Opera omnia ; ad optimorum exemplarium fidem recensita

291쪽

Et post Punica bella quietus quaerere cePit,

inud Sophocles et Thespis et schylus utile

ferrent.

Tentavit quoque rem si digne vertere posset; Et placuit sibi, natura sublimis, et acer I6s Nam spirat tragicum satis, et feliciter audet Sed turpem putat inscite metuitque lituram. Creditur, ex medio quia res arcessit, habere Sudoris minimum sed habet comoedia tanto Phlas oneris, quanto venia minus. Aspice, Plautus QII pacto partes tutetur amantis ephebi, a7I Ut patris attenti, lenonis ut insidiosi; Quantus sit Dorsennus edacibus in parasitis Quam non astricito percurrat pulpita socco Gestit enim nummum in loculos demittere; post hoc Securus, cadat an recto stet fabula talo. 176 aena tulit ad cenam ventoso gloria UTTU, Exanimat lentus spectator, sedulus inflat :Sic leve,sic parvum est,animum quod laudis avarilm Subruit aut reficit Valeat res ludicra, si me Ι 8OPalm a negata macrum, donata reducit opimum, Saepe etiam audacem fugat hoc terretque poetam; Quod numero plures, virtute et honore minoreS,

Indocti, stolidique, et depugnare parati, Ι 8qSi discordet eques, media inter carmina poscunt Aut ursum, aut pugiles his nam plebecula gaudet. Verum equitis quoque jam migravit ab aure VGluptaSOmnis, ad incertos oculos, et gaudia Vnna. Quatuor aut plures aulaea remuntur in horas,

292쪽

Dum fugiunt equitum turmae, Ieditumque catervae: I9OMox trahitur maanibus regum tortuna retorti ;Esseda festinant, pilenta, petorrita, naVeM; Captiviam portatur ebur, captiva Corinthus. Si ore in terris, rideret Democritus seu Diversum confusa genus panthera camelo I9 Sive elephas albus vulgi converteret ora :Spectaret populum ludus attentius ipsis, Ut sibi pr bibentem mimo pesti cula plura Scriptores autem narrare putaret asello Fabellam surdo. Nam qui pervincere voce 2O Evaluere sonum, referunt quem nostra theatra 'Garganum mugire P utes nemus,aut mareTuscum Tanto cum strepitu bidi spei tantur, et arteS, D vitiaeque peregrinae quibus oblitus adior Cum stetit in scena, concurrit dextera laeVae a SDi iit adhuc aliquid ' Nil sane. Quid placet ergo

Lana Tarentino violas imitata Veneno. Ac ne forte putes me, quae facere ipse recusem, Cum recte tractent alii, laudare mali gne :Ille per extentum funem mihi posse videtur alo Ire Poeta, meum qui pedius inaniter angit, Irritat, mulcet, falsis terroribus implet, Ut magi Iri; et modo me Thebis, modo ponit Athe

ni Q.

Verum age, et iis qui se lectori crederem iliant, Quam spectatoris fastidia ferre superbi, ais Curam redde brevem si munus Apolline dignum Vis conasere libris, et Vatibus addere calcar,

293쪽

Ut studio majore petant Helicona irentem. Multa quidem nobis facimus mala sepe poetae, Ut vineta egomet caedam mea cum tibi librum etao Sollicito damus, aut fessori cum laedimur, nurn

Si quis amicorum est ausus reprendere Versum; Cum loca jam recitata revolvimus irrevocati; Cum lamentamur non apparere labores Nostros, et tenui deducta poemata filori etas Cum speramus eo rem venturam, ut, simul atque Carmina rescieris nos fingere, commodus ultro Arcessas, et egere etes, et scribere cogaS. Sed tamen est operae preti sim cognoscere, qualeSAEdituos habeat belli spectata domique 23OVirtus, indigno non committenda poetae. Gratus Alexandro regi Magno fuit illeChoerilus, incultis qui versibus et male natis Rettulit acceptos, regale numisma, Philippos. Sed veluti tractata notam labemque remittunt 233 Atramenta, fere scriptores carmine foedo Splendida facta linunt Idem rex ille, poema Qui tam ridiculuna tam care prodigia emit, Edicto vetuit, ne quis se, praeter Apellem, Pingeret, aut alius Lysippo duceret aera aes O

Fortis Alexandri vultum simulantia. Quod si Judicium subtile videndis artibus illud

Ad libros et ad haec Musarum dona VocareS, Boeotum in crasso jurare aere natUm.

At neque dedecorant tua de se judicia, atque a s Munera, quae multa dantis cum laude tulerunt, Dilecti tibi Virgilius Variusque poetae ;Nec magis expressi vultus per ahenea signa,

Quam

294쪽

Quam per Vatis opus mores animique virorum Claroram apparent. Nec sermones ego mallem aso Repentes per humum, quam res componere gestaS, Terrarumque situs, et flumina dicere, et arces Montibus impositas, et barbara regna, tuisque Auspiciis totum confecta duella per orbem, Claustraque custodem pacis cohibentia Ianum, as 3 Et formidatam Parthis, te principe, Mornam Si quantum cuperem, Polsem quoque Sed neque

Parvum Carmen majestas recipit tua ; nec meris audet Rem tentare pudor, nam Vires ferre recusent.

Sedulitas autem tolle quem diligit urget 26oPrcecipue cum se numeris commendat et arte. Discit enim citius, meminitque libentius illud Quod quis deridet, quam quodprobat et Venerat T. Nil moror ossicium quod me gravat ac neque ficto In ejus vultu proponi cereus Usquam 26 SNec prave factis decorari versibus opto

Ne rubeam pingui donatus munere, et una Cum scriptore meo, capsa Porrei HS Perta, Deferar in vicum vendentem thus et Odores,

Et piper, et quidquid chartis amicitur ineptis 27O

FLORE, bono claroque fidelis amice Neroni, Si quis forte velit puerum tibi vendere naturn Tibure vel Gabiis, et tecum sic agat: Hic et

an didus

295쪽

Candidus, et talos a vertice pulcher ad imos, Fiet eritque tuus nummorum millibus octori SVerna ministeriis ad nutus aptus heriles Litterulis Graecis imbutus, idoneus arti Cui libet argilla quidvis imitaberis uda :Quin etiam canet indoelum, sed dulce bibenti. Multa fidem promissa levant, ubi plenius a quo O

Laudat venales, qui vult extrudere, merceS. Res urget me nullari meo sum Pauper in sere. Nemo hoc mangonum faceret ibi; non temere a me

Quivis ferret idem Semel hic cessavit; et ut sit)In scalis latuit metuens pendenti habe e. IST es nummos, eaecepta nihil te si fuga cedit. Ille ferat pretium, poenae se UTU Pinor. Prudens emitti vitiosum dicta lihi est lex. Inse laeris tamen hunc, et lite moraris iniqua. Dixi me pigrum proiicii centi tibi; dixi et OTalibus iliciis prope mancum, ne mea EVUS Jurgares ad te quod epistola nulla veniret, Quid tum profeci, mecum facientia jura Si tamen attenta. Quereris super hoc etiam, quod Exspectata tibi non mittam carmina mendax. 23 Luculli miles collecta viatica multi AErumnis, lassus dum noctu stertit, ad assem Perdiderat post hoc vehemens lupus, et sibi et hosti Iratus pariter jejunis dentibus acer, Priesidium regale loco dejecit, ut aiunt, SoSumme munito, et multarum divite rerum. Clarus ob id factum, donis ornatur honestis, Accipit et bis dena super sestertia nummum. Forte

296쪽

Forte sub hoc tempus, castellum evertere praetor Nescio quod cupiens, hortari coepit eundem Is Verbis, quae timido quoque possent addere mentem: I bone, quo virtus tua te vocat i pede fausto, Grandia laturus meritorum praemia : Quid stas lPost haec ille catus, quantumvis rusticus Ibit, Ibit eo, quo vis, qui Zonam perdidit, inquit. o Romae nutriri mihi contigit, atque doceri Iratus Graiis quantum nocuisset Achilles. Adjecere bonί paulo plus artis Athenae: Scilicet ut possem curvo dignoscere rectum, Atque inter silvas Academi quaerere verum. ASDura sed emovere loco me tempora gratori

Civilisque rudem belli tulit aestus in arma, Caesaris Augusti non responsura lacertis. Unde simul primum me dimisere Pliilippi, Decisis humilem pennis, inopemque paterni o Et laris et fundi, paupertas impulit audax Ut versus facerem sed, quod non desit, habentem,

Quae poterunt unquam satis expurgare cicutae, Ni melius dormire putem, quam scribere versus ZSingula de nobis anni praedantur euntes SEripuere ocos, venerem, convivia, ludum: Tendunt extorquere poemata. Quid faciam vis

Denique non omnes eadem mirantur amantque.

Carmine tu gaudes hic dele,statur iambis :Ille Bioneis sermonibus, et sale nigro. OTres mihi conviv e prope dissentire videntur, Poscentes vario multum diversa palato.

Quid

297쪽

ΕΡISTOLARUML1B. II. 289 Quid demi quid non demi renuis quod tu iubet

alter; Quod petis, id sane est invisum acidumque duobus. Praeter caetera, me Romae ne poemata censes 3 Scribere posse, inter tot curas totque labore sdHic sponsum vocat hic auditum scripta, velletis Omnibus ossicii : cubat hic in colle Quirini; Hic extremo in Aventinora visendu uterque. Intervalla vides humane commoda. Verum IoPurae sunt plateae, nihil ut meditantibus obstet. Festinat calidus mulis gerulisque redemtor Torquet nunc lapidem, nunc ingens machina tig

num:

Tristia robustis luctantur funera plaustris: Hac rabiosa fugit canis, hac lutulenta ruit sus. 7,

I nunc, et versus tecum meditare canorOS. Scriptorum chorus omnis amat nemus, et fugit urbe S,

Rite cliens Bacchi somno gaudentis et UmbrR. Tu me inter strepitus nocturnos atque diurnos Ut canere, et cunctata sequi vestigia vatum Z o Ingenium, sibi quod vacuas desumsit Athenas, Et studiis annos septem dedit, insenuitque Libris et curis, statua taciturnius exit Plerumque, et risu populum quatit: hi ego rerum Fluctibus in mediis, et tempestatibus urbis, 8s Verba lyrae motura sonum connectere digne lFrater erat Romae consulti rhetorri ut alter Alterius sermone meros audiret honores e

Gracchus ut hic illi foret, huic ut Mucius ille.

298쪽

Qui minus argutos vexat furor iste poetas lo

Carmina compono, hic elegos mirabile visu, Cculatumque novem musi OPUS. Aspice primum, Quanto cum fastu, quanto molimine circum- Spectemus vacuam Romani vatibus aedem

Mox etiam si sorte vacas sequere, et procul audi, Quid ferat, et quare ibi nectat uterque coronam. Caedimur, et totidem plagis consumimus hostem, Lento Samnites ad lumina prinia duello.

Discedo Alcaeus puncto illius : ille meo quis Z 99Quis, nisi Callimachus Si plus adposcere visus,

Fit Mimnermus, et optivo cognomine crescit. IIulta fero, ut placem genus irritabile vatum,

Cum scribo ; et supplex populi suffragia capto

Idem, finitis studiis, et mente recepta, obturem patulas impune legentibus aures IOS Ridentur mala qui componunt carmina Verum Gaudent scribentes, et se venerantur, et ultro,

Si taceas, laudant quidquid scripsere, beati. At qui legitimum cupiet fecisse poema,

Cum tabulis animum censoris sumet honesti: Io Audebit, quaecunque parum splendoris habebunt, Et sine pondere erunt, et honore indigna ferentur, Verba movere loco ; quamvis invita recedant, Et versentur adhuc intra penetralia Vestae :Obscurata diu populo bonus eruet, atque IIS Proferet in lucem speciosa vocabula rerum, Quae prisci memorata Catonibus atque Cethegis, Nunc situs informis premit et deserta vetustas Adsciscet nova, quae genitor produaeerit usus: Vehemens,

299쪽

Vehemens, et i quidus, puroque simillimus amni, Fundet opes, Latiumque beabit divite lingua iri Luxuriantia compescet nimis aspera satio Levabit cultu virtute carentia tollet : L1identis speciem dabit: et torquebitiar, ut qui Nunc Satyrum, nunc agrestem Cyclopa movetur. Praetulerim scriptor delitus inersque videri, IasDum mea delectent mala me vel denique fallant,

Quam sapere et ringi. Fuit haud ignobilis Argis,

Qui se credebat miros audire tragoedo S, In vacuo laetus sessor plausor li e theatro I3OCaetera qui vitae servaret munia redi OMoreri bonus sane vicinus, amabilis hospes, Comis in uxorem posset qui ignoscere servis, Et signo laeso non insanire lagenae Pomet qui rupem et puteum vitare patentem. 3 SHic ubi cognatorum opibus curisque refectu S, Expulit elleboro morbum bilemque meraco, Et redit ad seseu Pol me occiditiis, amici, Non servastis ait cui sic extorta voluptu , Et demtus per vim menti gratissimus error. I DNimirum, sapere est abjectis utile nugis, Et tempestivum pueris concedere ludum Ac non verba sequi fidibus Iodulanda Latinis, Sed verse numerosque re odosque ediscere vitae. Quocirca mecum loquor h. cc tacitusque recordor:

Si tibi nulla sitim finiret copia lymphin , I 6 Narrare medici Quod quanto plura parasti, Tanto plura cupis, nulline faterier audes Si vulnus tibi monstrata radice vel herba a Non

300쪽

Non fieret levius fugeres radice vel herba ISO Proficiente nihil curarier. Audieras, cui Rem Di donarent, illi decedere pravam Stultitiam ; et cum sis nihilo sapientior, ex quo Plenior es, tamen uteris monitoribus iisdem ZAt si divitiae prudentem reddere possent, ISSSi cupidum timidumque minus te nempe ruberes,

Viveret in terris te si quis avarior no.

Si proprium est, quod quis libra mercatus et sere est, inlaedam si credis consultis mancipat usus Qui te pascit ager tuus est et villicus Orbi, 16

Cum segetes occat tibi mox frumenta daturas, Te dominum sentit Das nummos Paccipis UVam, PulloS, ova, cadum temetiri nempe modo isto Paulatim mercaris agrum, fortasse trecenti S, Aut etiam supra nummorum millibus emtum I 63 Quid resert vivas numerato nuper, an Olim ZEmtor Aricini quondam Veientis et arvi, Enatum cenat olus, quamvis aliter putat emtis

Sub noctem gelidam lignis calefactat alienum. Sed vocat usque suum, qua populus adsita certis Limitibus vicina refigit jurgia : tanquam I ISit proprium quidquam, punicto quod mobilis horae,

Nunc Prece, nunc Pretio, nunc i, nunc sorte suprema,

Permutet dominos, et cedat in altera iura. Sic, quia perpetuus nulli datur usus, et heres 17SHeredem alterius, vehit unda supervenit undam,

Quid vici prosunt, aut horreat Quidve Calabris Saltibus adjecti Lucani, si metit Orcus Grandia