest. T. a. s. ψσa. Historiam vocat philosophia bylvam: Haec autem varietate arborum frequentisi ima, jam sagum, moX a num deinde tiliam.&alias sigilutim statuat oculis usurpandat: ii a jam fontem saluti- serum: post cladem horxendam: tum geniales dies, ne- 'glectim habito canone, quem singularia non pariunt, nec conceptum ordinant, monstrct: scio, an Nobile
ingenium adhoc pistrinum sit amandandum & adstringendum. Illud cingratiis velim Senatus praecellentissimorum Polyhystorum proscriptis haec legi ) mecum statuo nec nobili ingelio indignum actitror: si, quae dictitavit in Superiore Quaestione Quintilianus & in hac suo ipsius exemplo expressit Imperator praegi otiosiissi mus, eXquisita industria pensitatis Nobilis cruditionis perfectae cupidus sibi icripta, sibiqUe imitanda crediderit: ratus, se OPcrce Pretium omnino fae urum esse. Fundamenta profectis is talibus ponit, quibus tuto su Perstruet, quicqvid corruere non vult bintil. ld. I. 0rat. Inst. e. .. p. asi. Deinde seliciori gradu ad Politicam exhauriendam perrexerit, disciplinam conscriptu diffi
cillimam quidem judicio Nobilissimi & Amplissimi
Dn. D. Danneub eri in Idea B. Interpretu pag. 3. insimul atomnium disciplinarum praestantissimam : Dynaissum
225쪽
censente lib. I. Synops Philos Ora es. a. pag. V. Iss. quod multis & magnis rebus civilis ista ratio constat. Ge. lib. p. de In υent. T. I. p. D. M. C. Hornio in Prooemio Polit. e. a. p. V.
prudentia dicitur Architectonica , quasi dicas Archi- fabrilem & principissam: quia ostendit, & subinde inculcat, ultimum finem: qui est fatus Reipubl. ad quam omnes disciplinae, humanitus inventae, tanquam ad ultimum tendunt scopum. Deinde praescribit reliquis disciplinis modum. quae, quando, ubi, quo usq; doceri debeant. Porro Artem regnandi &bellum gerendi complectitur : quae omnes alias disciplinas defendunt, &propterea honestissimae dicendae sunt. Ad singularia etiam haec nostra, inquit Consultissimus D n. D. Bruti, ne mannus in praecognit. Polit. suae : dum non tantum sngularia exempla Virorum aIlegat, sed & singulares Resp. praecipue vero ex fundamentalibus cujuscunque Reip. legibus, & generalibus praeceptis ostendit quid in hac aut illa Republ. agendum, ob salutem ejus publicam: v. g. quid in nos tro imperio Gmano, in hoc vel illo dubio casu exsequendum. recte in Politica partim ex li. sundamentalibus, partim ex Praeceptis politicis monstratur. Haec notitia procreabit Politicum, artificem praestantissimum , bonaeque disciplinae & justitiae opificem. Plataria. in Praeceptu Politicis. T. a. pag. Iast. At augusti nominis ingentem abulum, cum Hornis l. cit. c. I. p. . eme statuendum est, quoties despera
tissima: malitiae homines, qui honestatem, fidem, religionem, DEUM juxta aestimant, tam sublimi titulo indignissime vulgo insigniuntur. De utraq;
226쪽
2 2 QE AE S TI O CIII. Olenu in Epist. de Studio Polit. p. m . I s. Magnificum erat prosecte Politici nomen, nec apud Veteres ita, ut hodie, in Propatulo, &, ut ille ait, proculcatum. Nostros
enim homines vides, qui mihi ad in laniam usque
cum Graeculis aut Atticis insanire videntur. Notat eos manifeste Cicero quodam loco ad Pomponium suum, quod temere de quoUis πολ nomen usurPaverint. At longe aliter togati illi. Politicum , reor,
illum dicebant, qui Reipubl. administrandae vias omnes teneret, ejusdemq; naturam, ut qui maxime, perspectam haberet: sive is in Republ. sive extra, si ve circa Rem p. ageret: Idem paulo post. Ad
Ciceronis aevum redeo, qui in Bruto L. Torquatum m-λλκον suisse ait, & deinde haec addit: Erant in eo plurimae literae: nec eae vulgares , sed interiores quaedam & reconditae: divina memoria, summa verborum & gravitas & elegantia : atque HAEC
OMNIA UITAE DECORABAT GRAVITAS ET
INTEGRITA s. Liquetne Tibi r Politici nomine in maximis Rebus p. neminem aestimatum fuit te, nisi qui aut singulari nobilitate, aut sapientia, aut prudentia, aut doctrina, aut integritate esset. Nec video, quomodo illi Politici nomen suu tueantur hodie, qui nec Juris Civilis, nec Philosophiae, nec Historiae nimis gnari per ora hominum incedunt,&scribuntur etiam. illorum quidem fucus te non latet a
227쪽
visum, qui ad Atticum scribens QvΑsTro C III. 2 o3 quos hoc aevum proventu uberrimo gignit:
qui, dum Politicos dici se postulant, nihil pensi
OBI si NT. Sed iidem, dum omnia simulare aclis simulare facile se posse jactitant, ANIMI TAMEN
SUI NEQUITI AM NON POssuNT. Nihil nunc moror TRA, 'Vi sc. πολmκως potare, grassa rostentur. Atqui Ciceroni aliter: ut me geram, inqcit,
ι , gravit ei q, vult se gerere Politicus ille Togatus. Haec hactenus de Politica &politico. Ducem siquis desiideret,cujus ingenio immoretur & innutriatur juxta foecani Epist. a.p. a. dubius haereo, cui tantam tradam provinciam : cum curia eorum sit supellex, & alius alii arrideat. Adhaec polliceri nequeo ullum eorum, quos quidem hactenus vidi, in tam ampla& ardua disciplina , quem absolutae persee ionis esse peispectam habeam. Sunt, quibus Princeps,& qui circa ipsum sunt, Placent: quorum non paucos reperias, &quos Publici stas vocant. Quidam Philosophiam Praelicam totam confundunt, Partesque toti intermiscent. Nonnulli ex singulis partibus integrantibus philos phiae Politicae qua dam adjiciunt & inserunt, quae Politicam magis onerant quam ornant. Ita intra sacrum&saxum haerenti Nobilissimo Politicae cognitionis Candidato e Si ivphi sexum perpetim volvat, autor sum, veniam , ut mihi hujus consilii aperti gratificentur No
bilissimi Dominorum Politicorum coryphaei,
228쪽
ω AE s T rio Clu. orans, ut adsvescant, quem in omni fere foro magni jam . . fieri, clarissimis Viris memoratum, comperi, Magnificum ac Generosium D n. Limnaeum , Tomis de Iure Publico ad amussim fabricatis. Idea Generali ficta, &literis tradita, ne infidam memoriam frustrars queat Cepissimeq; perlecta ut animo quam familiarissima fiat, POLITlCUM legat relegatq; , notatis iis, quae indeX reticet. Hac industria de possessione eius ipsi constabit. Ovae cunq; deinde ad perfectionem Politices inibi desiderantur: ea ex aliis Politicis, Recessibus Imperii, atque Institutis Rerump. excerpta,ficto novo libro, addantur. Politica hoc modo cognita. Historia erit tractanda. Ea vero non ex solo CornelioTacito haurienda est. Is enim auctor Historiam XIl. Imperatorum Romanorum,qV Suetonius persequitur, non prorsus perfecit. Desiderantur enim quaedam, quae C. Iulio Caelari sunt explicando. Ea addenda sunt ex ipsius Bello Gallico & Cicili : A. etiam HirtI utroque bello : Oceronis Orationibus &Epistolis: Livio, & Sparsis per plutarchi vitas. Deinde
Historia Augusta pervolvenda cum Commentario incomparabilis Salmasin. Reliquae necessaria, ut & Exotica Historiae finem officii cuique demandati hora: ib-cisivae adserent. De Iurisprudentiae studio non ausim te quam commonefacere. Magnificorum enim Dominorum Antecessorum Francosordianorum
nec non & aliarum illustrissimarum Academiarum Germanicarum in universam ita commentataemndustria spectatissima ut . quisqvis ultra adjici desideret quicquam, istam metici nullus possit. Causari
229쪽
idem hujus tantae difficuItatis testimator possit, hae ipsa supersedere quemque posse nobilem : ood institutio istam non amplificet nobilitatem. Cui satisfieri puto, siqvis cervam illam apud Plutaretram in Sertorio T. r. p. 3γδ. ωI. r. Lit. CD E institutione mansuevisse, non esse extensam dicat. Cani illi apud Eundem de puerorum Institi TI. p. 3. Venationis velocioris madium non adjunxit novam aliqvam essentiam , novamque magnitudinem, sed ampliorem virtutem. Crystalla alias persi icua, FG burgi Brisgojae expoliri, & inde pocula, capulos , &alia mirae subtilitatis opera elaborari. Lansitu orat. a. pM. refert. Post septimum annum pueri Spartanorum, non Parentibus, non paternae pietati Placentibus pCedagogis, sed Lycurgo soli formandi tradebantur, prudentia antecellerent prudentioris commissi fidei patriae cos
damus domatricis hominum dignationem peperit: eὁ quod a Simonide eo discip linae genere cives Iegibus Obedientes & mansuetos effici crederenturi equorum instar, qui ab initio statim domantur. Vide Eundem
Platone T. I. p. I F. col. a. lat. A. Nec Spartanis itum Lycurgus haru Praecepit: Ma cenas etiam Romam suam non soxeselicem sibi persuasit, nisi Augusto Imperatori ad Gene- Totam nobilitatem res ius insormandam autor suisset hoc verborum pondere t Hoc qVoque Te hortor
summopere, initi tuas, ut Patricii equestiisq; ordinis homines, dum adhuc pueritiam agunt audos I iterarios frequentent. Adolescentes autem facti eques dc arma tractare discant, ad utrumque Do
230쪽
enim statim a puero dii centes ac exercentes omnia ea, quae adultis sint usurpanda, ad omnia negotia aptiores habebis. Ex lib. sa. Dreis lilia. Junim T r. 0rat. pag. a . Adeo re Re die um cssse videtux Plinio Iuniori in Pan . ad Trojanum p. Iay. Nihil est efficacius ad recte vivendum, quam bene institui, aut felici- . ter nasci: & Alex. Severo Imperatori apud Lamprι lium T a. Hi l. Aug. p. 3is. Disciplina Majorum Rem p. tenet: quae, si dilabatur : & nomen , & imperium amittetur. Caeteriim ita imbuti disciplina nobiles, memOLiam resincent sibi gratitudinis Neronis, qui Senecae, praeceptori
suo, in publico ita comis assurrexit: Quod praesens conditio poscebat: ratione, consilio, praeceptis pueritiam, dein juventem meam fovisti. Et tua quidem erga me munera , dum vita superstes, aeterna erunt. Quae a me habes, horti, &foenus,&villae, casibus obnoxia sunt. At licet multa videantur : pleriq; haudqvaq vam artibus tuis pares,
plura tenuerunt. Tacit. lib. I . Annal. e. . p. Iao: Paru
terq; illus dicterii apud Plin. 'dag. in praef. praemisse M'. ' s. pag. a. Benignum est, & plenum ingenui pu- oris, fateri, per quos profeceris.
An Nobilem deceat eruditio ' A
littens at tu coli. Polit. Exercit. Io. svae'. m. p. I p. . viam Praeit, artium rerumque cognitionem in